บ้านกลาย อ.ท่าศาลา จ.นครศรีธรรมราช
30 สิงหาคม 2553
คุณหญิงที่รัก
30 สิงหาคม 2553
คุณหญิงที่รัก
ฉันเพิ่งกลับมาจากทะเลกลาย
ฉันไม่แน่ใจว่า เคยพาคุณไปเดินชายหาดสักครั้งไหม หาดที่ทะลกลายเป็นหาดกว้างที่เดินได้ไกลจริง ๆ เพราะไม่มีอะไรขวางหาด ไม่มีใครปักเขตแดนว่าเป็นของใคร เธอจะเดินได้นับสิบกิโลเลยทีเดียว เดินจากปากแม่น้ำกลายไปเรื่อย ๆ
ปีนี้ฉันกลับไปที่ทะเลกลายหลายครั้ง กลับไปเพราะรู้สึกว่าไม่นานทะเลกลายจะเปลี่ยนไป ในระหว่างที่เดินอยู่ที่นั่น ฉันคิดถึงคนใกล้ตาย
ถ้าเราใกล้ตายเราจะทำอะไร
บางคนอาจจะมีคำตอบว่า ไม่ต้องทำอะไรหรอกเพราะเราใกล้ตายแล้ว อยู่ไปไม่นาน เรามาเสพสุขกันเถอะ อะไรที่สนุกสนานจงทำ คนอยู่ข้างหลังช่างมันไม่ใช่ฉัน
บางคนอาจจะมีคำตอบว่า ต้องทำอะไรอีกมากมายเพราะตายไปแล้วจะไม่ได้ทำ และอย่างไรก็จะตายแล้ว ต้องทำอะไรดี ๆ ก่อนตายเพื่อคนที่อยู่ข้างหลัง
เมื่อก่อนเราก็อยู่ ๆ ไป เหมือนไม่รู้ค่า แต่เมื่อมันกำลังจะเปลี่ยนไป ฉันบอกไม่ถูกจริง ๆว่ารู้สึกอย่างไร มันเกินกว่าคำอธิบายหรือเรียกว่าคำนับพัน ๆ คำก็บอกไม่หมด
บางทีฉันก็ขอโทษทะเลอยู่ในใจ ขอโทษที่ฉันละเลย ขอโทษที่ไม่รู้คุณค่า ขอโทษที่ฉันเป็นคนตัวน้อยนิดเกินกว่าจะดูแลทะเลกว้างเอาไว้ได้ ทั้งที่ฉันใช้ประโยชน์จากทะเลมาห้าสิบปีเท่ากับชีวิตฉัน ส่วนพ่อแม่ปู่ยาตายายของฉันก็ใช้ประโยชน์มานับร้อยปี
ฉันขอโทษพื้นทราย และผักบุ้งทะเล กุ้งเคยตัวเล็ก ๆ ที่อยู่ในทะเล นับต่อแต่นี้ไปเผ่าพันธุ์ของเจ้าก็จะหายไป เพราะน้ำทะเลไม่สะอาดเหมือนเก่า ทันทีที่มีการสร้างฐานปฏิบัติการขุดเจาะน้ำมันโดยบริษัทข้ามชาติที่ชื่อเซฟรอน
คุณหญิงคงจะสงสัยว่ามันเป็นอย่างไรใช่ไหมคะ โครงการท่าเรือเซฟรอนสร้างฐานปฏิบัติการเพื่อการขุดเจาะน้ำมันในอ่านไทย
เรื่องแรกที่น่าตกใจคือ เขาใช้พื้นที่ถึง 395 ไร่ มีโครงการ 36 ไร่ มากไหมคะ และความยาวที่ติดชายหาด 1,069 เมตร ความยาวหน้าท่า 300 เมตร พอจะนึกภาพออกไหม มันยื่นออกไปนอกฝั่ง 400-600 เมตร
มีอาคารสำนักงาน อาคารซ่อมบำรุง อาคารเก็บวัสดุ กองวัสดุ พื้นที่เก็บสารเคมีและของเสีย ลาดจอดรถ อาคารเก็บน้ำ แหล่งน้ำ และสร้างกำแพงกันคลื่นในทะเล เขื่อนกันคลื่นด้านใต้ ยาว 223 เมตร เขื่อนกันคลื่นด้านเหนือ ยาว 883 เมตร ยื่นออกจากแนวชายหาดประมาณ 531 เมตร
