Skip to main content

ความเป็นเด็กบ้านนอกด้วยก็เป็นได้  และความจริงก็มักเป็นอย่างนั้นเสมอ  คือ...เรื่องมีอยู่ว่า เวลาที่เราต้องขึ้นรถโดยสารสาธารณะระหว่างเมืองหนึ่งสู่เมืองหนึ่ง  ก่อนโน้นคราวที่เรายังเด็ก รถรายังไม่ได้มีมากนักในสังคมชนบท  ว่าก็เมื่อก่อนชาวบ้านยังไม่รู้วิธีกูเงิน หรือหาเงินทีละเยอะๆ นั่นเอง   ดังนั้นเวลาเดินทาง ผู้คนจำนวนมากจึงต้องอาศัยรถโดยสารเป็นสำคัญ  ทีนี้เรื่องมันก็มีต่อไปว่า  เด็กรถ กระเปารถ มันจะดุมากๆ มันไม่รู้จะดุไปทำไม  แล้วชาวบ้านก็ไม่กล้าว่าอะไรมัน ด้วยท่าทางวางท่าแบบอันธพาลของมัน(เราจะเรียกคนแบบนี้ว่าอันธพาล ไม่ใช่นักเลง เพราะนักเลงคือคนกล้าที่จะปกป้องคนอื่น)  บางทีเราก็สงสัยอยู่ว่า เวลาที่มันบอกให้ "เดินในหน่อยเพ่ เดินในหน่อยเพ่" ด้วยเสียงที่ดุดันนั้น  มันได้ดูหรือเปล่าว่า มันเดินไปไม่ได้แล้ว  หรือเพียงแต่มันก็ใช้อำนาจของมันไป ซึ่งมันนึกว่ามันเหนือกว่าชาวบ้านขณะนั้น  แทนที่มันจะดำรงตนในฐานะผู้ให้บริการ


ความเป็นเด็กบ้านนอก  เมื่อยามที่เราเข้าเมือง หรือไปตลาด สมัยโน้นเรามักเรียกพ่อค้าแม่ค้าในตลาดว่าเจ๊ก ด้วยความที่พวกเขาทั้งหลายมักเป็นคนจีน  ดังนั้นเวลาที่เราเหล่าคนบ้านนอกไปซื้อของ เจ๊กในตลาดก็มักดุเรา ว่าเรา ขู่เข็ญเราเสมอ  เช่นเมื่อเราอยากได้ของสักอย่าง พอเข้าไปในร้านเขาก็มักถามเสียงแข็งๆ ว่า "เอาอะไร"  เมื่อเราแจ้งว่าจะเอาสิ่งนั้นสิ่งนี้  หรือเราถามว่ามีสิ่งนั้นสิ่งนี้หรือไม่ เขาก็บอกว่า "มี เอาเท่าไหร่" ด้วยความเป็นคนบ้านนอก เราก็ไม่กล้าไปต่อล้อต่อเถียงกับเขา  บ่อยครั้งเราก็จำยอมซื้อของของเขามา  โดยที่เราก็ไม่รู้ว่าความจริงเรามีทางเลือกมากกว่านั้นหรือไม่

เมื่อเราโตขึ้น เราได้รู้จักคำๆ หนึ่ง นั่นก็คือคำว่า "บริการ"  โชคดีที่เราได้ยินได้ฟังเรื่องราวดีๆ ของการบริการ  เราได้ยินคนบางคนบอกว่า เขาชอบทำงานนี้มากเลย  เขารู้สึกว่าเขาเองมีความสุขมากเมื่อเขาได้บริการคนอื่น  แน่นอนว่ามันไม่ใช่การรับใช้  แต่มันคือการบริการ  การบริการที่ทำให้คนอื่นเข้าถึงเรื่องราวบางเรื่อง เข้าถึงความรู้ เข้าถึงทรัพยากร เข้าถึงความเท่าเทียมในสังคม เข้าถึงสาธารณูปโภคที่เท่าเทียมที่ทุกคนควรได้รับ  และเข้าถึงความเป็นมนุษย์ดั่งเดียวกับคนอื่นๆ เหมือนกับคนเมือง ด้วยศักดิ์ศรีที่เท่าเทียมกัน ไม่ว่าคนผู้นั้นจะมีเงินอยู่สามร้อยบาทกับคนที่มีเงินอยู่สามร้อยล้านก็ตาม  นั่นทำให้เรารู้สึกดีกับงานบริการ.....

