x

ชีวิตในบทกวี

นาโก๊ะลี

เขาเป็นชายหนุ่มจากดินแดนอีสาน เดินทางรอนแรมไปตามถิ่นทุ่งทางต่างๆ มากที่สุดก็ได้เตร็ดเตร่อยู่ตามหมู่บ้านพี่น้องปกาเกะญอ ในแถบภาคเหนือและภาคตะวันตก ด้วยความรักต่อความงามแห่งโลกและชีวิต บทกวีจึงกลายเป็นส่วนหนึ่งที่ไม่อาจแยกออกจากชีวิต

ล่าสุด เขามีผลงานออกมาเล่นหนึ่ง ชื่อ “กำพร้าขนนก” เป็นหนังสือนิทานปกาเกอะญอ ที่ “พะตีจอนิ โอ่โดเชา” บอกเล่าให้เขาเขียนบันทึกออกมาให้สังคมเมืองได้รับรู้

ว่ากันว่า ไม่ใช่เป็นแค่เพียงนิทาน หากเป็น "ปรัชญา" จากชนเผ่าที่มีเจตนาบ่งบอกถึงโทษอันเกิดจากกระแสบริโภคนิยมที่กำลังถาโถมเข้าสู่สังคมใหญ่

ปัจจุบัน เขาใช้ชีวิตในพื้นที่ภาคเหนือ เฝ้ามองธรรมชาติ ทั้งผู้คน สรรพสิ่ง และโลก แล้วบอกเล่า ด้วยบทกวี

ชุมชน

เมื่อก่อน เวลาที่นึกถึง หรือได้ยินคำว่าชุมชน  เราก็มักนึกถึงหมู่บ้านในชนบท  ต่อมาเมื่อโตขึ้น ได้เดินทางสู่เมืองหลวงก็ได้ยินคำว่าชุมชนแออัด  คราวนั้นเราก็คงรับรู้ถึงชุมชนสองแบบนี้  ว่าก็ชุมชนในชนบท และชุมชนในเมือง บางสิ่งของสองชุมชนก็เหมือนกัน  บางอย่างก็ต่างกันออกไป  สิ่งที่เหมือนกันก็คือ ผู้คนส่วนใหญ่ยากจน  สิ่งที่ต่างกัน ก็คงเป็นการทำมาหากิน  ความเป็นอยู่ บ้านเรือน ต่างกัน  และคงมีหลายสิ่งกว่านี้ที่ต่างกัน  แต่ว่าก็ว่า ในความยากจนในชุมชนชนบทนั้น  มีการพึ่งพาอาศัย ช่วยเหลือเกื้อกูล  แน่นอนว่ามันมีความเกลียดชัง มีความอิจฉาริษยากันอยู่  แต่ก็ดูเหมือนยังมีภาพของความร่วมไม้ร่วมมืออยู่มากกว่าชุมชนเมือง  หรือเปล่า...มั้ง  แต่สิ่งหนึ่งที่เห็นชัดเจนก็คือ ชุมชนชนบทมีประเพณี วัฒนธรรม  กิจกรรมทางความเชื่อทั้งหลายร่วมกัน......

\\/--break--\>
ผ่านพ้นวัยเยาว์  เราก็พบเห็นชุมชนมากมาย  บางชุมชน รักษาวิถีดังเดิมของตัวเองได้ค่อนข้างมาก  จะเปลี่ยนแปลงก็เป็นไปเพียงตามธรรมดาเท่านั้น  และเปลี่ยนอย่างเชื่องช้า  นั่นก็อาจเป็นเพราะชุมชนนั้นไม่ค่อยมีใครให้ความสนใจนัก  บางชุมชน แทบไม่เหลือเค้าโครงเดิม  นั่นก็อาจเป็นเพราะชุมชน มีการเชื่อมโยงสัมพันธ์กับเมืองมาก  หรือก็เป็นชุมชนที่มีคนให้ความสนใจมาก  ว่าก็โดยเฉพาะชุมชนที่ผู้คนกล่าวขานถึงความงดงามทั้งทางธรรมชาติ และขนบธรรมเนียม  และที่สุดบางชุมชนก็ไม่มีเค้าโครงเดิมเสียแล้ว  แม้แต่ความเชื่อ วัฒนธรรมก็สลายหายในกับกาลเวลาที่เปลี่ยนไป

