Skip to main content

หลายครั้งที่ผมรู้สึกว่ากรุงเทพไม่มีอยู่จริง หรือมีอยู่จริงแต่ผมผ่านไปกี่ครั้งๆ ก็ไปไม่ถึง เหมือนมันอยู่ไกลเหลือเกิน จนไม่เข้าใจแก่นแกนของเมืองใหญ่เมืองนี้ ช่วงเวลาน้อยๆที่จำเป็นต้องอยู่ เสมือนหนึ่งสถานีพักชั่วข้ามคืน


ห้องสงบบนตึกสูงชั้น 6 บนฝั่งถนนวิภาวดีรอยต่อเขตดอนเมืองกับหลักสี่ ห่างจากทางรถไฟที่มุ่งไปสายเหนือ-ตะวันออกฉียงเหนือราว 50 เมตร ห่างจากสนามบินดอนเมืองแค่ 5-10 นาทีบนความเร็วรถแท็กซี่


เป็นหนึ่งพื้นที่ที่ผมรู้สึกว่ามีอยู่จริง ชะเง้อมองกรุงเทพด้วยความรู้สึกไม่คุ้นเคย


เหมือนไม่ใช่เรื่องแปลกที่เสียงรถยนต์จะดังอยู่ตลอดเวลา เสียงรถไฟแล่นผ่านบ่อยมาก หวูดรถไฟดังก้องสะท้อนผนังห้อง อีกทั้งเสียงเครื่องบินดังอยู่เป็นระยะๆ


หนึ่งในสองสามแห่ง ที่ผมแวะพักค้างคืนยามต้องผ่านเมืองนี้ ด้วยอัธยาศัยเจ้าของห้องที่ดูราวเป็นพี่น้องคลานตามกันมา เป็นความยินดีทั้งคนมาพักและเจ้าของห้อง


เจ้าของห้องเป็นมุสลิม เพียงแต่พื้นเพเขาโตขึ้นมาจากครอบครัวมุสลิมย่านประตูน้ำกรุงเทพ เขามีชีวิตที่มีข้อยกเว้น มีเงื่อนไข ขณะเดียวกันเขาก็มีพื้นที่ว่างในชีวิตอีกมากมาย ที่จะไม่พยายามหยิบยกมาเป็นข้อขัดแย้ง มิตรภาพจึงคงยาวนานเรื่อยมา


เขาเป็นคนเล็กๆของเมืองนี้ ทำงานเป็นหน่วยเล็กๆที่ไม่มีใครเห็น บุคลากรที่มีหน้าที่เก็บข้อมูลในพิพิธภัณฑ์ สืบค้นเก็บรวบรวมเอกสารอ้างอิงอันข้องเกี่ยวของเก่า


ดูเหมือนทุกอย่างในชีวิตเขา ถูกจำลองไว้บนเนื้อที่ของห้องไม่กี่ตารางเมตรนั้น ตอนแรกผมไม่ทันสังเกตเห็นสิ่งเปลี่ยนแปลงใดบ้างตรงริมระเบียงหลังห้อง ผมเห็นแต่ต้นวาสนาในกระถางดินเผากำลังแตกใบอ่อน เป็นหย่อมสีเขียวอยู่ในห้อง



กระทั่งครั้งล่าสุด ผมเห็นต้นบุหงาส่าหรี กับต้นกะเพราก้านขาวอยู่ในกระถาง เช่นกัน ราวกับเป็นมุมพักผ่อนสายตา ได้ดูตุ่มตา ใบไม้ใบใหม่แตกออกมา แต่พลันสายตาผมกวาดไปมองเห็นเจ้าใบเรียวยาวราวเสากระโดงเรือ โผล่ขึ้นมาจากพื้นมหาสมุทรนั่นแหละ

ต้นอะไร” ผมถาม

ลองทายดูสิ มันมาไกล” เขาถามกลับ

เหมือนใบเรือจากอาหรับ” ผมพูดพลางหัวเราะ เขาหัวเราะตาม “อ่อ จริงๆ เหมือนใบเรือจริงๆนะ”

ใบเรือมาอยู่บนตึกสูงชั้น 6 ได้ด้วย” ผมพูดต่อ

อินทผาลัม” ..


ที่แท้เป็นเม็ดในจากทะเลทราย แต่มาแตกหน่ออยู่ในกระถางบนตึกสูงกลางมหานคร แตกใบออกมาจากดินร่วนดินดำ ไม่ได้งอกออกมาจากเม็ดทราย

สงสัยที่นี่เป็นโอเอซีส” เขาพูด แล้วเราก็หัวเราะกันเสียงดัง


เขาเล่าถึงที่มาของเม็ดในอินทผาลัม พืชตระกูลปาล์มที่เติบโตในทะเลทราย เขาบอกว่าสายเลือดเขาก็มาจากทะเลทราย เขาปฏิเสธแหล่งกำเนิดเขาไม่ได้ แต่เขาเลือกจะมีชีวิตจะอยู่อย่างไรได้ เขามีที่ดินเท่าผืนเสื่อเป็นมรดกกลางเมืองหลวง แต่เขากลับไปอยู่บนพื้นดินจริงๆได้ไม่นาน ต้องกลับคืนสู่ตึกสูงจนได้


