ตลาดแห่งนั้นเงียบ เป็นระเบียบและเย็นฉ่ำ ไม่มีคนขายนั่งประจำอยู่หลังกองสินค้า มีเพียงพนักงานเก็บเงินคนหนึ่งนั่งอยู่ใกล้ประตูทางออก เสียงดนตรีบรรเลงเบาๆ กล่อมเกลาบรรยากาศ ข้าวของมากมายเรียงรายอยู่บนชั้นสูง ยืนเข้าแถวราวกับทหาร ระหว่างชั้นแต่ละชั้นเกิดช่องลึกยาว พอเหมาะพอเจาะสำหรับเด็กๆ เล่นซ่อนหา...
เรามาจากโลกข้างนอก ออกมาจากพาหนะคู่ชีพบุโรทั่งที่คอยรับใช้มาอย่างซื่อสัตย์ จึงไม่กล้าบ่นที่แอร์ไม่เย็น และฝนสาดเปียกปลายผมเพราะกระจกหน้าต่างไม่อาจปิดสนิท (... ขอบคุณนะที่พาไปทุกที่ ไม่รู้เจ้าจะน้อยใจหรือเปล่าที่บางครั้งฉันก็แอบฝันถึงรถคันใหม่อยู่เหมือนกัน)
พี่กวีบอกว่า แวะกาดฝรั่งหน่อยนะ มีของอร่อยบางอย่างซึ่งซื้อหาได้เฉพาะที่นี่ แม่บ้านอย่างฉันเริ่มคิดสะระตะในใจ เราจะฉกฉวยโอกาสซื้อหาอะไรได้บ้างหนอ อะไรที่ตีนดอยไม่มี และเมืองน้อยๆ อย่างเชียงดาวไม่ขาย ขบวนเราเดินสวนทางกับครอบครัวชาวต่างชาติหน้าประตู ฉันหยุดดูบอร์ด อ่านประกาศขายบ้าน คอนโดฯ แลกเปลี่ยน-ผสมพันธุ์สุนัขฯลฯ การแลกเปลี่ยนข่าวสารของชุมชนฝรั่งแห่งเมือง ก่อนประตูกลวิเศษจะเปิดรับเมื่อเราเดินไปใกล้ๆ
เพื่อนของเราตรงลิ่วไปยังที่หมาย สุภาพบุรุษนักอ่านแวะมุมหนังสือ ส่วนฉันถูกสะกดด้วยชั้นสูงเรียงราย อาหารหรือว่าขนมดี เด็กๆ รออยู่ที่บ้าน น่าจะมีอะไรติดไม้ติดมือไปฝาก เส้นสปาเก็ตตี ลิงกวินี่ พาสต้า ซอสชนิดต่างๆ เครื่องเทศ เครื่องปรุงรส ข้าวโพดอบแผ่น ซุปกระป๋อง ทุกอย่างดูสะอาดสะอ้านอยู่ในกล่องสีสวย ขวดสีใส ติดฉลากเก๋ไก๋ ที่ฉันสนใจคือแยมผลไม้พวกเบอรี่ชนิดต่างๆ
ฉันจับวางๆ เปรียบเทียบราคาตามแบบฉบับแม่บ้านผู้รอบคอบ ลิ้นนี้ จมูกนี้เคยเป็นสุขกับกลิ่นหอมของแยมมิกซ์เบอรี่ที่ทาบางๆ บนแผ่นขนมปัง ราคาของมันดูสมเหตุสมผลกับรายได้ในอดีต แต่วันนี้มูลค่าของภูเขา และการใช้ชีวิตในชนบททำให้ตัวเลขที่เพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อยเปลี่ยนไป แอบรำพึงอยู่ในใจ ลูกเอ๋ย กินแยมขวดยี่สิบสามสิบไปก่อนก็แล้วกัน !
