Skip to main content

"เธอว่าเราจะไปไหน ?"
ฉันถาม แล้วก็ก้าวขึ้นซ้อนมอเตอร์ไซค์ โดยไม่รอคำตอบมาถึง เสียงติดเครื่องของรถคันเก่าดั่งกระหึ่ม ยามบ่ายๆ ของวันหยุดที่เราควรจะได้เดินทางบ้าง แม้จะเป็นระยะทางสั้นๆ หรือยามว่างอันน้อยนิด ฉันอยากออกไปสูดอากาศ ส่วนเธออยากขี่รถเล่น

เงยหน้ามองท้องฟ้า วันนี้ไม่มีฝน แม้จะไม่มีแดด แต่ก้อนเมฆยามบ่ายขับเคลื่อนราวว่า อีกนานกว่าพายุจะคลุมเมืองไว้อีกครั้ง

20080604 01

"นั่นสิ จุดหมายอาจจะรออยู่ข้างหน้าก็ได้"
เธอพูดชวนคิด ฉันเออออพยักหน้า จากนั้น เราลัดเลาะไปตามเส้นทางหลังหมู่บ้าน ข้ามสะพานแม่น้ำปิงของเมืองเรา เพื่อไปยังน้ำปิงของเมืองเพื่อนบ้าน เราเลียบไปทางทิศใต้ ไม่นานนักก็เข้าเขตเทศบาลตำบลริมปิงของลำพูน

บ้านเรือนและชีวิตรอบๆ ริมน้ำปิงเส้นเล็กๆ ของที่นี่ ยังคงใช้ชีวิตร่วมกันกับแม่น้ำได้อย่างกลมกลืน ตลิ่งสองฝั่งน้ำเต็มไปด้วยต้นไม้ใบหญ้า พืชน้ำ และการปลูกพืชผักสวนครัวที่งอกงามออกดอกออกผล ชาวบ้านริมสองฝั่งน้ำ ทำสะพานไม้เล็กๆ ข้ามฝั่งไปหากัน บ้านบางหลังทำซุ้มนั่งเล่นอยู่ริมน้ำ มีทั้งเด็กและคนแก่มานั่งพูดคุยสนทนากันยามเย็น บางคนลงไปจับปลา มีกองเชียร์ยืนรออยู่บนฝั่ง

20080604 02

20080604 03

ฉันได้ยินเสียงตะโกนผสมเสียงหัวเราะดังแว่วมาเป็นระยะๆ จนไม่อยากคิดเลย แค่ 15 นาทีที่ออกจากเชียงใหม่มา เหมือนกับได้ย้อนชีวิตไปเมื่อหลายปีก่อน
ฉันอดจินตนาการไม่ได้ว่า นี่เป็นเหมือนภาพชีวิตของเชียงใหม่ในอดีตหรือเปล่า

“เธอว่าเขาจะไปไหน?”

ฉันถามเพื่อน เมื่อเห็นลุงคนหนึ่งถือไม้ลักษณะเหมือนมีดกึ่งเคียวด้ามยาวๆ พาดอยู่บนบ่า ในขณะที่เขาขี่มอเตอร์ไซค์ไปด้วย

20080604 04

20080604 05

เราค่อยๆ แซงลุงไป แอบกดภาพเอาไว้อย่างเห็นขำ ลุงคงขับรถเก่งมาก ถึงสามารถแบกมีดไปไหนมาไหนบนท้องถนนได้อย่างสบายใจ เราเสียอีก ที่เว้นระยะออกห่างจากลุงเสียไกล ด้วยเกรงกลัวความคมของมีดยาวๆ อันนั้น
“เดาว่าน่าจะไปสอยอะไรสักอย่างแถวบ้านเพื่อน”
คนข้างหน้าตอบ จุดหมายของลุงคงอยู่ไม่ไกลนัก และเครื่องมือชนิดนี้ก็คงไม่ได้มีอยู่ทุกหลังคาบ้าน

