ทางเดินในชนบท

เมื่อโตขึ้นมาหน่อย เมื่อขี่จักรยานเป็น เริ่มมีจักรยานเป็นของตัวเอง ยิ่งเฉพาะเป็นจักรยานวิบากด้วยแล้ว มันก็ยิ่งเป็นเรื่องสนุกสนาน ดังนั้นเวลาไปไหนมาไหนเราก็ไม่ต้องเดิน ทุกๆ ที่ในหมู่บ้านเราไปถึงด้วยจักรยานสุดเท่ห์ และในช่วงเวลาเดียวกันนั้น เพื่อนๆ ทั้งหลายก็ล้วนต่างมีรถใช้เช่นเดียวกัน ใครที่บ้านมีเงินหน่อยก็ใช้มอเตอร์ไซค์ จนเมื่อเริ่มเป็นหนุ่ม เข้าเมืองหลวง หรือไปอยู่ตามเมืองใหญ่อื่นๆ เราก็เริ่มเดินน้อยลง ด้วยสภาพอากาศในเมืองใหญ่ๆ ทั้งหลายนั้นไม่เหมาะแก่การเดินเท่าไหร่นัก

เมื่อคราวขึ้นไปอยู่บนดอย หมู่บ้านปกาเกอะญอ ไม่ว่าจะไปไหนวาระนั้นเราต่างก็เดินไป ทางไกล ทางใกล้ข้ามเขากี่ลูก เราก็เดินกันไป จนเราคุ้นเคยกับการเดินไม่สร่างซา แต่ก็นั่นแหละ หลายปีผ่านไป ในหมู่บ้านบนดอยก็เริ่มมีรถมอเตอร์ไซค์ คนที่เริ่มมีรถ ก็เริ่มเดินน้อยลงไป

กลับเข้าเมืองไม่นาน เราก็แทบจะไม่ได้เดินเลยในแต่ละวัน หลายครั้งเราก็ได้คุยกับผู้คนใครต่อใคร รวมถึงเพื่อนๆ ด้วยถึงเรื่องการเดินที่หายไปจากถนนหนทาง ทางไปซื้อของตามร้านของชำใกล้บ้านก็ยังขี่รถไป ถึงยุคสมัยนี้ก็แทบไม่มีคนเดินถนนเสียแล้ว

เมื่อออกจากเมืองกลับสู่ชนบท ภาพของคนเดินถนนที่เราคุ้นตาตั้งแต่เยาว์วัยก็หายไปหมดแล้ว แม้ว่าทางเดินจะสั้นลงเมื่อมองจากสายตาของความเป็นผู้ใหญ่ สิ่งของที่เกี่ยวข้องก็เล็กลง ภาพที่ปรากฏวันนี้ก็คือ ไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ ไปไหนมาไหนใกล้หรือไกลในหมู่บ้าน ทุกคนก็ใช้รถ อย่างน้อยก็มอเตอร์ไซค์ ดังนั้น ถนนหน้าบ้าน แม้จะมีคนสัญจรผ่านทางมิได้ขาด แต่ก็มีแต่การสัญจรโดยรถเท่านั้น แล้วเด็ก ๆ เล็กๆ ก็ลำบากมากขึ้นในการออกไปวิ่งเล่น

ความปรารถนาที่จะกลับมาสู่ความง่ายงามเหมือนเมื่อเยาว์วัย ทำให้เราเริ่มอยากกลับมาเดินไปไหนมาไหน แต่สิ่งที่ปรากฏก็คือ ภาพที่ทุกคนในช่วงเวลานี้ คือ มีแต่คนบ้าเท่านั้นที่เดินบนถนน ดังนั้นปกติเวลาเราเดินไปไหน ก็จะมีหมาเห่าเต็มไปหมด ขณะที่เมื่อเราเด็กๆ เราเดินไปไหนก็ไม่มีปัญหาเรื่องหมาเห่า นอกจากหมาบ้านไหนดุ ซึ่งเราก็จะหลีกเลี่ยงบ้านนั้น และเราก็จะกลายเป็นคนแปลกประหลาด ถึงขั้น เวลาเดินสวนกับคนบางคนที่ขี่รถมา เขาก็ยังอุตส่าห์ถามว่าเรามาจากไหน จะไปไหน ด้วยสายตาคลางแคลง ทั้งๆ ที่เมื่อก่อนนั้นพวกเขาทั้งหลายก็เดินอยู่เช่นเดียวกัน หนักเข้ายิ่งหากสะพายย่ามมาด้วยก็จะถามเอาเลยว่าสะพายอะไรมา.....

ทางเดินในชนบทวันนี้ ก็ไม่ต่างจากเมืองเสียแล้ว แม้อากาศยังบริสุทธิ์ ท้องฟ้าแจ่มใส บรรยากาศจะน่าเดินเพียงใด แต่ทั้งหมดก็เหมือนว่า ถนนหนทางสงวนไว้สำหรับรถราเท่านั้น....