เมื่อเราเดินอยู่ในแสงสลัว

เช้าวันนี้....มีหมอกจางๆ ปกคลุมไปทั่วบริเวณ ความรู้สึกบอกเราว่า นี่กำลังย่างเข้าสู่ฤดูหนาว ฤดูที่ใครๆ หลายคนนิยมชมชอบ หมอกจางๆ ทำให้ทางเดินในสวนสลัวราง มองไปไกลๆ ในบึงเรือลำหนึ่งลอยลำอยู่ในความสลัวนั้น นับเป็นภาพที่งดงามไม่น้อยนัก พระอาทิตย์สีแดงดวงโตๆ ค่อยๆ เคลื่อนตัวขึ้นจากสายหมอก นับเป็นยามเช้าที่เบิกบานและงดงามได้ไม่น้อยทีเดียว

หนทางของชีวิต บ้างก็บอกว่า มนุษย์ต่างแสวงหาความชัดเจนของชีวิต ว่าก็โดยเฉพาะเรามักแสวงหา และเรียกร้องความชัดเจนจากคนอื่นๆ รอบตัว เราต้องการภาพที่คมชัด มองเห็นรายละเอียดชัดเจน แต่ก็เป็นที่น่าสงสัยว่า ลึกๆ แล้วเราต้องการความชัดเจนอย่างนั้นจริงหรือไม่ เพราะเรากลับชอบความสลัวรางของชีวิต ว่าก็โดยเฉพาะชีวิตของเราเอง หนทางของเราเอง ยามที่เราเดินทางอยู่ในแสงสลัว นั่นก็แน่นอนว่า ภาพที่ปรากฏมันมองเห็นไม่ชัดเจน เหมือนมันมีบางสิ่งบางอย่างดำรงอยู่ ณ ตรงนั้น แต่เราไม่รู้ว่ามันคืออะไรแน่ แต่เรากลับรู้สึกดี

เมื่อเราลองใคร่ครวญถึงสภาวการณ์เช่นนี้ ลึกๆ แล้วเราชอบความสลัวรางเช่นนี้กระมัง ความไม่ชัดเจนในการรับรู้ของเรา มันคือการดำรงอยู่ของบางสิ่งบางอย่างที่อยู่นอกเหนือจากภาษาของมนุษย์ เรารับรู้ด้วยใจว่านั่นคือกระบวนการบางอย่าง อาจจะเป็นการเรียนรู้ อาจจะเป็นญาณทัศนะ อาจจะเป็นการค้นพบ อาจจะเป็นการเข้าไปสัมผัสปัญญาญาณอย่างลึกซึ้ง ทั้งหมดนั้นเรารับรู้มันอย่างชัดเจน แต่มันไม่มีภาษา หรือถ้อยคำใดมาบอกเล่าความเป็นไปของภาวะนั้น หรืออธิบายให้เห็นเป็นภาพได้ หรืออาจเป็นได้ก็เพียงอุปมาอุปไมยเท่านั้น และแน่นอนว่า อุปมาอุปไมย ก็ยังเป็นความสลัวรางอยู่นั่นเอง

ในม่านหมอกบางๆ เรามองออกไปได้ไม่ไกลนัก หรือแม้จะมองออกไปได้ไกลๆ แต่ภาพที่เห็นก็ไม่มีอะไรชัดเจน เราอาจมองเห็นต้นไม้ ใบไม้ หรือกระทั่งดอกไม้ แต่ทั้งหมดนั้นมันเป็นเค้าโครงที่วางตัวเองอยู่ในความสลัว และบางคราวเราก็ไม่สามารถอธิบายสภาวะนั้นได้เช่นเดียวกัน แต่เราก็ชอบภาพปรากฏเช่นนี้ เพราะมันงาม

หากเราต้องการความชัดเจนจากคนอื่น และเราชอบที่จะนำพาตัวเองไปอยู่ในความสลัวราง มีคนสงสัยว่า นอกจากการเรียนรู้ในความเลือนรางนั้นแล้ว ลึกๆ มนุษย์พยายาม หรือชอบที่จะหนีออกไปจากบางเรื่องราวของตัวเองด้วยหรือเปล่า หรือชมชอบที่จะให้ตัวเองมีความลึกลับไว้บางส่วน บางมุม บางด้าน

ความหมายหนึ่งที่เราอยากนึกถึงมัน ก็คือกระบวนการเรียนรู้ในความสลัวรางนั้น การรับรู้ที่ไม่ขึ้นตรงต่อภาษา การรับรู้ที่ตรงดิ่งเข้าไปสู่ปัญญาญาณส่วนลึก เรารับรู้มันอย่างลึกซึ้ง และสามารถนำพาเราไปสู่ความงดงามของชีวิต นั่นก็ย่อมเป็นความสลัวรางที่งดงามไม่น้อยนักหรอกกระมัง