Skip to main content

ความก้าวหน้าทาง ICT ในปัจจุบัน ช่วยให้เราๆท่านๆ สามารถเข้าถึงข้อมูลต่างๆ ซึ่งยากที่จะเข้าถึงในอดีต ได้ง่ายขึ้น เช่น ข้อมูลของบุคคลหรือข้อมูลขององค์กรที่เราสนใจ ข้อมูลทางเศรษฐกิจและสังคม ของประเทศใดประเทศ
หนึ่ง รวมถึงองค์ความรู้ในด้านต่างๆ เป็นต้น

ความก้าวหน้าทาง ICT ยังทำให้ เราๆท่านๆ รับรู้ถึงข้อมูลหลายๆอย่าง ที่เกิดขึ้นในเวลาเพียงเสี้ยววินาที และยากที่จะถูกวิเคราะห์ ด้วยประสาทสัมผัสของมนุษย์ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัด คือข้อมูลทางเทคนิคในกีฬาต่างๆ เช่น ความเร็วของลูกเสริฟในกีฬาเทนนิส หรือ การจัดตำแหน่งร่างกาย ในระหว่างวงสวิง ของนักกอล์ฟชั้นนำ ซึ่งในปัจจุบัน สามารถถูกจับวัด ประมวลผล และวิเคราะห์ เพื่อใช้ประโยชน์ ในการสร้างความก้าวหน้า ทางวิทยาศาสตร์การกีฬาต่อไป

นอกจากนั้น ความก้าวหน้าทาง ICT ก็ยังอนุญาตให้เราๆท่านๆ สามารถเฝ้ามองและจัดเก็บ ข้อมูลการดำเนิน ไปของกิจกรรมต่างๆในสังคม ผ่านระบบกล้องวงจรปิดและระบบฐานข้อมูล ซึ่งทำให้สังคมต่างๆ สามารถควบคุมความเรียบร้อยในสังคม ได้เป็นอย่างดี

นั่นหมายความว่า ปัจจุบัน สังคมต่างๆ กำลังอยู่ในยุคแห่งความร่ำรวยข้อมูล เป็นยุคที่ ทำให้มนุษย์เราเข้าถึงข้อมูล ซึ่งเคยยากที่จะเข้าถึง ทำให้เห็นและรับรู้ในข้อมูล ที่เคยยากที่จะเห็นและรับรู้ ทำให้เข้าใจในสิ่งที่เคยยากต่อการวิเคระห์

แต่ในขณะเดียวกัน เรากำลังอยู่ในยุคที่ ICT มีบทบาท ในการจัดระเบียบโลกของเรา เพิ่มมากขึ้นทุกที

ระเบียบโลก ในที่นี้ เป็นคำที่มีความหมายทางโลก หมายถึง กลไก โครงสร้าง และระบบ ทางสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ที่ทำให้โลกของเราดำเนินไป ด้วยความเป็นระเบียบเรียบร้อย

การจัดระเบียบโลก ในทัศนะของข้าพเจ้า จำเป็นต้องเกิดขึ้น เมื่อ ระเบียบโลก ที่ถูกประยุกต์ใช้อยู่ ถูกตั้งคำถาม ถูกสงสัย หรือ ถูกสังเกตได้ว่า กำลังหมดความสามารถ ในการรับมือกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ทางสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ในปัจจุบัน

ทำไมข้าพเจ้าเห็นว่า ความสัมพันธ์ ระหว่าง ความก้าวหน้าทาง ICT ได้เพิ่มความต้องการ ในการจัดระเบียบโลกของเรามากขึ้นทุกที จึงเป็นประเด็นที่ควรต้องให้ความสนใจ

ข้าพเจ้าขอยกตัวอย่างในเรื่องของ เทคโนโลยีระบบกล้องวงจรปิด ซึ่งถูกนำมาใช้มากขึ้นเรื่อยๆ โดยประเทศต่างๆ เพื่อควบคุมความเรียบร้อยในสังคม ซึ่งในขณะที่เทคโนโลยีดังกล่าว อำนวยประโยชน์ให้ สังคมนั้นๆ บรรลุเป้าหมายที่ต้องการ ได้เป็นอย่างดี แต่มันก็ทำให้สังคมต่างๆ ต้องหันมาใส่ใจกับเรื่องของ ความเป็นส่วนตัวของประชาชน ซึ่งถือเป็นการต่อรอง ระหว่างผลประโยชน์ของสังคม กับของปัจเจกบุคคล

