Zero Dark Thirty : อเมริกาบนเส้นทางความหมกมุ่น

                สำหรับใครหลายคนแล้ว วันที่ 11 กันยายนนั่นอาจจะเป็นเพียงวันที่แสนจะธรรมดาวันหนึ่งที่อาจจะไม่มีใครสนใจ แต่สำหรับคนอเมริกาแล้วมันเป็นวันที่หลายคนต้องจดจำกันไปนานแสนนาน เมื่อเกิดเหตุการณ์เครื่องบินพุ่งชนสถานที่อย่าง World trade Center และเพนตากอนที่ทำให้มีคนตายไปมากกว่าพันกว่าคนพร้อม ๆ กับการจุดสงครามก่อการร้ายอันเป็นสงครามครั้งใหม่ไปทั่วโลก

 

               ชักนำให้อเมริกาบุกเข้าโจมตีอัฟกานิสถานและอิรักตามลำดับพร้อมกับเดินกวาดผู้ก่อการร้ายไปทั่วโลก

 

               และแน่นอนว่า ชื่อของนาย โอซาม่า บินลาเดน นั่นย่อมเป็นที่รู้จักของคนทั่วทั้งโลกในฐานะชายผู้อยู่เบื้องหลังการก่อการร้ายสำคัญ ๆ บนโลก รวมทั้งเหตุการณ์วันที่ 11 กันยายนรวมทั้งครั้งอื่น ๆ ล้วนแล้วแต่มีหลักฐานว่า เขาเป็นผู้อยู่เบื้องหลังแทบจะทั้งสิ้น

 

                ส่งผลให้อเมริกาออกไล่ล่าตัวของเขาและพรรคพวกเป็นเวลากว่าสิบปีจนมีคนถามว่า

 

 

 

                 แน่นอนว่าไม่มีใครรู้กระทั่งวันที่ 2 พฤษภาคม 2011 นั่นเองที่ทุกอย่างได้จบลง เมื่อหน่วยนาวิกโยธินสหรัฐได้บุกเข้าไปที่บ้านหลังหนึ่งในปากีสถานพร้อมกับสังหารชายคนนั่นที่คาดว่า คือ บินลาเดน ผู้ก่อการร้ายที่รัฐบาลต้องการตัวมากที่สุด

 

 

                 และแน่นอนว่ายุทธการล่าหัวครั้งนี้ได้ถูกนำมาดัดแปลงเป็นภาพยนตร์เรียบร้อยแล้วและได้ถ่ายทอดเรื่องราวที่เกิดจึ้นในชั่วระยะเวลาสิบปีผ่านเรื่องราวของหญิงสาวคนหนึ่งที่เป็นหน่วยข่าวกรองของสหรัฐที่ชื่อว่า มายา ผู้อยู่เบื้องหลังการค้นหาตัวบินลาเดนครั้งนี้

 

                 และงานนี้อยู่ในมือของผู้กำกับหญิงที่มีฝีมือจัดจ้านมากที่สุดของโลกอย่าง แคทเทอรีน บิ๊กกาโลว์ ที่พึ่งคว้ารางวัลออสการ์มาแบบหักปากกาเซียนปาดหน้าหนังมหาชนอย่าง Avatar ไปด้วยภาพยนตร์สงครามอิรักในมุมมองใหม่อย่าง The Hurt Locker 

 

 

                  ซึ่งเรื่องราวของหนังนั่นพูดถึงความหมกมุ่นที่ของอเมริกาที่มีต่อชายคนนี้ได้อย่างน่าสนใจยิ่งคล้ายกับสิ่งที่เธอบอกเล่าไปแล้วในหนังเรื่องก่อนของเธอ

The Hurt Locker นั้นผู้กำกับได้นำเสนอเรื่องราวของทหารอเมริกันคนหนึ่งที่ทำงานเป็นนักกู้ระเบิดในสงครามอิรักที่หมกมุ่นกับสงครามและอันตรายมากจนเกินไปทำให้กลายเป็นเสพติดสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้อย่างไม่รู้ตัว ซึ่งภาพนี้เป็นการสะท้อนถึงตัวอเมริกาเองที่ไม่ได้ต่างไปจากทหารหนุ่มคนนี้ที่เสพติดการทำสงครามและชอบหาเรื่องใส่ตัวมากกว่าการอยู่อย่างสงบสุข

