หนังสือเดินทาง 7 เล่ม กับเพลง 7 ซีดีอัลบั้ม
ผมหลงชอบ ‘ตากอากาศ’ อย่างไม่ทราบสาเหตุ
ผมเห็นครั้งแรกจากหนังสือเล่มหนึ่ง ตากอากาศกลางสนามรบ นับแต่นั้นมา ตากอากาศก็เข้ามาอยู่ในใจผม มันให้ความรู้สึกนัยยะความหมาย กว้างไกลเมื่อไปอยู่ร่วมคำอื่น มีบวกลบอยู่ในนั้น
ผมถือโอกาสเชิญมาอยู่ร่วมในชื่อเรื่องอีกครั้ง
ต้นฉบับชิ้นนี้ เขียนห่างฝั่งทะเลสาบสงขลาราว 10 กิโลเมตร ผมกลับไปบ้านเกิด แบบด่วนๆ จึงต้องพกข้อมูลทุกอย่างใส่แฟ้ม พร้อมต้นฉบับอื่นที่ค้างคา รูปถ่าย กล้องถ่ายรูป(ประจำตัว) พร้อมเป้ และเจ้าชายน้อย 7 ขวบ เช่นเคย
เรื่องของเรื่องก็คือผมเตรียมตัวล่องใต้ เรื่องไม่ใหญ่ได้อย่างไร เมื่อนานเป็นปีกว่าจะกลับไปเยือนบ้านเกิดสักครั้ง วางแผนไว้ว่าจะไปยังเส้นทางที่เคยไป คน--สถานที่ที่เคยผูกพัน ไปสวน ไปตามทางเดินเก่าๆ ..
คิดได้อย่างนั้น ผมจะไปวิธีไหน
รถไฟ .. เป็นทางเลือกแรก ..
แล้วผมก็นึกถึงหนังสือ เพลง ทีนี้ ผมจะชวนหนังสือเล่มไหนร่วมเดินทาง ซีดีแผ่นไหนติดตัวไปด้วย.. (ผมขาดหนังสือ ขาดเพลงไม่ได้)
ยิ่งคิดไว้ล่วงหน้าว่า หากได้ไปเปิดหน้าหนังสือตรงสถานที่นั้น ฟังเพลง ณ ตรงโน้น เรื่องอะไรบ้างล้อมรอบตัว นึกเล่นๆไปอย่างนั้น แค่นึกก็ได้รับรสบางอย่างไหลเข้ามาแล้ว
ผมเลือกหนังสือมา 7 เล่ม (บอกไม่ปิดลับ)
เริ่มจาก แผ่นดินอื่น , สะพานขาด สองเล่มนี้ เป็นงานของ กนกพงศ์ สงสมพันธุ์ อยากอ่านความคุ้นเคยร่วมบรรยากาศบ้านเกิด
หนึ่งร้อยปีแห่งความโดดเดี่ยว ของมาเควซ ผมเรียกสั้นๆอย่างนั้น เปิดหน้าไหนก็ชวนอัศจรรย์ อ่านได้ทุกบรรยากาศ
วิหารที่ว่างเปล่า ของ เสกสรรค์ ประเสริฐกุล นักเขียนต้นแบบอีกคนหนึ่งที่ผมตามอ่านมานาน แค่มีวิหารที่ว่างเปล่าอยู่ตัว ก็ได้รับแรงดลใจเข้าแล้ว
ดาวที่ขีดเส้นฟ้า ของ พนม นันทพฤกษ์ ด้วยอยากย้อนรอยดาวที่ขีดเส้นฟ้า
นิค อาดัมส์ วัยหนุ่มของศิลปิน ของ เออร์เนสต์ เฮมมิงเวย์ หยิบหนังสือเล่มนี้อ่านแล้วได้พลัง(หนุ่ม)กลับมา
เทพเจ้าแห่งสิ่งเล็กๆ งานของ อรุณธตี รอย แปลโดย สดใส ผมเพิ่งได้มา ยังไม่ได้เปิดอ่าน
และเล่มสุดท้ายคือ ดินแดนลม บทกวีเล่มล่าสุดของผมเอง ที่ใช้ฉากตัวละครและเรื่องราวในบ้านเกิด (ลุ่มทะเลสาบสงขลา) เสียส่วนใหญ่
ตามด้วยแผ่นซีดี 7 แผ่น
เริ่มด้วย Shangri – La ของ MARK KNOPFLER แผ่นนี้ เสี้ยวจันทร์ แรมไพร หยิบยื่นให้ ฟังงานชุดนี้แล้วคิดถึงเกาะนางคำ เกาะยวน เกาะทอม เกาะหมาก เกาะสี่เกาะห้ากลางทะเลสาบทุกครั้ง
The next voice you hear งาน the best of Jackson browne ผมอยากฟังเพลง Late for the sky ดังขึ้นที่บ้านเกิด
Clapton Chronicles งาน the best of eric Clapton เพียงอยากฟัง tears in heaven , my father’s eyes และ wonderful tonight
SLEEP THROUGH THE STATIC งานชิ้นหลังสุดของ JACK JOHNSON
การเดินทางของตะกร้า (The Journey Of Basket) งานของ รังสรรค์ ราศี-ดิบ
นางฟ้าสีขาวกับรอยเท้าพระจันทร์ (White Angel and moon’s footprint) ของ สุวิชานนท์ รัตนภิมล เงาผมเอง
และสุดท้าย รู้ว่าความรักมีพลัง งานของพี่ศักดิ์สิริ มีสมสืบ ผมอยากฟังเพลงนางฟ้าชัดๆ ที่บ้านเกิดอีกที