ฉันตามพรรคพวกไปยังตู้แช่ ชื่นชมเครื่องดื่มสวยงามในขวดหลายรูปทรง สีมันช่างสะสวย น่าลิ้มลองเป็นอย่างยิ่ง หยุดยืนดูเนยแข็งชนิดต่างๆ ก่อนเลื่อนตู้แช่แข็ง ก้มดูเนื้อก้อนๆ ตัดหั่นทรงสี่เหลี่ยมประณีต ดูเข้ากันดีจริงๆ กับเครื่องเทศในบรรจุภัณฑ์ล่อตาบนชั้น ซอส นมสด วิปครีม หรือชีส เหลือบมองชั้นเครื่องดื่มไอเย็นพวยพุ่งกับไวน์บนโต๊ะ รับประทานคู่กันจะเลิศรสปานใด จะนุ่มลิ้นเพียงใดหนอ แซลมอนกับซอสขาว เนื้อแกะ หรือเนื้อลูกวัวอบราดน้ำเกรวี่ข้นๆ หรือว่าเนื้อโกเบที่มีมันแทรกเป็นริ้วๆ โดนความร้อนนิดเดียวก็ล้ำเลิศ โดยไม่ต้องอาศัยเครื่องจิ้ม
แล้วเราก็ไม่ได้ซื้อหาอะไร นอกจากน้ำผลไม้กล่องหนึ่ง พี่ชายกวีได้ของต้องประสงค์ แซลมอนแล่บางที่หมายใจจะนำไปอบบ้านเพื่อน
กาดนี้ ความเงียบยามบ่ายร้างผู้คนทำให้รู้สึกผ่อนพัก ความเย็นทำให้ฉันรู้สึกสบายใจ เสียงเพลงเบาๆ กับรอยยิ้มของพนักงานดูจริงใจ ไม่มีสายตากราดหัวจรดเท้า หรือระวังระไวไล่ตามหลัง หากเป็นวาระที่มุ่งหมายจะมาจับจ่าย พร้อมด้วยเงินและความตั้งใจในกระเป๋าก็คงไม่เลว
กินพาสต้าหน้าผักโขม หรือเฟตตูชินีทะเลก็อร่อยดีเหมือนกันนะ เช่นเดียวกับแกงหน่อไม้ แต่อย่างหลังเราอาจตื่นเต้นภาคภูมิใจกว่า ด้วยเป็นหน่อรวกสดใหม่ริมรั้วที่เราขุดเองกับมือ เหล้าองุ่นในบางทีก็อร่อยโดยไม่ต้องปรุงจิตว่าเลอเลิศ ทว่า บางคราว เหล้าต้มหมักกับลูกบ๊วยสักครึ่งปีก็กลมกล่อมยิ่งกว่าสุราชั้นดี
คนข้างตัวชอบบอกลูกว่า กินให้ตรงตามวัฒนธรรม ขณะฝึกเด็กๆ ใช้ตะเกียบกินข้าวต้มพุ้ย หรือใช้มีดกับส้อมรับประทานหมูอบ ส่วนฉันคิดว่า วัฒนธรรมผักปลาอาหารสัมพันธ์กับดินฟ้า และตลาดก็สัมพันธ์กับวิถีชีวิต โดยมิพักต้องกล่าวถึงรายได้ เพื่อนสาวชาวอเมริกันหัวใจไทยที่ไปด้วยกันหยิบๆ จับๆ แยมบลูเบอรี่กระปุกใหญ่เช่นเดียวกับฉัน เราทั้งคู่มองหน้ากันและหัวเราะเพราะไม่มีใครซื้อ สำหรับฉันราคาของมันไม่สมดุลกับชีวิต นั่นเท่ากับเงินไปโรงเรียนของลูกสัปดาห์หนึ่ง
ส่วนเธอ เหตุผลที่บอกขณะก้าวจากมาคือ เธอไม่สามารถซื้อของดาษดื่นจากบ้านตัวเองในราคาที่ยกระดับเหมือนของวิเศษได้ เธอคิดถึงลูกแบล็กเบอรี่หรือแบล็กเคอแรนต์ที่เก็บได้ตามพุ่มไม้ชายป่า คิดถึงแยมหอมๆ อมเปรี้ยวอมหวานที่แม่ทำ ครั้งยังเป็นเด็กหญิงปากเปื้อนเปรอะสีม่วงน้ำเงินขณะเก็บกินลูกไม้
ฉัันคงไม่มีทางซื้อเห็ดโคนแพงหูฉี่มาทำต้มยำแน่หากอยู่เมืองฝรั่ง แม้จะเคยซื้อมะม่วงสุกราคาหลายสิบเหรียญด้วยความอยากจับจิตที่อีกทวีปหนึ่ง วัฒนธรรมใดล้วนเป็นของดีน่าเคารพ ขอแต่อย่าเปรียบเทียบให้หรูเลิศ ต่างขั้นต่างชั้นกันด้วยมูลค่าราคา หรือว่ารสนิยมอันหรูหราเลิศวิไล หนังสือเล่มหนึ่งบอกว่า.. พลังชีวิตในพืชผักผลไม้สดนั้นคือโอสถ เป็นทิพย์ การรักษาความสดของอาหารด้วยความเย็นทำได้เพียงแค่รักษาซากศพ ตัวชีวิตนั้นเหือดหายไปหมดสิ้นแล้ว
กลับบ้าน มาเป็นลูกค้ากาดก้อม-กาดนัดเชียงดาว แม้มีร้อนมีเหนื่อยบ้าง หรือถูกเสียงเพลงกระหึ่มจากร้านขายซีดีกระแทกรูหู กินแกงผักกาดใส่จิ้นควาย แต่ไม่ได้รังเกียจบลูเบอรี่ชีสพาย ระหว่างหลบไอร้อนยามบ่ายกับมิตรสหายในเมืองหรอกนะ ...