Skip to main content

ดอกเกดเป็นดอกไม้ชนิดหนึ่งที่ลำต้นมีลักษณะเหมือนต้นปาล์ม เวลาออกดอก ดอกจะส่งกลิ่นหอม คนเฒ่าคนแก่จะนิยมนำไปบูชาพระและนำมาทัดหู ผมไม่รู้เหมือนกันว่าดอกไม้ชนิดนี้จะมีอยู่ทั่วไปในประเทศไทยหรือมีเฉพาะที่ภาคอีสานและประเทศลาว


ในวัยเยาว์ของผม ผมรู้จักดอกเกดครั้งแรกเมื่อเดินไปตามริมหนองน้ำ ผมเห็นต้นของดอกเกดขึ้นอยู่ตามริมหนองน้ำมากมาย แล้วอยู่มาวันหนึ่งดอกเกดเหล่านั้นก็หายไปกับการพัฒนาขุดลอกริมหนองน้ำ ความทรงจำของผมที่มีอยู่กับดอกเกดก็หายไปตั้งแต่วันนั้น


แล้วดอกเกดก็มาปรากฏกายให้ผมเห็นอีกครั้ง ดอกเกดดอกนี้เป็นดอกไม้ที่หอมหวนไปด้วยกลิ่นน้ำหมึกและตัวหนังสือบนหน้ากระดาษ ดอกเกดดอกนี้เป็นนามปากกาของนักเขียนหญิงคนหนึ่งที่มีความสำคัญต่อวงการวรรณกรรมในประเทศลาวเป็นอย่างยิ่ง ดอกเกดดอกนี้เป็นร่างเงาของป้าดวงเดือน บุนยาวง บุตรสาวของมหาสีลา วีระวงค์ ผู้เขียนประวัติศาสตร์ลาวและหนังสืออื่นๆ อีกจำนวนมาก


ดอกเกดสำนักพิมพ์เริ่มก่อตั้งขึ้นมาเมื่อปีที่แล้ว โดยเป้าหมายหลักคือการพิมพ์งานเขียนของในเขียนในประเทศลาว ดอกเกดสำนักพิมพ์เป็นสำนักพิมพ์ที่เข้ามาทำธุรกิจการพิมพ์ของเอกชนอีกหนึ่งเจ้าที่กำลังมาแรงและเป็นที่น่าจับตามองอีกสำนักพิมพ์หนึ่ง


ดอกเกดสำนักพิมพ์มาเยือนเชียงของในปลายหนาวที่ผ่านมาโดยบรรณาธิการหลักของสำนักพิมพ์เดินทางมาถ่ายทำสารคดีเรื่องแม่น้ำของ ผมจึงมีโอกาสได้พบกับบรรณาธิการคนนั้น เธอเป็นลูกสาวคนเล็กของป้าดวงเดือน เธอมาพร้อมกับหนังสือ ๕ เล่มที่จัดพิมพ์โดยดอกเกดสำนักพิมพ์ คือ ที่รักเฮาฮักกันบ่ได้ เขียนโดยอุทิน บุนยาวง ฟ้าปี้น เขียนโดย ดวงจำปา เมื่อแม่เข้าคุก เขียนโดย ดวงเดือน บุนยาวง จดหมายนี้ของฟากถึงอ้าย เขียนโดย ดอกเกด


เธอผู้อยู่ในเงาร่างของบรรณาธิการสำนักพิมพ์กล่าวว่า ทางสำนักพิมพ์จะทยอยพิมพ์หนังสือออกมาเรื่อยๆ โดยมีเป้าหมายหลักให้หนังสือเข้าถึงคนลาวทุกคนและคนทั่วไปได้อ่านหนังสือเท่าๆ กัน เพราะที่ผ่านมาการพิมพ์หนังสือในประเทศลาวจะพิมพ์โดยโรงพิมพ์ของรัฐเท่านั้น ดอกเกดสำนักพิมพ์จึงถือว่าเป็นปรากฏการณ์ใหม่ในวงการสิ่งพิมพ์ในประเทศลาว


หลังจากผู้มาเยือนกลับไปแล้ว เมื่อต้นเดือนกันยายนก็มีหนังสือบัตรเล่าบุญส่งมา ข้อความในบัตรเล่าบุญใบนั้นบอกกล่าวถึงกำหนดการในการฉลองหอสมุดและทำบุญครบ ๑๐๐ ปีชาตกาลของมหาสีลา วีระวงค์ ซึ่งหอสมุดที่จะเปิดขึ้นนี้เกิดจากความร่วมมือกันของครอบครัววีระวงค์ หอสมุดนี้สร้างเสร็จแล้ว และจะทำการเปิดอย่างเป็นทางการในวันที่ ๒๕-๒๖ ธันวาคม ๒๕๔๗ ที่จะถึงนี้


เมื่อหอสมุดเปิดอย่างเป็นทางการแล้วหนอนหนังสือคงเต็มสวนไผ่พันกอ


ก่อนที่ผู้มาเยือนจะเดินทางกลับ ผมได้มีโอกาสสอบถามถึงการขายหนังสือและการพิมพ์หนังสือของสำนักพิมพ์ ผู้มาเยือนบอกว่า กลับบ้านไปต้องไปทำการตลาดเรื่องหนังสือ การขายหนังสือในประเทศลาวไม่ใช่ว่าจะขายได้ง่ายๆ ผู้มาเยือนบอกว่า เธอต้องเอาหนังสือใส่รถแล้วก็วิ่งเข้าไปตามโรงเรียนเพื่อเปิดท้ายขายหนังสือตามโรงเรียน


