Skip to main content

วันนี้เหมือนทุกวัน

ยามเช้า  ท้องฟ้ารูปโดมอันไพศาลหม่นมัวเหมือนกระจกฝ้า  เห็นดวงอาทิตย์เป็นวงกลมแดงดังแว่นขนมสีแดงเรื่อ  แปะไว้บนหมอกควันขาว  กลางคืนเล่า  มองไม่เห็นดวงดาว 7 คืนติดต่อกัน  ปีนี้ผู้ใหญ่บ้านหน้าเหมือนบ่าววี  นักร้องชายชาวใต้  ประกาศเสียงตามสายเหมือนทุกปี  และแจ้งย้ำในที่ประชุมตัวแทนชาวบ้านทุกหลังคาเรือนเสียงขึงขัง  ใครเผาขยะ  ใครทิ้งลงน้ำแม่ขาน  จะปรับ 2,000 บาทจริงๆ  สองฝั่งน้ำแม่ขานประกอบด้วยบ้านทุ่งแป้ง 90 หลังคาเรือน  อีกฝั่งบ้านสบอาว 60 หลังคาเรือน  ผู้ใหญ่ทั้งสองรับนโยบายมาจากเทศบาลตำบลบ้านกลาง  พูดกับชาวบ้านในทิศทางเดียวกัน  ชาวบ้านทั้งสองฝั่งน้ำแม่ขาน  ใครกล้าเผาขยะกล้าทิ้งขยะลงแม่น้ำ  ผู้ใหญ่ก็กล้าจับกล้าปรับเช่นกัน

                                                            

รุ่งเช้าอีกวัน

ผมเห็นควันไฟลอยอ้อยอิ่งเป็นก้อนในตำแหน่งก่อไผ่ริมน้ำแม่ขาน  ใกล้คอสะพานข้ามแม่น้ำ  ประสาทผมชักตื่นตัว  ใครหวากล้าลองดีผู้ใหญ่บ้าน  คิดในใจว่าเอาเข้าจริง  คงไม่มีใครกล้าจับหรอก  พลันควันไฟสีเทาที่เห็นหายไปจากสายตา  อืม !...คงไม่มีใครกล้าเผาจริงๆ  ถ้าเป็นอย่างนี้ตลอดก็ดี  ทุกคนในหย่อมบ้านจะได้หายใจปลอดโปร่ง  ไม่ต้องแสบตาอีกต่อไป

 

เช้า 4 เมษายน  2555

มีเจ้าหน้าที่เทศบาลบ้านกลางนำป้ายมาปักริมตลิ่งน้ำแม่ขาน   ประกาศห้ามทิ้งขยะลงแม่น้ำ  ห้ามเผาขยะ  ใครฝ่าฝืนปรับ 2,000 บาท  ผมปั่นรถถีบผ่านไปเห็นป้าย  ต้องหยุดกล่าวชมเชยเจ้าหน้าที่

เทศบาล  นี่เป็นครั้งแรกที่ปักป้ายรณรงค์ห้ามเผาห้ามทิ้งขยะ  คงจะเป็นนิมิตที่ดีในปีนี้  ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เป็นโทษต่อคนในหมู่บ้าน  ชุมชน  จะได้หมดไปเสียที  น่าเบื่อนะที่จะต้องผจญปัญหาเก่าซ้ำซากทุกปี

 

ฝนตกหนักลมแรง

ในคืนที่ 6-7 เมษายน 2555  นานราวครึ่งชั่วโมง  คืนวันที่ 6 เมษายนลมแรงนำหน้ามาก่อนแล้วฝนจึงตกในเวลาตี 2  ส่วนคืนที่ 7 เมษายน นั้น  มีทั้งลมฝนเช่นกันในเวลา 18.30 น.  ขณะผมกำลังกินข้าวมื้อเย็น  กินข้าวไม่อร่อยเลย  กลัวลมจะพัดบ้านเสียหาย  ลมรุนแรงขึ้นทุกปี  สภาพแวดล้อมของโลกเปลี่ยนแปลงไปมาก  บางวันตอนเช้าหนาว  กลางคืนร้อนจนขาพับเปียกเหนียว  ต้องเปิดเครื่องปรับอากาศจึงนอนหลับลงได้  พอเช้าวันที่ 8 เมษายน 2555  เห็นท้องฟ้าเป็นสีน้ำเงินเย็นตา  เมฆขาวลอยม้วนตัวเป็นเกลียวมหึมาเบื้องตะวันออก  หญ้าเขียวขึ้นเต็มทุ่งนาเนื้อที่ 5 ไร่หน้าบ้าน

