บทบาทญี่ปุ่นกับภูมิภาคนิยมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้: จุลสารความมั่นคงศึกษา

 

 

 

 

 

จากงานปริญญาโท ผมได้ข้อสรุปทางวิชาการกับตัวเองในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับบทบาทของสหรัฐฯ ญี่ปุ่น และการพัฒนาของกรอบความร่วมมือทางเศรษฐกิจของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่พัฒนามาอย่างต่อเนื่อง และด้วยการที่อยู่ภายใต้การดูแลวิทยานิพนธ์ของ อาจารย์กุลลดา ผมก็ได้รับอิทธิพลการวิเคราะห์จากอาจารย์กุลลดามามิใช่น้อย (ท่านสามารถอ่านงานสรุปย่อส่วนหนึ่งได้ ที่นี่)

 

จนเริ่มมาเป็นอาจารย์ที่คณะรัฐศาสตร์ฯ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผมก็ยังสอนในวิชาที่เกี่ยวกับ GMS Studies และความร่วมมือทางเศรษฐกิจระดับ Subregionalism ในแถบเอเชียแปซิฟิก อีกทั้งวิจัยและงานวิชาการก็ยังเกี่ยวข้องกับบทบาทของญี่ปุ่นอยู่ แต่ในระหว่างที่สอนและทำวิจัยนั้น ผมเริ่มตั้งข้อสังเกตว่างานวิชาการที่ตนเองอ่านส่วนมาก เป็นงานที่เขียนโดยนักวิชาการชาวญี่ปุ่น ผมเลยเริ่มสนใจว่า อะไรที่ทำให้นักวิชาการชาวญี่ปุ่นสนใจในกรอบ GMS และงานวิชาการส่วนมาเป็นงานแนวไหน งานเหล่านั้นพยายามเสนอประเด็นอะไร หรืออาจกล่าวว่า ผมเปลี่ยนความสนใจจากปัญหาเทคนิคของการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ ไปหาประเด็นเรื่องการสร้างองค์ความรู้ หรือการศึกษาด้านการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ

 

จนตอนที่ต้องไปเรียนต่อปริญญาเอก ผมเร่ิมเขียน proposal งานวิจัยที่พยายามศึกษาว่า ญี่ปุ่นมีนโยบายและแนวทางอย่างไรในการใช้คลังสมอง (think tank) ของญี่ปุ่น ในการสร้างองค์ความรู้ หรือสร้างเครือข่ายในแถบเอเชียตะวันออก เพื่อผลิตองค์ความรู้เกี่ยวกับการขนส่งระหว่างประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งนี้ เพื่อที่จะเข้าใจว่ากระบวนการเกิดขึ้นของชุดความรู้ที่ถูกผลิตหรือได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลญี่ปุ่นนั้นเป็นอย่างไร กระบวนการเกิดนั้นเกิดขึ้นมาได้อย่างไร

 

ระหว่างที่เขียนวิทยานิพนธ์ปริญญาเอก (ซึ่งก็ยังคงเขียนถึงปัจจุบัน) ผมก็เริ่มเห็นว่า Economic Research Institute for ASEAN and East Asian (ERIA), IDE-JETRO และ ADBI ในฐานะที่เป็นสามคลังสมองที่สำคัญที่ผลิตผลงานเกี่ยวกับการเชื่อมโยงอาเซียน และการขนส่งระหว่างประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีบทบาทอย่างไรต่อกระบวนการดังกล่าว เพราะทั้งสามหน่วยงานได้รับงบประมาณสนับสนุนจากรัฐบาลญี่ปุ่น และการดำเนินงานก็ถูกบริหารจากบุคลากรชาวญี่ปุ่น

 

จุลสารสองเล่มนี้เป็นเหมือนผลผลิตที่งอกออกมาจากเส้นทางระหว่างการเขียนวิทยานิพนธ์ปริญญาเอก เนื้อหาภายในเป็นการต่อยอดความสนใจที่แตกยอดมาจากวิทยานิพนธ์ ซึ่งจริงๆแล้วก็ยังมีประเด็นอีกจำนวนมากที่ยังไม่ได้เขียน และยังสามารถต่อยอด แตกหน่อ เพื่ออธิบายลงรายละเอียดต่อไป

 

จุลสารสองเล่มนี้น่าจะมีประโยชน์ต่อผู้สนใจในประเด็นความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ การพัฒนาระบบการขนส่งระหว่างประเทศในภูมิภาค และประเด็นด้านเศรษฐกิจและความมั่นคงที่เกี่ยวข้อง

 

หากผู้อ่านได้อ่านแล้ว และมีความคิดเห็นใด หรือคิดว่าผมควรศึกษาประเด็นอื่นๆใดเพิ่มเติม ขอให้เขียนอีเมล์มาพูดคุยกันได้ที่ narut.c[at]cmu.ac.th นะครับ