"อาจเป็นเพราะข่าวดีที่ม็อบน้ำแข็งสลายการชุมนุมไปเมื่อวานก่อนค่ำ ซึ่งนั่นหมายถึงว่า แนวทาง 3 ข้อที่จตุพร ประกาศไว้ คือ เดินหน้าแก้ รัฐธรรมนูญ ผลักดันเรื่อง ICC และนิรโทษกรรมนักโทษการเมืองจากเหตุการณ์ปี 53 ในส่วนที่เป็นประชาชนคนรากหญ้า จะเริ่มผลักดันกันอย่างจริงจัง
มันอาจกลายเป็นเพียงความหวังเดียวในขณะนี้ของพวกเขาทั้ง 4 ที่เฝ้ารอมานานกว่า 2 ปี นับจากวันที่พวกเขาถูกจับกุมคุมขัง และยังรอวันกลับบ้านอยู่ทุกวัน ทุกวินาที
นี่เป็นครั้งแรกในรอบ 2 ปีกว่าที่ผมสามารถหลุดรอดออกมาจากคุกขังในชีวิตประจำวัน หลังจากที่ก่อนหน้านั้นกำหนดวันไปเยี่ยมเพื่อนอุบลฯ ทั้ง 4 คนที่เรือนจำพิเศษหลักสี่ ถูกเลื่อนออกไปหลายครั้ง ด้วยสาเหตุที่ผมกับเพื่อนอีกคนว่างไม่ตรงกัน วันนี้คงเป็นวันดีของพวกเราจริงๆ
ผมและเพื่อนไปถึงเรือนจำแห่งนั้นหลังเที่ยงไปแล้ว พอไปถึงก็แจ้งกับเจ้าหน้าที่และกรอกข้อความลงในแบบฟอร์มเอกสารตามระเบียบการซึ่งไม่ยุ่งยากอะไรเลย ระหว่างนี้เราส่งกองหนังสือที่เพิ่งไปซื้อกันมา 10 กว่าเล่มให้กับเจ้าหน้าที่ ซึ่งได้เล่าให้เราฟังคร่าวๆ มาเพิ่งไม่กี่สัปดาห์มานี้เองที่ที่นี้ได้ เปิดศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน อีกทั้งยังมีอาจารย์จากฟิลิปปินส์มาสอนภาษาอังกฤษให้เพื่อนผู้ต้องขังคดีการเมืองแห่งนี้ในทุกวันพฤหัส
รอเพียงชั่วอึดใจเดียว เพื่อนของเราทั้ง 4 ก็เดินทางมาข้างล่าง เราได้คุยกันโดยมีลูกกรงและกระจกใสกั้นกลางส่งเสียงผ่านทางโทรศัพท์
“ปลงได้แล้ว เพิ่งรู้มาว่าเรื่องที่ขอยื่นประกันตัวไปครั้งล่าสุด ครั้งที่เท่าไหร่แล้วไม่รู้ มันไม่ได้” ปัทมา ผู้หญิงหนึ่งเดียวในคุกแห่งนี้บอกผมด้วยน้ำเสียงร่าเริง หลังจากที่เราทักทายกันและแนะนำตัวว่าผู้มาเยี่ยมทั้ง 2 เป็นเพื่อนกับอาจารย์แห่ง ม.อุบลฯ เธอสดชื่นผิดคาดกับเรื่องเล่าคราวก่อนที่เพื่อนอีกคนหนึ่งของผมซึ่งเคยมาเยี่ยมเล่าให้ฟังว่าคราวก่อนนั้นเธอมีอาการเครียดมากด้วยความเป็นห่วงเรื่องแม่ของเธอที่เฝ้ากังวลกับวันเวลาแห่งการปลดปล่อยเธอจากคุกแห่งนี้
หลังจากทักทายและพูดคุยกันสักครู่ ปัทมาก็ยื่นโทรศัพท์ให้กับต้า ธีรวัฒน์ ชายหนุ่มที่อายุน้อยกว่าผมเพียงไม่กี่ปี เราอาจนับว่าเป็นเพื่อนร่วมรุ่นเดียวกันก็ได้ เราคุยกันเพลินทีเดียวถึงเรียนการเรียนภาษาอังกฤษ แล้วผมก็นึกขึ้นมาได้ว่าคุยกันเพลินแบบนี้นี่พวกเขาได้กินข้าวกันหรือยัง
“เพิ่งกินมาเมื่อสาย ยังอิ่มอยู่เลย อยู่ที่นี่ กินแล้ว ไม่ได้ออกแรงอะไร มันก็อิ่มอื้ออยู่อย่างนั้น ไม่เหมือนเรากินแล้วออกแรงทำงานอยู่ข้างนอก มันไม่ย่อย” เขาว่ายิ้มๆ จนผมต้องพลอยยิ้มไปกับเขาด้วย เราคุยกันต่ออีกนิดหน่อย แล้วต้าก็เวียนโทรศัพท์ไปให้กับพี่สมศักดิ์ได้มาคุยกับผมบ้าง
