x

ชีวิตในบทกวี

นาโก๊ะลี

เขาเป็นชายหนุ่มจากดินแดนอีสาน เดินทางรอนแรมไปตามถิ่นทุ่งทางต่างๆ มากที่สุดก็ได้เตร็ดเตร่อยู่ตามหมู่บ้านพี่น้องปกาเกะญอ ในแถบภาคเหนือและภาคตะวันตก ด้วยความรักต่อความงามแห่งโลกและชีวิต บทกวีจึงกลายเป็นส่วนหนึ่งที่ไม่อาจแยกออกจากชีวิต

ล่าสุด เขามีผลงานออกมาเล่นหนึ่ง ชื่อ “กำพร้าขนนก” เป็นหนังสือนิทานปกาเกอะญอ ที่ “พะตีจอนิ โอ่โดเชา” บอกเล่าให้เขาเขียนบันทึกออกมาให้สังคมเมืองได้รับรู้

ว่ากันว่า ไม่ใช่เป็นแค่เพียงนิทาน หากเป็น "ปรัชญา" จากชนเผ่าที่มีเจตนาบ่งบอกถึงโทษอันเกิดจากกระแสบริโภคนิยมที่กำลังถาโถมเข้าสู่สังคมใหญ่

ปัจจุบัน เขาใช้ชีวิตในพื้นที่ภาคเหนือ เฝ้ามองธรรมชาติ ทั้งผู้คน สรรพสิ่ง และโลก แล้วบอกเล่า ด้วยบทกวี

ชุมชน

เมื่อก่อน เวลาที่นึกถึง หรือได้ยินคำว่าชุมชน  เราก็มักนึกถึงหมู่บ้านในชนบท  ต่อมาเมื่อโตขึ้น ได้เดินทางสู่เมืองหลวงก็ได้ยินคำว่าชุมชนแออัด  คราวนั้นเราก็คงรับรู้ถึงชุมชนสองแบบนี้  ว่าก็ชุมชนในชนบท และชุมชนในเมือง บางสิ่งของสองชุมชนก็เหมือนกัน  บางอย่างก็ต่างกันออกไป  สิ่งที่เหมือนกันก็คือ ผู้คนส่วนใหญ่ยากจน  สิ่งที่ต่างกัน ก็คงเป็นการทำมาหากิน  ความเป็นอยู่ บ้านเรือน ต่างกัน  และคงมีหลายสิ่งกว่านี้ที่ต่างกัน  แต่ว่าก็ว่า ในความยากจนในชุมชนชนบทนั้น  มีการพึ่งพาอาศัย ช่วยเหลือเกื้อกูล  แน่นอนว่ามันมีความเกลียดชัง มีความอิจฉาริษยากันอยู่  แต่ก็ดูเหมือนยังมีภาพของความร่วมไม้ร่วมมืออยู่มากกว่าชุมชนเมือง  หรือเปล่า...มั้ง  แต่สิ่งหนึ่งที่เห็นชัดเจนก็คือ ชุมชนชนบทมีประเพณี วัฒนธรรม  กิจกรรมทางความเชื่อทั้งหลายร่วมกัน......

\\/--break--\>
ผ่านพ้นวัยเยาว์  เราก็พบเห็นชุมชนมากมาย  บางชุมชน รักษาวิถีดังเดิมของตัวเองได้ค่อนข้างมาก  จะเปลี่ยนแปลงก็เป็นไปเพียงตามธรรมดาเท่านั้น  และเปลี่ยนอย่างเชื่องช้า  นั่นก็อาจเป็นเพราะชุมชนนั้นไม่ค่อยมีใครให้ความสนใจนัก  บางชุมชน แทบไม่เหลือเค้าโครงเดิม  นั่นก็อาจเป็นเพราะชุมชน มีการเชื่อมโยงสัมพันธ์กับเมืองมาก  หรือก็เป็นชุมชนที่มีคนให้ความสนใจมาก  ว่าก็โดยเฉพาะชุมชนที่ผู้คนกล่าวขานถึงความงดงามทั้งทางธรรมชาติ และขนบธรรมเนียม  และที่สุดบางชุมชนก็ไม่มีเค้าโครงเดิมเสียแล้ว  แม้แต่ความเชื่อ วัฒนธรรมก็สลายหายในกับกาลเวลาที่เปลี่ยนไป

