กาแฟห้องเช่า
ร้านประจำของผมปิดร้านได้ 4 วันแล้ว ไม่เคยปิดนานเท่านี้ หรือจะพาไปภรรยาไปเกิดลูก เพราะเห็นเธอท้องใหญ่เบ้อเริ่ม สวมชุดคลุมท้องด้วย ผัดหน้าตาผุดผ่อง หรือปิดร้านไปงานศพในหมู่บ้าน หรือจะมาเปิดร้านสายเป็นบางวัน เหมือนทุกครั้งที่ผ่านมา ผมคาดคะเนไปหลายทิศทาง เหมือนตำรวจตั้งประเด็นกรณีเกิดอาชญากรรม ผมขับรถยนต์เก่าอายุใช้งาน 16 ปีช้าๆ แล่นมาตามถนนข้างตลาดต้นแหน ตลาดนี้จะขายของตอนเย็น ลูกค้าอยู่ในหมู่บ้านใกล้เคียง เช่น บ้านต้นแหนน้อย บ้านต้นแหนหลวง บ้านสันป่าสัก บ้านทุ่งแป้ง ตาผมมองเฉียงไปยังห้องแถวเช่าชั้นเดียวขวามือ ประตูร้านกาแฟเจ้าประจำปิดอีกแล้ว ร้านถ่ายเอกสารข้างๆ เปิดบริการ อารมณ์อยากกินกาแฟที่ถูกปากทำให้หงุดหงิด ประตูร้านปิดเปิดโดยใช้มือดึงจากบนลงล่าง ด้านล่างสุดมีกุญแจคล้องอยู่ ผมจอดรถตรงข้ามร้านกาแฟ บ่นกับภรรยาที่นั่งข้างๆ ตามองเห็นกระดาษสีขาวแขวนกลางประตูร้าน มีข้อความเขียนไว้ ไกลเกินจะอ่านออก ผมปิดประตูรถเดินข้ามถนน ยืนอ่านข้อความหน้าร้านริมถนน
“ขออภัย ! หยุดหน้าลำไย 1 เดือน.”
ระยะเวลา 1 เดือน
หมายถึงตลอดเดือนกรกฎาคมนั่นเอง อ้อ ! สามีภรรยาวัยหนุ่มสาวเจ้าของร้านกาแฟรสเด็ด ราคาแก้วละ 10 บาท หยุดซื้อขายลำไย ไม่ใช่หยุดเหตุผลอื่น เป็นว่า ผมต้องอดกินกาแฟรสเข้มถูกปากนานเป็นเดือนเสียแล้ว ร้านอื่นราคาเดียวกันรสชาติไม่อร่อยลิ้นเสียเลย
ผลพวงจากลำไย
ยังมีผลกระทบตามมาอีก ร้านก๋วยเตี๋ยวในหมู่บ้านทุ่งแป้ง ปิดขายชั่วคราว แม่ค้าชื่อ “เอ้ย” หันเหไปเป็นผู้ซื้อขายลำไยในหมู่บ้านอีกรายหนึ่ง รายได้ดีกว่าขายก๋วยเตี๋ยว เธอจะตระเวนเหมาซื้อลำไยเป็นรายๆไป เหมาลำไยทั้งสวนเลย เป็นสวนลำไยในหมู่บ้านตนเอง และหมู่บ้านข้างเคียง เช่น บ้านสบอาวอยู่ฝั่งตะวันตกแม่น้ำขาน การเก็บลำไยนั้น ผู้ซื้อขายลำไยต้องจ้างคนปีนบันไดขึ้นเก็บลำไย คนปีนเก็บลำไยจากต้นนั้น เขาจะเด็ดทั้งกิ่งทั้งใบพร้อมผลลำไยใส่เข่งที่นำขึ้นไป เมื่อเต็มเข่งจะค่อยๆหย่อนลงมา คนข้างล่างจะคอยรับแล้วเทลงบนผ้าผืนใหญ่ที่ปูพื้นดิน คืนเข่งเปล่าให้คนปีนเก็บลำไยผู้อยู่ข้างล่าง ส่วนมากจะเป็นผู้หญิงก็จะนั่งม้านั่งเตี้ย เด็ดลูกลำไยออกจากกิ่งใบใส่ลงตะกร้าพลาสติกที่เตรียมไว้ ส่วนกิ่งใบแยกโยนไว้รวมกันด้านข้างๆ รอเผาตอนเย็นหลังเก็บลำไยเสร็จแล้ว.
ยังมีผลกระทบตามมาอีก ร้านก๋วยเตี๋ยวในหมู่บ้านทุ่งแป้ง ปิดขายชั่วคราว แม่ค้าชื่อ “เอ้ย” หันเหไปเป็นผู้ซื้อขายลำไยในหมู่บ้านอีกรายหนึ่ง รายได้ดีกว่าขายก๋วยเตี๋ยว เธอจะตระเวนเหมาซื้อลำไยเป็นรายๆไป เหมาลำไยทั้งสวนเลย เป็นสวนลำไยในหมู่บ้านตนเอง และหมู่บ้านข้างเคียง เช่น บ้านสบอาวอยู่ฝั่งตะวันตกแม่น้ำขาน การเก็บลำไยนั้น ผู้ซื้อขายลำไยต้องจ้างคนปีนบันไดขึ้นเก็บลำไย คนปีนเก็บลำไยจากต้นนั้น เขาจะเด็ดทั้งกิ่งทั้งใบพร้อมผลลำไยใส่เข่งที่นำขึ้นไป เมื่อเต็มเข่งจะค่อยๆหย่อนลงมา คนข้างล่างจะคอยรับแล้วเทลงบนผ้าผืนใหญ่ที่ปูพื้นดิน คืนเข่งเปล่าให้คนปีนเก็บลำไยผู้อยู่ข้างล่าง ส่วนมากจะเป็นผู้หญิงก็จะนั่งม้านั่งเตี้ย เด็ดลูกลำไยออกจากกิ่งใบใส่ลงตะกร้าพลาสติกที่เตรียมไว้ ส่วนกิ่งใบแยกโยนไว้รวมกันด้านข้างๆ รอเผาตอนเย็นหลังเก็บลำไยเสร็จแล้ว.