เมื่อผู้มาเยือนพูดจบผมก็หวนคิดถึงสมัยที่ตัวเองเป็นเด็ก ผมเคยเห็นเขาเอาหนังสือใส่รถวิ่งเข้าไปในโรงเรียนเพื่อเอาไปขายให้เด็กๆ ได้อ่าน แต่ปัจจุบันในประเทศไทยผมเชื่อว่าเรื่องอย่างนี้แทบจะไม่มีแล้ว เพราะในประเทศไทยมีระบบสายส่งหนังสือเข้ามาจัดการแทน แต่ที่ประเทศลาวดอกเกดสำนักพิมพ์พึ่งเริ่มต้นในสิ่งที่ประเทศไทยทำมาแล้ว


หวังว่าหนังสือของดอกเกดคงขายได้พอสมควร และหวังว่าในหอสมุดมหาสีลา วีระวงค์ คงมีหนังสือรวมเรื่องสั้นของนักเขียนไทยสักคนที่คนลาวผู้ซึ่งอ่านภาษาไทยได้จะได้อ่าน

 

 

บล็อกของ สุมาตร ภูลายยาว

สุมาตร ภูลายยาว
ปีที่ผ่านมา เหนือสายน้ำเชี่ยวกรากสายหนึ่ง ความทรงจำเกี่ยวกับแม่น้ำได้พาให้เดินทางไปสู่ห้วงยามหนึ่งของชีวิต ห้วงยามที่ทำให้ต้องจดจำไม่เคยลืม เพราะใครบ้างจะลืมประสบการณ์เฉียดตายของตัวเองได้ ในความทรงจำนั้น ภาพแม่น้ำแห่งบ้านเกิดผุดพรายขึ้นมา คล้ายภาพขาวดำหม่นมัวที่พาผมเดินทางกลับไปสู่ดินแดนแห่งความหวาดกลัวอันกว้างใหญ่ไพศาล ด้วยเรือคือความหวั่นไหว...ใช่แล้ว ตอนหัดว่ายน้ำครั้งแรก ผมเกือบจมน้ำตาย เหตุการณ์ครั้งนั้นสอนให้รู้ว่า ความรู้สึกของคนใกล้ขาดใจตายเป็นอย่างไร นี่คือภาพความทรงจำในอดีต แต่ภาพความทรงจำครั้งใหม่ได้เกิดขึ้น หลังจากผมเดินทางมาถึงเมืองริมฝั่งน้ำเหนือสุดในล้านนาเรื่องมีอยู่ว่า...…
สุมาตร ภูลายยาว
“เอยาวดี” เป็นชื่อท้องถิ่นของแม่น้ำสายสำคัญสายหนึ่งของพม่า แต่คนภายนอกทั่วไปรู้จักชื่อของแม่น้ำสายนี้ในนาม “อิรวดี” แม่น้ำเอยาวดีเป็นแม่น้ำใหญ่สายหลักของประเทศสหภาพพม่าต้นน้ำ และปลายทางของแม่น้ำอยู่ในประเทศพม่า ไม่แตกต่างกับแม่น้ำเจ้าพระยาแม่น้ำเอยาวดีไหลผ่านกลางประเทศจากเหนือจรดใต้ แบ่งประเทศพม่าออกเป็นสองส่วน แม่น้ำในตอนบนเกิดจากการละลายของหิมะ นอกจากแม่น้ำเอยาวดีจะเกิดจากการละลายของหิมะแล้ว ยังมีแม่น้ำสาขาที่คอยเติมน้ำให้กับแม่น้ำสายนี้จนกลายเป็นแม่น้ำสายใหญ่ แม่น้ำสาขาที่คอยเติมน้ำให้กับแม่น้ำเอยาวดีคือ แม่น้ำมาลี และแม่น้ำมายที่อยู่ทางตอนเหนือสุดของประเทศ รวมระยะทางจากต้นน้ำถึงปากน้ำ ๒,…
สุมาตร ภูลายยาว
อำเภอเชียงของเป็นอำเภอเล็ก ๆ อำเภอหนึ่งของจังหวัดเชียงราย ผู้คนที่นี่ทั้งในอดีตและปัจจุบันต่างมีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย เรียนรู้และสืบทอดการใช้ประโยชน์จากแม่น้ำของนับตั้งแต่การหาปลา เก็บสาหร่ายน้ำของหรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “ไก” ปลูกพืชผักริมของ หรือแม้แต่การสัญจรไปมาของผู้คนแถบนี้ ทั้งฝั่งซ้ายและฝั่งขวาของลำน้ำสายนี้ต่างก็อาศัยแม่น้ำเป็นสำคัญ ชีวิตของผู้คนที่นี่จึงมีความผูกพันใกล้ชิดกับแม่น้ำของตั้งแต่ในอดีตจนกระทั่งปัจจุบัน เมื่อลมหนาวเริ่มมาเยือนซึ่งเป็นฤดูกาลน้ำลด จิกุ่ง (แมลงชนิดหนึ่งมีลักษณะเหมือนจิ้งหรีดแต่ตัวสีน้ำตาลและมีขนาดใหญ่กว่า) เริ่มลงดอน คือ…