20080604 06

“แล้วป้าคนนี้ล่ะ เธอว่าเขาจะไปไหน”
ฉันเริ่มสนุกกับการถามเล่นๆ ถึงเพื่อนร่วมทาง ป้าคนนี้คงไปไกลกว่าลุงคนตะกี้เป็นแน่แท้ เพราะเธอมีหมวกติดรถมาด้วย หมวกที่เห็นแว่บๆ ว่าทำมาจากไม้ไผ่ กันแดดและฝนได้นิดหน่อย เพียงพอที่จะให้อุ่นใจกับการเดินทางแถวบ้าน จากนั้นฉันก็เหลือบสายตาไปดูพี่สาวอีกคน ที่เดินทางพร้อมหมวกชนิดเดียวกัน แต่ใบของเธอดูใหม่กว่าและแข็งแรงกว่า คนขับของฉันชะลอรถให้แล่นตามหลังเขาอย่างช้าๆ แล้วก็พบว่า พี่สาวเดินทางมาเก็บผลผลิตที่เพาะปลูกไว้บนที่สาธารณะริมน้ำ ใจกลางหมู่บ้านนั่นเอง

ชื่นชมแทนเธอนัก กับต้นถั่วฝักยาวที่กำลังออกผล ตะไคร้พุ่มใหญ่ๆ ต้นหอม ผักชี แม้จะไม่มากพอให้เอาไปขายที่ตลาด แต่ก็มากพอสำหรับอาหารหลายๆ มื้อ

20080604 07

เมื่อรถของเราแล่นออกไปอีกครั้ง เรามีเพื่อนร่วมทางอีกคนเป็นคุณลุงกับรถที่เก่ากว่าเรา เสียงของมันดังมาแต่ไกลตั้งแต่ยังไม่เห็นตัวของลุงด้วยซ้ำ

คิดว่าเขาจะไปไหน ? คำนี้แล่นเข้ามาอีกแล้วในห้วงคิด รถของลุงไม่มีป้ายทะเบียน แต่ผูกไว้ด้วยแผ่นซีดีเพื่อให้สะท้อนแสง รวมถึงใส่หมวกกันน็อคอย่างปลอดภัย

“ลุงคงเดินทางไกล” ฉันคิด ขณะที่รถของเราแล่นเข้าใกล้ลุงเรื่อยๆ ลุงมีน้ำใจให้รถคันอื่นแล่นแซงไปหมด ด้วยการหลบไปชิดขอบในให้มากที่สุด และแม้ว่าเราจะขับรถช้าเพียงใด เราก็ต้องแซงลุงไปอยู่ดี วูบนั้นฉันหันหลังกลับมา พบว่าลุงยิ้มให้พลางขยับถุงกับข้าวหน้ารถที่พลาสติกปลิวตามแรงลม เขาพยักหน้าน้อยๆ เป็นการทักทายแบบมีไมตรีสำหรับคนแปลกหน้าให้กับฉัน

เลยเขตริมแม่น้ำมาแล้ว ถนนสายนั้นยังคงร่มรื่นด้วยต้นไม้ใหญ่ริมทาง ถนนที่เรียบลื่นชวนให้คนอยากขับรถเร็ว แต่แล้วก็พบเพื่อนร่วมทางบนจักรยานสีชมพูสดใส

20080604 08

พี่สาวคนนี้สวมหมวกผ้าน่ารัก มีลายดอกไม้เล็กๆ นอกนั้นยังมีถุงผ้าสะพายเอาไว้อย่างมั่นคง จุดหมายของเขาคงไม่ไกลนัก และคงไม่มีอะไรต้องเร่งด่วน ฉันยิ้มอย่างดีใจ ที่ถนนเส้นนี้มีรถจักรยานผ่านไปมาหลายคัน บางคนจอดทิ้งไว้เดินไปทักทายเพื่อนบ้าน โดยที่ไม่ต้องกลัวรถจักรยานจะหาย

20080604 09

ตะวันบอกเวลาใกล้ค่ำแล้ว พี่ผู้หญิงผู้ชายหลายคนแซงเราไปด้วยความเร็ว บางคนที่ต้องทำงานในวันหยุด คงคิดถึงบ้านเหลือเกินแล้ว สุนัขหลายๆ ตัว นอนเล่นริมถนนเมื่อเราเริ่มเข้าสู่เขตเมือง มันหันซ้ายมองไปมา ไม่อาจรู้ได้ว่ามันมีจุดหมายที่จะไปบ้างไหม ฉันและเพื่อนเลี้ยวรถแยกเข้าไปในย่านตลาด

“หาอะไรกินไหม?”