น้ำฝนนี่มันดีจริงๆ   เหล่าต้นไม้สารพัดมันชอบนัก  นกเอี้ยงฝูงหนึ่งราว 30 ตัว  ส่งเสียงเซ็งแซ่บนต้นโพธิ์ใหญ่มุมวัดทุ่งแป้ง  พร้อมกันส่งเสียงกันเหมือนวงนักร้องประสานเสียงขนาดย่อม  ร้องแบบไม่เกรงใจใครๆ  ไม่หวั่นแม้กระสุนจากพรานมือฉมังประจำหมู่บ้าน  ไกลออกไป  นกกาเหว่าส่งเสียงดังก้องท้องฟ้าจากยอดไม้สูง  บอกก่อนนะนกกาเหว่าเหมือนกาแต่ตัวเล็กกว่า  ตาแดง  มันร้อง กาเว้า  กาเว้า.  เสียงมันดังมาก  ถ้าประชันเสียงตัวต่อตัว  นกกาเหว่าเสียงดังที่สุด  ร้องได้ตลอดวันไม่มีเสียงตกเสียงแหบรับประกัน  ยังไม่พอ  ในสวนลำไยเนื้อที่ 11 ไร่ข้างทุ่งนาหน้าบ้าน  นกชนิดหนึ่ง  น้าปันบอกว่าชื่อ นกป้อเฮย(พ่อเฮ๊ย )  มันส่งเสียงร้องดังว่า  ป้อเฮย  ป้อเฮ้ย (พ่อเฮ๊ย  พ่อเฮ๊ย)  เสียงร้องเบากว่านกกาเหว่าหน่อยหนึ่ง  มันชอบเกาะที่ยอดไม้สูงๆ  มองเห็นตัวขนาดหัวนิ้วโป้ง  สีเหลืองจางปอนๆ  นกเขาคู่เสียงทุ่มเศร้าเบาๆแว่วมา  หมาวัด 10 กว่าตัว  วิ่งไล่ตามกันสู่ทุ่งนาหญ้าเขียวเรียบอย่างสบายอารมณ์  หมาวัดกลุ่มนี้มีทั้งรุ่นใหญ่  กลาง  และรุ่นเด็กๆที่เพิ่งหย่านม  ถนนหน้าบ้านริมทุ่ง  พลันปรากฏนักดื่มสุราก่อนอาหารเช้า 3 ราย   ทยอยปั่นรถถีบไปร้านแม่นาขายของชำและสุราที่หัวบ้าน  ยังมีรอบกลางวันและเย็นอีกที่จะตามมา  เขาเหล่านี้หยุดปุบปับแบบหักดิบไม่ได้  หากหยุดแบบฉับพลันจะมีอาการผิดปรกติอย่างใดอย่างหนึ่งเสมอ  ลูกเมียแสนระอาเขาเหล่านี้  แต่แม่นาวัย 72 ปี  ไม่เคยต่อว่าลูกค้าชั้นดีให้ระคายหู  พอจอดรถเดินเข้าร้าน  แม่นาเอ่ยทักเสียงนุ่มนวล  ปากระบายรอยยิ้ม  พร้อมกับมือคว้าคอขวดเหล้า  เตรียมเทน้ำอมฤตลงสู่แก้วตามจำนวนเงินที่วางบนตั่ง

 

เช้านี้

ควันเผาขยะหน้าวัดยังลอยคลุ้งขึ้น  แล้วกระจายแผ่แนวราบรอบทิศทาง  ลมเริ่มพัดพาเข้าสู่บ้านเรือน  ที่ปลูกข้างวัดและหลังวัดกว่า 90 หลังคา  มันลอยผ่านบ้านผม  แสบตาและหายใจขัด  ต้องปิดหน้าต่าง  เปิดพัดลมไล่ควันออกประตูด้านหลัง  ขยะกองนี้แหละคาใจผม  มีการเผาทุกเช้า  ไม่ได้ยินเสียงใครต่อว่าติติง  เผาติดต่อกัน 3 วัน  ผมยังไม่ได้ข่าวว่า  ผู้ใหญ่บ้านทำอะไร  แก้ไขประการใด  ผมจะรอดูต่อไป  แม้ในใจเชื่อว่า  ขยะกองนี้จะทำการเผาต่อไป.

