เบื้องหลังลึกๆ กับตัวร้ายในการ์ตูน

เวลาอ่านการ์ตูนหรือนิยาย คุณเคยตกหลุมรักตัวร้าย แทนที่จะเป็นพระเอกนางเอกบ้างไหมคะ?



ในการ์ตูนสำหรับเด็กเล็ก ความดีกับความชั่วร้ายมักถูกแบ่งแยกออกจากกันอย่างชัดเจนเหมือนสีขาวกับสีดำ เพื่อให้เด็กเข้าใจความแตกต่างและเรียนรู้วิธีการแยกแยะระหว่างความดีกับความเลว ดังนั้น พระเอกนางเอกในการ์ตูนเด็กจึงมักจะเป็นคนดีแบบตรงไปตรงมา ดีแบบไม่มีเหตุผล พอ ๆ กับตัวร้ายที่หลับหูหลับตาร้ายแบบไม่สนใจหน้าอินทร์หน้าพรหม



แต่ในโลกแห่งความเป็นจริง ไม่มีใครดีโดยสิ้นเชิงและร้ายอย่างสุดขั้ว การ์ตูนที่มีกลุ่มเป้าหมายเป็นเด็กโตหรือผู้ใหญ่ เราจึงมักจะพบว่าปัจจัยในการเป็นคนดีของพระเอก และความชั่วร้ายของตัวร้าย มีความซับซ้อนกว่านั้นมาก



เวลาอ่านการ์ตูน บ่อยครั้งทีเดียวที่ฉันพบว่า พระเอกถูกเรียกว่าพระเอก เพียงเพราะกล้องเลือกที่จะจับภาพเขาและการกระทำของเขาเท่านั้น ซึ่งเมื่อเป็นอย่างนั้น ฝ่ายที่อยู่ตรงกันข้ามจึงต้องกลายเป็นตัวร้ายไปโดยปริยาย ซึ่งหากเราลองละสายตาจากตัวเอก แล้วลองมองในมุมของคนร้ายดูบ้าง เราจะได้พบว่าตัวร้ายส่วนใหญ่มีภูมิหลังซับซ้อนน่าค้นหามากกว่า เขาเหล่านั้นไม่ได้เป็นตัวร้ายเพราะเป็นคนเลวร้าย แต่ยังมีปัจจัยอีกหลายอย่างเข้ามาเกี่ยวข้อง เป็นต้นว่าประสบการณ์ที่เขาเคยได้รับ ทางที่เหลือให้เขาเลือก ฯลฯ และความเป็นปุถุชนนั่นเองที่ทำให้เขาเลือกคนละทางกับตัวเอก เขาเหล่านี้มีเหตุผลของตัวเอง เหตุผลที่ทำให้เขาสามารถเป็นได้ทั้งตัวละครที่คนอ่านเกลียดหมดใจ หรือไม่ก็หลงรักจนแทบคลั่ง ขึ้นอยู่กับว่าคุณจะมองจากมุมไหน



ยกตัวอย่างเจ้าหญิงไอซิสจากคำสาปฟาโรห์ (ผลงานของอาจารย์โฮโซคาวะ จิเอโกะ สำนักพิมพ์ยอดธิดา ปัจจุบันภาคห้าแล้วยังไม่มีทีท่าว่าจะจบ) ตามประวัติศาสตร์ดั้งเดิม ผู้ที่เป็นราชินีของฟาโรห์เมมฟิส (ผู้เป็นพระเอก) คือเธอ แต่ประวัติศาสตร์ก็เปลี่ยนแปลง เมื่อสามพันปีผ่านไป สุสานของฟาโรห์เมมฟิสถูกขุด มัมมี่ถูกขโมยไปจากสุสาน แผ่นป้ายสะกดวิญญาณถูกทำแตก เจ้าหญิงไอซิสจึงฟื้นคืนชีพขึ้นมาเพื่อตามหามัมมี่ของฟาโรห์และแก้แค้นตระกูลลินตันที่เป็นนายทุนออกเงินให้ขุดสุสานของเธอ



ด้วยอำนาจเวทมนต์ของเธอนั่นเองที่ทำให้แครอล ลูกสาวของตระกูลลินตัน ต้องย้อนยุคกลับไปสมัยโบราณ และได้พบรักกับฟาโรห์หนุ่มหล่อ กลายเป็นราชินีคนใหม่ของอียิปต์ ส่วนเจ้าหญิงไอซิสที่เคยเป็นราชินีตัวจริงในประวัติศาสตร์ ก็ต้องอภิเษกไปบาบิโลเนียแทน และต้องรับบทนางร้ายที่คอยจองล้างจองผลาญนางเอกไปอย่างถาวร



คุณมองเห็นอะไรบ้างไหมคะ?