อีกตัวอย่างซึ่งคล้ายคลึงกัน และนำมาซึ่งประเด็น ความเป็นส่วนตัวของประชาชน เช่นกัน ได้แก่ เทคโนโลยี Google Earth และ บาง feature บนเทคโนโลยี Google Maps ซึ่งอนุญาตให้ ปัจเจกบุคคลหนึ่ง ถูกเฝ้ามองหรือถูกติดตาม ได้อย่างไม่ยากเย็นนัก

ยิ่งกว่านั้น ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี Web และ Internet ถือว่าเป็นปรากฏการณ์สำคัญที่สุด ซึ่งทำให้ข้าพเจ้ามองเห็นว่า ความก้าวหน้าทาง ICT ได้นำมาซึ่งคำถามมากมายเกี่ยวกับ ศักยภาพของระเบียบโลกในปัจจุบัน กับความต้องการ ระเบียบโลกใหม่ อันสอดคล้องกับ สภาพสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ที่เปลี่ยนแปลงไป โดยมีความก้าวหน้าทาง ICT เป็นตัวแปรสำคัญ แห่งการเปลี่ยนแปลงนี้

ตัวอย่งล่าสุดที่เห็นได้อย่างชัดเจน คือการถ่ายทอด Video Link ข้ามประเทศ ของอดีตนายกฯไทยคนหนึ่ง มาสู่ผู้ชุมนุมทางการเมือง ซึ่งกำลังก่อความวุ่นวายในสังคมของเรา ในขณะนี้ ซึ่งถือเป็นกิจกรรมที่ ที่ท้าทายกลไก โครงสร้าง และระบบ ทางสังคมและการเมืองไทยในปัจจุบัน อย่างที่สุด

ข้าพเจ้าไม่ขอพูดถึง ประเด็นของความถูกต้อง ของการเคลื่อนไหวในครั้งนี้ ในที่นี้ เนื่องจากไม่ใช่ประเด็น ที่ต้องการสื่อสารกับท่านผู้อ่านแต่อย่างใด แต่อยากจะชี้ให้เห็นว่า ความก้าวหน้าทาง ICT ได้ ทำให้เกิด การท้าทายระเบียบโลก ในระดับต่างๆ ได้ง่ายขึ้น

จากตัวอย่างต่างๆข้างต้น จะเห็นได้ว่า ความก้าวหน้าทาง ICT ได้ก่อให้เกิดประเด็นความต้องการ การจัดระเบียบโลกใหม่ ทั้งที่เกิดขึ้นจากตัวมันเอง (ประเด็นเกี่ยวกับความเป็นส่วนตัวของประชาชน อันเนื่องมาจากความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี กล้องวงจรปิด Google Earth และ Google Map) และทั้งที่มี ICT เป็นสื่อสำคัญที่ทำให้เกิดขึ้น (จากกรณี Video Link)

นี่ยังไม่รวมประเด็นเรื่อง อิสระ เสรีภาพ และระเบียบในโลกอินเตอร์เนต ซึ่งในปัจจุบัน ต้องยอมรับว่า มีมาตรฐานที่แตกต่างกันไป ในแต่ละสังคม และในแต่ละประเทศ

และยังไม่รวมประเด็นที่ว่า ความก้าวหน้าทาง ICT ได้ทำให้เกิดความหลายหลาย ทางความคิด และก่อให้เกิดความแตกต่างทางสังคม ซึ่งข้าพเจ้าได้เคยสื่อสาร กับท่านผู้อ่านไปแล้ว โดยเป็นเนื้อความหลักในตอน "การอยู่กับความหลากหลาย" และเป็นเนื้อความรองๆ ในอีกหลายๆตอน ที่ผ่านมา

ซึ่งทั้งหมดนี้เอง ทำให้เกิดเป็นความจำเป็นอย่างรีบเร่ง ที่ทุกสังคมต้องให้ความสนใจกับ การศึกษาบริบททางสังคมของ ICT ซึ่งเป็นข้อความหลัก ที่ข้าพเจ้าต้องการสื่อสารกับสังคม ผ่านบทความในพื้นที่แห่งนี้