ปรากฏการณ์ที่ยังเห็นในโลกสมัยใหม่ก็คือ  งานบริการก็เป็นงานหนึ่งที่ก่อให้เกิดรายได้  นั่นก็ทำให้มีคนจำนวนมากที่ได้ทำงานบริการ  และนั่นทำให้เราพบว่า หลายครั้ง ผู้คนหลายคนก็ไม่ได้มีความสุขกับสิ่งที่ตนทำ  แน่นอนว่า ลับหลังพวกเขาอาจจะเรียกลูกค้าด้วยคำหยาบคาย  แต่ก็ไม่เป็นไร เพราะเขาทั้งหลายก็เหนื่อย และแน่นอนว่าพวกเขาทั้งหลายก็มักถูกเรียกใช้อย่างเกินเลยขอบเขตของความบริการในหลายครั้งหลายโอกาส ถึงบางคนก็โดนบ่อยๆ ในแต่ละวัน นี่ก็เป็นเรื่องน่าเห็นใจ  ขณะเดียวกัน ผู้ใช้บริการที่ที่ไม่ค่อยกล้าพูดกล้าเรียกร้องสุทธิของตัว บางคราวก็ถูกผู้ให้บริการบางคนดุด่าว่าเอาแรงๆ นั่นก็มีให้เห็นกันอยู่มิได้ขาด แล้วบางครั้งก็ยังมีเรื่องความไม่รับผิดชอบกับข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้น และผู้ใช้บริการส่วนใหญ่ก็ตัดรำคาญไป สำหรับเราแล้วนั่นนับเป็นเรื่องเสียหายมิใช่น้อย เพราะมันคือการเอาเปรียบกันอย่างโจ่งแจ้งและสมยอม

ว่ามาทั้งหมดนี้เพื่อจะบอกว่า  ไม่ว่าเราจะเป็นใครบนโลกใบนี้  ใช่ว่า วิถีของเรา สถานะของเราไม่ได้เท่ากัน  แต่สิ่งที่เราควรจะเท่ากันคือความเป็นมนุษย์  เรามักนึกภาพในฝันของเราว่า เมื่อเราอยู่ในฐานะผู้ใช้บริการ  เราก็ใช้ในขอบเขตที่เราเคารพผู้ให้บริการก็เป็นมนุษย์เช่นเดียวกับเรา   เมื่อเราอยู่ในฐานะผู้ให้บริการ เราก็เกื้อกูลผู้รับบริการตามสมควร และเคารพเขาในฐานะมนุษย์เช่นเดียวกับเรา  และทุกคนก็เคารพตัวเอง เคารพหน้าที่การงานของตัวเองอย่างภาคภูมิใจและมีศักดิ์ศรี  แค่นี้ก็พอแล้ว...