“ผมไม่เครียดแล้ว ผมกะว่าจะเขียนจดหมายไปสัปดาห์ละครั้ง ผมชอบเขียน พอผมได้บอกเล่าเรื่องราวความรู้สึกที่นี่แล้วมันทำให้ผมเครียดน้อยลง แต่ผมคงไม่เขียนเกี่ยวกับเรื่องคดีหรืออะไรอีก คงเล่าเรื่องของความรู้สึกที่อยู่ในนี้” พี่สมศักดิ์บอกผมอย่างคนอารมณ์ดี
แล้วคนสุดท้ายที่ผมได้คุยกันนี้ก็คือพี่สนอง
พี่สนองหน้าหมองกว่าใคร เขายังบรรยายถึงความรู้สึกอัดอั้นใจเมื่อนึกถึงจุดยืนแห่งความเป็นนักประชาธิปไตยที่อยู่ในคุกที่กำหนดวันแห่งอิสรภาพไว้ในอีกกว่า 30 ปีข้างหน้า โดยที่ไม่มีความหวังว่าพวกเขาจะได้สู้คดีและได้รับการประกันตัวออกมาตามสิทธิอันพี่มีพึงได้ในฐานะประชาชลพลเมืองของประเทศนี้
อันที่จริง ทั้ง 4 คน ก็พูดถึงสิ่งหนึ่งเหมือนๆ กัน คือข่าวเรื่องไม่กี่วันมานี้ที่ผู้ต้องหาคีดฆ่าคนได้ได้รับการประกันตัวออกไปด้วยวงเงินกว่าล้านบาท ในขณะที่พวกเขาไม่มีสิทธิเช่นนั้น ทั้งที่มันเป็นคดีต้องโทษที่เกิดความขัดแย้งในเรื่องของความคิดทางการเมือง ซึ่งเท่ากับว่าเรื่องนี้เป็นสิ่งที่ยิ่งตอกย้ำให้พวกเขา ไม่สินะ พวกเราทั้งหมดที่อยู่ในคุกขังอันใหญ่ร่วมกันซาบซึ้งใจดีถึงความยุติธรรมที่ไม่ได้ถูกขัดสีทำความสะอาดให้เอี่ยมอ่องรองรับการใช้งานของคนทุกข์ยากจากระบบยุติธรรมเพื่อประชาชนอย่างที่มันควรจะเป็นอย่างที่ต้องเป็น
ที่น่าขบขันยิ่งกว่าก็คือในขณะที่คนคุกนอกห้องขังอย่างผม อย่างคุณ ต้องทุนกล้ำกลืนติดตามข่าวสารจากการงานและเอื้อมระอากับบรรดาหน้าข่าวม็อบแช่แข็งมากว่า 2 สัปดาห์ และต้องทนติดตามข่าวสารกันไปจนกว่าม็อบนั้นจะยุติ คนที่อยู่ในคุกจริงๆ อย่างทั้ง 4 คน กลับมีเวลาว่างมากกว่าที่จะเฝ้าสนใจติดตามข่าวสารการเมืองซึ่งเป็นเรื่องเกี่ยวข้องกับพวกเขาอย่างแยกไม่ได้ในชีวิตตราบที่ยังถูกจองจำไว้นะแห่งนี้
แต่กลับยังไม่มีสัญญาณใดๆ วี่แววใดๆ ว่าจะมีข่าวดีสำหรับพวกเขา
นอกเสียจากว่า... เฝ้ารอดูยุทธการของไดโนเสาร์ที่ออกมาเคลื่อนไหวในวันที่ 24 พฤศจิกายนนี้
ซึ่งนั่นหมายถึง หากไม่มีเหตุการณ์ความรุนแรงใดๆ เกิดขึ้น หรือหากมีความรุนแรงที่รัฐบาลรับมือและจัดการได้ เอาอยู่
พวกเขาจึงจะได้เริ่มตั้งต้นใหม่กับความหวังที่จะได้กลับบ้านอีกครั้ง
หากใครบางคนว่าไว้ว่าเราเห็นดาวที่อยู่ไกล นั่นเพราะเป็นแสงที่ส่องมาจากในอดีต
เพราะความมืดของจักรวาลเกิดจากการที่โลกเกิดช้ากว่าจักรวาลหลายล้านพันปีแสง
ดวงดาวแห่งความหวังอันเรืองรองของความเป็นประชาธิปไตย เพื่อความยุติธรรมของคนทุกชนชั้น คงยังไม่อาจส่องสาดมาถึงประเทศไทยได้
และไม่รู้ว่าเมื่อไหร่ แสงนั้นจะส่งมาปวงประชาชาวไทยให้ได้ชื่นชมกันสมใจจริงๆ สักที
ทั้งๆ ที่ พวกเขาต้องอยู่ในคุกที่เกิดจากการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยและความยุติธรรมแห่งนี้มากว่า 2 ปีแล้วก็ตาม