พร่ำเพ้อพรรณนามามากมาย  สงที่อยากเล่าก็มีเพียงว่า  ปรากฏการณ์หนึ่งที่เราพบเห็นในห้วงเวลาหลายปีที่ผ่านมาก็คือ  ผู้คนทั้งหลายไม่ว่าจะรู้ตัวหรือไม่ก็ตาม  เราต่างหายหาชุมชน  หรือมิติความเป็นชุมชน  และความหมายของชุมชนที่เรารับรู้ก็คือ มันไม่ใช่เพียงชุมชนเมือง หรือชุมชนชนบทแล้ว  แต่ชุมชนมันยังรวมถึงกลุ่มคนที่ร่วมกัน ทำกิจกรรมบางอย่าง หรือกลุ่มคนที่รวมกันดำเนินชีวิตบางแง่มุมร่วมกันนั่นเอง  และนั่นเองที่เห็นความพยายามของผู้คนมากมายที่จะสร้างชุมชนขึ้นมาใหม่

เราเห็นชุมชนมากมาย ที่ถูกสร้างขึ้นในยุคสมัยที่...บ้างก็ว่ากันว่า วิถีชุมชนล่มสลายไปเสียแล้ว  พร้อมกับที่หลายที่หลายแห่ง ชุมชนก็ถูกแปรเปลี่ยนไปตามวิถีแห่งความล่มสบายต่อไป  แล้วเราทั้งหลายก็มาสร้างชุมชนกันใหม่  สร้างวัฒนธรรมใหม่ สร้างกิจกรรมใหม่ สร้างประเพณีใหม่  สร้างวิถีชีวิตแบบใหม่  ทุกสิ่งที่สร้างขึ้น ทั้งหมดสร้างจากความคิด ความเชื่อในมิติใหม่  และชุมชนมากมายนั้นดำรงอยู่ ต่างชุมชน ต่างวิถีของตัวเอง  มีบ้างกระมังที่เชื่อมโยงเป็นเครือข่าย  สานความสัมพันธ์เอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน  นั่นคงไม่ใช่เรื่องเหนือความคาดหมายนัก  แต่สิ่งสำคัญที่พบก็คือ  ที่สุดแล้วมนุษย์ต่างแสวงหาวิถีร่วม  แสวงหาคนที่มีวิถีร่วมกับเรา  เหมือนเรา นั่นเพื่อว่า เราจะยังมีชีวิต และวิถีที่เคลื่อนไปพร้อมกับผู้คนนั่นกระมัง  นั่นเองที่มีความหมายว่า  ที่สุดแล้ว ไม่ว่าเราจะเก่งกล้าสามารถ หรืออ่อนด้อยเพียงใด  เราก็ยังต้องการชุมชน และอาจโดยเป้าหมาย หรือจุดประสงค์ที่มิได้มีเพียงหนึ่ง.....

แล้วที่สุด ชุมชนของเราจะเป็นเช่นไร...?

 

 

บล็อกของ นาโก๊ะลี

ค้นคำไว้เขียนความ

นาโก๊ะลี
จะเขียนทุ่งเขียนทางเขียนช้างม้า                  เขียนความคิดขานค่าจังหวะวิถี

โลกในอุดมคติ

นาโก๊ะลี
ทนายจำเลย ชูรถเมล์จำลอง แล้วถามพยานโจทย์ ซึ่งก็คือ Jacky ตำรวจที่จับกุมจำเลยนั้นได้นั่นเอง  ทนายจำเลยถามว่า รู้ได้ไงว่า จำเลยคือคนกระทำผิด Jacky บอกว่า ก็เขาเป็นคนไล่จับจำเลยมา แล้วจำเลยก็หนีขึ้นรถเมล์  ทนายชูรถจำลองนั้นแล้วถามว่า เมื่อคุณมองดูรถเมล์ คุณเห็นมันทั้งคันหรือเปล่า เขาก็บอกว่า เปล่า อีกข้างหนึ่งก็มองไม่เห็น  ทลายจำเลยก็บอกว่า ถ้าอย่างนั้น คุณก็ไม่อาจบอกได้ว่า อีกฝั่งหนึ่งของรถเมล์เกิดอะไรขึ้น  การโต้เถียงประเด็นนี้ ทำให้ศาลพิพากษา ยกฟ้อง  แต่นี่เป็นเพียงเรื่องราวในหนังครับ วิ่งสู้ฟัดภาคแรก ของเฉินหลง  แต่เรื่องนี้ มันมีเรื่องน่าสนใจ....