โดยในทัศนะของข้าพเจ้า เมื่อพูดอย่างคร่าวๆ เกี่ยวกับการจัดระเบียบโลกใหม่ ในระดับประเทศ และในบริบทของสังคมไทย อันเนื่องมาจากความก้าวหน้าทาง ICT ประเด็นหนึ่งที่สามารถถูกพูดถึงได้ นั่นคือ กลไกทางสังคมและการเมืองของไทย ที่จำเป็นต้องเปลี่ยน จากความพยายามที่จะควบคุมสังคม ผ่านการมีกลไก โครงสร้าง และระบบ ที่มุ่งสร้างมาตรฐานเดียวทางสังคม

มาเป็นการสร้างกลไก โครงสร้าง และระบบทางสังคม ที่ยอมรับความแตกต่าง และความหลากหลาย แต่ในขณะเดียวกัน ยังคงไว้ซึ่ง แก่นคุณค่า (Core Values) ทางสังคม ที่ได้ตกลงร่วมกัน ซึ่งจะกลายเป็นเครื่องมือสำคัญ ที่อนุญาตให้ ความแตกต่างและควาหลากหลาย ถูกหลอมรวมเป็นหนึ่ง ภายใต้สังคมไทยเดียวกัน

อีกหนึ่งประเด็นที่สามารถถูกพูดถึงได้ นั่นคือ การที่ความก้าวหน้าทาง ICT ได้ทำให้ทุกสิ่งทุกอย่าง ถูกเชื่อมโยงเข้าด้วยกัน และส่งผลกระทบถึงกันอย่างรวดเร็ว และรุนแรงในวงกว้าง ดังนั้น การวิเคราะห์และแก้ปัญหาต่างๆ มีความจำเป็นที่จักต้อง ดำเนินการแบบบูรณาการณ์ มากกว่าการให้ความสำคัญ กับส่วนประกอบที่มีปัญหา เพียงส่วนเดียว

ความก้าวหน้าทาง ICT กับความต้องการในการจัดระเบียบโลกใหม่ ยังมีอีกหลายประเด็นให้ถกกัน ข้าพเจ้าขอใช้บทความนี้ เป็นหนึ่งแรงกระตุ้นน้อยๆ ที่ทำให้คนในวงกว้าง ได้มองเห็นประเด็นต่างๆเหล่านี้ และเริ่มให้ความใส่ใจกับมัน อย่างจริงจัง

 

 