ทะเลบ้านฉันกำลังจะเปลี่ยนไป พื้นทรายที่ขาวสะอาดก็จะมีดินโคลน พวกขุดเจาะน้ำมันบอกว่า เขาจะกวาดดินโคลนทุกปี โดยใช้ตาข่ายดัก โอ...แล้วเขาจะเอาดินโคลนที่เป็นตะกอนไปทิ้งที่ไหน เขาคงไม่เอาไปทิ้งที่อเมริกาซึ่งเป็นบริษัทแม่ ใช่แล้ว เขาบอกว่าจะเอาไปทิ้งในทะเลตรงที่ลึกมาก ๆ
ทำเช่นนั้น ทะเลก็สกปรกเช่นเดิม บริษัทได้สัมปทานจากรัฐบาลสามสิบปี แต่ฉันว่าแค่สิบปีสิ่งมีชีวิตก็อยู่ไม่ได้แล้ว ทั้งคนและสัตว์ และไม่นานบริษัทก็ถอนตัวออกไป
ถามว่าคนท่าศาลาทั้งอำเภอได้รับผลกระทบไหม แน่นอนได้รับ คนที่อยู่จังหวัดใกล้เคียง ทุกคนได้รับหมด แต่มากน้อยต่างกัน คนที่กลายได้รับมากหน่อยเพราะอยู่ใกล้ คนบ้านกลาย บ้านฉันได้รับมากหน่อย อยากรู้ไหมได้รับอะไรบ้าง
อันดับแรก ระหว่างก็สร้างก็หนักหนาแล้ว ทั้งฝุ่นทั้งเสียงจากรถ
อันดับที่สองต่อไปเมื่อสร้างเสร็จมีคนงานสามพันคนไปทำงานในทะเลด้วย คนบ้านกลายจะได้ยินเสียงรถวิ่งทั้งวัน
อันดับต่อมา คนบ้านฉันจะไม่ได้นอนฟังเสียงคลื่นอีกแล้ว แต่ต้องฟังเสียงการทำงานของท่าเรือซึ่งดังแค่ไหนไม่รู้
ร้ายสุดสารเคมีพวกสารตะกั่วจากการเชื่อต่อการเผาไหม้นั่นเล่า และสารเคมีอันตรายจะถูกขนส่งมาไว้ที่โกดังชายทะเลซึ่งเรายังไม่รู้ว่ามีสารเคมีอะไรบ้าง อันตรายแค่ไหน และยังไม่เป็นที่เปิดเผย ว่าขนสารเคมีอย่างไร (มีข่าวว่าขนโดยทางรถ โอ...ถ้าเกิดอุบัติเหตุล่ะ)
คุณหญิงที่รัก แค่นี้คุณก็เห็นแล้วใช่ไหมว่ามันเป็นนรกสำหรับคนเป็นแค่ไหน
บริษัทขุดเจาะน้ำมันได้พาอะไรมาบ้าง หลังจากนี้มันจะมากันเป็นพรวนเลยเธอ เป็นเมืองอุตสาหกรรม หรือนิคมอุตสาหกรรม มีโรงไฟฟ้าถ่านหินซึ่งเป็นพลังงานสกปรกที่สุดแล้ว และมีอุตสาหกรรมปิโตรคมี
บริษัทขุดเจาะน้ำมันพวกนี้มีหลายบริษัท ร่ำรวยมาก และทำลายล้างทรัพยากรธรรมชาติมาเยอะแล้ว ทำน้ำมันรั่วมาหลายแห่ง เธอเคยได้ยินข่าวน้ำมันรั่วที่อ่าวเม็กซิโกไหม นั่นเป็นอีกบริษัทหนึ่ง และมีฐานเจาะน้ำมันระเบิดด้วย อย่างนี้เราจะไว้วางใจได้อย่างไร