พื้นที่อันอาจได้นำเสนอตัวตน

นาโก๊ะลี
หากว่า ผืนแผ่นดินที่งดงาม สร้างคนให้งดงาม  แล้วผืนแผ่นดินที่ยากแค้นลำเค็ญเล่า จะสร้างคนมาแบบใด...ความจริงนี่ก็อาจเป็นคำถามที่ตอบได้ไม่ยากนัก  แต่ ความจริงจะเป็นเช่นนั้นหรือไม่...นี่ก็อาจต้องมองเข้าไปในรายละเอียดมากขึ้น...กระมัง  การเดินทางครั้งหนึ่งของชีวิต  ในซากปรักหักพัง ของภัยธรรมชาติอันได้คร่าชีวิตคนไปมากมาย  ในกลิ่นของความตายและความเศร้าโศก เราได้เห็นหน่ออ่อนของต้นหญ้าที่ผุดขึ้นมา ในความชื้น ภายใต้ซากปรักหักพังนั้น

กลับ

นาโก๊ะลี
การสูญเสีย ดูจะเป็นเงื่อนไขใหญ่ที่ทำให้คนเราตกไปสู่สภาวะที่เรียกว่า “เสียศูนย์”  มีคนเคยเล่าให้ฟังว่า เมื่อสามีตาย ภรรยาตกอยู่ในสภาวะเสียศูนย์ถึงยี่สิบปี ก่อนจะฆ่าตัวตายตาม  นี่เป็นเรื่องจริงหรือเรื่องโม้ก็ไม่อาจรู้ได้  แต่ความจริงที่เห็นโดยส่วนใหญ่ ความสูญเสียก็มักเป็นเรื่องที่กระทบกับหัวใจคนอย่างรุนแรง  เช่น อกหัก  หรือ คนที่เรารักตายไป  หรือความพ่ายแพ้  ซึ่งความพ่ายแพ้นี่ก็คือการเสียฟอร์ม มันก็คือการเสียศูนย์ความเป็นตัวตนนั่นเอง

กลับ

นาโก๊ะลี
ชีวิตหลุดลอยไปในบางวาระ           ซึ่งในสถานะแห่งมนุษย์ กับการเดินทางอันไม่สิ้นสุด            บางคราวนั้นจึงสะดุด จึงทรุดโทรม พลาดหวังพังพ่ายสลายสิ้น             ทั่วผืนแผ่นดินทุกข์ท่วมถั่งโถม เสพย์สิ่งใดได้บ้างพอปลอบประโลม เมามายโง่โงมระทมร้าว ภาวะเช่นไรเหนี่ยวนำพา                เมื่อความปรารถนาที่บอกกล่าว ล้มเหลวไปในทางที่ทอดยาว     …

นักสะสมเมล็ดพันธุ์

นาโก๊ะลี
คนสวนนักสะสมเมล็ดพันธุ์

เมื่อผู้คนกล่าวถ้อยคำว่าไว้วางใจ

นาโก๊ะลี
บ่อยไป หรือหลายครั้งหลายหนในการงานของชีวิต  ที่เราต้องทำงานบางอย่าง  บางอย่างที่ไม่ใช่หน้าที่  ไม่ใช่งานของเรา  เพียงแต่ว่า  นั่นคืองานที่มันเกี่ยวข้องกับเรา งานที่ต้องเกื้อหนุนงานของเรา  และเราก็มักจะไม่พอใจที่คนที่เขามีหน้าที่นั้น เขาทำไม่ได้อย่างที่เราต้องการ 

สิ่งสำคัญในชีวิต

นาโก๊ะลี
ยามที่บางคนกล่าวคำว่า “มันเป็นสิ่งสำคัญในชีวิต” มันฟังดูคล้ายเขาจะบอกว่า สิ่งที่เขากำลังกล่าวถึงอยู่นั้นมันเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดในชีวิตของเขา ไม่มีสิ่งใดจะสำคัญกว่านี้ไปอีกแล้ว.... และหลายครั้งที่เราจะพบว่า คนๆ เดียวกันนี้ก็กล่าวถึงสิ่งอื่นๆ ในเรื่องอื่นๆ ในวาระอื่นๆ ว่า “มันเป็นสิ่งสำคัญในชีวิต” และด้วยท่าทีที่คล้ายว่า สิ่งนั้นเป็นที่สุดแห่งความสำคัญดั่งเดียวกับทุกๆ ครั้ง ทุกๆ เรื่องที่ผ่านมา

