ถนอมรัก เดือนเต็มดวง
ความตั้งใจครั้งแรก
อยากเล่าถึงสภาพริมฝั่งน้ำแม่ปิง ถอยหลังสักหนึ่งชั่วอายุคน โดยตั้งชื่อว่า “ ริมฝั่งแม่น้ำปิง.” แต่อยากใช้ชื่อที่เป็นร่องรอยอดีตว่า “ริมฝั่งแม่ระมิงค์.” แต่ไปตรงกับชื่อนิยายดังของคุณ อ.ไชยวรศิลป์ นักเขียนสตรีชาวเหนือ(พ.ศ.2461-2533) เจ้าของรางวัลศรีบูรพา และเป็นนักเขียนเกียรติยศช่อการะเกด เพื่อความเหมาะสมและด้วยความเคารพ จึงเปลี่ยนชื่อเป็น “ ฟากฝั่งแม่ระมิงค์.”
คนเหนือจะเรียกแม่น้ำ
โดยใช้คำว่าน้ำนำหน้า เช่น เรียกแม่น้ำปิง ว่า น้ำแม่ปิง น้ำแม่ปิงเดิมชื่อ น้ำแม่ระมิงค์ ได้ค้นหาจากหนังสือหลายเล่ม ยังไม่มีคำอธิบายว่า น้ำแม่ระมิงค์ มีที่มาอย่างไร คำว่า “ระมิงค์.” แปลว่าอะไร สืบค้นจากกูเกิลยัง
ไม่มีคำอธิบายที่มีน้ำหนักเพียงพอ ข้อมูลจากกูเกิลเป็นเพียงส่วนหนึ่ง ไม่ใช่ข้อยุติของคำตอบ...น้ำแม่ระมิงค์ เรียกอีกชื่อว่าเมืองพิงค์ แต่คนเมืองล้านนาจะออกเสียงพยัญชนะ พ เป็น ตัว ป จึงเรียกใหม่ว่า เมืองปิง ต่อมาเรียกว่า “น้ำแม่ปิง.” แพร่หลายจนปัจจุบัน
จุดต้นกำเนิดน้ำแม่ปิง
เป็นลำธารน้ำเล็กๆไหลออกมาจากภูเขาเรียกว่า “ขุนปิง.” อยู่บนยอดดอยถ้วย บ้านเมืองนะ ตำบลเมืองนะ อำเภอเชียงดาว เชียงใหม่ ผู้เขียนเคยเดินทางไปเยี่ยมโรงเรียนบ้านเมืองนะ ถามผู้บริหารโรงเรียนถึงตำแหน่งดอยถ้วย ท่านบอกว่าต้องเดินทางจากโรงเรียนไปตามสันเขาอีก 10 กิโลเมตร ทางยากพอสมควร ต้องชวนชาวบ้าน 2-3 คนนำทาง นำอาหารไปด้วย หากไปจริงต้องบอกท่านล่วงหน้า จะได้ชักชวนชาวบ้านให้เตรียมตัว เมื่อเป็นอย่างนี้ การรอคอยจังหวะเหมาะๆ เพื่อเห็นขุนปิงจึงเลื่อนไปเรื่อยๆ จนวันนี้ผมไม่ได้เห็นต้นน้ำปิงกับตา น่าเสียมาก
ช่วงอายุคนนั้น
หมายถึงคนเกิดมาใช้ชีวิตช่วงเวลาหนึ่งแล้วสิ้นชีวิต หลายคนเสียชีวิตต่างกัน จึงขอกำหนดอายุเฉลี่ยเป็น 50 ปีแทน 1 ชั่วอายุคน ขอถอยหลังไป 50 ปี เริ่มย้อนหลัง พ.ศ.2556 จึงตรงกับปี พ.ศ.2506
พ.ศ.2506
เวลา 2 ทุ่มเศษ บนถนนวิชยานนท์ ข้างสถานกงสุลอเมริกัน นับแต่หน้าเทศบาลนครเชียงใหม่เลียบฝั่งน้ำแม่ปิงไปทิศใต้ จนถึงตลาดต้นลำไย เป็นถนนสายสำคัญสายหนึ่ง มีรอยเท้าคนหลายรุ่นหลายยุคประทับซ้อนกันไว้ ยาวนานเท่าตำนานน้ำแม่ปิง เทียบเท่าเมืองนครพิงค์ที่อายุได้ 717 ปีในปี พ.ศ.2556
เวลา 2 ทุ่มเศษในปีพ.ศ.2506 นั้น
นับว่าดึกแล้ว ถนนริมฝั่งน้ำแม่ปิง ข้างสถานกลสุลอเมริกันค่อนข้างเงียบ นานๆจะมีรถผ่านไปมาสักคัน
ผมเห็นรถถีบเปิดไฟสวนกัน 2 คัน นานๆจะมีรถจักรยานยนต์ผ่านไปทางเจดีย์งาม ความเร็วแค่เกียร์สามเท่านั้น เครื่องยนต์ส่งเสียงดังพอประมาณเหมือนคนไม่ทุกข์ร้อนเรื่องใด ผมเดินเล่นกินลมบนทางเท้าคอนกรีตริมฝั่งน้ำแม่ปิง เพื่อนเดินตามมาห่างๆ ผิวน้ำแม่ปิงเป็นคลื่นเล็กน้อย สะท้อนแสงนีออนจากสะพานนครพิงค์ข้างหน้าแวมวับ สายน้ำไหลไปมิหยุดพักทักทาย เงียบสงบ เคลื่อนผ่าน ดำรงอยู่ไม่รู้วันเวลาสิ้นสุด
รถสามล้อถีบคันหนึ่ง
เคลื่อนมาถึงคอสะพานนครพิงค์ มองเห็นคนขับอยู่สูงกว่าระดับสายตา กำลังไต่ลงมาตามถนนข้างกงสุลอเมริกัน ชายสามล้อดีดกระดิ่งส่งเสียงดังกิ๊งก่องๆ พาสามล้อคู่ชีพเคลื่อนลงสู่ถนนที่ต่ำกว่าเดิม เสียงเพลงดังขึ้น เขาดีดกระดิ่งรับให้จังหวะ เสียงเพลงกังวานขึ้นเต็มเสียง บอกถึงความสบายอกสบายใจ เป็นบทเพลงที่ดังมากยุคนั้น ผู้ร้องคือ ทูล ทองใจ(พ.ศ.2472-2538) นักร้องลูกทุ่งแนวหวานเศร้า ไม่เล่นลูกคอ เน้นออกเสียงชัดเจน โดยเฉพาะออกเสียงตัว ร ชัดมาก.
...................................................................