ปากหมาหาเรื่อง: ว่าด้วยเรื่องของ'พ่อ'

โหนกระแสเทศกาลวันพ่อ รวบรวมบันทึกความทรงจำที่มีเกี่ยวกับพ่อ และความพยายามในการต่อสู้รักษาความทรงจำของปัจเจกบุคคลที่มีต่อ 'พ่อ'

๐๐๐๐

5 ธันวาคม 2557  คำถามถึงความทรงจำกับเทศกาลวันพ่อ

ผมสงสัยว่าทำไมคนจำนวนมากถึงบ่นว่าคิดถึงพ่อในวันนี้นะครับ

พ่อผมตายไปเมื่อปีที่แล้ว ก็คิดถึงเรื่อยๆนะครับ เห็นห้องที่แกนอน เห็นเก้าอี้ที่แกนั่ง มองเห็นกระโถนที่แกเคยใช้ เห็นภาพเก่าๆของแก หรือที่แกถ่ายกับผมก็คิดถึง

ผมคิดว่าความผูกพันธ์ ความคิดถึง มันไม่มีเวลา ไม่มีฤดูกาลน่ะ มันคิดถึง มันโหยหาถึงกันได้ตลอด เวลาทำงานก็ไม่คิดถึง เวลาว่างๆก็คิดถึงกัน เวลาผ่านไปนานๆ มันก็คิดถึงกันห่างทิ้งระยะออกไป ผมว่าเป็นเรื่องธรรมดา

แต่การบ่นออกมาดังๆเรื่องคิดถึงพ่อนี่ก็เป็นเรื่องแปลก ปกติเรื่องที่เป็นส่วนตัวมากๆนะครับ โดยส่วนตัวแล้วผมไม่ค่อยชอบที่จะเอาความเป็นส่วนตัวออกมาแสดงในที่สาธารณะ ยกเว้นแต่ว่า มันเจ็บปวด มันสิ้นไร้ไม้ตอกจริงๆ

แล้วปรากฎการณ์การแสดงออกเรื่องการคิดถึงพ่อในช่วงสองวันนี้อธิบายปรากฎการณ์อะไรในสังคม

แล้วถ้าถ้าคนที่ไม่มีภาพความทรงจำเกี่ยวกับพ่อ หรือภาพความทรงจำที่เลวร้ายกับผู้เป็นพ่อจะเป็นอย่างไร เอ่ยคำว่าคิดถึงพ่อออกมาดังๆเพื่อให้ดูเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับคนในสังคมโดยซ่อนเก็บ ความแปลกแยก โดดเดี่ยว ไว้กับตัวหรือ?

และหากว่าไม่มีวันพ่อแห่งชาติขึ้นมานี่ หลายๆคนนี่อาจจะลืมที่จะคิดถึงพ่อไปแล้วหรือ? และหากเป็นเช่นนั้นแล้วแล้วจำนวนวันที่เหลืออีกสามร้อยหกสิบกว่าวันล่ะ เราจะทำอย่างไรกับความทรงจำ กับความรู้สึก?

หรือจะระลึกถึงผู้ให้กำเนิดตามวันเวลาทีรัฐตั้งนาฬิกาปลุกไว้ให้ก็คงจะเพียงพอแล้วหรือไร?

ผมยอมรับได้กับการมีเทศกาลไว้เพื่อรักษาความทรงจำบางอย่างไว้เพื่อไม่ให้ถูกลบลืม แต่ถ้าเป็นเทศกาลที่พยายามยัดเยียดความทรงจำบางอย่างเข้ามาครอบครองกลืนกินความทรงจำของปัจเจกบุคคลนี่ผมว่ามันสามานย์มาก

มนุษย์เราอ่อนแอได้ถึงระดับนี้แล้วล่ะหรือ?

อ่อนแอได้ในระดับที่ปล่อยให้มีการนำเข้าความทรงจำและระบบคุณค่าของรัฐโดยแทบที่จะไม่เฉลียวใจหรือไม่ปริปากเลย???
 

ดัดแปลงเล็กน้อยจาก เฟซบุ๊ก Sarayut Tangprasert

๐๐๐๐

4 ธันวาคม 2557 จารีตที่กดทับผู้เป็นลูก จารีตที่กดทับเหตุผลและการสื่อสารของมนุษย์และครอบครัว

เห็นภาพนี้แล้วเกิดอาการปรี๊ด! คิดถึงผู้ถูกกดทับอยู่ภายใต้จารีตทั้งหลาย ไม่เพียงแต่ผู้ที่เป็นลูกที่จะอ้าปากเถียงไม่ออก แต่มันทำให้ง่ายสำหรับผู้เป็นพ่อแม่ในการที่ไม่ต้องใช้เหตุผลความจำเป็น ความรู้สึก อะไรมาอธิบายถึงสภาพปัญหาหรือทัศนะต่างๆของพ่อแม่กับลูกได้เลย  การอธิบายระบบจารีตเป็นวาทกรรมสำเร็จรูปทำแทนให้หมด

ที่มาภาพ:  แฟนเพจ ทีวีพูล TV Pool Buffet

เห็นคำขวัญวันพ่อเยอะแยะ ตกลงว่าวันพ่อนี่จริงๆแล้วก็คือการรุมสหบาทาให้ผู้เป็นลูกก้มหัวลงใต้วาทกรรมกตัญญูรู้คุณ ไม่ต้องคิด ไม่ต้องตั้งคำถามหรือเรียกร้องอะไรต่อผู้ให้กำเนิดภายใต้ระบบเหตุผลเลยใช่ไหมครับ?

