หากเราถูกคัดออก

วัดเซนแห่งหนึ่ง พระเซนต่างก็ปฏิบัติภาวนาในวิถีแห่งเซน คราวหนึ่งในวัดเกิดเรื่องขึ้น มีของหายในวัด หลายครั้งหลายหน เกิดความเดือดร้อนไปทั้งวัด เมื่อทำการสืบสวน สอบสวนในที่สุดก็พบขโมย ซึ่งก็เป็นสมาชิกคนหนึ่งของวัด มีการเรียกประชุมสมาชิกทั้งวัด เหล่าพระเซนทั้งหลายต่างก็เรียกร้องให้ขับขโมยออกจากวัด ทั้งมีเสียงสนับสนุนมากมายต่อการลงโทษขั้นเด็ดขาดด้วยการขับออกจากวัดนั้น ในที่สุดเจ้าอาวาสก็กล่าวต่อคณะสงฆ์ และสมาชิกวัดทั้งหมดว่า

“พวกเธอทั้งหลายผู้ได้เรียนรู้แล้วถึงความถูกต้องดีงาม พวกเธอสามารถใช้ชีวิตอย่างรู้ผิดชอบชั่วดี พวกเธอทั้งหลายจึงสมควรเป็นผู้ออกจากวัด แต่ผู้ที่เป็นขโมยนั้น เขายังไม่มีความรู้ผิดชอบ ชั่วดี เขาจึงไม่พร้อมที่จะออกไปเผชิญกับชีวิตในสังคม นั่นจึงเป็นหน้าที่ของเราที่จะสอนเขา ให้เยาสามารถเข้าใจ และใช้ชีวิตอย่างมีความหมาย”...

\\/--break--\>
นักอุดมคติที่เพียรพยายามทำงานเพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคม หลายครั้งที่มีคำถามว่า ทำไมเราถึงเลือกทำงานกับบางคน และเลือกไม่ทำกับบางคน บางครั้งเราเลือกที่จะช่วยบางคน และไม่ช่วยบางคน ความจริงอันหนึ่งดูเหมือนว่าไม่ว่าเราจะทำอะไร มันก็มักมีเหตุผลมากมายมารองรับ และแต่ละเหตุผลก็ดูเหมือนมันจะชอบธรรมไม่ว่าเราจะทำ หรือไม่ทำอะไร

ในโรงเรียน หลายครั้งหลายหนที่เราพบว่า มีนักเรียนจำนวนหนึ่งที่ แม้จะยังเรียนหนังสืออยู่ในโรงเรียน แต่พวกเขาก็เหมือนกับถูกคัดออก พวกเขาไม่ได้รับการใส่ใจ พวกเขาถูกตั้งข้อรังเกียจ อาจจะด้วยเหตุผลว่า ดื้อ เกเร ไม่ตั้งใจเรียน ก่อกวน เป็นตัวป่วน หรือบางครั้งก็อาจเจอข้อหาว่า โง่ ว่าก็ว่า หากเรามีสถานะเป็นผู้ให้คุณให้โทษคนได้ ว่าก็ในฐานะชนชั้นปกครองในสังคมนั้นๆ เราก็อยากปกครองคนดี หรือ คนที่ดีตามรูปแบบ แล้วเราก็คัดคนบางส่วนออก ด้วยเหตุผลว่า นั่นทำให้คนอื่นเสียโอกาสในการจะเรียนรู้อย่างก้าวหน้า

ต่อคำถามว่า มนุษย์คนหนึ่งอาศัยสิทธิพิเศษอะไรที่จะไปตัดสินมนุษย์อีกคนหนึ่ง

ในกุฏิเก่าซอมซ่อของเจ้าอาวาสวัดเซนแห่งหนึ่ง คืนหนึ่งท่านกำลังจำวัด ตกดึกนั้นมีขโมยย่องเข้ามาในกุฏิของท่าน ท่านตื่นขึ้นมาเห็น จึงบอกว่า “เงินอยู่ในลิ้นชัก” ขโมยก็ไปปิดลิ้นชักหยิบเงิน ท่านเจ้าอาวาสก็ยังนอนอยู่ และบอกว่า “เหลือไว้บ้างนะ” เมื่อหยิบเงินเสร็จขโมยก็จะออกจากกุฏิ เจ้าอาสาวก็บอกว่า “รู้จักขอบคุณคนที่ให้ของบ้างไหม” ขโมยก็บอกขอบคุณ แล้วก็จากไป หลายวันต่อมา ขโมยคนนั้นก็กลับมาหาเจ้าอาวาส ขอฝากตัวเป็นศิษย์ และออกบวช เพื่อฝึกฝนเซน...