นี่เป็นปัญหาเดียวกันทั้งภาคใต้ ตั้งแต่สตูล สมุย ท่าศาลา ตามแผนพัฒนาภาคใต้ มันคือการเปลี่ยนทะเลไทยเลยทีเดียว
ฉันส่งภาพมาให้เธอด้วย นี่คือภาพทะเลกลายที่สวยงาม ทะเลสวยขนาดนี้ มีเหลืออีกกี่แห่งเอาไว้ให้โลกชื่นชม เอาไว้เป็นที่อยู่ของปู ปลา และตัวเคย หรือกุ้งตัวเล็ก ๆ ที่เขาเอามาทำกะปิกันดีกว่า
ภาพนี้ มุมหนึ่งที่ทะเลกลาย เป็นที่ขึ้นเรือปู และอยู่ใกล้มัสยิด บ้านในไร่ สวยงามมาก มีทุ่งดอกแพงพวยสีขาวเต็มหาดเลยค่ะ น่าเสียดายมากถ้ามันจะหายไปอีกทั้งปูที่ขึ้นมาจากทะเล หาดทรายขาว และทุ่งดอกไม้ รวมทั้งมัสยิดใกล้ทะเลด้วย เพราะเรายอมให้เซฟรอนเข้ามาทำท่าเรือฐานปฏิบัตการณ์ขุดเจาะน้ำมันพร้อมกับนิคมอุตสาหกรรมต่อเนื่อง
แล้วฉันจะเขียนมาเล่าต่อนะคะ
แพร จารุ
สิงหาคม 2553
บล็อกของ แพร จารุ
แพร จารุ
“รู้สึกว่า ปีนี้ ไม่ค่อยจะมีความสดชื่น รื่นเริง ความรื่นเริงและความสุขดูเหมือนจะหายไป ลุงรู้สึกเช่นนั้นไหม”ลุงว่า ใครมันจะมารื่นเริงอยู่ได้ในสถานการณ์เมืองไทยเป็นเช่นนี้ หมายความว่า น่าจะมาจากการเปลี่ยนแปลงระดับประเทศ โดยเฉพาะการเมืองที่สับสนและดูไม่กระจ่างใส เป็นความเครียดทางสังคม เครียดจากการปกครองโดยทหารที่ลึกลงไป และเข้าใจว่า แม้จะยอมรับก็ยอมรับแบบหวานอมขมกลืน และยิ่งเครียดเข้าไปอีกเมื่อมีการเลือกตั้งในช่วงใกล้ปีใหม่ ไม่ว่าผลการเลือกตั้งจะออกมาเป็นของฝ่ายไหนก็ไม่น่าจะทำให้ใครสบายใจได้ เมื่อประชาชนถูกแบ่งเป็นสองฝ่ายอย่างชัดเจนมากขึ้น…
แพร จารุ
ฉันรู้สึกว่ามันเป็นช่วงปีใหม่ที่ไม่รู้สึกสดชื่นนัก ดูเหงา ๆ วังเวง ในท่ามกลางงานเลี้ยงรื่นเริงที่มีอยู่และเป็นไปตามวาระของมัน ความรู้สึกอย่างนี้มันอยู่ลึกลงไปแต่ฉันสัมผัสได้อย่างเย็นเยียบจริง ๆ ฉันไม่รู้ว่าคนอื่นจะรู้สึกหรือไม่ หรือว่าฉันรู้สึกอยู่คนเดียว ว่าเป็นปีใหม่ที่ไม่มีความรื่นเริงอยู่จริง มันหดหู่อยู่ภายในหัวใจอย่างไรไม่รู้ คล้ายรู้สึกว่า ความเศร้ามารอคอยเคาะประตูอยู่หลังบ้าน... หลังจากงานรื่นเริงจบลงฉันถามตัวเองหลายครั้งว่าความรู้สึกนี้เป็นจริง หรือว่าฉันกำลังจะป่วยด้วยอาการกลัวหรือกำลังจะเป็นโรคซึมเศร้า อะไรทำให้ฉันคิดอย่างนั้น หรือเป็นเพราะสภาพเศรษฐกิจของตัวเอง…
