แมงกุดจี่ทั้งเคยได้ยิน ทั้งเคยฟังเพลง และเคยกินมาก่อน แต่ยามได้เดินถือกระแป๋งตามเด็กสองคนไปขุดหาแมงกุดจี่ในยามเช้า ก็ยังรู้สึกตื่นเต้นเมื่อได้เห็นพวกมันผลุบๆ โผล่ๆ ในรู
ดาวใจเป็นพี่สาวของไพจิตร เธอขุดแมงกุดจี่พลาดโดนตัวมันหลายครั้ง ทำให้ฉันขัดใจน่าดู “มา มา ขอพี่ทำหน่อยซิ”
ฉันว่าฉันมือเบาน่าจะขุดได้ดี แต่หาเป็นเช่นนั้นไม่ ฉันสับเอาแมงกุดจี่หัวขาด ตัวขาด รุ่งริ่ง เสียจนน่าเวทนา เด็กหญิงไพจิตรร้องเสียงหลงทุกทีที่ฉันยั้งมือไม่ทัน คมเสียมสับลงกลางตัวแมงสีดำๆ นั้นเสียแล้ว
“มา มา เค้าขุดมั่ง” เด็กหญิงตัวเล็กสุด ขอเป็นหน่วยอาสาพิทักษ์ความสมบูรณ์ของชีวิตแมงกุดจี่เพื่อความเอร็ดอร่อยในการรับประทาน เธอคว้าเสียมจากมือฉัน ขยับตัว ตั้งท่าขุดดั่งจะบอกว่าการขุดที่ดีต้องอย่างนี้ย่ะ เด็กหญิงจับเสียมและจ้ำๆ ลง คราวนี้คนตาลุกและร้องโวยวายคือพี่สาวของเธอ
“เฮ่ย! อี่จิตร! สิแม่มึ่ง แมงตายเบิ๊ด อิหยังขุดจังซั่น”
(ตายแล้ว! น้องจิตร! ทำไมขุดอย่างนั้น แมงกุดจี่ตายหมดเลย)
ไพจิตรทำเอาแมงกุดจี่ขาดรุ่งริ่งพอกันกับที่ฉันโชว์ฝีมือไปก่อนหน้านี้ จึงสรุปได้ว่าดาวใจเป็นคนขุดที่ดีที่สุดแล้ว
นึกจะว่าง่ายรึ! กับการขุดแมงขี้ควายอย่างแมงกุดจี่
อย่างแรกเลย คุณต้องรู้สึกได้ว่ากลิ่นขี้ควายมันหอม มันมีความหมายถึงความอยู่รอดของปากท้อง ยิ่งกว่านั้น มันหมายถึงความชุ่มชื่นของจิตใจยามได้หย่อนแมงกุดจี่คั่วลงในปาก ซึ่งมีกลิ่นหอมและอร่อย เริ่ด!
ดังนั้น เมื่อเห็นกองขี้ควาย โดยเฉพาะกองขี้ควายเปียกๆ ความรู้สึกขณะที่เห็นต้องเหมือนเห็นเค้กก้อนโต คุณวิ่งไปหามันราวสมบัติอันล้ำค่า เพราะช้าไปอาจต้องอด คนอื่นแหวกเอากองสมบัตินั้นไปเสียแล้ว ไม่ใช่ แหวะ! เหม็น!
คุณจะรู้สึกตื่นเต้นยามเอาเสียมเขี่ยกองขี้ควายเปียก กลิ่นขี้ควายบ้านนอก - ฉันขอคอนเฟิร์มว่ามันไม่ได้เหม็นเหมือนกลิ่นเล้าหมูซีพี ไก่ซีพี ที่ขับรถห่างเป็นร้อยเมตรยังเหม็นติดจมูกไปนานโข แต่กลิ่นขี้ควายกองโตสำหรับคนไม่เคยอาจทำให้ต้องขยับจิตใจให้มันเข้าที่เข้าทางสักพัก ก็ทีเด็กมันยังไม่เหม็นเลย แล้วอีกเดี๋ยวเราก็จะเอามันเข้าปากแล้ว จะทำเป็นรังเกียจไปไย
ฉันขยับตัวเข้าไปใกล้ สูดกลิ่นขี้ควายแรงๆ อ๊ะ ไม่เหม็นเท่าไหร่แฮะ! คอนเฟิร์ม คอนเฟิร์ม
กองขี้ควายทุกกองไม่ได้แปลว่าจะมีแมงกุดจี่อยู่ กองขี้ควายเก่ามากก็ใช้ไม่ได้ แมงกุดจี่มันบินหนีไปหมดแล้ว แต่สดมากก็ไม่ได้ ประมาณว่าควายถ่ายลงมาใหม่ๆ อย่างนี้ยังใช้ไม่ได้ แมงกุดจี่ยังไม่ได้บินมาอยู่ ต้องรอให้มันผ่านไปสักคืนก่อน)
แมงกุดจี่ชอนไชตัวเข้าไปอยู่ในดิน ดินใต้กองขี้ควายร่วนซุยดีเหลือเกินจนเมื่อเสร็จจากการขุดแล้ว ฉันต้องกำดินขึ้นมาและบี้มันอยู่ในมือ ร่วนดีและเย็นจัง
เดินหากองขี้ควายได้หลายกอง เพียงพอต่อการกินในมื้อเช้านี้แล้ว สองพี่น้องก็พากันมาล้างมือ ล้างแมงกุดจี่ ตั้งกระทะ
เด็กหญิงสองคนสอนให้ฉันรู้ว่า จบปริญญาตรี ปริญญาโท ปริญญาเอก มันก็ไม่ได้แปลว่าจะเอาตัวรอดได้ ถ้าเราไม่สามารถเข้าใจได้ว่าชีวิตมาจากดิน
ก่อนที่ฟากฟ้าจะอ้าแขนรอรับปีกของคนบางคนหรือสัตว์บางตัว พวกเธอ พวกเขา และพวกมันล้วนต้องบ่มฟักและบำรุงตนเองจากดิน เพราะในดินมีปีก ปีกที่จะพาชีวิตให้ท่องทะยานได้อย่างอิสระเช่นแมงกุดจี่ แมงเม่า แมงมัน แม้กระทั่งนกบางตัว และคนบางคน
ล่องลอยไปสู่ฟากฟ้าแล้ว เจ้าจงอย่าลืมว่าปีกมาจากดิน