Skip to main content

ตาน้ำ


ยามเมื่อลูกนอนหลับ สิ่งที่แม่อยากทำที่สุดคืออะไรนะ


เขียนหนังสือ, นอน, อยู่เฉยๆ ว่างๆ เพราะการเลี้ยงลูกเองมันเหนื่อยใช่เล่นเหมือนที่ใครหลายคนว่า แทบไม่ได้หายใจหายคอ ทั้งที่ยามลูกตื่นเราก็เล่นสนุกด้วยกัน มีความสุขเมื่อลูกอยู่ในอ้อมกอด ขำบ้าง ดุบ้างยามลูกยื้อแย่งจะเอาทุกอย่างในมือแม่

\\/--break--\>
ลูกกำลังเรียนรู้ คว้าอะไรได้ก็เอาเข้าปาก บางครั้งแม่ก็ปล่อยให้ลูกเล่น ยอมให้เลอะเนื้อตัว แต่บางครั้งก็ให้ไม่ได้ ลูกจะร้องโยเย แม่ต้องหาสิ่งล่อใจอันใหม่ให้ ลูกถึงจะยอมละความอยากได้ของลูกและเพลิดเพลินกับการงับของเล่นอันใหม่


ตาน้ำ ลูกอวบอ้วนแข็งแรง ตัวยาว หน้าหมวย ลูกโตขึ้น หมวก Enfant สีฟ้าอมม่วงของลูกมันเคยหลวมมาก แม่จึงเก็บไว้ก่อน แต่บัดนี้ มันพอดีหัวลูกเป๊ะ แม่ต้องรีบใช้ก่อนที่หัวกลมๆ ของลูกจะปฏิเสธมัน


คนจนนะ ตาน้ำ เสื้อผ้าข้าวของดีๆ เรามีอยู่ไม่กี่ชิ้น เราจึงมักเก็บไว้ก่อน รอโอกาสพิเศษหรือยามที่ต้องพบปะผู้คนมากๆ อย่างการเดินทางไกล หรือ กลับบ้าน เราถึงจะนำมันออกมาใช้


ตาน้ำ อีกครั้งนะ ที่แม่มองเห็นความเป็นแม่ (ยายของลูก) ทาบทับลงมาบนตัวแม่


เมื่อครั้งที่แม่จับลูกใส่ชุด Enfant สีขาวชมพูอ่อน เสื้อผ้าชุดนี้แม่ไม่ได้ซื้อเองหรอก อาของลูกซื้อให้ ทั้งหมวก เสื้อ กางเกง ถุงเท้า รวมแล้วหลายตังค์ แม่ซักและเก็บไว้อย่างดี จนลูกต้องไปเยี่ยมตายาย แม่จึงค่อยดึงออกจากกล่อง กลิ่นผ้าใหม่ยังหอมกรุ่น ลูกใส่แล้วดูดี ผิวผ่อง (เพื่อนแม่คนหนึ่งชอบพูดว่า ดูดีมีสกุลรุนชาติ) ยามแม่อุ้มลูก หน้าลูกโผล่พ้นบ่าแม่ สาวๆ แถวสนามบินร้องกรี๊ดกร๊าด “น่ารักจัง”


มีหรือ แม่จะไม่ปลื้ม


แม่เองก็หวังว่า เมื่อตายายเห็นลูก ตายายก็คงจะยิ้มร่าเช่นนี้และโผเข้าหาลูก แย่งกันอุ้มลูก เห็นว่าหลานคนนี้ช่างน่าชังนัก


บอกแล้ว ของดีมีสกุลทำให้ดูดี

 



ตาน้ำรู้ไหม ภาพของความรู้สึกที่คล้ายกันเช่นนี้เองเคยเกิดขึ้นเมื่อสามสิบปีก่อน ตอนนั้นยายของลูกกำลังจะกลับบ้านไปเยี่ยมทวด (แม่ของแม่ของแม่) ครอบครัวเราอยู่อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ส่วนทวดอยู่เชียงใหม่ ระหว่างที่ยายขึ้นไปนั่งบนรถสองแถวรอรถออก แม่ก็ไปยืนเกาะเหล็กท้ายรถ ร้อง “แม่ะ แม่ะ”