พร่ำเพ้อพรรณนามามากมาย  สงที่อยากเล่าก็มีเพียงว่า  ปรากฏการณ์หนึ่งที่เราพบเห็นในห้วงเวลาหลายปีที่ผ่านมาก็คือ  ผู้คนทั้งหลายไม่ว่าจะรู้ตัวหรือไม่ก็ตาม  เราต่างหายหาชุมชน  หรือมิติความเป็นชุมชน  และความหมายของชุมชนที่เรารับรู้ก็คือ มันไม่ใช่เพียงชุมชนเมือง หรือชุมชนชนบทแล้ว  แต่ชุมชนมันยังรวมถึงกลุ่มคนที่ร่วมกัน ทำกิจกรรมบางอย่าง หรือกลุ่มคนที่รวมกันดำเนินชีวิตบางแง่มุมร่วมกันนั่นเอง  และนั่นเองที่เห็นความพยายามของผู้คนมากมายที่จะสร้างชุมชนขึ้นมาใหม่

เราเห็นชุมชนมากมาย ที่ถูกสร้างขึ้นในยุคสมัยที่...บ้างก็ว่ากันว่า วิถีชุมชนล่มสลายไปเสียแล้ว  พร้อมกับที่หลายที่หลายแห่ง ชุมชนก็ถูกแปรเปลี่ยนไปตามวิถีแห่งความล่มสบายต่อไป  แล้วเราทั้งหลายก็มาสร้างชุมชนกันใหม่  สร้างวัฒนธรรมใหม่ สร้างกิจกรรมใหม่ สร้างประเพณีใหม่  สร้างวิถีชีวิตแบบใหม่  ทุกสิ่งที่สร้างขึ้น ทั้งหมดสร้างจากความคิด ความเชื่อในมิติใหม่  และชุมชนมากมายนั้นดำรงอยู่ ต่างชุมชน ต่างวิถีของตัวเอง  มีบ้างกระมังที่เชื่อมโยงเป็นเครือข่าย  สานความสัมพันธ์เอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน  นั่นคงไม่ใช่เรื่องเหนือความคาดหมายนัก  แต่สิ่งสำคัญที่พบก็คือ  ที่สุดแล้วมนุษย์ต่างแสวงหาวิถีร่วม  แสวงหาคนที่มีวิถีร่วมกับเรา  เหมือนเรา นั่นเพื่อว่า เราจะยังมีชีวิต และวิถีที่เคลื่อนไปพร้อมกับผู้คนนั่นกระมัง  นั่นเองที่มีความหมายว่า  ที่สุดแล้ว ไม่ว่าเราจะเก่งกล้าสามารถ หรืออ่อนด้อยเพียงใด  เราก็ยังต้องการชุมชน และอาจโดยเป้าหมาย หรือจุดประสงค์ที่มิได้มีเพียงหนึ่ง.....

แล้วที่สุด ชุมชนของเราจะเป็นเช่นไร...?

 

 

บล็อกของ นาโก๊ะลี

ที่ที่เราปรารถนา

นาโก๊ะลี
บางกอก เมืองหลวงที่รวมของทุกสิ่งในประเทศ ที่รวมของคนหลากหลายเผ่าพันธุ์ ความหลากหลายตามที่ใครต่อใครบอกกล่าวกันว่า นั่นเป็นเรื่องสวยงาม ก็ว่ากันไป บางคนก็อาจเข้าใจได้ตามที่กล่าว แต่บางคนก็แค่ตีฝีปากเพื่อให้ดูดีมีรสนิยม ก็แล้วแต่ต้นทุนของใครของมัน มีความจริงอันหนึ่งก็คือ ในบางกอก ที่ที่มีทุกอย่างให้แสวงหา แต่ก็กลับมีคนจำนวนหนึ่งที่โหยหาอิสรภาพ ซึ่งดูเหมือนเมืองที่มีทุกสิ่งอย่างบางกอก จะไม่มีสิ่งนี้ หรือเปล่า...มั้ง...

คืนวันอันว่างเปล่า

นาโก๊ะลี
เดือนธันวาคม....คล้ายกับว่า ผู้คนมากมายล้วนให้คุณค่า ให้ความสำคัญ หรือให้ความหมายต่อเดือนนี้ เป็นพิเศษ อย่างนั้นหรือเปล่า อาจจะด้วยว่ามันเป็นเดือนสุดท้ายของปี และก็เป็นเดือนของฤดูหนาว ที่ผู้คนจะได้ออกเดินทาง จะได้ท่องเที่ยว เป็นเดือนที่มีวันหยุดยาวๆ เป็นเดือนที่ทุกคนคล้ายอยากให้ถึง หรือไม่อยากให้ถึง เพราะนั่นก็เป็นสัญลักษณ์ว่า อีกปีหนึ่งกำลังจะผ่านไปแล้ว สายลมที่นำพาลมหนาวมาหยุดพัดไปบ้างแล้ว ในชนบท สิ่งที่หลงเหลืออยู่คือความเหน็บหนาวที่แทรกอยู่ในอากาศ ดังนั้นแม้ไม่มีลมหนาว ก็ยังหนาว ใต้ถุนเรือน หรือลานบ้าน เป็นที่ก่อไฟให้ล้อมวงผิงไฟ เช้าๆ หรือยามค่ำคืน…