 

                                        ………………………………

บล็อกของ ถนอมรัก เดือนเต็มดวง

ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
เป็นเวลายามเย็นแล้ว ผมยืนบนฝั่งริมตลิ่งแม่น้ำปิง ปัจจุบันเป็นทางเท้า มือจับราวเหล็กที่กั้นไว้ ทอดสายตาดูลำน้ำแม่ปิง เข้าสู่กลางเดือนมีนาคม ระดับน้ำลดลง ไหลราบเรียบ สายน้ำนี้มีตำนาน มีเรื่องราวเล่าขานมากมาย ผมเหลียวดูทางซ้าย เจดีย์ขาวอยู่ห่างไปราว 10 เมตร ยังทาองค์เป็นสีขาว รถราวิ่งวนรอบ องค์เจดีย์ขาวนี้ ถ้ามองจากระเบียงชมวิว ด้านตะวันออกของวัดพระธาตุดอยสุเทพ มองไกลออกไปไกลทางทิศตะวันออก ถ้าไม่มีหมอกควัน ไม่มีเมฆบัง จะเห็นเจดีย์ขาวชัดเจนทีเดียว ถัดไปอีกเล็กน้อย จะเป็นหน้าเทศบาลนครเชียงใหม่ ข้างตลิ่งมีทางขึ้นลง พลันภาพในวัยเด็กอายุราว 10-…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
เช้าตื่นขึ้นมา ราว 5 นาฬิกาเศษ เดินบริหารร่างกายลงบันได 10 ครั้ง ขึ้นบันไดโดยหลับตาอีก 10 ครั้ง ร่างกายรายงานว่า แสบจมูก แสบตา มองไปที่โค้งฟ้าทิศตะวันออก เป็นทุ่งนา สูงขึ้นไปอีกนิดเป็นถนนโค้งสายเชียงใหม่-สันป่าตอง ท้องฟ้าขมุกขมัว (ฟ้าหลัว)ไปทั่ว มันเป็นหมอกควันผสมฝุ่น สาเหตุมาจาก การเผาป่าเพื่อเตรียมพื้นที่สำหรับการเกษตรในฤดูฝน เผาเศษใบไม้กิ่งไม้ เผาขยะมูลฝอย ส่วนการเผาป่านั้น ต้องมีคนเผา คงไม่เกิดไฟลุกเองได้ อีกสาเหตุหนึ่ง คนเผาป่าเพราะเข้าใจว่า ถ้าไม่เผาผักหวานก็จะไม่แตกยอด เห็ดถอบ (เห็ดเผาะ) ก็จะไม่ได้กิน การเผาทุกชนิด ทำให้เกิดอากาศเสีย เรียกให้เป็นทางการว่า " มลพิษทางอากาศ "…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ปีแรกที่เป็นข้าราชการครู ผ่านมาได้ 30 ปีเศษ ได้ซื้อจักรยานยนต์ยี่ห้อฮอนด้าขนาด 90 ซี.ซี.คันหนึ่ง สีแดงสดใหม่เอี่ยม นำออกจากร้านวันอังคาร โหราศาสตร์ถือว่าวันแรงไม่ดี ผมไม่ค่อยเชื่อถือเท่าไร ขับไปให้พระผูกสายสิญจน์ที่วัดดับภัยกับน้อง ผูกเสร็จลองขับดู รถแฉลบกองทรายวัดเล็กน้อย น้องพูดว่า ไม่เป็นไรขับขี่ปลอดภัย พระก็สวดแล้ว สบายใจได้ ผมไม่ได้ซื้อเงินสด ต้องผ่อนรายเดือน ขับขี่โฉบเฉี่ยวได้ 22 วัน จำได้แม่นยำ เพราะรถถูกจี้บนดอยบ้านปง อำเภอแม่แตง จากปากทางเขื่อนแม่งัดเข้าไปราว 3 กิโลเมตร คนจี้ผิวขาว ตัดผมสั้นเกรียน ผ้าขาวม้าลายคลุมไหล่ รถผมกำลังลงดอย ต้องเบรกรถเล็กน้อย โดยวิ่งชิดทางด้ายซ้าย…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