แพร จารุ
ฉันได้รับหนังสือเล่มหนึ่ง ชื่อว่า อาหารบ้านฉัน เป็นสูตรอาหารพื้นถิ่น ของกินจากป่าหลังบ้าน และที่สำคัญกว่านั้น เขียนว่าอร่อยไปถึงหัวใจ “ฉันเติบโตมาจากอาหารที่หลังบ้าน เธออยากรู้ไหมว่า อาหารบ้านฉันอร่อยแค่ไหน เธอไม่ต้องกลัวหรอก บ้านฉันมีอาหารมากมาย กินกันอย่างไม่หมด” หนังสือเล่มนี้ มีผู้ร่วมดูแลหรือผู้ร่วมทำงานด้วย เขาคือ ธนภูมิ อโศกตระกูล เป็นคนหนึ่งที่เชี่ยวชาญด้านอาหาร โดยเฉพาะอาหารสุขภาพ การกินอยู่แบบง่าย ๆ เช่น จานอร่อยปลอดเนื้อ มหัศจรรย์แห่งเต้าหู้ เจไม่จำเจ เป็นต้นธนภูมิ อโศกตระกูลเขาเล่าว่า “ได้เข้ามาเที่ยวในแม่เหียะใน เมื่อประมาณสองปีที่แล้ว…
แพร จารุ
“หนาวไหม หนาวหรือยัง”“หนาวแล้ว เชียงไหมหนาวแล้ว”“ฉันจะไปเชียงใหม่”บทสนทนาหนึ่ง ที่เราได้ยินได้ฟังอยู่เสมอ รายงานข่าว ขณะนี้ยอดดอยอากาศหนาวมาก โดยเฉพาะดอยสูงอุณหภูมิติดลบแล้ว เกิดน้ำค้างแข็ง มีคำถามว่า นักท่องเที่ยวหรือคนที่จะมาเชียงใหม่ควรได้รับรู้ข่าวคราวอะไรบ้างนอกจากว่า หนาวแล้วหรือหนาวกี่องศา ชายคนหนึ่งพูดขึ้นในยามบ่าย เขาพูดต่อว่า ถ้าอยากให้คนอื่นที่มาเที่ยวเชียงใหม่ รู้ว่าเขาควรจะเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลเมืองและรักเมืองนี้ เราต้องให้ข่าวสารเขามากกว่านี้ เราควรต้องทำงานกับสื่อให้มากว่านี้ เขาเป็นหนึ่งในคนทำงานภาคีฯการมุ่งเน้นให้คนเชียงใหม่ดูแลเมืองเชียงใหม่…
แพร จารุ
มีเพื่อนผู้หวังดีส่งเมลมาว่า ให้เขียนเรื่องดี ๆ เพื่อเมืองเชียงใหม่บ้าง ทำไมถึงมองไม่เห็นความงามของเมืองบ้าง ฉันจึงเขียนบทความชิ้นนี้ขึ้นมา 1ถ้ามองลงมาจากฟ้า เราจะเห็นเมืองเชียงใหม่ ตั้งอยู่ตรงกลาง มีป่าดอยสุเทพอยู่ทางตะวันตก มีแม่น้ำปิงไหลผ่านทางตะวันออก ช่างเป็นเมืองงดงามที่สมบูรณ์ เล่ากันว่า เดิมทีผู้คนในเมืองนี้อยู่กันอย่างสงบสันติ แต่แน่นอนเมืองที่ดีงามเช่นนี้ ย่อมมีผู้คนต้องการ เข้ามาอยู่มาครอบครอง โดยเฉพาะทรัพยากรธรรมชาติบนดอยสูง หลายร้อยปีต่อมา เมืองเชียงใหม่เติบโตอย่างรวดเร็ว…
แพร จารุ