คนข้างกายถาม ฉันหัวเราะเบาๆ
“ตกลงนี่เป็นจุดหมายของเราหรอกหรือ”

เขาตอบว่าไม่ใช่ เราไม่ได้มาเพื่อกินหรอก ก็แค่เป็นเวลาของมื้ออาหารเท่านั้นเอง ฉันจึงอิดออดด้วยการชวนขับรถรอบเมืองดูก่อน แต่แล้วไม่ทันที่เราจะได้แวะจอดอีกสักครั้ง บนท้องฟ้านั้น เมฆฝนก็เคลื่อนตัวมาอย่างรวดเร็ว

คนขับทำหน้านิ่งๆ คำนวณทิศทางลมและฝน
“ถ้าแวะมีหวังติดอยู่นานแน่ ฝนแบบนี้มาหนักและยาวนาน ทางที่ดีรีบกลับกันดีกว่า”
ฉันเคารพในน้ำเสียงนั้น จึงรีบพยักหน้า เก็บกล้องใส่กระเป๋าแล้วกอดไว้กับตัว คิดถึงถุงพสาสติกที่เหน็บไว้ใต้เบาะ ยามฉุกเฉินก็คงช่วยป้องกันสิ่งของของเราได้

20080604 10

แล้ววันนั้น จุดหมายปลายทางของเราก็คือการกลับที่เดิมให้เร็วที่สุดนั่นเอง

“สรุปว่าไปมาแบบไม่มีจุดหมายไงล่ะ” อีกคนแซวเล่นแล้วหัวเราะ ส่วนฉันยิ้มแป้น แล้วตอบด้วยรอยยิ้มขณะที่ฝนเทลงมาอย่างพอดิบพอดีว่า
“การไม่มีจุดหมายของเรานั่นแหละ อาจเป็นจุดหมายอย่างหนึ่ง”
ฉันตอบไปอย่างนั้นจริงๆ เหมือนที่ใครเคยว่าไว้ว่าระหว่างทางบางครั้งสำคัญกว่าที่จะไปถึง ขณะที่ยังคิดถึงผู้คนมากมายกับจุดหมายของพวกเขาบนถนนเส้นนั้น

ที่ซึ่งเราไม่อาจรู้ได้ ว่าจะมีใครที่มีจุดหมาย คล้ายกันบ้างหรือเปล่า.