นึกถึงอำเภอ ที่เคยทำงาน มีเหตุใดให้ระทึก น่าจดจำ มองไปที่อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ก่อนแห่งอื่น ดินแดนแห่งสวนส้มสายน้ำผึ้ง ที่ลือชื่อระดับประเทศ เข้าตัวอำเภอมองไปทางทิศตะวันตก จะเห็นสวนส้มปลูกเป็นแถวเขียวไปทั้งดอย สวนส้มที่มีมากบอกถึงปริมาณยาที่ต้องใช้ฉีด พื้นที่อยู่ใกล้เคียงสวนส้ม เช่น โรงเรียน บ้านที่อยู่อาศัย คงต้องระมัดระวัง อำเภอฝางมีร้านอาหาร สถานบันเทิงมากมาย พื้นที่กว้างขวาง ประชากรมาก แต่ยังคงเป็นอำเภอ ไม่ได้เป็นจังหวัดจนบัดนี้ มีแม่น้ำฝางไหลขึ้นทิศเหนือ ผิดแผกแม่น้ำทั่วไปที่ไหลล่องใต้ แม่น้ำฝางไหลไปพบกับแม่น้ำกก
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
จากนั้นเขาจะกลับลำเรือ กลางน้ำที่เชี่ยวจัด ช่วงนี้สำคัญ ต้องอาศัยความชำนาญ ให้กระแสน้ำปะทะข้างกราบเรือ โดยให้สัมพันธ์กับมุมเรือเลี้ยวกลับ รวมทั้งความเร็วการใช้พายบังคับเรือให้กลับตัว ไม่อย่างนั้นแล้วเรือจะพลิกคว่ำได้ จากนั้นล่องเรือตามกระป๋องล่าปลาที่ตัวโตและราคาดีที่สุดของแม่น้ำนี้ กระป๋องใดจมๆโผล่ๆ นั่นปลากินเบ็ดแล้ว รีบพายเรือไปคว้าขึ้นมา ปลาเต๊าะตัวโตเนื้อหนุ่มจะติดขึ้นมา ปลานี้แกงส้มผักบุ้งอร่อยมาก ได้มาก็นำมากินมาขาย ให้พ่อค้าแม่ค้าตลาดต้นลำไยข้างลำน้ำแม่ปิงนั่นเอง บางทีเขาก็มาซื้อที่บ้านพรานนักล่าปลา บางคนก็ทอดแหยามน้ำแห้ง บางคนใช้เศษไม้กิ่งไม้ มากองรวมกันในน้ำริมตลิ่ง
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ย่างเข้าเดือนมีนาคม น้ำแม่ข่าเริ่มแห้งแล้ว สามารถกระโดดข้ามไปได้ น้ำกินน้ำใช้ที่อาศัยบ่อน้ำในหมู่บ้าน เริ่มแห้งเช่นกัน ถ้าตักน้ำบ่อใช้มากๆ มันจะแห้งเกือบขอดก้น
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ผมย้าย จากโรงเรียนในป่าในดอย มาอยู่โรงเรียนขนาดใหญ่ประจำอำเภอ จากโรงเรียนขนาดเล็ก 1 ชั้นมี 1 ห้อง มาเป็น 1 ชั้นมี 5 ห้อง นักเรียนโรงเรียนใหม่มีจำนวน 1,500 คน เกือบเต็มสนามฟุตบอลทีเดียว ครูมีถึง 30 กว่าคน มากคนก็มากเรื่อง เพียงเข้าประชุมโรงเรียนครั้งแรก ได้พบการประคารมระหว่างครูด้วยกัน 2 กลุ่ม และครูกับผู้บริหาร มันช่างดุเด็ดเผ็ดร้อน เหมือนขบพริกขี้หนูแตกถูกลิ้นสัก 4-5 เม็ด มีรสชาติจริงๆ ผมเป็นผู้มาใหม่ จึงได้เพียงฟัง เก็บข้อมูล ครูแบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มหนึ่งเป็นฝ่ายอาจารย์ใหญ่ อีกกลุ่มค้านอาจารย์ใหญ่ ในเวลาต่อมา มีตัวแทนสองกลุ่มมาพูดคุยกับผม ด้วยอัธยาศัยที่ดี ชักชวนเข้ากลุ่ม…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ในปี 2546ได้เกิดการเปลี่ยนแปลงในหน่วยงานที่ผมทำงานครั้งสำคัญ ซึ่งตรงกับรัฐบาลอดีตนายกฯทักษิณ (พ.ศ.2544-2548) มีการพัฒนาเครื่องมือที่ใช้ในการทำงาน ในระดับสำนักงานการประถมศึกษาอำเภอ เปลี่ยนจากการใช้เครื่องพิมพ์ดีด มาใช้คอมพิวเตอร์แทน บุคลากรในฝ่ายงานต่างๆ เช่น การเงิน หน่วยศึกษานิเทศก์ ต่างก็ยกเครื่องพิมพ์ดีดไปไว้ในห้องพัสดุบ้าง วางไว้บนตู้บ้าง ใครมีความรู้ด้านคอมพิวเตอร์ก็ใช้คอมพิวเตอร์พิมพ์หนังสือ เก็บข้อมูล ใช้ข้อมูล ใครใช้ไม่เป็นก็ต้องไปเรียน หรือเข้าอบรมตามโปรแกรมที่ต้องใช้ในการทำงาน เรียนจากเอกชนบ้าง เข้าอบรมตามโครงการของหน่วยราชการบ้าง มีเพียง 2-3 คนยังใช้เครื่องพิมพ์ดีด…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