แม่ไม่รู้หรอกว่าตัวเองทำหน้าตาเช่นไร รู้แต่ว่ายายไล่แม่หลายครั้ง แต่แม่ไม่ยอมไป แม่ยังคงเกาะเหล็กตรงที่เท้าเหยียบขึ้นรถร้อง แม่ แม่ จะไปด้วย แล้วยายก็ลงจากรถหากิ่งไม้ข้างทางเงื้อไล่ให้แม่กลับ แม่วิ่งหนียายไปหลบหลังรั้วโรงเรียนใกล้คิวจอดรถ แต่พอคล้อยหลังยาย แม่ก็เดินไปหายายที่รถ ไปยืนมองหน้ายายแล้วร้อง “แม่ะ แม่ะ” จะไปด้วย


สุดท้ายยายหมดหนทางจะไล่แม่กลับได้ จำใจอุ้มแม่ขึ้นรถด้วยและเมื่อถึงอำเภอฮอด ซึ่งเป็นจุดที่รถจอดพักระหว่างทาง ยายก็พาแม่ไปหาซื้อเสื้อผ้าใหม่ให้ใส่แทนชุดดำกระมอมกระแมมของแม่ พร้อมทั้งล้างหน้าล้างตาให้สะอาดหมดจด


แม่จำได้, มันเป็นชุดกระโปรงสีแดงตัวใหญ่เกินตัว ชายกระโปรงยาวย้วยถึงน่อง แทนที่ควรจะอยู่แค่หัวเข่า แต่กระนั้น มันก็ทำให้แม่ดูดี และพาแม่ไปสู่เชียงใหม่ได้อย่างมีหน้ามีตาสำหรับคนเป็นยาย


มันเป็นเพียงเรื่องเล็กๆ นะ ตาน้ำ กับแค่เสื้อผ้าข้าวของ คนเป็นผู้ชายเขาคงไม่คิดอะไรมาก แต่เราอยากให้ลูกของเราสะอาดสะอ้านดูดีนี่นะ (รุ่นน้องคนหนึ่งเล่าเรื่องของเพื่อนแม่ให้ฟังว่า ยามใดที่เพื่อนแม่อยู่บ้าน ลูกชายเธอมักจะแต่งตัวน่ารักเข้าชุดกัน แต่ยามใดที่เธอไม่อยู่และปล่อยให้สามีดูแลลูก ลูกชายมักจะใส่เสื้อผ้าที่ไม่เคยเข้ากันเลย ประมาณว่าจับเสื้อผ้าตัวไหนได้ก็คงใส่ๆ ไป ขอให้มันมีใส่ก็พอ รุ่นน้องเล่าไปหัวเราะไป นี่คงเป็นรายละเอียดแบบผู้หญิงจริงๆ นะ)


ทุกวันนี้ ชุดกระโปรงชุดนั้นของแม่ยังคงมีอยู่ ยายของลูกรักษาไว้ให้แม่ดู มันเป็นชุดสีแดงตัวเล็กนิดเดียวเท่านั้นเอง นึกถึงตอนนั้นมันยาวคลุมน่องเกือบถึงตาตุ่ม แสดงว่าแม่ยังเด็กมากจริงๆ


แม่เองก็จะเก็บเสื้อผ้าบางตัวไว้ให้ลูกเหมือนกันนะ ตาน้ำ อย่างเสื้อผ้าชุดแรกที่ลูกใส่เมื่อแรกเกิด หรืออีกหลายๆ ตัวที่มันจะกลายเป็นความทรงจำสำคัญระหว่างเรา หรือสำหรับตัวลูกเอง


แม่ไม่ได้ติดใจเรื่องยี่ห้อเสื้อผ้าอะไรหรอก ลูก พูดว่าดูดีมีสกุลก็แค่ขำๆ เพียงแต่ว่า-- เช่นเดียวกับข้าวของสำคัญในแต่วาระของลูก แม่จะเก็บหมวกใบนี้ไว้ เพราะมันเป็นหมวกที่อาของลูกซื้อให้และเป็นเครื่องหมายรำลึกถึงการเดินทางไกลครั้งแรกของลูก


เราสองคน บินขึ้นฟ้า ด้วยกัน

ตาน้ำ ในบางช่วงเวลา ข้าวของบางอย่างมันคือความทรงจำแสนงาม

 

แม่สร้อย

12 ธันวาคม 2552

 

 

 

 

