Skip to main content

ฉันเพิ่งกลับมาจากหมู่บ้านหลังดอยค่ะ ไม่มีสัญญาณโทรศัพท์ ไม่ได้คุยกับใครนอกพื้นที่ แต่ทันทีที่ลงมาจากดอย เปิดเมลพบว่ามีรูป ฯพณฯ ท่าน "สมชาย วงศ์สวัสดิ์ " ที่มีหน้าเปื้อนสีเลือดส่งเข้ามา ใต้ภาพเขียนว่า “คนบ้านเดียวกันกับคุณ-งานหน้าไม่ล่ะ

ฉันลบภาพทิ้งทันที และรีบไปที่ก๊อกน้ำล้างหน้า แต่ความรู้สึกสลดหดหู่ไม่ได้จางหาย มันหดหู่จริง ๆ “คนบ้านเดียวกัน” กับ “เสื้อสีเดียวกัน” นอกจากแยกเสื้อแดงเสื้อเหลืองแล้ว ยังแยกคนลูกบ้านไหนกันด้วย

สองวันก่อนนั่งรถแดงในตัวเมืองเชียงใหม่ นั่งข้างหน้าคู่ไปกับคนขับ คนขับรถชวนคุยเรื่องฯพณฯท่าน เขาพูดว่า “นายกฯคนใหม่เป็นคนสองนคร”

ฉันงงว่าเป็นคนสองนครอย่างไร
นครเชียงใหม่กับนครศรีธรรมราช” พูดแล้วเขาก็หัวเราะ “เขยนครเชียงใหม่” ฉันไม่ได้คุยต่อ นอกจากส่งเสียง อ๋อ
...เพราะอ่านสถานการณ์ในเสียงหัวเราะไม่ออก และไม่รู้ว่าจะพูดอะไรดีแบบว่าจุกอกนั่นแหละ

เขาว่า ผลีผลามคุยแบบเรื่องนี้ไม่ได้ เช่นเดียวกับสวมเสื้อเหลืองเสื้อแดง

ช่วงนั่งรถขึ้นดอยอินทนนท์เพื่อไปแม่แจ่ม สวนทางกับรถที่มีธงชาติประเทศไทย นับดูคร่าวๆ ไม่ต่ำกว่า 100 คัน สวนลงมาเป็นขบวน มีธงชาติทุกคัน คนที่นั่งรถไปด้วยต่างสงสัยว่า พวกเขาจะไปไหนกัน บ้างก็ว่า “น่าจะไปกรุงเทพฯ”

ถ้าไปกรุงเทพฯก็น่าเป็นห่วงมากกลัวม๊อบจะชนม๊อบล้มเจ็บล้มตาย”
บางคนว่าเป็นม็อบข้าวโพด เสียมากกว่า ตอนนี้เข้าโพดราคาตกต่ำมาก ๆ”
แต่ลักษณะไม่ใช่คนปลูกข้าวโพดนะ”

คนปลูกพืชเชิงเดี่ยวต่อไปจะลำบากมาก ๆ เพราะส่งขายไม่ได้ กินเองก็ไม่ได้

ฉันก็อยากรู้ไม่แพ้คนอื่นว่า ขบวนรถที่สวนมานั้นเป็นพวกไหนและจะไปไหน รถที่มีธงชาติข้างหน้าจะเดินทางไปไหนกัน

น่าจะไปอยู่กันหลายวัน เพราะมีรถขนเสบียงอาหารปิดท้าย” หนุ่มคนหนึ่งพูดขึ้น
ผ่านด่านตรวจมาแล้วจะถามใครก็ไม่ได้ โทรศัพท์ก็ไม่มีสัญญาณ

ในที่สุดก็ได้คำตอบ พวกเขาไปแค่ศาลากลางจังหวัดเชียงใหม่ เป็นกลุ่มข้าวโพด ข้าวโพดราคาตกต่ำ กิโลละ 4 บาท คนปลูกข้าวโพดขาดทุน เพราะปุ๋ยราคาแพง ทั้งปุ๋ย ทั่งยาฆ่าแมลง ล้วนราคาแพง