กุมภาพันธ์ เดือนแห่งความรัก รอทักทายอยู่ข้างหน้า กลิ่นหอมของดอกกุหลาบสีสวยสด รวยรินชวนให้สัมผัส โลกคงอบอวลด้วยกลิ่นจรุงใจของเจ้า ใยหอมชื่นเพียงไม่กี่วันคืนเล่า นี่คือวันแห่งความรัก อยากรู้นัก รักคืออะไร
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ก่อนนอน ย่าผมจะเล่านิทานให้ฟังแทบทุกคืน บางครั้งท่านก็คงจะเบื่อที่เล่าเรื่อง “เสือเย็น” ซ้ำๆ กัน แต่ทนเสียงรบเร้าของผมไม่ไหว ก็เรื่องมันสนุกตื่นเต้นนี่ครับ เรื่อง “เสือเย็น” เกิดขึ้นที่วัดหมื่นสาร ในวัยเด็ก ผมอยากทราบเหมือนกันว่า วัดนี้อยู่ที่ใด มีวัดนี้จริงไหม แต่ไม่สามารถจะค้นหาได้ ด้วยมีข้อจำกัดหลายประการ เมื่อย่าเสีย เรื่อง “เสือเย็น” เริ่มจางไปจากความทรงจำ วัยมากขึ้นก็คิดถึงเรื่องอื่นสารพัด จนกระทั่งผมเกษียณ วันหนึ่งตรงกับวันที่ 3 มกราคม 2552 ผมขับรถผ่านวัดหมื่นสาร ย่านประตูหายยา จังหวัดเชียงใหม่ เห็นมีป้ายชื่อวัด ใต้ป้ายมีรูปปั้นวัวสีขาวตั้งอยู่ ขับรถเข้าไปในวัด…
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ย่านั่งบนพื้นบ้าน ซึ่งเป็นไม้ ใกล้กับหลายชายวัย 10 ขวบ เปลวไฟสีส้มจากโคมตีนสูง ส่องแสงให้เห็นลังสบู่ซันไลท์เปล่าวางอยู่ข้างหน้า “ย่าหาลังเปล่ามาให้แล้ว เห็นบ่นอยากได้นัก” “ย่าไปเอาที่ไหนมาล่ะ” ผมถาม ตามองดูลังไม้ที่ทำจากต้นจามจุรีวางตะแคง หันหน้าเข้าหาอย่างพอใจเต็มที่ ข้างในมันถูกแบ่งเป็นสองชั้น “ก็ไปขอร้านขายของปากซอยมา” ผมเปิดกระเป๋าหนังสือ หยิบหนังสือเรียนมาวางแถวล่าง สมุดแถวบน นี่ละตู้หนังสือชั้นดีของผม “รักจะเอาไว้หนังสือเรียน จะจัดหนังสือ สมุดตามตารางสอน ใส่กระเป๋าเป็นวันๆ สะพายมันจะได้เบาๆ”
ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ในวัยเด็ก ผมปล้ำเล่นกับน้อง น้องชายอายุ 4 ขวบ ผมอายุ 7 ขวบ ผมปล้ำสู้ไม่ได้ น้องแข็งแรงมาก ผมอดขำหัวเราะไม่ได้ ผมปล้ำเจียนอยู่เจียนแพ้ จึงเปลี่ยนยุทธวีธี ใช้ลำตัวกดทับขาน้องให้แนบพื้นกระดานบ้าน ป้องกันการถีบสกัด ใช้มือทั้งสองจับข้อมือน้องชายกดไว้ น้องสะบัดหน้าไปมา แรงแกสม่ำเสมอ ผมอดหัวเราะไม่ได้ จนเผยอปากอวดฟันหลอ อดใจไม่ไหว ก้มหน้าลงไปใช้จมูกหอมแก้มซ้าย 1 ฟอด น้องส่ายหน้าไปมาคงเขิน ผมหัวเราะชอบใจพูดว่า เก่งนักหรือ หอมแก้มขวาอีกฟอดแล้วปล่อย น้องลุกขึ้นยืนถ่างขา มือน้อยๆ กำเป็นรูปกำปั้นเตรียมสู้ต่อ แม่ทำอาหารหันมาเอ็ดว่า ทำอะไรกันเสียงดังลั่น ผมออกปากยอมแพ้แกจึงหยุด…