สัตว์ร้ายที่เราอยู่ร่วม

หากใครคิดว่าที่นี่มีเพียงนกน้อยเสียงใส สัตว์โลกน่ารักและวิวงาม ๆ นั้น เขาเข้าใจผิดแล้ว จริงอยู่ นกน้อยสารพันขานรับอรุณ ปลุกเราแต่เช้า ดุเหว่าร้องเสียงใสเวลาใกล้รุ่ง บ่าย นกทุ่งส่งสำเนียงเจื้อยแจ้ว ไพเราะจนไม่ต้องง้อดนตรีของมนุษย์ เย็น เมื่อแดดแสดงลีลาเหนือขุนเขา อีกาพร่ำร้อง กาๆ กระปูดร้องปูด ๆ เตือนพลบ บางวันเหยี่ยวร้องบนฟ้าสูงไกล วู๊ ๆ เสียงใสเหมือนเด็กน้อย ขณะนกกินปลาตัวใหญ่สีขาวบินโฉบต่ำ ๆ ลิ่วลงหาปลาในสระ

ยังมีสัตว์อื่นด้วย หากคุณจะนึกหวาด มีต่อเสือรังใหญ่อยู่บนกิ่งไม้หน้าบ้าน ทางไปห้องน้ำ ผ่านแนวหญ้าที่แม้จะคอยตัดเตียนอยู่เสมอ มีทากดูดเลือดปากหวาน มันกัดเรานิ่ม ๆ แบบไม่รู้สึกตัว วันดีคืนดี ผู้มาเยือนร้องดิ้นทุรน เนื่องจากก้าวทับทางสัญจรของแมงป่องช้าง ในห้องน้ำปูด้วยก้อนหินที่เราช่วยกันขนมาจากข้างถนนตัดใหม่ เป็นที่อาศัยยามลอกคราบของงูยาวสีน้ำตาลเหลือง มันมีกี่ตัวไม่รู้แน่ แต่ชอบมาลอกคราบที่นั่นเสมอโดยเฉพาะหน้าฝน บางครา มีเสียงร้องกรี๊ดตกใจจากสาว ๆ ที่เข้าไปชำระสระสรง ครั้งหนึ่งมันเซ่อซ่าสังเวยชีวิต เลื้อยลงไปติดอยู่ในช่องระบายน้ำ ขึ้นไม่ได้ ลงไม่ได้ แม้เราจะพยายามช่วยอย่างไร แหละหากคุณนึกอยากมาชมช่อลำไยต้นฤดูร้อนนี้ นอกเหนือจากกลิ่นหอมหวานตลบอบอวล คุณยังต้องระมัดระวังอันตรายจากฝูงผึ้ง

กรอบรูปพระแม่ผิวดำของโกแกงแตกมาแล้วครั้งหนึ่ง เมื่อฉันยกลงมาทำความสะอาด พบตุ๊กแกตัวมหึมาแอบอยู่ข้างหลัง แล้วยังหนูอีกล่ะ พวกมันหาทางมาทำรังทุกที่ทุกห้องที่สามารถอยู่อาศัย ทุกคืนร้องจี๊ด ๆ ทำเสียงแกรกกราก เที่ยวกัดแทะกระดาษ ค้นหาเศษผ้า เศษพลาสติกสำหรับสร้างรังใหม่ให้ลูกน้อย บางครั้งหมาของเราก็จับมันได้ และรื้อรังฉกทารกตัวแดง ๆ ออกมา ส่วนครัวที่เป็นครัวเคลื่อนย้ายได้ (เรียกให้เก๋ว่า moveable kitchen) เนื่องจากไม่เคยมีที่แท้จริงให้มันนั้น ใต้ตู้เย็นมีงูตัวเขื่องนอนขดอยู่