หญ้าในน้ำ

นาโก๊ะลี
  ริมฝั่งน้ำที่ไม้ได้กว้างใหญ่ไพศาลเท่าใดนัก ลมเหนือพัดพาไอหนาวมาถึง และนั่นก็พอก่อให้ผืนน้ำเกิดก่อเป็นคลื่นเล็กๆ เคลื่อนเข้าสู่ฝั่ง หรือแปลเปลี่ยนทิศทางไปตามแรงลม นั่นมิได้มีอะไรพิเศษแตกต่างออกไป หากแต่ว่า ในผืนน้ำอันมิได้กว้างใหญ่เท่านั้นนั้น ปรากฏเศษหญ้าที่ลอยไปตามน้ำและลม เราเห็นแล้ว มันเคลื่อนไปอย่างไม่มีจุดหมาย มันเคลื่อนไปเพราะไม่ใช่ต้นหญ้าอีกต่อไปแล้ว มันไม่มีชีวิต มันไม่มีที่ทางให้หยัดยืน มันมิได้เคลื่อนไหวไปตามจังหวะของตัวเอง มันย่อมไม่เรียกว่ามันดำรงอยู่  

ถ้อยคำอันมหัศจรรย์

นาโก๊ะลี
สิ่งแรกที่อยากบอกเล่าก็คือเรื่องของความมหัศจรรย์ ติช นัท ฮันห์ บอกว่า ความมหัศจรรย์ของชีวิต ไม่ใช่อยู่ที่การเดินบนน้ำได้ หรือการเหาะได้ แต่การยืน และเดินอยู่บนผืนแผ่นดิน นี่ก็เป็นความมหัศจรรย์แล้ว เช่นนั้นแล้วยามใดที่ชีวิตมีเรื่องราวดีๆ เกิดขึ้น นั่นก็คงเป็นความมหัศจรรย์ด้วยนั่นเอง

โลกแห่งเครื่องมือสื่อสาร หากแต่ปราศจากความเข้าใจ

นาโก๊ะลี
การสนทนายามเช้า ผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ออนไลน์... มีบางสิ่งขาดหาย และเป็นสิ่งที่น่าเสียดาย นั่นคือ จดหมาย และไปรษณียบัตร เมื่อเราเริ่มแตกเนื้อหนุ่ม เริ่มรู้จักมองหญิงสาว เริ่มหลงรักสาว เริ่มเรียนรู้วิธีจีบหญิง ช่วงเวลานั้น การสื่อสารที่ชัดเจนที่สุดที่เราสามารถสื่อสารได้ ว่าก็มากกว่าการพูดคุย เพราะการพูดคุยเรามักเขินอายกันอยู่มาก การสื่อสารที่ว่านั้นก็คือ จดหมาย

การสนทนาอันว่างเปล่า

นาโก๊ะลี
อันที่จริง นี่เป็นปรากฏการณ์ที่เราเห็นมาตลอดชีวิตกระมัง แต่เราก็รู้สึกถึงมันอย่างชัดเจนมากขึ้นเรื่อยๆ และเราทั้งหลายก็อาจจมอยู่ในสภาพวะเช่นนี้อยู่เสมอ รู้ตัวบ้าง ไม่รู้ตัวบ้าง พยายามเปลี่ยนอยู่บ้าง หรือสยบยอมอยู่บ้าง นั่นก็คงสุดแท้แต่วิถีของแต่ละคน ผิดหรือถูกก็อาจจะไม่มีอยู่ ความเหมาะสมของแต่ละคนคงจะเป็นเกณฑ์ได้กระมัง

ฉันจะดำรงอยู่เพื่อเธอ

นาโก๊ะลี
ฉันจะดำรงอยู่เพื่อเธอ                      และฉันเรียนรู้เสมอเป็นอย่างนี้ เราเก็บเกี่ยวเรื่องราวมากมี                มาหลอมเป็นวิถีเป็นทางของเรา ฉันยังได้ยินเสียงของเธอ                 ถ้อยคำนำเสนอมาบอกเล่า พาไปค้นแก่นแท้จากวัยเยาว์             เห็นดวงจิตเก่าซึ่งงดงาม ฉันจะเป็นหนึ่งเดียวกับเธอ  …

