Skip to main content

 

แนวคิดจริยธรรมแนวโองการแห่งพระเจ้าเป็นแนวคิดที่ถือว่าความดีความชั่วทางศีลธรรมทั้งหมดพระเจ้าเป็นผู้ตัดสิน เราไม่สามารถหาคำตอบทางจริยธรรมเองได้ แนวคิดนี้แม้จะขัดกับความเชื่อของชาวเอทิสต์ส่วนใหญ่จนเราอาจไม่คิดจะสนใจ แต่ทราบหรือไม่ว่าสมมุติว่าต่อให้"พระเจ้า"มีตัวตนจริงๆ การนำจริยธรรมไปผูกอยู่กับพระเจ้าก็ยังเป็นเรื่องที่ทำให้เกิดปัญหามากมายอยู่ดี

ปัญหาเริ่มตั้งแต่ว่า 

1.เราจะรู้ได้อย่างไรว่าศีลธรรมข้อนี้ มันมาจากพระเจ้าจริงๆ(ไม่ใช่ใครสักคนตู่ขึ้นมาเอง)เพราะเราไม่มีทางตรวจสอบได้โดยตรงว่าพระเจ้าได้กล่าวเช่นนั้นไว้จริง เราได้แต่เดาเอาจากระดับความสวยงามทางวรรณกรรมของตัวคัมภีร์ แต่นั่นก็เป็นการตัดสินจากมุมมองส่วนบุคคล(subjectivism)อีก เพราะมันไม่มีเกณฑ์สากลที่จะตัดสินได้ว่าคำสอนไหน"งดงามทางวรรณกรรม"ที่สุดในโลก

2.ในโองการสวรรค์เดียวกัน ก็สามารถตีความได้หลายแบบ จนเกิดเป็นนิกายต่างๆมากมาย แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่าการตีความอันไหนถูก? ดูเหมือนการตัดสินใจเรื่องนี้ก็เป็น subjectivismอีก

3.ถ้าเราถือว่ามนุษย์ไม่สามารถกำหนดจริยะธรรมที่ถูกต้องเองได้ แล้วในเรื่องที่ไม่เคยปรากฏในโอการสวรรค์มาก่อน เราจะทำอย่างไร? ตั้งแต่เรื่องการใช้ซอฟท์แวร์เถื่อน ไปจนถึงการตรวจสอบข้อมูลจีโนมของเด็กที่กำลังจะเกิด ถ้าพระเจ้าไม่บอกเราก็ต้องคิดเอาเอง แต่ถ้าเราคิดเองได้ก็แสดงว่าจริยธรรมไม่จำเป็นต้องมาจากdivine commandเสมอไป

4.ข้อนี้สำคัญที่สุด คือข้อโต้แย้งที่เรียกว่า Euthyphro นั่นคือการถามว่า "สิ่งต่างๆเป็นสิ่งดีเพราะพระเจ้าเห็นชอบ หรือว่า พระเจ้าเห็นชอบเพราะว่ามันเป็นสิ่งดี?"

ถ้าเราตอบว่า (a) พระเจ้าเห็นชอบเพราะมันเป็นสิ่งดี นั่นเท่ากับว่าพระเจ้าต้องอาศัยเกณฑ์ในการเห็นชอบสิ่งต่างๆว่ายังไงมันถึงดี ยังไงถึงไม่ดี และนั่นเท่ากับว่าเกณฑ์ที่พระเจ้าใช้นั่นแหละเป็นตัวกำหนดจริยธรรม หาใช่พระประสงค์ของพระเจ้าไม่ คือถ้าสิ่งนั้นมันไม่ดี พระเจ้าก็ต้องไม่เห็นชอบ เพราะพระเจ้าต้องเห็นชอบแต่สิ่งที่ดี นี่ทำให้อำนาจของ divine command เป็นเท็จ

หรือถ้าเราจะตอบว่า (b)มันดีเพราะพระเจ้าเห็นชอบ นั่นเท่ากับว่าถ้าพระเจ้าเห็นชอบในสิ่งใด สิ่งนั้นย่อมเป็นสิ่งดี แม้แต่สิ่งที่สังคมเห็นว่ามันไม่ดี เช่่น การสังหารพ่อแม่ ถ้าไม่ว่าด้วยเหตุผลอะไรก็ตามพระเจ้าเกิดกำหนดว่าการฆ่าพ่อแม่เป็นสิ่งดี มันก็ต้องดี ซึ่งจะทำให้ศีลธรรมกลายเป็นเรื่องที่ไม่แน่ไม่นอน เปลี่ยนได้ถ้าพระเจ้าเปลี่ยนพระประสงค์ แต่ถ้าเราจะแย้งว่ามันแน่นอนเพราะพระเจ้าย่อมมีหลักการ(เช่นเหตุผล) งั้นหลักการนั้น(เหตุผล)นั่นแหละที่เป็นเกณฑ์(กลับไปสู่ (a) อีกครั้ง)

ดังนั้นแนวคิด Divine Command เมื่อใคร่ครวญให้ดี จะพบว่ามันนำพามนุษย์ไปสู่ทางตันทางจริยธรรมเสมอ

 

 

บล็อกของ atheist_thai

atheist_thai
ในสังคมไทยยุคนี้ คนจำนวนไม่น้อยมองว่า การไม่มีศาสนา เหมือนอาการป่วยที่น่าสงสารและควรจะรักษาให้หาย ศาสนิกจำนวนมากรู้สึกว่าเป็นภาระหน