 

                 หากมองย้อนดู มันได้ถามกลับมายังอเมริกาว่า พวกคุณหาเรื่องใส่ตัวเองหรือเปล่าที่ทำให้เรื่องนี้มันเกิดขึ้น

 

 

                ในสารคดี Bowling for Columbine ของไมเคิ่ล มัวร์ ที่ออกฉายหลังจากเหตุการณ์สะเทือนขวัญในปี 2001 นั่นได้มีภาพมิวสิคเพลงที่มีชื่อว่า What the Wonderful World ที่เป็นเพลงที่บอกเล่าเรื่องราวที่แสนสวยงาม ทว่า ภาพที่ฉายออกมานั่นกลับตรงกันข้ามอย่างสิ้นเชิง เมื่อภาพนั่นได้ฉายให้เห็นสิ่งที่เกิดขึ้นหลังอเมริกาทำตัวแส่ไปหาเรื่องโดยทางตรงและอ้อมไปทั่วโลกส่งผลให้เกิดสงครามและการฆ่ากันตายไปทั่วโลกก่อนที่ทุกอย่างจะย้อนกลับมาหาอเมริกาเองด้วยฝีมือของโอซาม่า บินลาเดน คนที่พวกเขาฝึกฝนนั่นเอง

 

                นั่นทำให้เราต้องถามย้อนไปว่า

 

 

                เช่นเดียวกับครั้งนี้เองก็เช่นแคททาลีน บิ๊กกาโลว์ได้สานต่อความหมกมุ่นนี้ต่อไป โดยคราวนี้เป็นเรื่องราวของการหมกมุ่นของความแค้นที่มีต่อชายที่มีชื่อว่า โอซาม่า บินลาเดนที่สะท้อนภาพออกมาจากตัวของผู้หญิงคนหนึ่งที่ชื่อว่า มายา

 

 

                แน่นอนว่า อเมริกาได้ประกาศเอาไว้ตั้งแต่เริ่มสงครามการก่อการร้ายในยุคของประธานาธิบดี จอร์จ ดับเบิลยู บุช แล้วว่า ชายคนนี้จะต้องไม่มีชีวิตอยู่หรือต้องถูกจับมาลงโทษให้จงได้ ท่ามกลางการท้าทายของบินลาเดนและพรรคพวกของเขาที่มีต่ออเมริกาอย่างไม่กลัวเกรง

 

                เรื่องราวของหนังเกิดขึ้นท่ามกลางการไล่ล่าหาตัวชายคนนี้ผ่านการสืบสวนด้วยวิธีการต่าง ๆ เพื่อให้ได้ความลับมา ซึ่งนั่นทำให้ได้เห็นภาพของเรือนจำนักโทษที่สหรัฐอเมริกาทำเอาไว้และปฏิเสธว่าไม่มีจริงโดยตลอด (ก่อนถูกเปิดโปงด้วยเอกสารลับที่หลุดออกมาในเว็บไซส์วิกิลีคอันโด่งดัง) ก่อนที่จะพาเราได้เห็นว่า มีการก่อการร้ายอยู่ตลอดในช่วงเวลาที่สหรัฐยังงมโข่งไล่ล่าตัวชายคนนี้

 

                ไม่ต่างกับมายา หญิงสาวที่เป็นเจ้าหน้าที่ออกไล่ล่าชายคนนี้และแสดงให้เห็นถึงความหมกมุ่นที่มีต่อชายคนนี้อย่างชัดเจนราวกับเป็นภาพสะท้อนของประเทศอเมริกาที่ยังติดอยู่ในความมืดมิดของสิ่งที่เรียกว่า ความแค้น

 

                 และความแค้นที่เธอหมกมุ่นนั่นเองได้ทำให้หญิงสาวคนนี้ได้พบเจอกับเรื่องสารพัดตั้งแต่การทำร้ายนักโทษด้วยวิธีการสุดแสนป่าเถื่อนเพื่อให้มาซึ่งคำตอบ การถูกลอบสังหาร การสูญเสียเพื่อนร่วมงาน ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ได้ทำให้เธอคนนี้ไม่เหลือหนทางใดนอกจากจับบินลาเดนให้ได้หรือฆ่า