ที่มา: เฟซบุ๊ก Sarayut Tangpraser

๐๐๐๐

28 พฤษภาคม 2556 ความทรงจำของผมที่มีต่อพ่อโดยที่ไม่มีอุดมการณ์ของรัฐเข้ามาเบียดแทรก

วันนี้ผมขับมอเตอร์ไซค์ไปอำเภอเพื่อแจ้งเรื่องการเสียชีวิตของพ่อ ช่วงนี้บนเส้นทางไปกลับระหว่างหมู่บ้านที่ผมลงหลักกับที่ทำการอำเภอซึ่งห่างกัน 80กม. เต็มไปด้วยผีเสื้อหลากสี มันบินว่อน ไม่สิ น่าจะเรียกว่าพวกมันดูเหมือนว่าจะลอยล่องไปตามกระแสอากาศมากกว่า

ผมรู้สึกถึงการมีอยู่ของพวกมันก็ต่อเมื่อๆผมออกรถจากบ้านในช่วงสาย ผมต้องเร่งไปให้ถึงอำเภอก่อนที่จะพักเที่ยง ร่างของพวกมันบางตัวมาปะทะกับใบหน้าหรือตัวรถ มองไปข้างหน้าตามพื้นถนน ผมพบซากสิ่งมีชีวิตที่ดูเหมือนใบหรือกลีบดอกไม้ล่วงอยู่กราดเกลื่อนบนเส้นทางสีดำ บางร่างก็จากไปอย่างโดดเดี่ยว บางร่างก็มีเพื่อนหรือคู่รักบินวนเวียนอยู่ใกล้ๆ

ย้อนกลับมาคิดถึงชีวิต คิดถึงเพื่อนคนหนึ่งในจำนวนที่มีอยู่อย่างน้อยนิดที่ได้เสียชีวิตไปบนท้องถนน ถ้าเพื่อนยังอยู่ เพื่อนก็คงจะแบ่งรับแรงปะทะที่ผมเผชิญอยู่ไปไม่น้อย และการเมืองบนท้องถนนของคนเล็กคนน้อยที่เพื่อนถือเป็นสรณะ ก็อาจไม่ถูกลากเข้ารกเข้าพงไปถึงขนาดนี้

คิดถึงพ่อผู้พึ่งจะจากไป ก่อนที่พ่อจะเสียชีวิต ผมไม่เคยคิดเลยว่าชีวิตของชายวัย 91 จะเปราะบางขนาดนี้ อดทบทวนไม่ได้ว่าบางที่คำพูดที่ออกจากปากของผมไปโดยไม่ยั้งคิด หรือการปฏิบัติดูแลผู้สูงอายุที่ไม่ถูกต้องก็อาจทำให้ชีวิตที่เปราะบางต้องร่วงหล่นบนเส้นทางได้

ก็คงจะไม่เก็บมาเป็นปมฝังใจ เพียงแต่ตั้งใจว่าเส้นทางข้างหน้า ผมจะต้องพุ่งผ่านไปด้วยความระมัดระวังมากกว่านี้

จนกว่าผมจะกลายเป็นซากสิ่งมีชีวิตหนึ่งบนเส้นทางแห่งกาลเวลา

เพิ่มเติม:

1.เมื่อเปรียบเทียบกับการเลี้ยงลูก มันเหมือนกับเวลามันไหลทวนกลับ เด็กเติบโตขึ้น มีพัฒนาการ แต่ผู้สูงวัยถดถอยและต้องพึ่งพิงเรามากขึ้นเรื่อยๆ

2.ปรีดี พนมยงค์ และ สุลักษณ์ ศิวรักษ์ เป็นไอด้อลของพ่อผม ระยะหลังผมพยายามไม่ให้แกรับรู้เรื่องการเมือง เพราะกลัวว่าแกจะติดคุกตอนแก่ แกเลยไม่มีโอกาสได้อ่านงานของ สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล

3.หนังสือสองเล่มแรกที่แกซื้อให้ผมอ่าน(พร้อมกับเซ็นต์ปกให้ด้วย)คือ หนังสือรวมบทกวีชักม้า ชมเมือง ของ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ และ ความอบอุ่นอันอ่อนหวาน ของ จิตร ภูมิศักดิ์ (บางชิ้นในเล่มนี้ได้ยินภายหลังว่าเป็นงานของ ทวีป วรดิลก

4.แกไม่ยึดถือรูปเคารพทุกศาสนา แต่ใจอ่อนชอบช่วยเหลือให้สตางค์คน แม้ว่าเขาจะไม่ใช่ญาติพี่น้อง

5.แกเรียนภาษาอังกฤษจากใบปิดหนัง และหนังในโรง จนสามารถที่จะสื่อสารและทำงานกับฝรั่งได้ เรื่องที่แกติดปากพูดถึงตลอดก็คือเรื่อง Bicycle Thieves จนในที่สุดผมต้องไปหามาดู

6.แกเคยหลุดปากด่าผมว่า ถ้ากูไม่ติดพวกมึงกูก็เข้าป่าไปแล้ว

ที่มา: เฟซบุ๊ก Sarayut Tangpraser