 

บล็อกของ นาโก๊ะลี

นาโก๊ะลี
หลายปีมาแล้ว เมื่อเรายังอาศัยอยู่บนดอยในหมู่บ้านปกาเกอะญอ ในฐานะคนอาสาไปสอนหนังสือ ด้วยว่าโรงเรียนในหมู่บ้านที่เราอาศัยอยู่นั้นเป็นหมู่บ้านเดียวที่มีโรงเรียนในละแวกนั้น จึงมีเด็กในหมู่บ้านอื่นๆ มาเรียนหนังสือและอยู่ประจำที่โรงเรียน ดังนั้น โรงเรียนของเราจึงมีสภาพเป็นโรงเรียนประจำอยู่ส่วนหนึ่ง ดังนั้นพวกเราจึงต้องช่วยดูแลเด็กที่อยู่ประจำด้วย ยิ่งยามเจ็บป่วยด้วยแล้ว ว่าก็ในแถบถิ่นชายแดนตะวันตกซึ่งมีโรคยอดฮิตคือมาลาเรีย ครั้งหนึ่งเด็กผู้หญิงคนหนึ่ง เป็นเด็กเล็กอายุเพียงหกขวบ เป็นจังหวะประจวบเหมาะที่เราได้เป็นคนเฝ้าอยู่โรงพยาบาล ต้องนอนเฝ้ากันอยู่หลายวัน คราวนั้นเองที่เราพบว่า…
นาโก๊ะลี
ดูจะเป็นธรรมดาอยู่เอง เมื่อเราเป็นคนบนภูเขา เราจึงคุ้นเคยและมีความมั่นใจอย่างเต็มเปี่ยมเพื่ออยู่บนภูเขา ว่าก็คือ เรารู้ว่าเราจะอยู่อย่างไร ทำมาหากินอย่างไร หาอาหาร หาน้ำ ได้ที่ไหน หรือกระทั่งเวลาหลงทางเราจะพัก หรือหลับที่ไหนในเวลาค่ำคืน หรือแม้กระทั่งว่าในการหลงทางนั้นเราจะหาทางออกอย่างไร นี่ก็ว่ากันในแง่ของป่าที่เราไม่คุ้นเคย
นาโก๊ะลี
  ใครครวญถึงชีวิตคนสักคนหนึ่ง             กับภาระที่ถูกตอกตรึงกับยุคสมัยกับความซับซ้อนของสังคมที่เป็นไป      กับคุณค่าที่ยิ่งใหญ่ไม่อาจค้นพบยังมีคนอยู่กี่คนบนโลกมนุษย์              ที่สายธารชีวิตสิ้นสุดก่อนถึงจุดจบมีความฝันก็ตามฝันยังไม่ครบ              ก็มีเหตุให้สยบต่อโชคชะตาคล้ายไม่น้อยนักที่เป็นอย่างนี้           …
นาโก๊ะลี
สนทนากับมิตรชาวมหานครคนหนึ่ง ถึงเรื่องราวของเมืองบางกอก อันสืบเนื่องจากเรื่องเล่าเรื่องราวในอดีตกาลนั้น ว่ากันต่อมาว่า บางกอกเป็นเมืองที่สวยมาก ผืนแผ่นดินลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาตอนล่างเต็มไปด้วยห้วยน้ำลำคลอง ทุ่งนาเรือกสวน ว่าไปถึงการเดินทางสัญจรของประชาชนที่ใช้คลองใช้เรือเป็นด้านหลัก ในช่วงเวลานั้นบ้านเรือนราษฎรหันหน้าเข้าหาคลอง นี่คงเป็นภาพในอดีตที่มีการบอกเล่ากล่าวขานกันมานาน
นาโก๊ะลี
 หลายโอกาสจนดูเป็นเรื่องธรรมดา หรือเป็นเรื่องที่ควรเป็น  นั่นก็คือ บุคคลผู้ประกอบอาชีพใด ก็ย่อมเชี่ยวชาญในการงานหรืออาชีพนั้น  ช่างยนต์รู้เรื่องเครื่องยนต์ทุกซอกทุกมุมทุกเรื่องราวของเครื่องยนต์นั้น  กวีก็รู้ความหมาย องฟ้า แดด ลม ชาวประมงก็รู้เรื่องร่องน้ำ รู้เรื่องเส้นทางของปลา  นั่นก็ว่ากันไป  กระนั้นหลายครั้งที่เราพบเห็นบุคคลผู้ประกอบอาชีพ และเชี่ยวชาญในอาชีพของตน  แต่หลายหนพวกเขากล่าวประกาศว่าจะเลิกทำมันเสียที เพราะเขาไม่ได้ชอบมันเสียเลย
นาโก๊ะลี
เมื่อก่อน เวลาที่นึกถึง หรือได้ยินคำว่าชุมชน  เราก็มักนึกถึงหมู่บ้านในชนบท  ต่อมาเมื่อโตขึ้น ได้เดินทางสู่เมืองหลวงก็ได้ยินคำว่าชุมชนแออัด  คราวนั้นเราก็คงรับรู้ถึงชุมชนสองแบบนี้  ว่าก็ชุมชนในชนบท และชุมชนในเมือง บางสิ่งของสองชุมชนก็เหมือนกัน  บางอย่างก็ต่างกันออกไป  สิ่งที่เหมือนกันก็คือ ผู้คนส่วนใหญ่ยากจน  สิ่งที่ต่างกัน ก็คงเป็นการทำมาหากิน  ความเป็นอยู่ บ้านเรือน ต่างกัน  และคงมีหลายสิ่งกว่านี้ที่ต่างกัน  แต่ว่าก็ว่า ในความยากจนในชุมชนชนบทนั้น  มีการพึ่งพาอาศัย ช่วยเหลือเกื้อกูล  แน่นอนว่ามันมีความเกลียดชัง…
นาโก๊ะลี
เดือนมีนาคม ๒๕๕๒ สื่อโทรทัศน์ วิทยุ หนังสือพิมพ์ ต่างก็แจ้งข่าวว่า ปีนี้มีภัยแล้งเกิดไปทั่วหลายหย่อมย่านในเมืองไทย ว่าก็โดยเฉพาะแผ่นดินอิสาน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่างก็บอกข่าวกล่าวความว่า ปีนี้ภัยแล้งหนักหนา.... รือว่าความจริงก็เป็นเช่นนั้น แต่ความจริงอีกเช่นกัน ความจริงอีกอันหนึ่งก็คือ ตั้งแต่ปลายเดือนกุมภาพันธ์มาแล้ว.... บ้านเราฝนตก ที่ประหลาดใจก็คือ มันไม่ได้ตกแบบฝนหลงฤดู แบบสาดซัดลงมาแล้วก็หายไป แต่บรรยากาศมันเหมือนกับการเริ่มต้นฤดูฝน ด้วยมันมีฟ้าร้อง ฟ้าแลบ ครืนครั่น แล้วฝนก็ตกลงมาต่อเนื่องหลายวัน และถึงแม้มันจะหายไปหลายวัน แต่ไม่นานก็กลับมาอีก แล้วบรรยากาศก็ยังเป็นบรรยากาศของฤดูฝน…
นาโก๊ะลี
เรือลำโตล่องลำอยู่ในทะเลกว้าง ขณะที่ฟ้าเริ่มมืดลงช้าๆ วันที่ฟ้าปลอดมรสุม ในความพลุกพล่านของคนบนเรือใหญ่ ใช่อยู่ว่า ผู้คนต่างก็เดินทางของตัวเอง แต่ ณ ขณะนี้ เราต่างอยู่บนเรือลำเดียวกัน ไม่นานนักหรอก เพียงเมื่อเรือเทียบท่า เราก็ออกจากเรือลำเดียวกันนี้ สู่ทางของตัวเองอีกครั้ง คนภูเขาอย่างเราไม่ได้คุ้ยเคยนักกับเรื่องราวของทะเล แต่ก็เหมือนกับทุกครั้ง แม้ในท่ามกลางผู้คน เมื่อใจเรารวมกับทะเล มันก็ยังเกิดคลื่นความเหงาอยู่ นั่นคงเป็นทุกครั้งคราวไปกระมัง เมื่อยามมาเยือนทะเล แต่....นั่นก็งดงามไม่น้อยหรอก เมื่อเหงาเราจึงได้เฝ้ามอง คลื่นความคิดเคลื่อนตามแรงกระเพื่อมของพายุอารมณ์ ทำให้เราพบว่าที่สุดแล้ว…
