เสียงปี่ผสมเสียงซึงดังขึ้น
รับกับเสียงผู้ขับซอ เสียงปีและซึงผสมกลมกลืนมีทั้งหวานแหลมและนุ่มนวล ก่อเกิดบรรยากาศความเป็นชาวเหนือขึ้นมาทันที ผู้ขับซอชายนั่งขัดสมาธิ มือถือไมโครโฟนไร้สาย ผู้หญิงนั่งพับเพียบเคียงกัน หันหน้าอวดผู้ชม ยามผู้ชายขับซอ ผู้หญิงเอียงตัวไปมา มือไม้ขยับรับเสียงดนตรี ทำนองดนตรีนั้นเนาวรัตน์ฟังไม่ออก เป็นเพลงอะไร สมัยเด็กๆเขาเข้าใจว่า คนเป่าปี่และคนดีดซึง คงเล่นเพลงเดียวตลอดงาน เพราะฟังทีไรก็เหมือนเดิมทุกที วันนี้เนาวรัตน์ได้ชมการขับซอเป็นครั้งแรกด้วยวัยที่สูงขึ้น เนื้อหาการขับซอ คล้ายเป็นคำพูดภาษาเหนือที่ใส่ทำนองเข้าไป มีคำคล้องจองสัมผัสกัน กล่าวถึงความดีของการบวช พูดถึงวัฒนธรรม ประเพณี เรื่องเพศ ที่น่าสังเกตผู้ขับซอหญิง เสียงจะแหลมสูงมาก คำร้องชัดเจน เสียงไม่มีตก
เอ่ยถึงเรื่องนี้ ทำให้เนาวรัตน์อดนึกถึงการเดินทาง ไปพูดคุยกับผู้ขับซออาวุโส ผู้เป็นต้นแบบการขับซอพื้นเมือง ชื่อคุณแม่จันทร์สม สายธารา เมื่อวันจันทร์ที่ 12 กรกฎาคม 2553 ที่บ้านเลขที่ 99 หมู่ 2 ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ การพูดคุยเริ่มขึ้นหลังจากเนาวรัตน์ยกมือไหว้และแนะนำตัว ตอนแรกเขาจะนั่งที่เสื่อ
เอ่ยถึงเรื่องนี้ ทำให้เนาวรัตน์อดนึกถึงการเดินทาง ไปพูดคุยกับผู้ขับซออาวุโส ผู้เป็นต้นแบบการขับซอพื้นเมือง ชื่อคุณแม่จันทร์สม สายธารา เมื่อวันจันทร์ที่ 12 กรกฎาคม 2553 ที่บ้านเลขที่ 99 หมู่ 2 ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ การพูดคุยเริ่มขึ้นหลังจากเนาวรัตน์ยกมือไหว้และแนะนำตัว ตอนแรกเขาจะนั่งที่เสื่อ
ส่วนแม่จันทร์สมนั่งบนเก้าอี้นวม มีพัดลมชนิดตั้งวางพื้นเป่าระบายความร้อน ท่านไม่ยอมบอกให้ขึ้นมานั่งด้วยกัน ทั้งสองพูดคุยกันที่หน้าบ้านนั่นเอง ส่วนภรรยาเนาวรัตน์นั่งพับเพียบที่เสื่อตรงพื้นหน้าบ้าน หน้าแม่จันทร์สม ก็เหมาะสมดีสำหรับผู้หญิง
“ แม่ครับ ผมสนใจเรื่องซอพื้นเมือง อยากมาหาความรู้กับแม่ แม่เป็นศิลปินแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2539 ใช่ไหมครับ ?”
“ ใช่ ! แม่ได้ศิลปินแห่งชาติ ปี 2539 ได้หลังครูคำผาย นุปิง”
“ ผมค้นจากอินเตอร์เน็ต ทราบว่า พ่อครูคำผาย นุปิง ได้ศิลปินแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2538 ก่อนแม่ครูจันทร์สมปีหนึ่ง ใช่ไหมครับ ?”
