Skip to main content

สายลมหนาวพัดมาพร้อมกับสายฝนที่โปรยสายลงมา ว่ากันว่านี่คือฝนหลงฤดู! กาแฟแก้วของวันเป็นคาปูชิโน่ร้อนสองแก้ว แต่ไม่ใช่ของผมเป็นของลูกค้าต่างชาติ รสชาติของกาแฟเป็นอย่างไรในเช้านี้ ผมไม่อาจรู้ เพราะไม่ได้ชิม หลังสตรีมนมสดจนร้อนได้ที่ กลิ่นกาแฟสดหอมกรุ่นโชยออกมา และพร้อมแล้วสำหรับการดื่ม-กิน


แปลกแต่จริงตั้งแต่เริ่มประกอบอาชีพขายกาแฟตอนเช้า ผมพบว่าคนต่างชาติไม่ค่อยนิยมดื่มกาแฟกับดูดบุหรี่ไปพร้อมๆ กัน อาจเป็นเพราะกลัวรสชาติกาแฟเสีย พอๆ กับการที่คนต่างชาติไม่นิยม และไม่สั่งเอสเปรสโซ่เย็นใส่นมข้นหวาน


ลมจากแม่น้ำโขงพัดมาเย็นฉ่ำ...


เสียงเพลงจากเครื่องเล่นในท่วงทำนองของแจ๊ซแผ่วเบาล่องลอย นี่อาจเป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้คนต่างชาตินั่งจมอยู่ในร้านนานกว่าคนไทย ความเร่งรีบของบางคนถูกหยุดลงในร้านพร้อมๆ กับเสียงแซ๊กโซโฟน


พูดตามความจริง โดยสันดานผมไม่ได้ชื่นชอบเพลงแจ๊ซเท่าใดนัก แต่เพราะหนังสือเล่มหนึ่งของนักเขียนนาม ’รงค์ วงสวรรค์ และเพื่อนคนนหนึ่งทำให้ผมได้ฟัง


เมื่อได้แผ่นซีดีมาครั้งแรก ผมนิ่งฟัง เพื่อหวังจะเข้าถึงอรรถรสของเพลง แต่เพลงบ้าไรวะ...ไม่มีเสียงร้อง มีแต่เสียงแซ๊กโซโฟนอึมครึม ขาดๆ เกินๆ และโดยความที่ไม่ใช่กูรูนักฟังเพลง ผมจึงต้องฟังแผ่นซีดีเพลงของมาย เดวิดซ้ำแล้วซ้ำเล่า เพื่อเข้าถึงมัน และอยากรู้ว่าเนื้อในเพลงพูดอะไรกับเรา แต่เปล่าดาย ทุกสิ่งที่หวังมีเพียงความอึมครึม


ลูกค้าต่างชาติคู่แรกลุกเดินออกจากร้านไป และลูกค้าคนใหม่แวะเวียนเข้ามา พร้อมกับนิ่งฟังเสียงแซ๊กโซโฟนอย่างตั้งใจ


เพื่อนคนที่ให้แผ่นซีดีมาเล่าให้ฟังว่า เขาอ่านงานของ ’รงค์ แล้วเจอชื่อ มาย เดวิดบ่อยครั้งจนเขาต้องดิ้นรนไปหาเพลงของผู้ชายผิวดำคนนี้มาฟัง เพื่ออยากรู้ว่านักเขียนในดวงใจของเขาทำไมชื่นชอบบทเพลงหม่นๆ อึมครึมชายผู้มีผิวดำราวเมล็ดของแตงโมคนนี้จัง


เมื่อฟังจบเขาก็ส่งมาให้ฟัง ผมนำมาเปิดที่ร้าน หลายคนเมื่อได้ฟังมักจะพูดทีเล่นทีจริงว่า ทำไมเพลงเหมือนในหนังแผ่นของมายาบิจัง ...บ้าฉิบ! อะไรทำให้เขาคิดเช่นนั้น


หลายๆ ต่อหลายวันที่เปิดเพลงของชายผิวดำคนนี้ในยามเช้าตอนเปิดร้าน ผมรู้สึกถึงความหม่นเหงาที่เดินทางมาเปิดประตูหัวใจทั้งที่ตัวผมเองไม่ได้เชื้อเชิญมันเท่าใดนัก


ถ้าถามว่าอยากแนะนำให้ใครฟังเพลงของชายผิวดำคนนี้ ผมคงนึกถึงคนอื่นๆ ไม่ทันในตอนนี้ นอกจากนึกถึงผู้ชายสองคนนี้คือ โฉน ไพรำ และแจ้ง ใบตอง ผมอยากให้โฉน ไพรำได้ฟังเพลงนี้ตอนที่เขากำลังชั่งใจว่าจะเดินขึ้นไปสู่โลกใหม่อันไม่คุ้นเคย และเป็นโลกแห่งการเรียนรู้ของเขา หากโฉน ไพรำได้ฟังเพลงนี้ เขาคงมีความกล้ามากขึ้น และคงสุขสมกับการไม่หนาวผู้หญิงอย่างไม่เคยเป็นมาก่อนแน่


