...เสียงปืนดังลั่นเปรี้ยง-คล้ายเสียงชะนีหวน
ลมลอยผวนผันเปลี่ยนทาง...ความอ้างว้างในลมดึกเงียบงัน
ดวงดาวบนขอบฟ้าห้วยขาแข้งไหวสั่น
งูใหญ่ผลุบหายไปจากดงดอกไม้ใบหนา...
ในเรือนไม้ชรา...น้ำตาหยดสุดท้ายไม่ปรากฏกายมาเยือน
ปัง...เสียงปืนดังลั่นเหมือนเสียงฆ้องมัจจุราชดังเง่งง่าง
...ลมดึกยังนิ่งเงียบ
ร่างใครบางคนหล่นร่วงลงคล้ายใบไม้ชราของฤดูแล้ง...
ฟังสิ! ฟังเสียงร้องของความเงียบอ้อนวอนเจ้าป่าเจ้าเขา
เถอะท่านเทพารักษ์ร่มไม้สาขานำดวงวิญญาณของเขากลับมาอีกครั้ง
โปรดฟังเสียงอ้อนวอนจากข้า!
...ลมดึกเปลี่ยนผ่าน-ม่านฟ้าทะมึนดำห่มคลุมผืนป่าห้วยขาแข้ง
ร่างผอมแห้งนอนนิ่งไม่ติงไหว...
รอยเลือดไหลนองไปตามพื้นไม้กระดานปานสายฝนของเดือนเก้ากลางพรรษา
เขาไม่กลับมาอีกแล้ว!
หลังแนวดงไม้เสือโคร่งกระโจนหายไปในความมืด...
...และมันก็ไม่เคยกลับมาตรงนั้นอีกเลย
ปานว่าคนดีได้หายสาบสูญไม่กลับมาเป็นคุ้นเคย
...สรรพสิ่งยังนิ่งเงียบ
ในสายลมเรียบเฉยแผ่วผ่านหย่อมย่านดวงใจใครบ้างคนเอ่อล้นปนสายฝนของเดือนเก้า
‘เขาไม่กลับมาอีกแล้ว!’
สิ้นเสียงปืนในยามเช้าของวันที่หนึ่งเดือนเก้า-เขาไม่กลับมาอีกแล้ว
* รำลึกถึงการจากไป 20 ของสืบ นาคะเสถียร
บล็อกของ สุมาตร ภูลายยาว
สุมาตร ภูลายยาว
ปีที่ผ่านมา เหนือสายน้ำเชี่ยวกรากสายหนึ่ง ความทรงจำเกี่ยวกับแม่น้ำได้พาให้เดินทางไปสู่ห้วงยามหนึ่งของชีวิต ห้วงยามที่ทำให้ต้องจดจำไม่เคยลืม เพราะใครบ้างจะลืมประสบการณ์เฉียดตายของตัวเองได้ ในความทรงจำนั้น ภาพแม่น้ำแห่งบ้านเกิดผุดพรายขึ้นมา คล้ายภาพขาวดำหม่นมัวที่พาผมเดินทางกลับไปสู่ดินแดนแห่งความหวาดกลัวอันกว้างใหญ่ไพศาล ด้วยเรือคือความหวั่นไหว...ใช่แล้ว ตอนหัดว่ายน้ำครั้งแรก ผมเกือบจมน้ำตาย เหตุการณ์ครั้งนั้นสอนให้รู้ว่า ความรู้สึกของคนใกล้ขาดใจตายเป็นอย่างไร นี่คือภาพความทรงจำในอดีต แต่ภาพความทรงจำครั้งใหม่ได้เกิดขึ้น หลังจากผมเดินทางมาถึงเมืองริมฝั่งน้ำเหนือสุดในล้านนาเรื่องมีอยู่ว่า...…
สุมาตร ภูลายยาว
“เอยาวดี” เป็นชื่อท้องถิ่นของแม่น้ำสายสำคัญสายหนึ่งของพม่า แต่คนภายนอกทั่วไปรู้จักชื่อของแม่น้ำสายนี้ในนาม “อิรวดี” แม่น้ำเอยาวดีเป็นแม่น้ำใหญ่สายหลักของประเทศสหภาพพม่าต้นน้ำ และปลายทางของแม่น้ำอยู่ในประเทศพม่า ไม่แตกต่างกับแม่น้ำเจ้าพระยาแม่น้ำเอยาวดีไหลผ่านกลางประเทศจากเหนือจรดใต้ แบ่งประเทศพม่าออกเป็นสองส่วน แม่น้ำในตอนบนเกิดจากการละลายของหิมะ นอกจากแม่น้ำเอยาวดีจะเกิดจากการละลายของหิมะแล้ว ยังมีแม่น้ำสาขาที่คอยเติมน้ำให้กับแม่น้ำสายนี้จนกลายเป็นแม่น้ำสายใหญ่ แม่น้ำสาขาที่คอยเติมน้ำให้กับแม่น้ำเอยาวดีคือ แม่น้ำมาลี และแม่น้ำมายที่อยู่ทางตอนเหนือสุดของประเทศ รวมระยะทางจากต้นน้ำถึงปากน้ำ ๒,…
สุมาตร ภูลายยาว
อำเภอเชียงของเป็นอำเภอเล็ก ๆ อำเภอหนึ่งของจังหวัดเชียงราย ผู้คนที่นี่ทั้งในอดีตและปัจจุบันต่างมีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย เรียนรู้และสืบทอดการใช้ประโยชน์จากแม่น้ำของนับตั้งแต่การหาปลา เก็บสาหร่ายน้ำของหรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “ไก” ปลูกพืชผักริมของ หรือแม้แต่การสัญจรไปมาของผู้คนแถบนี้ ทั้งฝั่งซ้ายและฝั่งขวาของลำน้ำสายนี้ต่างก็อาศัยแม่น้ำเป็นสำคัญ ชีวิตของผู้คนที่นี่จึงมีความผูกพันใกล้ชิดกับแม่น้ำของตั้งแต่ในอดีตจนกระทั่งปัจจุบัน เมื่อลมหนาวเริ่มมาเยือนซึ่งเป็นฤดูกาลน้ำลด จิกุ่ง (แมลงชนิดหนึ่งมีลักษณะเหมือนจิ้งหรีดแต่ตัวสีน้ำตาลและมีขนาดใหญ่กว่า) เริ่มลงดอน คือ…