ถาม-ตอบ ข้อโต้แย้งเกี่ยวกับสถานะของกฎหมายมณเฑียรบาล
[คัดข้อความมาจากส่วนที่ผม (พุฒิพงศ์ พงศ์เอนกกุล) ได้เข้าไป "ตอบ" ใน คอมเม้นท์ท้ายกระทู้ของคุณ ธนาพล อิ๋วสกุล : http://www.facebook.com/thanapol.eawsakul/posts/438314142909831 ขออนุญาตใช้นามสมมติผู้ตั้งประเด็น (ตัวเอียง) โดยจะสมมติให้ผู้นั้นชื่อ นายเขียว]
๑."กฎมณเฑียรบาล เป็นราชประเพณี ที่อยู่เหนือรัฐธรรมนูญ"
ตอบ กฎมณเฑียรบาลเป็นกฎหมายลายลักษณ์อักษร จึงไม่ถือเป็น ราชประเพณี (Constitutional convention) และเคยถูกแก้ไขมาแล้วครั้งนึงในปี ๒๔๗๕ โดยมติของสภาผู้แทนราษฎร.
๒."รัฐธรรมนูญแม้เป็นกฎหมายสูงสุด แต่หากกำหนดให้ถือตามกฎหมายพิเศษแล้ว กฎหมายพิเศษนั้นย่อมมาก่อนรัฐธรรมนูญ ก็คือกล่าวในทางกลับนั่นเอง เพราะรัฐธรรมนูญสูงสุด รัฐธรรมนูญจึงสามารถสั่งให้ใช้กฎหมายพิเศษแทนที่รัฐธรรมนูญในเรื่องนั้นๆได้ ในกรณี กฎมณเฑียรบาลก็เช่นกัน ต้องถือตามกฎมณเฑียรบาลก่อน ส่วนรัฐธรรมนูญนั้นใช้ในชั้นรองต่อจากกฎฯแล้ว"
ตอบ การกล่าวว่า มีกฎเกณฑ์อื่นที่มา "ขจัด" ผลบังคับใช้ของรัฐธรรมนูญ (ปะทะกับรัฐธรรมนูญ แล้วสามารถก่อให้เกิดผลในระบบกฎหมาย) เช่น นายเขียว กล่าวนัยว่า กฎมณเฑียรบาลเป็น"รัฐธรรมนูญพิเศษ"(กฎหมายพิเศษ) นั้น เป็นสิ่งที่ absurd ครับบอกตรงๆ ไปพูดแบบนี้ในแวดวงวิชาการสากลอายเขาเปล่าๆ คือคุณถือว่า กฎมณเฑียรบาล เป็น supra-constitutionnelle ซึ่งเป็นแนวคิดที่เป็นปฏิปักษ์ต่อ "พัฒนาการของหลักนิติรัฐ" ที่โบราณคร่ำครึ(ถูกทะลวงจนพรุนไปหมดแล้ว) ประมาณในช่วงต้นศตวรรษที่ ๒๐ (แม้ในยุคศควรรษที่ ๒๑ จะมีกระแสคิดสัจนิยม กับกระหลังโครงสร้างนิยมทางกฎหมาย แต่ก็มีวิธีวิทยาที่แตกต่างออกไปจากกรอบคิดของนายเขียว โดยสิ้นเชิง - ซึ่งจะไม่อธิบายในที่นี)
โดยปกติ การจะยอมรับกฎเกณฑ์อื่นให้มีผลบังคับในทางรัฐธรรมนูญ ในกระแสคิดแบบนิติรัฐ จะอธิบายว่า รัฐธรรมนูญลายลักษณ์อักษรนั่นเองแหละที่ "ได้ยอมตน" ให้กฎเกณฑ์เหล่านั้นมีค่าบังคับในทางรัฐธรรมนูญ ต่างหากเล่า - จะเห็นได้ว่า การอธิบายเช่นนี้เป็นการยืนยันคุณค่าพื้นฐานของระบบกฎหมายและประกันความสูง สุดของรัฐธรรมนูญ ( "...is entrusted with the task of testing whether a law is constitutional" ดู Hans Kelsen, General theory of law and state, ( translated by Anders Wedberg,) New York : Russell & Russell, 1973, p. 157) หลังเผชิญความเลวร้ายในการสร้าง supra-constitutionnelle ของฝ่ายอนุรักษ์นิยม ในช่วงคลื่นของระบบกฎหมายรัฐธรรมนูญก่อนสงครามโลกครั้งที่ ๒ ครับ.
___________________________
หมายเหตุ : สำหรับผู้สนใจรายละเอียดโปรดดู พุฒิพงศ์ พงศ์เอนกกุล, ลำดับชั้นในทางกฎหมายของ "กฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์" ใน http://blogazine.in.th/blogs/phuttipong/post/4048