บล็อกของ SenseMaker

SenseMaker
ในบทความที่แล้ว ข้าพเจ้าได้ให้ทัศนะเกี่ยวกับคุณลักษณะสำคัญของอุปกรณ์ ICT ที่ถูกนำมาใช้เป็นกระดานโต้คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร รวมถึงแนวความคิดในการเลือกกระดานโต้คลื่นฯ ที่เหมาะสมกับแต่ละปัจเจกบุคคล ในบทความนี้เรามาพิจารณาว่า...เมื่อเราได้กระดานโต้คลื่นฯที่เหมาะสมมาแล้ว เราจะใช้กระดานโต้คลื่นฯของเราอย่างไรให้คุ้มค่าต่อการลงทุน แล้วความรู้และความสามารถประเภทไหนและอะไรบ้างที่ถือได้ว่า เป็นทักษะที่จำเป็นในการโต้คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร ในการวิเคราะห์นี้ “เวลา” และ “รายได้” สองสิ่งที่ทวีความสำคัญกับชีวิตมนุษย์มากขึ้นทุกที ยังคงเป็นสองตัวแปรหลัก ที่ข้าพเจ้าใช้ประกอบการพิจารณา…
SenseMaker
  หลังจากเขียนบทความ ในหัวข้อโลกยุคหลังอุตสาหกรรม กับสภาวะข้อมูลท่วมโลก เสร็จเมื่อสองอาทิตย์ก่อน ได้เกิดหนึ่งคำถามขึ้นกับข้าพเจ้า นั่นคือ หากมนุษย์ต้องดิ้นรน เพื่ออยู่รอดบนโลกใบนี้ ในยุคที่คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร โถมกระหน่ำใส่ประชาคมโลกอย่างรุนแรง และได้ทำให้กระแสแห่งความเปลี่ยนแปลง เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว และในทิศทางที่ยากจะคาดเดา มากขึ้นทุกที เราต้องทำอย่างไรบ้างในทัศนะของข้าพเจ้า ผู้ที่สามารถโต้คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร พาตนเองขึ้นไปอยู่บนยอดคลื่น และเป็นผู้กำหนดทิศทางชีวิตของตนเอง คือ ผู้ที่สามารถอยู่รอด และนี่จึงเป็นที่มาของชื่อบทความในตอนนี้และตอนถัดไปข้าพเจ้าขอเริ่มต้นด้วย…
SenseMaker
หัวข้อวิพากษ์วันนี้ เป็นเรื่องเกี่ยวกับวิสัยทัศน์ ในการประยุกต์ใช้ ICT ขององค์กรต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นองค์กรขนาดเล็กหรือใหญ่ ไม่ว่าจะเป็นองค์กรภาครัฐหรือภาคเอกชน และไม่ว่าจะเป็นองค์กรแสวงหากำไรหรือไม่ โดยข้าพเจ้าเจาะจงไปที่ ทัศนะของผู้บริหารองค์กร ที่ต้องการนำ ICT เข้ามาเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ในลักษณะของการลดต้นทุนแรงงานคน กระชับขบวนการทำงาน และเพิ่มความถูกต้องแม่นยำ ให้กับขั้นตอนการดำเนินงานต่างๆ โดยเฉพาะกับทัศนะองค์กรที่ว่า “ประสิทธิภาพในการทำงานของ ICT สูงกว่ามนุษย์”หรือที่ว่า ”ICT สามารถทำงานทดแทนมนุษย์ได้” สาเหตุสำคัญที่ทำให้ ความคิดในลักษณะดังกล่าวแพร่หลาย สืบเนื่องมาจาก…
SenseMaker
“โลกยุคหลังอุตสาหกรรม (Post industrial Age)” คือชื่อเรียกขานโลกในยุคปัจจุบัน เนื่องด้วยสภาพสังคมและเศรษฐกิจ มีความแตกต่างไปจากยุคก่อนหน้าหรือ ยุคอุตสาหกรรม (Industrial Age) ซึ่งเป็นยุคที่โลกของเราถูกผลักดัน ด้วยการแข่งขันของแต่ละปัจเจกบุคคลหรือองค์กร ผ่านการพัฒนาความสามารถและเทคโนโลยีทางการผลิตสินค้าอุตสาหกรรม เพื่อให้ได้มาซึ่งความได้เปรียบทางการแข่งขัน และเพื่อความมั่งคั่งในที่สุดอย่างไรก็ดี โลกยุคหลังอุตสาหกรรม แต่ละปัจเจกบุคคลหรือองค์กร ยังคงดิ้นรนต่อสู่ เพื่อให้ได้มาซึ่งความได้เปรียบทางการแข่งขัน และเพื่อความมั่งคั่งในบั้นปลายเช่นเดิม หากแต่ความสำเร็จดังกล่าว กลับถูกขับเคลื่อน…
SenseMaker