บล็อกของ สร้อยแก้ว

สร้อยแก้ว
อืมม์... ดูเหมือนยุคนี้คนฆ่าสัตว์ตัดชีวิตจะกลายเป็นอาชญากร ไม่น่าคบไปเลยจริงๆ เมื่อฉันจัดการทุบหัวปลาโป๊กๆ สีหน้าน้องผู้หญิงบางคนเหยเก เบะปาก “กินไหมเล่า!” ฉันเอ็ดเอา “กินอ่ะ” “เออ ถ้าจะกินอย่าทำหน้าอย่างนั้น คนฆ่าเสียเซลฟ์เหมือนกัน” อืมม์... แต่จะว่าไปก็ฆ่าตัวเป็นๆ ซะหลายตัว จะไม่ให้น้องมันทำหน้าเบ้ได้ไง กับคนรู้จักมักคุ้นฉันมักออกตัวเสมอว่า ฉันไม่ใช่คนเรียบร้อยใจดีนะ ฉันเป็นคนที่ฆ่าสัตว์ตัดชีวิตได้โดยไม่รู้สึกผิดเลย ตกปลาฆ่าปลาได้ ยิงหนังกะติ๊กเอานกมาย่างไฟได้ ฆ่าตั๊กแตน ฆ่าแมลงต่างๆ ได้ จับปูเป็นๆ เผาบนเตาถ่านได้ หรือจับปูเป็นๆ โขลกในครกได้ (การทำน้ำปู๋ของคนเหนือ)…
สร้อยแก้ว
ถ้าไม่ใช่คนอีสาน จะมีใครบ้างหนอ รู้จักแมงหัวหงอก ? โอ้! จ๊อด มันน่าตื่นตาตื่นใจเสียจริง ขนาดว่าฉันโตมากับป่าเขา ใช้ชีวิตอย่างคนบ้านนอกเหมือนกัน แต่ก็ใช่ว่าบ้านนอกทุกพื้นที่จะเหมือนกันเสียเมื่อไหร่ แมงหัวหงอกพากันมาจับต้นไม้ไร้ใบ ตั้งแต่เมื่อไหร่ไม่ทันมีใครสังเกต เห็นอีกที มันก็ขาวเต็มต้นแล้ว แรกทีเดียวฉันคิดว่าเป็นครั่งเสียอีก แต่ไม่ใช่ มันเป็นแมลงเล็กๆ ขาวสะอาดทั้งตัว มีขนสีขาวตรงกลางหลังชี้ออกเหมือนขนหางนกยูง กระโดดได้ เวลาจับตัวมันไว้ในอุ้งมือมันจะกระโดดไปมาแรงทีเดียว ต้องจับลงถังน้ำ ถึงจะหมดความสามารถในการกระโดด แม้จะเป็นแมลงที่ดูสวยงาม น่ารัก แต่ว่าในเมื่อมันกินได้…
สร้อยแก้ว
แมงกุดจี่ทั้งเคยได้ยิน ทั้งเคยฟังเพลง และเคยกินมาก่อน แต่ยามได้เดินถือกระแป๋งตามเด็กสองคนไปขุดหาแมงกุดจี่ในยามเช้า ก็ยังรู้สึกตื่นเต้นเมื่อได้เห็นพวกมันผลุบๆ โผล่ๆ ในรู ดาวใจเป็นพี่สาวของไพจิตร เธอขุดแมงกุดจี่พลาดโดนตัวมันหลายครั้ง ทำให้ฉันขัดใจน่าดู “มา มา ขอพี่ทำหน่อยซิ” ฉันว่าฉันมือเบาน่าจะขุดได้ดี แต่หาเป็นเช่นนั้นไม่ ฉันสับเอาแมงกุดจี่หัวขาด ตัวขาด รุ่งริ่ง เสียจนน่าเวทนา เด็กหญิงไพจิตรร้องเสียงหลงทุกทีที่ฉันยั้งมือไม่ทัน คมเสียมสับลงกลางตัวแมงสีดำๆ นั้นเสียแล้ว
สร้อยแก้ว
เดือนเมษายน เมื่อฉันกลับไปยังศูนย์ภูมิปัญญาไทบ้านอีกครั้ง ภาพของผืนดินแล้ง หญ้าแห้ง และต้นไม้ใบร่วงยืนโดดเดี่ยวเดียวดายที่เห็นชินตาก็แปรเปลี่ยนไปสายฝนที่สาดเทลงมาเพียงไม่กี่ครั้งได้ลบล้างโลกสีน้ำตาลให้หายไป สองข้างทางระหว่างที่รถสามล้อเครื่องนำพาไปมีทิวหญ้าสีเขียวระบัดใบตลอดทาง ต้นไม้ใบแห้งผลิใบเขียวชะอุ่ม และผืนดินแล้งก็มีพุ่มไม้ใบขึ้นเป็นกอเล็กกอน้อยนับว่าชวนตื่นตาตื่นใจไม่น้อยสำหรับเวลาที่หายไปเพียงยี่สิบวัน ผืนดินก็เปลี่ยนแปลงได้เพียงนี้