หากเราต่างก็เป็นพี่น้อง

นาโก๊ะลี
ถ้อยคำที่ประทับใจ แม่ทับเหวินไท่ บอกกับแม่ทัพ ฮัวมู่หลานว่า “เมื่อเจ้าสวมเกราะแม่ทัพ ชีวิตก็ไม่ใช่ของเจ้าคนเดียว” ในสมรภูมิหนึ่ง เมื่อกองทัพของฮัวมู่หลานถูกหักหลัง น้องชายลูกพี่ลูกน้องของฮัวมู่หลาน และทหารจำนวนหนึ่งถูกจับเป็นเชลย และถูกเอามาล่อให้ทหารออกไปช่วย ในสภาวะที่ไม่อาจทำอย่างไรได้ มีทหารคนหนึ่งบอกกับแม่ทัพว่า เราต้องออกไปช่วยพวกเขา “นั่นเสี่ยวหู่นะ เขาเป็นน้องชายท่านนะ” แม่ทัพบอกว่า “พวกเจ้าก็เป็นพี่น้องของข้าเช่นเดียวกัน”

หากเราถูกคัดออก

นาโก๊ะลี
วัดเซนแห่งหนึ่ง พระเซนต่างก็ปฏิบัติภาวนาในวิถีแห่งเซน คราวหนึ่งในวัดเกิดเรื่องขึ้น มีของหายในวัด หลายครั้งหลายหน เกิดความเดือดร้อนไปทั้งวัด เมื่อทำการสืบสวน สอบสวนในที่สุดก็พบขโมย ซึ่งก็เป็นสมาชิกคนหนึ่งของวัด มีการเรียกประชุมสมาชิกทั้งวัด เหล่าพระเซนทั้งหลายต่างก็เรียกร้องให้ขับขโมยออกจากวัด ทั้งมีเสียงสนับสนุนมากมายต่อการลงโทษขั้นเด็ดขาดด้วยการขับออกจากวัดนั้น ในที่สุดเจ้าอาวาสก็กล่าวต่อคณะสงฆ์ และสมาชิกวัดทั้งหมดว่า “พวกเธอทั้งหลายผู้ได้เรียนรู้แล้วถึงความถูกต้องดีงาม พวกเธอสามารถใช้ชีวิตอย่างรู้ผิดชอบชั่วดี พวกเธอทั้งหลายจึงสมควรเป็นผู้ออกจากวัด แต่ผู้ที่เป็นขโมยนั้น…

นับถอยหลัง

นาโก๊ะลี
คนสวน ปลูกพืชผักธัญญาหาร เฝ้าดูกี่เติบโต จนถึงการเก็บเกี่ยวผลผลิต คนสวนบอกว่า เมื่อต้นไม้เริ่มงอกออกมา มันต้องการอาหาร ต้องการการบำรุงรักษา จนกว่ามันจะโตเต็มที่ เริ่มให้ดอกผล บางอย่างเก็บดอก บางอย่างเก็บใบ บางอย่างเก็บผล ก็ว่ากันไป แต่เมื่อมันให้ผลนั่นแล้ว มันก็จะค่อยๆ แห้งเหี่ยว ตายไป ระหว่างนี้มันไม่ต้องการอาหารมาก มันไม่ต้องการการบำรุงรักษามาก.......

พ้นไปจากความปรารถนา

นาโก๊ะลี
ในชีวิตของเรา มีความพยายามมากมายนัก พยายามที่จะทำบางสิ่ง พยายามที่จะไม่ทำบางสิ่ง พยายามที่จะรัก พยายามที่จะไม่รัก ดูเหมือนโลกไม่ได้จัดวางชีวิตเราให้เป็นไปตามความปรารถนา และหลายครั้งเราก็เชื่อได้ว่า ความสมบูรณ์พร้อมนั้น ไม่มีอยู่จริงบนโลกใบนี้ แม้แต่คนที่เขาแสดงออกว่า ชีวิตเขาช่างพรั่งพร้อม ได้ทุกอย่างตามที่ตนปรารถนา นั่นก็เป็นเพียงการโม้โป้ปดเท่านั้นเองกระมัง เพราะที่สุดแล้วเขาอาจซ่อนบางสิ่งเอาไว้ บางสิ่งที่เขามิได้ประสบผลสำเร็จแต่อย่างใด
↑