“ ใช่ๆ ! พ่อครูคำผายบอกแม่ว่า เปิ้นได้ศิลปินแห่งชาติก่อน ต่อไปแม่ก็จะได้ศิลปินแห่งชาติ ประเภทเพลงพื้นบ้าน-ขับซอ เพราะเปิ้นจะให้เป็นคู่ เรา 2 คนเป็น “คู่ถ้อง”กัน
“ เอ่อ ! แม่ครับ “คู่ถ้อง” เป็นยังไงครับ ?”
“ หมายถึง เราซอคู่กัน โต้ตอบกันไปมา ระหว่างแม่กับพ่อครูคำผาย...ศิลปินแห่งชาติประเภทขับซอ เขาจะให้รางวัลทั้งสองคน ถ้าไม่มีคู่ถ้องที่เล่นด้วยกันนานๆ จะไม่ได้รับรางวัลนี้”
“ ขอโทษครับแม่ ปัจจุบันแม่อายุเท่าไรครับ ?”
“ แม่อายุได้ 78 ปีแล้ว เกิดวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2475 แม่เป็นคนเชียงใหม่โดยกำเนิด.”
“ เดี๋ยวนี้ แม่รับใครเป็นลูกศิษย์ สอนการขับซอให้บ้างครับ ?”
“ เดี๋ยวนี้ แม่เลิกสอนแล้ว กรรมการที่ตัดสินศิลปินแห่งชาติบอกแม่ว่า พักผ่อนได้แล้ว ใครอยากเรียนซอ ให้ไปเรียนกับลูกศิษย์แม่ก็แล้วกัน.”
“ หมายความว่า แม่มีลูกศิษย์หลายรุ่น หลายคน ทั้งหมดสักกี่คนครับ ?”
“ มีหลายรุ่น มีทั้งหมด 30 กว่าคน มีชื่อเสียงกันหมดแล้ว เช่น ไอ้เก๋า อีต่อม.”
“ สองคนหลังนี้ดังนะครับแม่ ผมได้ยินชื่อเสมอมา…เอ้อ ! แม่ครับ ในความเห็นของแม่ แม่จะให้ลูกหลานรุ่นต่อไป ได้สืบสานอนุรักษ์การขับซอ ให้อยู่คู่คนเหนืออย่างไร?”
“ แม่จัดรายการวิทยุ “มรดกเมืองเมืองเหนือ” ที่สถานีวิทยุ สื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ทุกวันพุธ เป็นการอนุรักษ์ศิลปะพื้นบ้าน อย่างซอพื้นเมืองไว้.”
บล็อกของ ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
วันพุธที่ 7 กรกฎาคม 2553
ผมเดินทางโดยรถยนต์พร้อมภรรยา ไปยังศูนย์วิจัยข้าวเชียงใหม่ อำเภอสันป่าตอง เชียงใหม่ อีกครั้งหนึ่ง หลังจากตอนเย็นวันที่ 6 กรกฎาคม 2553 ได้พูดคุยนัดหมายกับคุณสกุล มูลคำ เรียบร้อยแล้ว ให้ภรรยานั่งคอยในรถยนต์ ก้าวขึ้นบันไดที่ทำงานของผู้ที่ผมไปพบ ยกมือไหว้คุณสกุลก่อนตามธรรมเนียม คุณสกุลดูยิ้มแย้ม เป็นกันเอง ไม่มากพิธี
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
อ่านหนังสือพิมพ์เดลินิวส์
ประจำวันเสาร์ที่ 3 กรกฎาคม 2553 มีข่าวหนึ่งสะดุดตาและสมอง หนังสือพิมพ์พาดหัวข่าวว่า
“ ทึ่ง ‘ ข้าวไม่ต้องหุง’ ศูนย์วิจัยคิดค้นรายแรกของไทย.” มันสะดุดตาตรงที่ ข้าวไม่ต้องหุง ข้าวอะไรไม่ต้องหุง ? ต้องเป็นข้าวที่มีคุณภาพพิเศษมากๆแน่นอน สะดุดยิ่งขึ้นอีก เมื่อบอกว่า ศูนย์วิจัยคิดค้นรายแรกของไทย อะไรที่มีคำว่าวิจัย ผมสนใจเสมอ เพราะมันหมายถึง การค้นหาคำตอบในเชิงวิทยาศาสตร์ …