ในขณะที่ความรักข้ามมิติอันหวานซึ้งระหว่างแครอลกับเมมฟิสเป็นที่ติดตรึงซึ้งใจเนิ่นนานผ่านทศวรรษ เจ้าหญิงไอซิสกลับถูกจดจำในฐานะตัวร้าย ทั้ง ๆ ที่ถ้ามองด้วยสายตาเป็นธรรมแล้ว เธอนั่นแหละที่เป็นฝ่ายถูกรังแก เธอหลับอย่างสงบอยู่ในสุสานของเธอ ตระกูลของแครอลก็ไปขุดขึ้นมา พรากคนรักของเธอไป เมื่อย้อนยุคกลับมาในอดีต ฟาโรห์ที่เคยเป็นของเธอก็ดันไปชอบแครอล เธอต้องเสียคนรัก เสียตำแหน่ง ต้องพลัดพรากจากบ้านเมือง โดยที่เธอไม่ได้เป็นสาเหตุของเรื่องแม้แต่นิดเดียว



ถ้าคุณเป็นเธอ คุณจะอโหสิให้แครอลง่าย ๆ ไหมคะนี่?

หรืออย่างตัวละครอีกตัว ที่ถึงแม้ตั้งแต่ปรากฏตัวออกมาจนกระทั่งตายจากไป ก็ยังไม่เคยเห็นทำความดีอะไรเลยสักครั้งอย่าง อามาคุสะ กิง หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า อามากิง จากการ์ตูนเรื่องแสบกว่านี้มีอีกมั้ย (ผลงานของอาจารย์ฮิเดยูกิ โยเนฮารา สำนักพิมพ์วิบูลย์กิจ 21 เล่มจบ) ก็ยังกลายเป็นตัวละครที่มีแฟนนักอ่านชื่นชอบและระลึกถึง ชนิดติดอันดับตัวละครในดวงใจได้ทุกครั้งที่มีคนจัดโหวต เพราะภูมิหลังที่น่าเห็นใจของเขา ซึ่งเพิ่งจะเปิดเผยขึ้นมาในช่วงท้ายของเรื่องนั่นเอง

ครั้งแรกที่ปรากฏตัวขึ้น อามากิงเป็นตัวร้ายชนิดที่คนอ่านเกลียดจัดจนไม่อยากจะมองหน้า เพราะนอกจากจะเป็นอันธพาลที่ชอบซิ่งรถ ต่อยตี และทำร้ายร่างกายคนอื่นเป็นว่าเล่นแล้ว ยังเคยข่มขืนนางเอกอีกต่างหาก แต่ความเกลียดชังทั้งหมดมลายหายไปเป็นปลิดทิ้ง เมื่อในช่วงท้ายของเรื่องอามากิงเล่าให้ชิมาดะ อากิ พระเอกของเรื่องฟังว่า ที่เขาต้องกลายมาเป็นอันธพาลข้างถนนแบบที่เป็นอยู่ ไม่ใช่เพราะเขาอยากทำ แต่สาเหตุที่แท้จริงเป็นเพราะความวุ่นวายอันซับซ้อนของครอบครัวเขา อามากิงสูญเสียแม่ สูญเสียครอบครัว และเกือบที่จะต้องสูญเสียตัวเอง เขาต้องออกจากบ้านมาตั้งแต่เด็ก ความเสียใจ ความอ้างว้าง ความรู้สึกที่ว่าไม่มีใครเป็นที่พึ่งอีกแล้ว ทำให้เขาไม่รู้วิธีที่จะอยู่ในสังคมแบบคนธรรมดา ไม่รู้วิธีแสดงความรัก และไม่รู้วิธีที่จะหยุดความบ้าคลั่งจากการเก็บกดของตัวเอง



พออ่านดูแล้ว ถึงแม้ความเป็นการ์ตูนจะทำให้มันดราม่ากว่าความเป็นจริงไปบ้าง แต่ปัญหาของอามากิงก็ไม่ได้แตกต่างอะไรกับเยาวชนกลุ่มหนึ่งในประเทศของเราเลยไม่ใช่หรือ?



บางที การที่ใครสักคนหนึ่งเลือกหนทางที่ตรงกันข้ามกับที่คุณคิดว่าคนดีควรจะเลือกเดิน อาจไม่ใช่เพราะเขาเป็นคนไม่ดีโดยนิสัย แต่อาจเป็นได้ว่าสภาพแวดล้อมและหนทางที่เหลือให้เขาเลือกกำลังเป็นกรอบจำกัดความคิดและทางเลือกของเขาไว้ การยึดมั่นรักษาความดีเอาไว้ไม่ว่าในสถานการณ์แบบไหนเป็นสิ่งที่ดี แต่คนที่อ่อนแอเกินกว่าจะรักษามันไว้ได้ในสถานการณ์ที่คุณอาจไม่รู้ หรือไม่เข้าใจอย่างแท้จริง เพราะไม่ได้เป็นผู้ประสบด้วยตัวเองนั้น สมควรที่จะถูกตีตราในฐานะคนไม่ดีเสมอไปจริง ๆ หรือ?