มารยาทใหม่ในสังคมออนไลน์?

ในค่าย เราได้รู้จักทวิตเตอร์ ของเล่นชิ้นใหม่ ที่ทำให้เราส่งสารถึงคนอื่นๆ ที่ติดตามเราได้ รวมถึงไปตามคนอื่น เพื่อรับข่าวสารจากเขาได้ด้วย กลับมา กระแสเฟซบุ๊คก็มาพอดี ทั้งทักษิณ ทั้งรัฐบาล ต่างก็ใช้เครื่องมือพวกนี้สร้างเครือข่าย สื่อสาร ประชาสัมพันธ์ตัวเองกันโครมๆ (ถ้าเป็นเมื่อก่อนก็นึกถึง hi5 ของอดีตผู้ว่า กทม. อย่างอภิรักษ์)

เมื่อเช้าได้อ่านบทความ Social media challenges social rules http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/8352295.stm ในเว็บบีบีซี คนเขียนบทความบอกว่า เครือข่ายทางสังคมออนไลน์ทั้งหลายได้เปลี่ยนมารยาททางสังคมไปแล้ว โดยเล่าเรื่องที่เขาเองทวีตทั้งข้อความและรูป ขณะอยู่ในห้องประชุม ซึ่งแม้ว่า เขาเองจะไม่ได้ทวีตสาระสำคัญของการประชุม และกิจกรรมออนไลน์นี้ก็เป็นสิ่งที่ทำให้เห็นว่าโลกเปลี่ยนไปแล้ว แต่มันก็ทำให้เห็นว่า มันก็ง่ายเช่นกันที่เราอาจจะข้ามเส้นของวิจารณญาณ หากเราทวีตโดยไม่ได้ไตร่ตรอง

อีกตัวอย่าง เขาเล่าถึงกรณีที่มีการฆาตกรรมคน 13 คนในฐานทัพ Fort Hood ที่เท็กซัส ปรากฎว่ามีคนที่อยู่ในเหตุการณ์ ทวีตข้อความและภาพเหตุการณ์ออกสู่สาธารณะ กรณีนี้เป็นที่วิจารณ์กันอย่างมาก เนื่องจากสิ่งที่เธอเล่านั้นส่วนใหญ่ผิดข้อเท็จจริง และเธอเองก็บอกว่า จริงๆ แล้วเธอไม่ได้เห็นเหตุการณ์นักว่าเกิดอะไรขึ้น และดูเหมือนว่าเธอจะส่งข้อความพวกนั้น โดยไม่ได้คำนึงถึงความรู้สึกหรือความเป็นส่วนตัวของผู้ที่ถูกถ่ายรูปด้วย

ตอนท้าย คนเขียนบทความบอกว่า กฎทางสังคมทุกวันนี้ดูเหมือนจะ overloaded จากวัฒนธรรมออนไลน์ตลอดเวลา และพฤติกรรมของคนยุคอุตสาหกรรม ไม่สามารถจะจัดการกับความเป็นไปได้ใหม่ๆ ในการแชร์ข้อมูลได้ (เอ่อ อ่านไม่เข้าใจก็อ่านทีต้นฉบับเลยนะ แหะๆ -- "Today our social rules seem to have been overloaded by our always on, always connected culture. Behaviours developed for the industrial age simply cannot cope with the new possibilities for information sharing.")

"เราคงจะได้เห็นการใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์ที่ไม่เหมาะสมมากขึ้น ก่อนที่กฎใหม่จะเกิดตามมา" คนเขียนบอก

เรื่องนี้น่าสนใจตรงที่คนเขียนไม่ได้จะบอกเราว่าห้ามใช้ (เหมือนที่มีผู้ปกครองบางคนออกมาบอกว่า ให้เฝ้าระวังเฟซบุ๊ค เพราะอาจปลูกฝังนิสัยลักขโมยให้เด็ก (ในเฟซบุ๊ค มีเกมชื่อ barn buddy ที่ผู้เล่นปลูกผักของตัวเองและสามารถไปขโมยผักในแปลงคนอื่นไปขายได้) ถ้าห้ามเล่นเฟซบุ๊คจริง เด็กรุ่นเราที่โตมากับเกมมาริโอ้ จะทำไงดี ฉันโตมากับการเตะเต่า เอาหัวกระแทกอิฐมาตลอด?) แต่เขาชี้ให้เห็นว่าเราอาจจะกำลัง ล้ำเส้น? ข้ามเส้น? หรือขยับเส้น? ของมารยาททางสังคมบางอย่างออกไป? (เข้ามา?) รวมถึงชวนให้คิดถึงเรื่องของความโปร่งใสกับ privacy ว่าจะมีขอบเขตตรงไหนยังไงด้วย

เรื่องของสังคมออนไลน์ท่าทางจะยังน่าติดตามไม่น้อย แต่คงจะสนุกกว่านั้นถ้าคนในบ้านเราเข้าถึงเน็ตกันมากกว่านี้