ผมไม่ได้ถามว่าเขาผูกพันกับต้นอินทผาลัมมากแค่ไหน แต่ผมกลับเล่าถึงความประทับใจต่อต้นมะพร้าว ต้นตาลโตนด ต้นหมากและต้นปาล์ม ที่ดูราวจะอยู่ในเชื้อสายพันธุ์เดียวกัน เพียงแต่ตกอยู่ในอากาศแบบทะเลทราย หรือร้อนชื้นแบบทะเลล้อม


อินทผาลัม บ้านผมเรียกลู่หมา” ผมบอกเขาอีกที “ลู่หมา”

 

 

บล็อกของ ชนกลุ่มน้อย

ชนกลุ่มน้อย
เพลงรบต่อเนื่องกันมาถึงบันไดขั้นสุดท้าย  ยังมีบันไดอีกหลายขั้นทอดไป  และยังมีบันไดขั้นใหม่ๆทอดข้ามไปมา  ข้ามพรมแดนแปลกหน้าหากันและกัน  ไม่ว่าเพลงจะเกิดขึ้นในถ้ำ  เกิดในศูนย์ลี้ภัย  เกิดตามป่า  เกิดในเมือง  เพลงยังมีชีวิตเดินทางไปตามหาคนฟังต่อไปยามเพลงเดินไปตามไร่ข้าว  ห้างไร่  ออกตามหาคนฟัง  ผมไม่นึกว่าภาพนั้นจะกลายเป็นเรื่องราวอื่นไปได้มากกว่านั้น  คนเกี่ยวข้าวหยุดพัก  ตีวงล้อมเข้ามา  นั่งฟังเพลงคนหนุ่มที่ใช้เวลากับการเล่นเพลง  แต่งเพลง  ร้องฟังกันเองในแค้มป์ผู้ลี้ภัย  เหมือนโลกไม่เคยเห็น …
ชนกลุ่มน้อย
ระหว่างรอความหมายเพลงของเหล่อวา  ซึ่งผมเขียนไว้ว่าจะนำมาขึ้นจอ  แต่เพลงของเขาอยู่ระหว่างทางแปลความหมาย  สัปดาห์ต่อไปน่าจะถึงฝั่งน้ำปิง  นอนรอ  นั่งรอ ... บังเอิญนึกถึงเพลงศิลปินเพลงอีกชุดหนึ่ง  รูปปกเทปดอกกุหลาบแดงพ้อต่อฉื่อโพ  -- กุหลาบน้อย   เป็นชื่อบนปกเทปนานมาแล้วผมเคยเขียนถึง  ผ่านคนบอกเล่า  และคนแปลความหมายเนื้อเพลง  ว่ากันว่า  เป็นงานเพลงที่รวบรวมเอาเพลงอมตะสองฟากฝั่งสาละวิน  เลือกเอาคุ้นหูคนตะเข็บชายแดนมาไว้ในที่เดียวกัน  ผ่านเสียงร้องหวานเศร้าจับใจ  ในโทนเนื้อเสียงใกล้เคียง  นอร่าห์ โจนส์ (Norah…
ชนกลุ่มน้อย
ผมพบเขาครั้งแรกในหน้าหนาวเมื่อหลายปีก่อน  หมู่บ้านเล็กๆ  ใจกลางเทือกถนนธงชัย  เขาไม่ค่อยมองสบตาในช่วงแรกๆ  เงียบเหมือนหิน  ยิ้มยาก  เคร่งขรึมอบอวลอยู่ภายใน  ผมนึกว่าคนจากพื้นล่าง  ขึ้นมารอซื้อของป่า  หรือพูดง่ายๆว่าอาจเป็นพ่อค้าซื้อของป่าสักอย่าง  ซึ่งมักปิดปากเงียบ  ไม่อยากให้รายละเอียดใครต่อใคร  ถึงจุดหมายที่มาของตัวเองต่อคนแปลกหน้าด้วยกัน  และของป่าที่จะซื้อก็ใช่ว่ามันจะเถรตรงระหว่างผู้ซื้อกับผู้ขาย  หรือจะพูดอีกอย่างว่า  ได้มาง่าย  ได้มาถูกๆ  ได้ของมาโดยไม่เหมือนคนอื่น …
ชนกลุ่มน้อย
ขณะผมนั่งเขียนต้นฉบับ พระสงฆ์ในพม่าออกมาเดินบนท้องถนนเป็นวันที่แปด คนออกมาร่วมเดินไปตามถนนด้วยนับแสนคน ถนนกลางกรุงร่างกุ้งเชิญชวนให้คนออกมาเดิน ดูท่าคนจะเข้าร่วมเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆผมเห็นทิวแถวพระสงฆ์เหมือนแม่น้ำใหญ่สาละวินหน้าฝน พร้อมถั่งโถมใส่สิ่งกีดขวางทุกอย่าง หอบลงอันดามันสายตานักรบมองจ้องนักบวช ราวกับจะกินเลือดกินเนื้อ สะท้อนถึงเรื่องใด รัฐบาลเผด็จการทหารจะใช้วิธีสลายผู้ชุมนุมด้วยกระสุนปืนอีกหรือไม่ ล้วนเป็นที่จับตามองจากชาวโลกเย็นนี นักศึกษาพม่ากำลังขมักเขม้นทำเพลง ว่าด้วยโศกนาฏกรรมฆ่าประชาชนกลางกรุงร่างกุ้งเมื่อปี 1988 เกือบยี่สิบปีก่อน เขาเลือกเอาเชียงใหม่เป็นสถานที่ทำเพลง…