ที่นี่ถูกทำให้เป็นเมืองภูเขาข้าวโพด ภูเขาเป็นลูกๆ ที่ใช้ปลูกข้าวโพด มองไปสุดลูกหูลูกตาทีเดียว ได้ยินตัวเลขแล้วตกใจ หกหมื่นกว่าไร่ เฉพาะในอำเภอแม่แจ่ม (หกหมื่นกว่าได้มาจากผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านคนหนึ่งบอกมา จริงหรือเปล่าไม่แน่ชัด) แต่เท่าที่มองด้วยสายตาภูเขาหลายลูกเป็นภูเขาข้าวโพดจริงๆ แม้แต่ริมถนนหนทางขึ้นดอยก็เป็นข้าวโพด

นี่คือผลของการส่งเสริมการปลูกพืชเชิงเดี่ยวของกลุ่มทุนกับรัฐบาล นำมาซึ่งการบุกรุกพื้นที่ป่า และการใช้ปุ๋ย ใช้สารเคมีอย่างหนัก เป็นความผิดพลาดในการบริหารประเทศของรัฐบาลมาหลายยุคหลายสมัย

เมื่อลงมาจากดอยนอกจากได้เมลเรื่อง ฯพณฯ สมชาย หน้าเปื้อนสีเลือดแล้ว ยังได้รู้ว่า นักบินไล่ สส.ลงจากเครื่องบิน หมอในโรงพยาบาลบางแห่งจะไม่รักษาผู้ป่วย ที่เป็นตำรวจ ส่วนผู้ป่วย ผู้บาดเจ็บจากพันธมิตรอาการหนักหลายคน

หญิงสาวลูกสาวของพ่อคนหนึ่งตาย ส่วนแม่บาดเจ็บอยู่โรงพยาบาล ศิลปินคนวาดภาพคนหนึ่งมือขาด นี่เป็นผลมาจากการสลายการชุมนุมเพื่อเปิดพื้นที่ให้กับคณะรัฐบาลเข้าไปแถลงนโยบาย มองเห็นภาพพวกเขาเดินลุยแม่น้ำสายเลือด และเดินฝ่าหมอกควันไฟเข้าไป โดยไม่สนใจเสียงร้องไห้ของใคร

พวกเขายังพูดว่า สถานการณ์ยังไม่ถึงทางตัน
นับว่าเป็นข่าวที่สลดหดหู่จริง ๆ

เพื่อนคนหนึ่งบอกว่า เป็นห่วงเพื่อนๆ น้องๆ ที่อยู่ในที่ชุมนุมพันธมิตร ฉันบอกเพื่อนว่า ฉันเป็นห่วงหลานที่เป็นตำรวจและทหาร ได้ข่าวมาว่า พวกเขาเหนื่อยกันมาก และไม่มีเวลาทำอะไรเลยในชีวิตนอกจากรอเปลี่ยนเวร พวกเขาก็มีครอบครัวมีลูก บางครอบครัวลูกมาชุมนุมกับพันธมิตรด้วย

แน่นอนต่างเหนื่อยกันทุกคน ต่างไม่มีความสุข และต่างหวาดกลัว

นักการเมืองบอกว่ายังไม่ถึงทางตันอีก และจะตรวจสอบกรณีการสลายม็อบที่ใช้ความรุนแรงจนตายและบาดเจ็บถึงสี่ร้อยคน พวกเขาจะตรวจสอบใคร ตรวจสอบตัวเองนั่นแหละเป็นสำคัญ

ฯพณฯ ท่านนายกรัฐมนตรียังทรงตัวเดินได้ บอกว่า ผมจะฟังทุกฝ่าย เพราะประชาชนทุกคนเป็นเจ้าของประเทศ ประเทศไทยเป็นของทุกคน พูดแล้วก็หนีหน้านักข่าวพยายามเดินจากไปให้เร็วที่สุดก้มหน้าดันตัวเอง ดันทุรังต่อไป หรือต่างฝ่ายต่างก็ถือว่า ยังไม่ถึงทางตันและต่างดันทุรังต่อไป