เมื่อพูดถึงเหตุและปัจจัยที่ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ บนโลกนี้ คงไม่มีใครปฏิเสธว่าเทคโนโลยีคือตัวการอันดับต้นๆ โดยในช่วงหนึ่งศตวรรษหลังสุด ICT ถือได้ว่าเป็นเทคโนโลยีที่เปลี่ยนวิถีชีวิตมนุษย์ในทุกสังคม และในวงกว้างไล่มาตั้งแต่การเกิดขึ้นของ ICT ยุคแรกๆ ซึ่งได้แก่โทรเลข ตามมาด้วยโทรศัพท์ มาจนถึง ICT ในยุคปัจจุบัน นั่นคือโทรศัพท์มือถือ และ อุปกรณ์ต่อเชื่อมอินเตอร์เนตต่างๆ ไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบของคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ หรือคอมพิวเตอร์พกพาขนาดต่างๆความเปลี่ยนแปลงที่ปรากฏการณ์ชัดเจน คือ การที่ ICT ทำให้สังคมมนุษย์ มีรูปแบบการติดต่อสื่อสาร และรูปแบบการเข้าถึง ประมวลผล…
SenseMaker
หน้าเว็บไซท์ที่ได้รับความนิยมสูง ในช่วงระยะห้าปีที่ผ่านมา หากไม่นับรวมเว็บไซท์ขายของออนไลน์ ส่วนมากยังคงมีลักษณะคล้ายคลึงกับยุคก่อนหน้านี้ นั่นคือ เป็นเว็บไซท์ที่พยายามสร้างเครือข่ายสังคมออนไลน์ ผ่านการเปิดพื้นที่ให้ผู้ใช้ เข้ามาสร้างหัวข้อและบทสนทนาร่วมกัน สร้างกิจกรรมระหว่างกลุ่มผู้ใช้ และเป็นช่องทางให้ผู้ใช้ทำความรู้จักกันวัตถุประสงค์ของเว็บไซท์ดังกล่าว คือเพื่อเพิ่มจำนวนผู้ใช้ ที่มีความสนใจหรือความต้องการคล้ายๆกัน ซึ่งทำให้ในขณะที่ ผู้ใช้ได้รับประโยชน์ ในรูปแบบของการเข้าถึงข้อมูล ความรู้ และการมีคนรู้จักเพิ่มมากขึ้น ผู้จัดทำเว็บไซท์ก็ได้ประโยชน์ ผ่านการเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ทางอ้อม…
SenseMaker
ข่าวต่างๆทางด้าน ICT ที่เกิดขึ้นทั้งในประเทศและต่างประเทศ ในปัจจุบัน ชี้ให้เห็นผลกระทบของ “การโลกาภิวัฒน์ (Globalisation)” ที่มีต่อมนุษย์ทุกคน เนื่องจากอิทธิพลของการมีโครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีแบบเดียวทั่วโลก จะลดทอนความหลากหลายของวิถีชีวิตมนุษยชาติ ก่อให้เกิดตลาดขนาดใหญ่ ซึ่งเอื้อประโยชน์แก่กลุ่มทุนข้ามชาติ แต่ในขนะเดียวกัน ปัญหาลักษณะเดียวกัน จะเกิดขึ้นในหลายประเทศ เป็นวงกว้าง หากแต่จะเกิดผลกระทบแตกต่างกันไป ตามบริบทของสังคมนั้นข่าวแรกที่อยากนำเสนอ คือการเกิดขึ้นของ “ปฏิญญากรุงเทพ” ซึ่งถูกจัดทำขึ้นระหว่างการประชุมรัฐมนตรีกลุ่มความร่วมมือด้านเศรษฐกิจภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิค หรือ APEC (Asia-…
SenseMaker
แนวโน้มการพัฒนาเทคโนโลยีในช่วงสิบปีหลัง เป็นไปในลักษณะที่เรียกว่า “convergence” หมายถึงแต่ละเทคโนโลยี พยายามรวบรวมความสามารถของเทคโนโลยีอื่นๆ เข้าไว้ในตัวเอง ดังจะเห็นได้ชัดจากการเกิดขึ้นของกระแสของศัพท์คำว่า ICT ซึ่งสะท้อนถึง การที่เทคโนโลยีเพียงหนึ่งเดียว แต่สามารถให้บริการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology) และ เทคโนโลยีทางการสื่อสาร (Communication Technology) ไปพร้อมๆ กัน ซึ่งแนวโน้มดังกล่าวเกิดขึ้นทั้งในระดับ โครงข่ายสื่อสารและระดับสินค้าอุปโภคทางเทคโนโลยี
SenseMaker
วันนี้อยากชวนสนทนาถึงศัพท์คำว่า “การเข้าถึงเทคโนโลยี” ซึ่งในทัศนะส่วนตัวคือสภาวะที่บุคคล องค์กร หรือประเทศหนึ่งสามารถได้มาซึ่งความสามารถในการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีต่างๆ ที่จำเป็นต่อการดำรงอยู่และจำเป็นต่อการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาดที่เกี่ยวข้องปัจจุบันแนวทางการพัฒนาของเศรษฐกิจโลก เป็นไปในลักษณะที่เทคโนโลยีต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการการผลิต และเทคโนโลยีอื่นๆอีกมากมายเข้ามามีบทบาทมากขึ้นทุกวัน ดังนั้นจึงปฏิเสธไม่ได้ว่าการเข้าถึงเทคโนโลยีในทุกด้านที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเศรษฐกิจโลก…