ชิ สุวิชาน
“โมะโชะมาแล้ว” ชายหนุ่มคนหนึ่งกล่าวด้วยน้ำเสียงที่ตื่นเต้น เมื่อเห็นร่างชายวัยปลายกลางคนเดินเข้ามา สายตาทุกดวงจึงมองไปที่ โมะโชะ เขาคือผู้นำในการขับขานเพลงธา เขาต้องเรียนรู้และพิสูจน์ตัวเองมาหลายปีกว่าเขาจะได้รับตำแหน่งนี้ หน้าที่รับผิดชอบสำหรับตำแหน่งนี้คือการเป็นผู้นำในการขับขานธาในพิธีกรรมต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชุมชนเช่น งานแต่ง หรืองานตาย บางชุมชนทั้งหมู่บ้านไม่มีโมะโชะเลย เวลามีงานต้องไปยืมหรือเชื้อเชิญโมะโชะจากชุมชนอื่นที่อยู่ใกล้ ว่ากันว่าชุมชนที่สมบูรณ์นอกจากต้องมีผู้นำชุมชนตามประเพณีที่เรียกว่า ฮี่โข่ ต้องมีจำนวนหลังคาในชุมชนมากกว่า 30 หลังคาเรือนแล้ว โมะโชะยังเป็นดัชนีหนึ่งที่เป็นตัวชี้วัดความสมบูรณ์แบบของชุมชน ยิ่งค่ำลงบรรยากาศยิ่งหนาวเย็นมากขึ้น ภายในบ้านผู้ตาย เด็กชายสองคนเริ่มหยิบเทียนด้วยมือซ้ายแล้วจุดเทียน เมื่อเทียนติดไฟเด็กชายลุกขึ้นเดินวนซ้ายรอบๆ ศพ จนครบสามรอบ เด็กทั้งสองไปตั้งเทียนไว้ที่ส่วนห้วของศพเล่มหนึ่ง และส่วนท้ายของศพเล่มหนึ่ง จากนั้นเด็กส่งสายตาชักชวนโมะโชะและคนเฒ่ามาร่วมเด็กวนทางซ้าย