นาโก๊ะลี
  ตาตื่นก็ตื่นตา                  ณ เวลาของเช้าใหม่กลิ่นฝนยังกรุ่นไอ            กับลมพัดยังพลิ้วโชยก่อนแดดจะแรงส่อง         ก่อนสัตว์ผองจะหิวโหยก่อนฝนหยาดเม็ดโปรย     เห็นผีเสื้อออกโบยบิน
นาโก๊ะลี
เด็กผู้หญิงตัวน้อยคนหนึ่งบอกว่า "โตขึ้นหนูจะเป็นนักเลง" บางคนอาจจะฟังแล้ว เฉยๆ เพราะว่านั่นก็เป็นหนึ่งในจินตนาการธรรมดาของเด็ก บางคนอาจจะรู้สึกตกใจ ว่า ทำไมความคิดเธอรุนแรงอย่างนี้ บางคนก็อาจจะมีความคิดแตกต่างกันไปต่อถ้อยคำสั้นๆ นั้น หรือกระทั้งบางคนอาจจะไม่ได้รู้สึกอะไรกับมันเลย หรือบางคนรก็ได้ได้ฟังมันนัก หรือเปล่า....มั้ง นั่นก็คงไม่ได้จะบอกว่าเราดีกว่าคนอื่น เมื่อเราจะบอกว่า เรารู้สึกบางอย่างกับถ้อยคำนี้ คำพูดคำนี้ของเธอทำให้เรามานั่งทบทวน เรื่องราวมากมายในชีวิตของผู้คน และนั่นทำให้เราได้พยายามทำความเข้าใจกับคำว่า "นักเลง"
นาโก๊ะลี
มีคนเคยบอกว่า เมื่อเราใช้คนอื่นทำงาน หรือกระทั้งการทำงานร่วมกัน ถ้าเขาไม่ทำได้ดีกว่าเรา เขาก็ทำได้แย่กว่าเรา ว่ากันมาว่า ไม่มีทางเป็นไปได้เลยว่า เขาและเราจะทำได้เท่ากัน ดูเหมือนว่า แต่ไหนแต่ไรมา สภาพสภาวะของมนุษย์ก็เป็นมาเช่นนี้เสมอ  มีผู้ใหญ่ท่านหนึ่งเคยกล่าวไว้ ในการอบรมครั้งหนึ่งว่า มนุษย์เรา มันมีแค่ไหนมันก็ได้แค่นั้น แรกที่ได้ฟัง เราก็แย้งในใจทันทีว่า จะกล่าวหาเช่นนั้นได้อย่างไร เพราะส่วนหนึ่งที่เราได้ยินมาก็คือ เมื่อเกิดเป็นมนุษย์ นั่นหมายถึงความถึงพร้อมสำหรับการบรรลุธรรม นี่ว่าในแง่ความเชื่อทางพุทธศาสนา เพราะเราได้ยินมาเสมอว่าสิ่งมีชีวิตเดียวที่พร้อมสำหรับการบรรลุธรรมก็คือมนุษย์…
นาโก๊ะลี
ถนนหนทางพาดวางวกวน ยาวเหยียดดั่งว่าจะประมาณการณ์ไม่ได้ว่า มันยาวไกลไปถึงดาวดวงไหน หากว่าระหว่างรอยต่อของหนทางทั้งหลายนั้นคือจุดบรรจบพบกันของผู้คน บางการประสบ มีสภาพสภาวะเป็นเพียงทางแยก แต่มีบางเส้นทางในบางคราวที่ทอดยาวคู่กันไป บางจังหวะก็แยกออก บางจังหวะก็แนบชิด นั่นก็ว่าไปตามสภาวะของผืนดิน ภูเขาแม่น้ำ และในการเคียงข้างไปของหนทางนั้นจะสั้นยาวอย่างไร ก็คงเป็นไปด้วยเงื่อนไขที่ต่างกัน แต่ที่สุดแล้ว ผู้คนก็คงต้องเลือกทางของตัวเองเสมอ ไม่ว่าทางนั้นจะเป็นทางที่เขาผู้นั้นเลือกเอง หรือทางที่ถูกเลือกไว้ หรือกระทั่งทางที่ถูกโชคชะตาบังคับเลือก จะพึงใจหรือไม่พึงใจ มันก็ต้องเป็นไปอย่างนั้นอยู่ดี