เพียงพอสำหรับออกไปตากอากาศบ้านเกิด ผืนดินที่ได้ชื่อว่า แดดกับเมฆฝนผลัดเปลี่ยนกันครองพื้นที่อย่างต่อเนื่อง วูบวาบชวนอ่อนไหว เดี๋ยวมืดเดี๋ยวสว่าง สลับกับลมพัดแรง พัดจนใบยางลั่นสนั่นได้ยินไปทั่วหมู่บ้าน
ผมนึกล่วงหน้าไปถึงเส้นทางเก่าๆ สวน ทะเลสาบ ทางรถไฟ บ้านหลังที่ผูกพัน หน้าคนที่อยากไปเยี่ยม .. ใช้เวลาในช่วงสั้นๆ สู่ดินแดนนั้น เสมือนหนึ่งกลับไปเยือนดินแดนลม
ชนกลุ่มน้อย
เพลงรบต่อเนื่องกันมาถึงบันไดขั้นสุดท้าย ยังมีบันไดอีกหลายขั้นทอดไป และยังมีบันไดขั้นใหม่ๆทอดข้ามไปมา ข้ามพรมแดนแปลกหน้าหากันและกัน ไม่ว่าเพลงจะเกิดขึ้นในถ้ำ เกิดในศูนย์ลี้ภัย เกิดตามป่า เกิดในเมือง เพลงยังมีชีวิตเดินทางไปตามหาคนฟังต่อไปยามเพลงเดินไปตามไร่ข้าว ห้างไร่ ออกตามหาคนฟัง ผมไม่นึกว่าภาพนั้นจะกลายเป็นเรื่องราวอื่นไปได้มากกว่านั้น คนเกี่ยวข้าวหยุดพัก ตีวงล้อมเข้ามา นั่งฟังเพลงคนหนุ่มที่ใช้เวลากับการเล่นเพลง แต่งเพลง ร้องฟังกันเองในแค้มป์ผู้ลี้ภัย เหมือนโลกไม่เคยเห็น …
ชนกลุ่มน้อย
ระหว่างรอความหมายเพลงของเหล่อวา ซึ่งผมเขียนไว้ว่าจะนำมาขึ้นจอ แต่เพลงของเขาอยู่ระหว่างทางแปลความหมาย สัปดาห์ต่อไปน่าจะถึงฝั่งน้ำปิง นอนรอ นั่งรอ ... บังเอิญนึกถึงเพลงศิลปินเพลงอีกชุดหนึ่ง รูปปกเทปดอกกุหลาบแดงพ้อต่อฉื่อโพ -- กุหลาบน้อย เป็นชื่อบนปกเทปนานมาแล้วผมเคยเขียนถึง ผ่านคนบอกเล่า และคนแปลความหมายเนื้อเพลง ว่ากันว่า เป็นงานเพลงที่รวบรวมเอาเพลงอมตะสองฟากฝั่งสาละวิน เลือกเอาคุ้นหูคนตะเข็บชายแดนมาไว้ในที่เดียวกัน ผ่านเสียงร้องหวานเศร้าจับใจ ในโทนเนื้อเสียงใกล้เคียง นอร่าห์ โจนส์ (Norah…
ชนกลุ่มน้อย
ผมพบเขาครั้งแรกในหน้าหนาวเมื่อหลายปีก่อน หมู่บ้านเล็กๆ ใจกลางเทือกถนนธงชัย เขาไม่ค่อยมองสบตาในช่วงแรกๆ เงียบเหมือนหิน ยิ้มยาก เคร่งขรึมอบอวลอยู่ภายใน ผมนึกว่าคนจากพื้นล่าง ขึ้นมารอซื้อของป่า หรือพูดง่ายๆว่าอาจเป็นพ่อค้าซื้อของป่าสักอย่าง ซึ่งมักปิดปากเงียบ ไม่อยากให้รายละเอียดใครต่อใคร ถึงจุดหมายที่มาของตัวเองต่อคนแปลกหน้าด้วยกัน และของป่าที่จะซื้อก็ใช่ว่ามันจะเถรตรงระหว่างผู้ซื้อกับผู้ขาย หรือจะพูดอีกอย่างว่า ได้มาง่าย ได้มาถูกๆ ได้ของมาโดยไม่เหมือนคนอื่น …
ชนกลุ่มน้อย
ขณะผมนั่งเขียนต้นฉบับ พระสงฆ์ในพม่าออกมาเดินบนท้องถนนเป็นวันที่แปด คนออกมาร่วมเดินไปตามถนนด้วยนับแสนคน ถนนกลางกรุงร่างกุ้งเชิญชวนให้คนออกมาเดิน ดูท่าคนจะเข้าร่วมเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆผมเห็นทิวแถวพระสงฆ์เหมือนแม่น้ำใหญ่สาละวินหน้าฝน พร้อมถั่งโถมใส่สิ่งกีดขวางทุกอย่าง หอบลงอันดามันสายตานักรบมองจ้องนักบวช ราวกับจะกินเลือดกินเนื้อ สะท้อนถึงเรื่องใด รัฐบาลเผด็จการทหารจะใช้วิธีสลายผู้ชุมนุมด้วยกระสุนปืนอีกหรือไม่ ล้วนเป็นที่จับตามองจากชาวโลกเย็นนี นักศึกษาพม่ากำลังขมักเขม้นทำเพลง ว่าด้วยโศกนาฏกรรมฆ่าประชาชนกลางกรุงร่างกุ้งเมื่อปี 1988 เกือบยี่สิบปีก่อน เขาเลือกเอาเชียงใหม่เป็นสถานที่ทำเพลง…