ก็อยู่ด้วยกันที่นี่แหละเจ้าสัตว์น้อยใหญ่ มันไม่น่าหวาดเท่ากับงูใหญ่ในหัวใจเราหรอก คิดถึงเรื่องอนุมูลอิสระ อ่านแล้วก็นึกขำ ผลการวิจัยล่าสุดบอกว่า มันเป็นสิ่งมีตามธรรมชาติ และจำเป็นสำหรับกระบวนการเคมีในกาย ก็ผลิตภัณฑ์สุขภาพ และบทความทั้งหลายไม่ได้ต่อต้านมันอย่างเอาเป็นเอาตายหรอกหรือ

เช่นเดียวกับมนุษย์ บางช่วง ชายบ้าถือพร้า ยิ้มร่าสัญจรผ่านไร่ทุกวัน บางเดือน เด็กหนุ่มเสพยาบุกค้นกระท่อมตามสวน ทำร้ายคนเฝ้า ฉกปล้นชิงทรัพย์ตามแต่จะหาได้ ไม่เว้นแม้แต่แผงโซลาเซลล์ หม้อแบ็ตเตอรี่ สวนข้าง ๆ บอกเราว่า ให้หาปืนไว้สักกระบอก อันตรายมีอยู่รอบตัว เกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ ท่ามกลางความมืด เราไม่รู้หรอกว่าอะไรกำลังรุกคืบเข้ามา

ฉันอยู่ที่นี่ย่างเข้าปีที่สองแล้ว มีบ้างที่ต้องเดินทางจากบ้านหลายวัน หน้าต่างเสื่อที่ปิดกั้นไว้ทำหน้าที่ปกป้องบ้านไปตามยะถา ไม่ได้ประมาท แต่จะทำอย่างไรเล่า ไม่มีคนเฝ้า ไม่มีทรัพย์สินมากมาย เรื่องเคราะห์หามยามร้าย หากโคจรมา ใครเลยจะอาจห้าม ฉันจะอยู่อย่างไร หากวันที่สามี สุภาพบุรุษคนเดียวในบ้านไปค้างอ้างแรมที่อื่น แต่เรากลับมานั่งหวั่นหวาดว่าจะมีผู้คิดมิดีมิร้าย จะนอนหลับสงบใจได้อย่างไร หากในคืนเปลี่ยวนึกเห็นแต่คนบุกรุกกรรโชกทรัพย์

โชคดีที่บ้านเมืองเชียงดาวเป็นถิ่นชนบทสุขสงบ ไม่ว่าจะหมู่บ้านหรือในเขตเมือง ผู้คนยิ้มแย้มทักทาย หากไม่จนยาก หรือถูกครอบงำด้วยความต้องการขาดแคลนเหลือใจ ใครที่ไหนจะอยากฉกชิงวิ่งราว นำชีวิตไปเสี่ยงคุกตะราง

บ่อยครั้ง ในพงหญ้ามีเสียงเขียดร้องแอ๊บยาว แน่แล้วมันถูกกระเดือกเข้าปากงูใหญ่ มีการเข่นฆ่า กินกันและกันของหมู่สัตว์ ที่นี่เป็นทุ่งธรรมชาติ แสดงกฎแห่งธรรมดา หากใช้ชีวิตอยู่จะรู้ว่าไม่ใช่รีสอร์ต ใช่เพียงบ้านน้อยวิวงามต่อหน้าดงดอย ผืนดิน สอนกฎแห่งธรรมชาติและชีวิต

เหมือนในหัวใจ มีขโมยขโจรและสัตว์ดุร้าย มันปล้นคร่าความสงบสุข แต่เราก็ต้องอยู่ร่วมกับมัน ทำความเข้าใจ ละลดวาจาเชือดเฉือน ค้นหารากเหง้าของการคิดร้าย นินทาบ่นว่า ยังดีที่มีธรรมชาติกล่อมเกลา มอบช่วงเวลาสำหรับหยุดคิด เราถอยออกมาอยู่ห่าง จะได้ไม่ทำร้ายโลกมากไปกว่านี้

สัตว์ใหญ่กินสัตว์เล็กนั้นเรื่องธรรมดา แต่คนกินคนไม่ ที่นี่ นอกจากสัตว์มีพิษ งวงงา เขี้ยวเล็บแล้ว เราฝึกเป็นมิตรกับสัตว์ร้ายในใจ...