บล็อกของ วาดวลี

วาดวลี
"ปีใหม่ไปเที่ยวไหนบ้างหรือเปล่าคะ"พี่สาวข้างบ้านไม่ตอบคำถามฉันเลย  แต่คลี่ยิ้มแล้วเดินพาฉันไปหยุดอยู่ตรงเสื่อผืนนั้น  เสื่อที่ปูบนลานซีเมนต์โล่งๆ หน้าบ้าน  ข้างกายมีกองผักกาดขนาดใหญ่  จำนวนนับร้อยต้น ข้างๆ  มีถังน้ำ  มีกะละมัง  มีเครื่องปั่นเสียบไฟฟ้า และมีถุงพลาสติกกองอยู่"พี่กำลังทำโปรเจ็คใหม่"แกบอกด้วยสายตาโอ้อวด  โปรเจ็คที่ว่าคือหนึ่งในอาชีพใหม่ที่แกเพิ่งริเริ่มทำ นั่นก็คือการทำ "น้ำผัก" ขาย
วาดวลี
   บุ้งตัวนี้คงมีพิษร้ายมาก ฉันรู้สึกอย่างนั้น จากหนามแหลมๆ ที่พวงพุ่งออกมารอบตัวมัน และจากประสบการณ์ในวัยเด็กที่เคยเอามือไปโดนตัวบุ้ง แล้วคันคะเยอไปทั้งสัปดาห์ แถมมือยังบวม แสบๆ อีกด้วยตอนเด็กๆ แม่จึงพร่ำสอนเสมอ บุ้งหน้าตาแบบนี้มีพิษร้าย มันกินไม่ได้ จับมาเล่นไม่ได้ และสำคัญที่สุดให้หลีกเลี่ยงระวังอย่าได้สัมผัส เมื่อจำมาตลอด ดังนั้นฉันจึงระวังที่สุดที่จะเดินย่องเข้าไปขอถ่ายรูปในระยะใกล้ เจ้าบุ้งจากที่นิ่งๆ อยู่ คงรู้สึกได้ถึงคนแปลกหน้า มันยิ่งพองตัวอวดหนามให้ตั้งชูชันขึ้นมาอีก ความซุ่มซ่ามของฉันที่เอาตัวไปโดนกิ่งไม้ให้ไหวๆ เผลอทำให้มันตกใจมากกว่าเดิม พอมันขยับหันหัวมา…
วาดวลี
การเดินทางตามใครสักคนไป คงไม่ใช่เรื่องง่าย โดยเฉพาะการเดินทางตามฝูงมด ที่มันเคลื่อนที่ช้ากว่าเราหลายเท่าตัว ฉันเองก็นึกไม่ถึงว่าจะมีเวลามากพอที่จะเฝ้าสังเกตมดสักตัว หรือสักฝูง แล้วยังมีมดหลายชนิดให้ต้องแยกแยะอุปนิสัยอีกด้วยแต่ลองคิดกลับกันดู หากมดจะเดินทางตามเราบ้าง นั่นคงเป็นเรื่องลำบากยิ่งกว่า ก็แค่เดินสัก 2 ก้าว มดก็ตามเราไม่ทันแล้ว
วาดวลี
  หากนี่เป็นสนามรบสักแห่งหนึ่ง รังเล็กๆ ที่สร้างจากไยแมงมุมมองดูคล้ายกับดักขนาดใหญ่ที่สุดในอาณาจักรแห่งนี้ ที่สามารถสร้างความตื่นเต้น วิตก ให้กับศัตรูและเหยื่อได้มาก แถมยังประจานผู้พ่ายแพ้ต่อหน้าประชาชนอย่างเห็นกันโจ้งๆในกับดักนั้นประกอบด้วยสรรพสิ่งที่เป็นซากชีวิต ไม่ว่าจะเป็นตัวหนอน ผีเสื้อ มดแดง มดดำ แมลงวัน พวกมันตายหมดแล้ว เป็นสุสานขนาดใหญ่ที่ห้อยโหนโตงเตงด้วยแรงยึดไยแมงมุม แขวนไว้กับต้นไม้ในเช้าวันหนึ่งของฤดูหนาวฉันบอกกับตัวเองว่า นี่มันช่างน่าอัศจรรย์ดีจัง ตอนเด็กๆ ฉันทั้งเกลียดและกลัวแมงมุม ขณะเดียวกันแม่ซึ่งพยายามเอาชนะแมงมุมด้วยการกินมัน ก็สร้างเมนูรสเลิศด้วยการเอาแมงมุมไปย่างไฟ…