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
6 กรกฎาคม 2010
รอบรองชนะเลิศ แข่งขัน เวลา 1.30 น. ทีมอุรุกวัยพบฮอลแลนด์ สู้กันดุเดือด สนุกมาก ใครเป็นโรคหัวใจ โรคความดันต้องหลีกเลี่ยง ขณะดู นิ้วมือผมกำเกร็งไปโดยไม่รู้ตัว พอรู้สึกตัวตน ต้องปรับอารมณ์ใหม่ เป็นทีมชาติของเราก็ไม่ใช่ ไฉนต้องปล่อยกายใจอยู่ใต้เกมการแข่งขัน จึงได้ดูแบบไม่เครียดต่อไป ทั้งนี้เพื่อชีวิตที่ยืนยาว รอทีมชาติไทยไปฟุตบอลโลกสักครั้ง จำได้ว่า …
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ส่วนผู้เล่นฟุตบอล
ได้แสดงฝีเท้าให้คนทั้งโลกได้ชมอย่างเต็มอิ่ม เป็นประโยชน์ต่อทีมและตัวเอง หากเล่นได้ดีเด่น ค่าตัวจะสูงตาม บรรดาสโมสรดังๆของโลก อีตาลีมีสโมสร อินเตอร์มิลาน ยูเวนตุส นาโปลี ลาซิโอ ฟิออเรนติน่า สเปนมีสโมสร เรอัล มาดริด บาร์เซโน่า เยอรมันมีสโมสร บาเยิร์นมิวนิก มึนเช่นกลัดบัด โบรุสเซีย ฝรั่งเศสมีสโมสร โอลิมปิก มาร์กเซย บาเลนเซีย ปาร์ม่า …
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
Normal
0
false
false
false
EN-US
X-NONE
TH
MicrosoftInternetExplorer4
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
Normal
0
false
false
false
EN-US
X-NONE
TH
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
พี่วิเศษยืนจดมวย อย่างไม่กระตือรือร้น
ยืนอยู่ด้านทิศ ตะวันออก หันหน้าเข้าหาศาล พี่ เอกสิทธิ์ยกมือจดมวยอยู่ทางทิศตะวันตก ทั้งคู่รูปร่างพอกัน ทึบตันไม่ ถึงล่ำสัน พี่เอกสิทธิ์ขาว พี่ วิเศษคล้ำ ผมยืนอยู่ข้างหลังพี่เอกสิทธิ์ เฉียงออกไปเล็กน้อย พี่วิเศษไม่ขยับตัวเลย ยืนนิ่งเฉย พี่เอกสิทธิ์ตัวแทนผม ผู้จะแก้ แค้นแทนผม ดีดเท้าซ้ายเข้าที่ท้องพี่วิเศษดังบึบ ไม่น่าเชื่อ พี่วิเศษทรุดตัวลงนั่งยองๆ …
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ปี พ.ศ. 2500
ผมอายุได้ 11 ปี เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียน “ครูหล้า” เรียกชื่อเป็นทางการว่า โรงเรียนสุวรรณศิลป์ โรงเรียนนี้ต้องเข้าซอยไปราว 30 เมตร โรงเรียนติดกับน้ำแม่ข่า โดยมีถนนช้างม่อยตัดใหม่ตัดผ่าน ปากซอยอยู่ตรงข้ามกับโรงหนังศรีนครพิงค์ ซึ่งอยู่อีกฟากหนึ่งของถนน ถัดจากโรงหนังนี้ไปทางทิศตะวันออก จะเป็นตลาดนวรัฐ คนทั่วไปเรียกติดปากว่า “กาดเจ๊กโอ๊ว” ต้องขออภัยเครือญาติของเถ้าแก่โอ๊ว ที่เรียกคำนำหน้าชื่อว่า “เจ๊ก” เพราะทราบว่าคนจีนไม่ชอบให้ใครเรียกเช่นนั้น …