การงานอันประสบผลสำเร็จ

นาโก๊ะลี
เราทั้งหลายต่างก็เคยล้มเหลว หรือประสบผลสำเร็จ นั่นก็ไม่ได้มีอะไรแปลกออกไป เราทั้งหลายรับรู้และประสบเช่นนั้นเสมอมาว่ากันไป แต่สิ่งที่เรานึกถึงในช่วงเวลานี้ก็คือ หลายครั้งหลายคราวที่เราประสบความล้มเหลวกับกิจการงานแห่งชีวิต เรามักมองเห็นเหตุปัจจัยมากมายที่เป็นเงื่อนไขปัจจัยอันนำมาสู่ความล้มเหลวนั้น นี่ก็ว่าถึงคนอื่นๆ รอบๆ ตัวเราด้วยซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของปัจจัยนั้น คนเดียว และสาเหตุเดียวที่มิได้เกี่ยวข้อง และอยู่นอกเหนือเงื่อนไขนั้นก็คือเรา (หรือเปล่า...มั้ง) หรือว่าเราอาจจะรู้สึกว่าตัวเองก็เป็นสาเหตุหนึ่ง แต่ก็เห็นเป็นสาเหตุอันเล็กน้อยเท่านั้น นี่ก็ว่ากันไปตามสภาพที่พบทั่วไป…

เมื่อเราเดินอยู่ในแสงสลัว

นาโก๊ะลี
เช้าวันนี้....มีหมอกจางๆ ปกคลุมไปทั่วบริเวณ ความรู้สึกบอกเราว่า นี่กำลังย่างเข้าสู่ฤดูหนาว ฤดูที่ใครๆ หลายคนนิยมชมชอบ หมอกจางๆ ทำให้ทางเดินในสวนสลัวราง มองไปไกลๆ ในบึงเรือลำหนึ่งลอยลำอยู่ในความสลัวนั้น นับเป็นภาพที่งดงามไม่น้อยนัก พระอาทิตย์สีแดงดวงโตๆ ค่อยๆ เคลื่อนตัวขึ้นจากสายหมอก นับเป็นยามเช้าที่เบิกบานและงดงามได้ไม่น้อยทีเดียว

การเดินทางในอาณาจักรแห่งใจ

นาโก๊ะลี
“ทำไม” เข้าใจว่า นี่เป็นคำถามแรกที่ผุดขึ้นมาในชีวิต ในกระบวนการเรียนรู้ และการเติบโตของผู้คนส่วนใหญ่ ว่าก็เมื่อเริ่มรู้จักกับการตั้งคำถาม หรือเริ่มสงสัยใคร่รู้เรื่องราวในชีวิต

เราเดินอยู่บนหนทางของธรรมชาติ

นาโก๊ะลี
เมื่อยังเด็ก ไม่เข้าใจอะไรนัก เวลาที่เราเห็นสิ่งประดิษฐ์ต่างๆ ที่เรารู้สึกว่ามันเหนือกว่าธรรมชาติ เราจะคิดว่านั่นเป็นสิ่งที่ฝืนธรรมชาติ เช่น การบินของเรือบิน เราคิดว่านั่นเป็นความพิเศษที่มนุษย์สร้างขึ้น แล้วยังมีสิ่งต่างๆ มากมาย ทั้งรถยนต์ โทรทัศน์ วิทยุ ไฟฟ้า ทั้งหลายทั้งปวง ที่เรารู้มาว่ามันเป็นผลผลิตทางวิทยาศาสตร์ และเราก็คิดว่า นั่นไม่ได้เป็นไปโดยธรรมชาติ มันคือความเก่งของมนุษย์ที่สร้างมันขึ้นมา

บ้านแห่งชีวิต

นาโก๊ะลี
แผ่นดินกี่แดนใด               มีเอาไว้ให้พักพิง ยามเหนื่อยได้แอบอิง         หลบมาพักเพื่อฟื้นฟู ออกไปจากบ้านเก่า            จากวัยเยาว์ไปเรียนรู้ เติบโตค่อยมาดู                 ผืนแผนดินแห่งวันวาน หรือจากแล้วไปลับ             เดินทางกลับเลยทางผ่าน เป็นเวลาชั่วกาลนาน           ที่ลับล่วงแล้วพ้นเลย…
↑