บล็อกของ แพร จารุ

แพร จารุ
นี้ไม่ใช่เรื่องสั้นหรือเรื่องแต่งแต่เป็นเรื่องจริง และนี้เป็นเรื่องน่าเศร้า ไม่ใช่เรื่องตลกแต่ถ้าคุณจะหัวเราะก็มีสิทธิที่จะทำได้ เพราะฉันก็หัวเราะไปแล้ว  เรื่องจริงที่จะเล่าให้ฟัง ...เรื่องมันเป็นอย่างนี้ค่ะ  ที่เชียงใหม่ ยามค่ำคืน มีหญิงสาวคนหนึ่งขับรถโฟล์คสีบานเย็น อยู่บนถนนสายหางดงเชียงใหม่ ในขณะขับรถไปนั้น น้ำมันหมด เพราะที่วัดระดับน้ำมันเสีย เธอรีบโทรศัพท์ไปหาน้องสาว บอกเส้นทางที่ตัวเองอยู่ แต่โทรศัพท์แบต หมดก่อนที่จะทันคุยกันรู้เรื่อง
แพร จารุ
"สงสารท่านผู้นำ" นาน ๆ ฉันถึงจะได้ยินคำพูดแบบนี้ ฉันจึงหยุดมองเธอคนพูด และเห็นว่าในมือของเธอถือหนังสือพิมพ์การเมืองรายสัปดาห์ที่หน้าปกมีรูปท่านผู้นำของเธอ "ทำไมถึงสงสาร" ฉันเสี่ยงถาม "ก็เขาไม่ได้กลับบ้าน"ฉันพยักหน้ารับคำแบบสงวนท่าที่ ไม่ผลีผลามแสดงความคิดเห็น แต่ก็รู้สึกประทับใจในเหตุผล เพราะไม่ว่าจะเป็นใครที่ไม่ได้กลับบ้านน่าสงสารทั้งนั้น ฉันเองก็เป็นหนึ่งคนที่ไม่ได้กลับบ้านในช่วงปีใหม่ คนไม่ได้กลับบ้านน่าสงสารจริงๆ ไม่ใช่เรื่องซับซ้อนอะไรมาก
แพร จารุ
เมื่อฉันดูข่าวสารบ้านเมืองในปัจจุบันนี้ ทำให้นึกถึงเหตุการณ์เมื่อวัยเยาว์ และอยากจะเล่าเอาไว้ เพราะพฤติกรรมของผู้ใหญ่ส่งผลต่อเด็กจริง ๆ ค่ะ ใครบางคนอาจจะไม่ทันคิดว่า การแสดงพฤติกรรมบางอย่างของผู้ใหญ่ เป็นได้มากกว่าการสอนเด็ก ๆ พฤติกรรมของผู้ใหญ่บางอย่างอาจส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของเด็กในอนาคตได้
แพร จารุ
ไนท์ซาฟารีที่อยู่ของสัตว์กลางคืน ฉันไม่เคยไปที่นั่นสักครั้งเดียว แม้ว่าจะมีงานเปิดอย่างยิ่งใหญ่ ใครต่อใครก็เดินทางไปที่นั่น และฉันถูกถามบ่อยๆ ว่า “ไปไนท์ซาฟารีมาหรือยัง” “ทำไมไม่ไป” ฉันได้แต่ยิ้มๆ ไม่ได้ตอบอะไร นอกจากว่า คนถามมีเวลาจริง ๆ ฉันก็จะอธิบายให้เขาฟังว่า ที่ไม่ไปเพราะไม่เห็นด้วยกับการสร้างไนท์ซาฟารีตั้งแต่ต้นและเห็นด้วยกับกลุ่มคัดค้านมาโดยตลอด ไปประชุมสัมมนากับเขาเสมอ
แพร จารุ