ขอบอกก่อนว่า เป็นเรื่องเล่าที่ไม่มีสาระอะไรเลย เล่าเรื่องนี้ เพราะวันพิเศษเช่นนี้จะไม่เกิดขึ้นบ่อย ๆ ถือว่า เป็นการผจญภัยในดินแดนที่รื่นรมย์เลยทีเดียวฉันจะเรียกเขาว่า แขกพิเศษ เพราะเป็นการมาเยือนแบบไม่คาดคิดมาก่อน และต่างมาในวันเดียวกันด้วย อีกทั้งไม่ได้นัดหมายมาล่วงหน้า ต่างมาแบบตั้งตัวไม่ติดทั้งนั้น แขกคนที่หนึ่ง เขาเดินทางมาด้วยรถมอเตอร์ไชค์ มาถึงก่อนที่เจ้าของบ้านจะทันตื่น ได้ยินเขาส่งเสียงตะคอก เจ้าสองตัวแม่ลูก ที่ทำหน้าที่เฝ้าบ้าน มันเห่าเสียงแหลมเล็กตามแบบของหมาเล็ก และยังเยาว์ ฉันว่าคนเลี้ยงหมาทุกคนไม่ชอบให้ใครตะคอกหมา และยินดีที่มีคนรักหมาของตัวเอง…
แพร จารุ
ไม่รักไม่บอก เออ...เหมือนมีใครมาพูดอยู่ข้างหู บอกว่า ฉันรักเธอนะจึงบอก แต่ว่าเรื่องที่ฉันจะบอกนั้น เธออาจไม่ชอบ เธออาจจะโกรธฉัน แต่ที่ฉันต้องบอกเพราะว่า ฉันรักเธอและปรารถนาดีต่อเธอจริง ๆ “ฉันไม่บอกไม่ได้แล้ว”ถึงตอนนี้คุณอาจจะรู้สึกรำคาญใจ พูดพร่ำอยู่ทำไม อยากบอกอะไรก็บอกมาเถอะ ใช่...ไม่รักไม่บอกค่ะ เป็นชื่อหนังสือเล่มเล็ก ๆ บาง ๆ มีการ์ตูนน่ารักๆ เปิดไปหน้าแรก ผู้เขียนบอกว่า ที่ทำหนังสือเล่มนี้ เพราะว่า ความสัมพันธ์ของมนุษย์เป็นเรื่องน่ารัก มีเรื่องดีงามที่เขาค้นพบอยู่มากมาย เขาเล่าถึงเรื่อง เด็กชายคนหนึ่ง ตามแม่ไปซื้อของที่ร้านเกษมสโตร์ เขากินไอศกรีมรอแม่…
แพร จารุ
เรื่องขยะ ๆ มันโดนใจใครต่อใครหลายคน หลังจากที่เขียนเรื่อง แปดสิบบาทกับผู้ชายริมทางรถไฟ และในเรื่องมีขยะ ๆ เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย
แพร จารุ
“สุชาติ สวัสดิ์ศรี” ยืนล้วงกระเป๋าเสื้ออยู่ริมทางรถไฟ ในขณะที่รถไฟกำลังมา เป็นภาพปกหนังสือ ฅ คน ที่ทำให้ฉันต้องนับเงินในกระเป๋าให้ครบแปดสิบบาท ความจริงหนังสือเขาไม่แพงหรอก เพียงแต่ว่า เงินสำหรับบ้านฉันมันหายากมาก หรือจะเรียกให้ถูกก็คือฉันไม่ค่อยหาเงิน ดังนั้นเมื่อไม่หาเงินก็ต้องใช้เงินน้อย ๆ หรือไม่ใช้ไปเลยถ้าไม่จำเป็นต้องใช้จริง ๆ แม้ว่าการจะซื้อหนังสือถือเป็นความจำเป็นหนึ่ง แต่ก็ต้องเลือกอย่างพิถีพิถันในเนื้อหา ดังนั้น ถ้าร้านไหนห่อพลาสติกอย่างดีเปิดไม่ได้ ก็ผ่านเลย หนังสือเล่มนี้ก็ห่อพลาสติกอย่างดีเหมือนกัน แต่ก็รีบซื้อ เพราะทั้งรถไฟและคุณสุชาติ สวัสดิ์ศรี…