ชวนมาดูหนังเรื่อง Dancer in the Dark ในสัปดาห์ภาพยนตร์สิทธิมนุษยชน 'เทศกาลหนังมีชีวิต'

แล้วคุยกันต่อกับ วิศิษฐ์ ศาสนเที่ยง และ ตุล ไวฑูรเกียรติ

 

17.00 - 19.30   ฉายภาพยนตร์ Dancer in the Dark

19.30 - 21.00   เสวนาภาษาหนัง พูดคุยกับ วิศิษฐ์ ศาสนเที่ยง และ ตุล ไวฑูรเกียรติ

                           ดำเนินรายการโดย ชุมาพร แต่งเกลี้ยง

 

หนังเรื่องนี้เคยมีโอกาสดูครั้งแรกเมื่อสองปีที่แล้ว ตอนนั้นเดินเล่นในธรรมศาสตร์ เลยเข้าไปในหอสมุดปรีดี พนมยงค์ (ที่ธรรมศาสตร์ มีห้องเรวัต ที่เราสามารถยืมหนังมาดูได้ ค่าเข้าห้องสมุดแค่ 20 บาท จริงๆ อยากให้มีการประชาสัมพันธ์ให้สำหรับประชาชนทั่วไปได้รู้มากกว่าวงการนักศึกษา เพราะคิดว่ายังมีกลุ่มคนอีกจำนวนหนึ่งที่ควรจะได้ดูหนังดีดี แต่ว่าเขาอาจจะไม่มีกำลังทรัพย์ที่จะจ่ายไปตรงนี้)

ได้หนังเรื่อง Dancer in the Dark มาดูด้วยความบังเอิญที่ชอบ Bjork นักแสดงนในเรื่องอยู่แล้ว และตอนนั้นยังไม่ได้เตรียมใจไปดู ภาพยนตร์ชีวิต (Drama films) ด้วยเลยได้รับความรู้สึกจากการดูหนังครั้งนี้ไปเต็ม ๆ โดยที่ไม่ได้มีการรองรับความคิด หรือเตรียมใจไปก่อน 

 

สารภาพว่าเป็นหนังที่บีบคั้นความรู้สึกอยู่หลายๆ ฉาก โดยเฉพาะฉากสุดท้ายที่ตัวละครเอกถูกแขวนคอ แต่ตอนนั้นรู้สึกแค่เป็นเรื่องความตายธรรมดา แต่ไม่ได้ตระหนักถึงประเด็นเรื่อง "โทษประหารชีวิต" ประสบการณ์ส่วนตัวสนใจประเด็นเรื่องผู้อพยพ เรื่องความเป็นแม่ เรื่องเฟมินิสต์ที่มันผ่านเข้ามาในความคิดตอนที่ดูหนังเรื่องนี้มากกว่า

 

เลยมานั่งทบทวนเรื่อง "โทษประหารชีวิต" เท่าที่จำความได้อย่างใกล้ตัว ก็จำได้ว่าเคยโต้เเย้งเรื่อง "โทษประหารชีวิต" กับคนสองกลุ่ม

 

คนแรกคือเพื่อนร่วมชั้นเรียน ป.โท ตอนนั้นฝังตัวเองไปเรียน IR ที่จุฬาฯ หนึ่งเทอม อาจารย์โยนประเด็นเรื่องโทษประหารชีวิต ให้เราร่วมละเลงความคิดเห็น แน่นอนส่วนตัวไม่เห็นด้วย แต่ก็มีเพื่อนคนหนึ่งที่เห็นด้วยและมองว่าในเมื่อ"คนหนึ่ง" ทำให้อีกคนหนึ่งต้องตาย (กรณีการฆ่าคนตาย) เขาก็ต้องตายด้วย ในตอนนั้นที่ไม่มีความรู้เรื่องโทษประหารชีวิตมากเลยโต้แย้งไปว่า "ในเมื่อเราเห็นว่าการฆ่าคนเลวร้ายทำไมเราต้องใช้วิธีการเดียวกันมาตัดสินลงโทษ"

 

ส่วนครั้งที่สองเมื่อสองเดือนที่ผ่านมา มีโอกาสเข้าร่วมในเวที "ร่างฯ สิทธิมนุษย์ชนครั้งที่สาม" มีพนักงานของรัฐ(ข้าราชการ) คนหนึ่งพูดในกรณีโทษประหารชีวิตว่า ต้องทำให้มัน "สาสม" (เธอใช้คำนี้) เพราะว่าไม่ว่าเป็นเรื่องยาเสพย์ติดหรือการฆาตกรรมล้วนทำให้คนอื่นเสียใจ เธอเสนอว่าถ้าไม่ได้รับโทษที่รุนแรงจะบอกคนที่เป็นญาติของเหยื่อได้อย่างไร ตอนนั้นก็โต้แย้งเหมือนเดิมในประเด็นที่ว่า การลงโทษประหารชีวิตไม่ได้เป็นคำตอบสำหรับการยุติอาชญากรรม และเป็นโทษที่รุนแรงในการละเมิดสิทธิในการมีชีวิต แต่มีเจ้าหน้าที่ที่ทำงานในองค์กร NGO แห่งหนึ่งาให้เหตุผลที่น่าสนใจว่า ก่อนที่ชีวิตของคนที่ได้กระทำความผิด(ในกรณีที่เป็นความผิดของผู้ต้องหาที่กระทำจริง ๆ )เช่น การเป็นฆาตรกรหรือเป็นอาชญากรนั้น เราเคยไปดูหรือไม่ว่าก่อนหน้านี้เขาได้เจออะไรบ้าง เธอพูดทำนองว่าสังคม(และพวกเรา ทำร้ายเขาอย่างไรบ้าง นั่นเป็นครั้งแรกที่รู้สึกว่าได้นั่งอยู่ในเวทีนี้ของสิทธิมนุษยชน และคิดว่าเรากำลังคุยเรื่องสิทธิมนุษยชนจริง ๆ

 

เมื่อคืนได้มีโอกาสนั่งดูเรื่องนี้อีกครั้ง แน่นอนหนังยังเศร้ามากเหมือนเดิม

แต่ประเด็นเรื่อง "โทษประหารชีวิต" ของหนังเรื่องนี้ทำให้ฉันคิดว่า 

 

ถึงเวลาแล้วที่เราควรทบทวนเรื่อง "โทษประหารชีวิต" อย่าจริงจัง เสียที

ส่วนเรื่องราวที่จะได้รับจากการร่วมวงเสวนาครั้งนี้ จะมาเล่าให้ฟังอีกครั้ง

 

ขอบคุณ Amnesty International Thailand

 

วาดดาว