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ฉันอดนึกถึง
ครูสอนประวัติศาสตร์ชาติไทยในชั้นไม่ได้ ท่านสอนสาเหตุที่ตั้งกรุงธนบุรีเป็นเมืองหลวง บอกจุดดีจุดแข็ง พอมาถึงยุครัตนโกสินทร์ ครูสอนก็บอกถึงสาเหตุที่ย้ายเมืองหลวงจากกรุงธนบุรี มาเป็นกรุงเทพมหานคร บอกจุดอ่อนของกรุงธนบุรี บอกจุดแข็งจุดดีของกรุงเทพมหานคร ฉันนึกสงสัยในใจ ทำไมตอนแรกครูบอกว่า บริเวณที่ตั้งกรุงธนบุรีดีอย่างนั้นอย่างนี้ พอเวลาผ่านไปอีกช่วงหนึ่ง กรุงธนบุรีกลับมีจุดอ่อน กรุงเทพฯเหมาะสมกว่า หรือว่า...เมืองๆ หนึ่งย่อมเหมาะสมดีกับยุคสมัยหนึ่ง พออีกยุคอะไรๆ เปลี่ยนแปลงไป เมืองเดิมนั้นก็เริ่มไม่เหมาะสม มีปัญหา เออนะ…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
เมื่อเลื่อนชั้นไปเรียน ม.6
ฉันได้รับคัดเลือกเป็นนักฟุตบอลรุ่นใหญ่ของโรงเรียน รูปร่างผอมสูง น้ำหนักแค่ 48 กิโลกรัม
เล่นไม่เก่งเท่าใด มาหัดเล่นฟุตบอลช้าไป เพื่อนได้เสื้อสามารถกันหลายคน เขาก็สอนการเล่นฟุตบอลให้ เช่น ฝึกเตะลูกฟุตบอลให้กระทบใต้คาน ลูกจะกระทบพื้นเข้าประตู เพื่อนว่าประตูเทวดาก็รับไม่ได้ ฉันฝึกแล้วมันยากเหลือเกิน อีกลูกเป็นลูกวอลเล่ย์ เพื่อนเสื้อสามารถบอกอีกว่า ต้องเหวี่ยงเท้าขนานพื้นดิน ใช้หลังเท้าเตะตรงกลางลูก ถ้าเตะใต้ลูกลูกจะลอยสูงพ้นตาข่าย ถ้าเตะลูกคอร์นเน่อร์ต้องเตะให้ลูกโด่งมาตกตรงจุดยิงลูกโทษ ฉันฝึกดูลูกนี้เตะได้ไม่ยาก ผู้สอนและคนอื่นชมว่า…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
มือซ้ายกอดเธอ
ไว้กับอกตรงหัวใจอย่างทนุถนอมและแสนรัก ไปกับฉันเถอะ เราไปสนุกด้วยกัน ฉันและเพื่อนมีความสุขมากที่ได้เตะเธอ ฉันอายุ 17 ปีแล้วนะ กำลังเรียนชั้น ม.5 อดทนสักนิดได้ไหม อย่าโกรธฉันเลย ฉันอาจดิบ เถื่อน แต่ไม่ถ่อย เงยหน้าขึ้นซิ ตอบฉันได้ไหมว่า ไม่โกรธ เธอไม่ตอบได้แต่นิ่งสงบ ซบกับอกหนุ่มบริสุทธิ์ใสอย่างฉัน...ใช่ ! เธอเป็นเพียงฟุตบอลลูกเก่าๆ รุ่นเก่า แบบมียางใน เวลาเล่นต้องสูบลมให้เต็มก่อน แล้วใช้หนังยางรัดตรงหัวจุก หัวจุกนี้เป็นท่อยางเล็กๆ สำหรับสูบลมเข้าไป แล้วมัดให้แน่น พรรคพวกช่วยกันจับมันยัดเข้าตรงปากช่องยางนอก…