วาดวลี
ฉันไม่รู้ว่าทำไมหอยทากหลายตัวชอบมาซ่อนอยู่ในรองเท้า แม้จะเคาะรองเท้าก่อนแล้ว หากไม่ดูดีๆ ก็อาจจะเผลอเหยียบเข้าไปเต็มๆ เพราะความเหนียวของลำตัวที่เกาะติดอยู่กับผนังรองเท้าผ้าเวลานี้เข้าฤดูหนาวเต็มที่แล้ว หรือเปลือกหอยจะไม่สามารถกันความหนาวให้มันได้เพียงพอ ทั้งที่พอรู้มาบ้างว่า หอยทากเป็นสัตว์ที่อดทนมาก มีชีวิตได้ทั้งที่แห้ง ที่ป่าชื้น หรือบนภูเขาสูง นอกจากในรองเท้าแล้ว ซอกมุมเล็กๆ ในบ้าน หลังชั้นหนังสือ หรือแม้แต่ใต้เบาะจักรยาน ฉันก็ยังพบหอยทากมาเล่นซ่อนแอบเป็นประจำ จากที่เคยรู้สึกกึ่งรังเกียจ กึ่งขยะแขยง…
วาดวลี
๑. ผีเสื้อติฉินดอกไม้ ว่ามีน้ำหวานน้อยเกินไป ทั้งที่ไม่ได้เป็นคนปลูก ชาวสวนลุกมาพรวนดิน เผลอเคืองขุ่นแมลงหิวโหย แม่บ้านบ่นกับเม็ดฝน ที่ทำให้น้ำยาปรับผ้านุ่มไร้ความหมาย นิมิตกลายเป็นความโศก เมื่อล็อตเตอรี่ไม่ตรงกับที่ตีความมา
วาดวลี
เพลงคุ้นเคยหลายเพลงดังแว่วมาจากวิทยุข้างบ้าน สลับกับการเล่าเรื่องของดีเจ เธอบอกว่าเทศกาลลอยกระทงปีนี้ไม่คึกคักอย่างปีก่อนๆ คงเพราะบรรยากาศทางการเมือง บวกกับงานราชพิธีและผลจากพิษเศรษฐกิจ นักท่องเที่ยวจึงบางตา ประเพณีจึงไม่สวยงามอย่างเคยเป็นแต่นั่นเป็นเรื่องที่สวนทางกับภาพที่ฉันกำลังได้เห็นคุณลุงบรรจงทำซุ้มอย่างช้าๆ สบายๆ กับแดดยามสายคุณลุงข้างบ้านตื่นแต่เช้า เช่นเดียวกับทุกวัน แต่วันนี้ลุงไม่ไปทำงานในไร่ เช่นเดียวกับพี่สาวบ้านตรงข้ามที่ปกติออกไปขายเสื้อผ้าแต่เช้ามืด พวกเขามายืนผิงแดดอุ่นอยู่หน้าบ้าน แล้วทำความตกลงเจรจาแลกเปลี่ยนทรัพยากรจากสวนหลังบ้าน ไม่ว่าจะเป็นก้านมะพร้าว ดอกดาวเรือง…
วาดวลี
ว่ากันว่า บนหน้าผาสูงใหญ่แห่งนี้ในอดีตกาลชายหญิงคู่หนึ่ง เดินทางมาหยุดมองหุบเหวกว้างใหญ่ในเวลาดึกสงัด  เบื้องลึกเป็นผืนน้ำ ด้านข้างเป็นโขดหินกัดเซาะขรุขระน่ากลัว พวกเขาคงรู้สึกได้ถึงความเย็นเยียบและเวิ้งว้างไปจนสุดขั้วหัวใจ ถ้าเผลอตกลงไป อย่าหวังว่าชีวิตจะเหลือรอดให้กลับบ้านหากแต่บางที การมีชีวิตอยู่โดยปราศจากความรักนั้น  บางทีอาจเวิ้งว้างยิ่งกว่าหรือมีรักแต่ไม่สมหวัง อาจเจ็บปวดกว่าการจากโลกนี้ไป
วาดวลี