ผมอยากให้แจ้ง ใบตองได้ฟังเพลงชุดนี้ตอนเขากำลังจะดื่มด่ำกับน้ำเมา เขาคงรื่นรมย์อยู่บ้างไม่มากก็น้อย แต่ก็เป็นที่น่าเสียดาย เพราะแจ้ง ใบตอง และโฉน ไพรำ เกิดมาในยุคสมัยที่แผ่นเพลงหาฟังยาก พอๆ กับการหาคนมีน้ำใจจากใต้ถุนป่าคอนกรีทนั่นแหละ


เขียนมาถึงตอนจบของบทนี้ ผมเองยังไม่รู้เลยว่า โลกยามเช้ากับเรื่องราวของมาย เดวิด ในร้านกาแฟริมฝั่งโขง มันเชื่อมโยง และยึดโยงรูหูของคนฟังเพลง และคนดื่ม-กินกาแฟได้อย่างไร แต่ที่ผมรู้ บทเพลงอันหม่นมัวของชายผิวดำคนนี้ยังคงบรรเลง พอๆ กับโลกยามเช้าของผู้คนที่ผ่านมาผ่านไปในร้านกาแฟยังคงดำเนินไปตามสายลมหนาวที่เวียนผ่านมา....

 

 

บล็อกของ สุมาตร ภูลายยาว

สุมาตร ภูลายยาว
ปีที่ผ่านมา เหนือสายน้ำเชี่ยวกรากสายหนึ่ง ความทรงจำเกี่ยวกับแม่น้ำได้พาให้เดินทางไปสู่ห้วงยามหนึ่งของชีวิต ห้วงยามที่ทำให้ต้องจดจำไม่เคยลืม เพราะใครบ้างจะลืมประสบการณ์เฉียดตายของตัวเองได้ ในความทรงจำนั้น ภาพแม่น้ำแห่งบ้านเกิดผุดพรายขึ้นมา คล้ายภาพขาวดำหม่นมัวที่พาผมเดินทางกลับไปสู่ดินแดนแห่งความหวาดกลัวอันกว้างใหญ่ไพศาล ด้วยเรือคือความหวั่นไหว...ใช่แล้ว ตอนหัดว่ายน้ำครั้งแรก ผมเกือบจมน้ำตาย เหตุการณ์ครั้งนั้นสอนให้รู้ว่า ความรู้สึกของคนใกล้ขาดใจตายเป็นอย่างไร นี่คือภาพความทรงจำในอดีต แต่ภาพความทรงจำครั้งใหม่ได้เกิดขึ้น หลังจากผมเดินทางมาถึงเมืองริมฝั่งน้ำเหนือสุดในล้านนาเรื่องมีอยู่ว่า...…
สุมาตร ภูลายยาว
“เอยาวดี” เป็นชื่อท้องถิ่นของแม่น้ำสายสำคัญสายหนึ่งของพม่า แต่คนภายนอกทั่วไปรู้จักชื่อของแม่น้ำสายนี้ในนาม “อิรวดี” แม่น้ำเอยาวดีเป็นแม่น้ำใหญ่สายหลักของประเทศสหภาพพม่าต้นน้ำ และปลายทางของแม่น้ำอยู่ในประเทศพม่า ไม่แตกต่างกับแม่น้ำเจ้าพระยาแม่น้ำเอยาวดีไหลผ่านกลางประเทศจากเหนือจรดใต้ แบ่งประเทศพม่าออกเป็นสองส่วน แม่น้ำในตอนบนเกิดจากการละลายของหิมะ นอกจากแม่น้ำเอยาวดีจะเกิดจากการละลายของหิมะแล้ว ยังมีแม่น้ำสาขาที่คอยเติมน้ำให้กับแม่น้ำสายนี้จนกลายเป็นแม่น้ำสายใหญ่ แม่น้ำสาขาที่คอยเติมน้ำให้กับแม่น้ำเอยาวดีคือ แม่น้ำมาลี และแม่น้ำมายที่อยู่ทางตอนเหนือสุดของประเทศ รวมระยะทางจากต้นน้ำถึงปากน้ำ ๒,…
สุมาตร ภูลายยาว
อำเภอเชียงของเป็นอำเภอเล็ก ๆ อำเภอหนึ่งของจังหวัดเชียงราย ผู้คนที่นี่ทั้งในอดีตและปัจจุบันต่างมีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย เรียนรู้และสืบทอดการใช้ประโยชน์จากแม่น้ำของนับตั้งแต่การหาปลา เก็บสาหร่ายน้ำของหรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “ไก” ปลูกพืชผักริมของ หรือแม้แต่การสัญจรไปมาของผู้คนแถบนี้ ทั้งฝั่งซ้ายและฝั่งขวาของลำน้ำสายนี้ต่างก็อาศัยแม่น้ำเป็นสำคัญ ชีวิตของผู้คนที่นี่จึงมีความผูกพันใกล้ชิดกับแม่น้ำของตั้งแต่ในอดีตจนกระทั่งปัจจุบัน เมื่อลมหนาวเริ่มมาเยือนซึ่งเป็นฤดูกาลน้ำลด จิกุ่ง (แมลงชนิดหนึ่งมีลักษณะเหมือนจิ้งหรีดแต่ตัวสีน้ำตาลและมีขนาดใหญ่กว่า) เริ่มลงดอน คือ…