 

 

                  แต่สิ่งทีน่าสนใจก็คือ ในขณะที่เราจับตามองดูมายาไปตลอดเรื่องในด้านการทำงานค้นหาตัวของชายคนนี้นั่น เราแทบจะไม่รู้เรื่องชีวิตส่วนตัวของเธอเลยแม้แต่น้อย ตั้งแต่ชื่อจริง ๆ ของเธอคืออะไรกันแน่ (มายาอาจจะเป็นชื่อหรือนามสกุลก็ได้) เธอเป็นใครมาจากไหน มีครอบครัวหรือไม่ ซึ่งนั่นหนังไม่ได้บอกอะไรเราเลยนอกจากภาพในหน้าจอ Desktop คอมพิวเตอร์เพียงแวบเดียวเท่านั่นที่เราเห็นภาพเด็กผู้หญิงคนหนึ่งในนั่นด้วย

 

                เราไม่รู้ว่า เด็กสาวคนนั่นคือใคร

 

                เธออาจจะเป็นญาติของมายา น้องสาว หรือกระทั่งลูกสาวของมายาได้

 

                นั่นทำให้เรารับรู้ว่า ความหมกมุ่นในตัวของชายคนนี้ได้ทำให้เธอหลงลืมกระทั่งตัวตนของตัวเองไปจนหมดสิ้น นั่นทำให้เราไม่เห็นกระทั่งความอ่อนหวานหรือพฤติกรรมของความเป็นหญิงของเธอผู้นี้เลยแม้แต่นิดเดียว

 

 

                นี่เองที่ทำให้เราเข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้นในช่วงท้ายหลังการสังหารได้สิ้นสุดลง เธอได้เดินไปดูศพของชายที่เธอไล่ล่ามาเป็นทศวรรษท่ามกลางสายตาที่คล้ายกับตื่นตะลึงกับสิ่งที่เกิดขึ้น หลังจากที่เธอขึ้นไปบนเครื่องบินนั่นเอง

 

                หลายคนจึงสงสัยว่าทำไมเธอจึงมาร้องไห้บนเครื่องบินนี้

 

                 หลายคนบอกว่า เพราะเธอดีใจมากที่ศัตรูหมายเลขหนึ่งของเธอตายแล้วจึงดีใจออกมา แต่สำหรับผมแล้วการร้องไห้ของเธอนั่นแสดงถึงความสิ้นหวังอย่างหนึ่ง

 

                ใช่แล้วครับ เธอกำลังรู้สึกเคว้งคว้างที่ศัตรูหมายเลขหนึ่งของอเมริกาอย่าง บินลาเดน ได้เสียชีวิตลงไปแล้ว ส่งผลให้ความหมกมุ่นในการออกตามล่าตัวของเขาได้จบลงไปด้วย

 

                 เหมือนเช่นสหรัฐอเมริกาเองก็เช่นกันที่เมื่อบินลาเดนตายท่าทีการไล่ล่าผู้ก่อการร้ายของพวกเขาก็เริ่มแผ่วลงอย่างเห็นได้ชัดแจ้ง

 

 

 

 

                  เมื่อหนังจบ ผมนึกถึงคำแรกได้ในบัดดลหลังเครดิตจบลงไป

 

 

                   นั่นเองที่หนังได้ถามว่า บินลาเดนตายแล้วโลกจะสงบสุขหรือไม่ ไม่มีใครตอบได้ว่า การก่อการร้ายครั้งใหม่จะไม่เกิดขึ้น ไม่มีใครตอบได้ว่า ความสงบสุขลงหรือไม่ (อย่างน้อยระหว่างเขียนต้นฉบับอยู่นี่ก็มีการก่อการร้ายเกิดขึ้นหลายครั้งไปแล้ว)

 

                    แต่สิ่งที่พิสูจน์ให้เห็นก็คือ การจบสงครามด้วยสงครามนั่นไม่อาจจะจบสงครามได้ เพราะ เมื่อคุณฆ่าคนคนหนึ่งก็จะมีสงครามครั้งใหม่เกิดขึ้นเสมอ