ธันวาคมเป็นเดือนที่มีญาติพี่น้องผองเพื่อนเดินทางมาเที่ยวบ้าน ดังนั้นเราจะไม่ไปไหนคือตั้งรับอยู่ที่บ้าน พวกเขามักจะมาพักหนึ่งคืนแล้วไปเที่ยวกันต่อ บางกลุ่มก็วกกลับมาอีกครั้งก่อนเดินทางกลับ พวกเขาจะค้างกันอย่างมากก็สองคืน  เรามีบ้านหลังเล็กมากๆ แต่มีบ้านพ่อหลังใหญ่ บ้านที่พ่อสามีทิ้งไว้เป็นสมบัติส่วนกลาง แรกเราคิดว่าจะให้เพื่อนๆ ไปพักชั้นบนของบ้านหลังนั้น แต่เอาเข้าจริงสองปีที่ผ่านมา ไม่มีใครไปพักหลังนั้นเลย
แพร จารุ
คราวนี้เสียงจากคนเชียงใหม่จริง ๆ ค่ะ เธอเขียนมาถึงดิฉัน พร้อมกับจดหมายสั้น ๆ ว่า ขอร่วมเขียนแถลงการณ์คัดค้าน การสร้างประตูระบายน้ำกั้นแม่น้ำปิงด้วยค่ะ เธอแนะนำตัวมาสั้นๆ ว่าเป็นคนเชียงใหม่โดยกำเนิด บ้านอยู่ข้างสถานีรถไฟ ข้ามสะพานนวรัตน์ เห็นฝายพญาคำมาตั้งแต่เล็ก ต้องขอโทษด้วยที่ทำจดหมายของเธอตกค้างอยู่นานนับเดือน กว่าจะได้เอามาลงให้ เชิญอ่านได้เลยค่ะ
แพร จารุ
 ฤดูฝนที่ผ่านมา ชาวบ้านตีนผาบ้านในหุบเขา ได้ปลูกต้นไม้บนดอย ครั้งนี้เป็นการปลูกเพื่อเป็นแนวกั้นระหว่างพื้นที่ทำกินกับเขตอุทยาน  เป็นการการทำแนวรั้วต้นไม้ในเช้าวันที่มีการปลูกต้นไม้สำหรับเป็นแนวเขตรั้ว ชาวบ้านตีนผาพร้อมเพรียงและจริงจัง ตั้งแต่เช้า กินข้าวแล้วเตรียมพร้อม มารวมตัวกันอยู่ที่หน้าโบสถ์ เพื่อขนกล้าไม้ไปปลูก มีทั้งผู้ใหญ่และเยาวชนและเด็กเล็ก ๆ ในหมู่บ้าน  ผู้ช่วยหัวหน้าอุทยานและเจ้าหน้าที่มากันพร้อม ผู้ใหญ่บ้าน นายวรเดช กล่าวว่า"การทำแนวรั้วเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมพื้นฟูรักษาป่านั่นแหละ"
แพร จารุ
 วันนี้ ฉันพบดอกไม้บนดอยสูงมากมาย ดอกไม้เล็ก ๆ เหมือนดาว กระจายอยู่ทั่วหุบเขา หลากสีสดใส ทั้งเหลือง ส้ม และสีม่วง หลายครั้งที่ผ่านทางมา เรามาด้วยความเร็วมาก จุดหมายอยู่ที่หลังดอย หมู่บ้านเล็ก ๆ หมู่บ้านหนึ่ง ความเร็วความรีบเร่งทำให้เราไม่ได้เห็นอะไรมากนักระหว่างทาง  ความหมายไม่ได้อยู่ที่ปลายทางแต่อยู่ที่ระหว่างทางที่ได้พบเจอ การได้ชื่นชมกับบรรยากาศระหว่างทาง นั่นเอง การเดินทางมาครั้งนี้เรามากับทีมช่างภาพสองคนและผู้ติดตามเป็นหญิงสาวน่ารักอีกหนึ่งคน มีเจ้าหน้าที่มูลนิธิฯเป็นชายหนุ่มสองคน
แพร จารุ