  ฉันเพิ่งยอมรับความล้มเหลวอย่างหนึ่งของตัวเองในการปลูกต้นไม้นั่นคือ ปลูกต้นกุหลาบแล้วไม่มีดอกตอนเด็กๆ พ่อของฉันคือคนสอนปลูกต้นไม้คนแรก พ่อขุดดินให้เป็นหลุม หย่อนต้นกล้าลงไป กลบดินแล้วรดน้ำ พ่อบอกด้วยสายตาโอ้อวดว่านี่ไง มันง่ายจะตายไป ที่เหลือเป็นหน้าที่ของดิน น้ำ และแดด จากนั้นให้ฉันทำเหมือนกัน สิบกว่าวันผ่านไป พ่อและฉันยืนมองต้นกุหลาบของเราที่กึ่งรอดกึ่งตาย กิ่งใบเหี่ยวแห้ง ฉันจึงถามพ่อว่า "คนมือร้อน มือเย็นนี่อยู่มีจริงไหม"พ่อเดินไปนั่งบนแคร่ มวนยาเส้น จุดสูบด้วยแววตานักคิด แล้วตอบว่า "ก็จริงอยู่นะ แต่มือเป็นอาวุธของใจ คนใจเย็นปลูกอะไรก็เป็น ใจร้อนก็ปลูกแล้วตาย"พ่อพูดแล้วหัวเราะเบาๆ…
วาดวลี
หลายต่อหลายครั้ง ที่ฉันจดจำภาพของสถานที่ เรื่องราว ผู้คน แม้ไม่เคยรู้จักกัน และไม่เคยไปพบเจอ แต่กลับฝังลึกลงความทรงจำถึงขนาดเก็บไปฝัน แน่นอนฝันนั้นเป็นฝันดี และพอตื่นจากฝัน ก็พบกับความจริงที่ว่า สิ่งเหล่านั้นไม่ได้อยู่ไกลเกินไปนักหรอก สิ่งที่พูดถึงความงาม ความพอดี เหมือนหยดน้ำใสบนคลองเล็กๆ ที่เลียบไปกับแม่น้ำใหญ่ หรือบางทีอาจเป็นดอกหญ้าต้นเล็กๆ ที่แทรกตัวอยู่ในสวนกุหลาบ แต่แท้จริงเป็นสมุนไพรเยียวยาโลกได้ด้วยซ้ำ สิ่งที่ฉันพูดถึงอยู่นี้ คือชีวิตของเด็กนักเรียนตัวเล็กๆ ที่กำลังเรียนหนังสืออยู่ที่โรงเรียนชำฆ้อพิทยาคม จังหวัดระยองเด็กน้อยเหล่านี้…
วาดวลี
๑. ประชาธิปไตย สูงใหญ่ ใต้เพดาน เราไต่ เราคลาน เหยียบข้าม ขึ้นคว้าไป เราเรียน เราศึกษา เราค้นหา เราพินิจ เปรียบเทียบ ถูกผิด เท่าที่ เราคิดได้ ในสมุดมีสอน ในกลอนมีให้อ่าน ในหนังสือมีวิจารณ์ เปลี่ยนผ่านไปอย่างไร ในเคเบิ้ลมีรหัส แปลงเห็นเป็นภาพชัด นิ่ง-เลือน-และเคลื่อนไหว เราเก็บเราสะสม เพาะบ่มความคิด เธอว่าถูก-ผิด คิดเห็นเป็นอย่างไร เรารู้-ไม่รู้ เท็จจริง และลวง แต่เราก็ห่วง ห่วงประชาธิปไตย
วาดวลี
ทั้งที่แค่เป็นเวลาบ่าย แต่บ้านของเราไม่มีแสงแดด ก้อนเมฆหนาทึบขนาดมหึมาเคลื่อนเร็วเหมือนคลื่นน้ำ แผ่ความเย็นให้วันธรรมดาในฤดูฝนเย็น ให้จับใจขึ้นไปอีก   แน่นอนว่าคนใต้ฟ้าแถวบ้านฉันไม่ได้กลัวเปียก แต่พวกเขากลัวน้ำท่วม แม้ตลอด 20 ปีที่ผ่านมา คนข้างบ้านฉันยืนยันเป็นมั่นเหมาะว่า “ที่นี่น้ำไม่ท่วม” เขาบอกว่าเราเป็นตำบลที่อยู่ตรงกลางระหว่างน้ำปิงของเชียงใหม่และลำพูน โดยมีจุดชลประทานอยู่เหนือหมู่บ้าน มีประตูน้ำ ดังนั้นหากน้ำมามากเกินไป ก็จะมีการปิดประตูน้ำ ที่บอกว่ากักเก็บน้ำได้มากโข ความจริงฉันเชื่อในระบบชลประทานหมู่บ้าน…