  วิถีชีวิตกับไม้ไผ่คู่กัน เมื่อลุงมาบอกว่า วิถีชีวิตปกาเก่อญอกับไม้ไผ่นั่นคู่กัน วันนี้คนรุ่นพะตี(ลุง) จึงต้องสอนให้ลูกหลานรู้จักจักสาน เพราะว่าเด็ก ๆ รุ่นใหม่ ไม่ค่อยรู้เรื่องจักสานแล้ว พะตีมาบอกว่า ถ้าไม่ได้สอนไว้หมดรุ่นพะตีแล้วก็จะหมดรุ่นไปเลย ทั้งที่วิถีปกาเก่อญอกับไม้ไผ่นั่นคู่กัน ฟังพะตีว่า ลูกหลานปกาเก่อญอไม่รู้จักการใช้ไม่ไผ่ ฉันคิดถึงลุงที่บ้านแกว่าลูกชาวเลทำปลากินไม่เป็น ไม่ใช่หาปลามากิน แต่ทำปลากินไม่เป็นนั่นคือเขาหามาให้แล้ว แต่ไม่รู้ว่าจะทำกินอย่างไร ขูดเกล็ดปลาออกจากตัวปลาไม่เป็น ดึงขี้ปลาออกไม่เป็น เป็นต้น ที่เป็นเช่นนี้เพราะอะไร…
แพร จารุ
อยู่อย่างมีสิทธิและศักดิ์ศรี“สิ่งสำคัญอย่างหนึ่งคือ ชุมชนจะต้องเข้มแข็ง พึ่งตนเองได้ ลดการพึ่งพาภายนอก ยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียง และอยู่อย่างมีสิทธิและศักดิ์ศรี”แต่นั่นแหละ คำพูดเพราะๆ เช่นนี้จะเป็นจริงไปได้อย่างไร ในปัจจุบันนี้ หมู่บ้านเล็กๆ ในชุมชนหลายแห่งไม่สามารถพึ่งตนเองได้ การดำเนินชีวิตขึ้นอยู่กับปัจจัยภายนอก เช่น ขึ้นอยู่กับราคาผลผลิตที่ถูกกำหนดโดยตลาดทุนจากพืชเศรษฐกิจ 
แพร จารุ
พื้นที่ป่าในประเทศไทย เป็นพื้นที่ที่มีคนอาศัยอยู่ก่อนแล้ว โดยเฉพาะชุมชนชาวเขาทั้งหลายที่อาศัยก่อน ต่อมาพื้นที่ป่าก็ถูกประกาศเป็นพื้นที่ในเขตอุทยานแห่งชาติ หลายแห่งที่พยายามเอาคนออกจากป่า ตัวอย่างการย้ายคนออกจากพื้นที่เดิมมีอยู่หลายแห่ง ซึ่งส่งผลกระทบต่อชีวิตผู้คนที่ถูกย้ายและสังคมโดยรวมเป็นอย่างมาก เพราะทำให้เกิดปัญหาการย้ายถิ่นจากชนบทสู่เมือง การอพยพแรงงาน และปัญหาอื่นๆ ติดตามมาอีกมากมาย ทางออกหนึ่งก็คือการสนับสนุนให้คนที่อยู่ในป่าได้อยู่ในพื้นที่เดิมและดูแลป่าด้วยดังนั้น การทำความเข้าใจ ให้คนอยู่กับป่าได้และดูแลป่า น่าจะเป็นทางเลือกที่ดี มีคำถามว่า…
แพร จารุ
ฉันเพิ่งกลับมาจากหมู่บ้านหลังดอยค่ะ ไม่มีสัญญาณโทรศัพท์ ไม่ได้คุยกับใครนอกพื้นที่ แต่ทันทีที่ลงมาจากดอย เปิดเมลพบว่ามีรูป ฯพณฯ ท่าน "สมชาย วงศ์สวัสดิ์ " ที่มีหน้าเปื้อนสีเลือดส่งเข้ามา ใต้ภาพเขียนว่า “คนบ้านเดียวกันกับคุณ-งานหน้าไม่ล่ะ” ฉันลบภาพทิ้งทันที และรีบไปที่ก๊อกน้ำล้างหน้า แต่ความรู้สึกสลดหดหู่ไม่ได้จางหาย มันหดหู่จริง ๆ “คนบ้านเดียวกัน” กับ “เสื้อสีเดียวกัน” นอกจากแยกเสื้อแดงเสื้อเหลืองแล้ว ยังแยกคนลูกบ้านไหนกันด้วย