x

บันทึกจากหุบผาแดง

ภู เชียงดาว

เขาผ่านชีวิตครูดอยมานับสิบปี ท่ามกลางความบริสุทธิ์ของธรรมชาติและผู้คนชนเผ่า เขาขีดเขียนงานด้านบทกวี เรื่องสั้น สารคดี มาตั้งแต่ปี 2540 ก่อนผันเปลี่ยนวิถีสู่งานด้านสื่อ ”ประชาไท” ตามคำชวนของมิตรสหาย และตามเสียงเพรียกบางอย่างข้างใน

แน่นอน คอลัมน์นี้จึงเป็นเสมือนเพิงพักในทางผ่าน เพื่อเล่าเรื่องความจริงที่ประสบ ซึ่งมีอารมณ์ทั้งแง่งาม ประทับใจ ทั้งเศร้าลึก แปลบปวดร้าว เมื่อพบบางชีวิตต้องเผชิญกับชะตากรรมที่ตนเองไม่ได้ก่อ

เขาถ่ายทอดตามในสิ่งที่ดวงตาเห็น และดวงใจได้สัมผัส…ว่ายังมีอีกหลากหลายเรื่องราวบนหนทางที่เราผ่านพบ นั้นควรอย่างยิ่งกับการบันทึกเอาไว้ เพื่อจดจำและเรียนรู้...ในชีวิต.

หุบเขาของความเปลี่ยน...แรงสั่นสะเทือนชีวิตและจิตวิญญาณ (3)

10_6_01



มองไปในความกว้างและเวิ้งว้าง ทำให้ผมอดครุ่นคิดไปลึกและไกล และพลอยให้อดนึกหวั่นไหวไม่ได้ หากภูเขา ทุ่งนาทุ่งไร่ สายน้ำ และวิถีชีวิตในหมู่บ้านเกิดของผมต้องเปลี่ยนไป เมื่อมีสิ่งแปลกปลอมที่อยู่นอกเหนือธรรมชาติเข้ามาเยือน



และนั่น, ทำให้ผมต้องหยิบงานเขียน ‘เรามีแม่แสนงาม’ ของ ‘อลิซ วอล์กเกอร์’ ขึ้นมาอ่านอีกครั้ง...


โอ้, ทัศนียภาพแห่งถิ่นเกิด

เพราะเจ้าแสนดีต่อฉันขณะที่เติบโตขึ้น

ฉันคงทนไม่ได้ถ้าสูญเสียเจ้าไป

โอ้, ทัศนียภาพแห่งถิ่นเกิด

เพราะเมื่อฉันสูญเสียเจ้า บางส่วนแห่งวิญญาณของฉันจะดับสูญ

โอ้, ทัศนียภาพแห่งถิ่นเกิด

เพราะจะรักษาตัวเอง ฉันจึงแสร้งว่าเป็นเจ้าสูญหาย

บัดนี้เจ้ามิได้มีอยู่

เพราะฉันไม่สามารถมองเห็นเจ้า

แต่โอ้, ทัศนียภาพแห่งถิ่นเกิด

บัดนี้ฉันขอสารภาพว่าฉันหลอกลวง

บัดนี้ฉันขอสารภาพ

ความเศร้าของหัวใจ ขณะน้ำตาไหลริน

และฉันเห็นอีกครั้งด้วยสายตาอันแจ่มใสแห่งความทรงจำ

เพื่อนรักถูกโค่นลง

และเห็นตัวเองเดียวดายและกระจิริด

อยู่ในทุ่งหญ้าเริงแดดและเงาไม้ แห่งวัยเด็ก

ณ ที่ซึ่งจิตวิญญาณถูกบดขยี้

และหัวใจอันทุกข์ระทมของฉัน

วิ่งวนตามหาเพื่อน

อีกไม่นาน ฉันจะได้รู้จักฤดูร้อนห้าสิบปี

บางทีด้วยเหตุนี้แหละ, หัวใจฉัน

ต้นไม้ที่ถูกคุมขัง ถูกกำแน่นอยู่ในแก่นของมัน

เนิ่นนาน ยืนหยัด

ออกจากกรงขัง ดุจสลัดใบเหล็กทิ้ง

เจ้าไหลมาสู่ฉัน

เหมือนพวกอะบอริจิน หรือบุชเพอร์สัน หรือเชโรกี

ฝ่าผจญทุกสิ่งทุกอย่าง

กลับมาตายที่บ้าน

ไม่ว่าพวกคาวบอยจะกำลังต้อนฝูงปศุสัตว์

ที่บรรพบุรุษนอนอยู่

ฉันกลับมาหาเจ้า ผู้เป็นที่รัก

ร่ำไห้รำลึกถึงต้นไม้ต้นแรกที่ฉันเคยเห็น

ภูเขาลูกแรกที่ฉันเคยปีนขึ้นและพักความห่วงใยไว้บนนั้น

แม่น้ำสายแรกที่ฉันเคยฝ่าข้าม

กรวดก้อนแรกที่ฉันเคยเก็บขึ้น

อุ่นแดด และยัดใส่ปาก

โอ้, ทัศนียภาพแห่งถิ่นเกิด

เจ้าไม่เคยไกลจากหัวใจของฉัน

ฉันต่างหากเล่าเป็นผู้จากไกล

ถ้าเจ้าจะรับฉันกลับ

รู้เถิดว่า...ฉันเป็นของเจ้า.


หมายเหตุ : ‘เรามีแม่แสนงาม’ รวมบทกวีและเรื่องสั้นของ ‘อลิซ วอล์กเกอร์’ เจ้าของรางวัลพูลิทเซอร์ ปี 1983, ทราย ชยา : แปล, สำนักพิมพ์เจนเดอร์เพรส จัดพิมพ์

บล็อกของ ภู เชียงดาว

พี่น้องกรรมกร... แรงงานไท

ภู เชียงดาว

พระจันทร์ในหุบเขาผาแดง

ภู เชียงดาว
“พระจันทร์กำลังขึ้นในหุบเขาผาแดง...” เสียงของเจ้าธันวา ลูกชายกวีเอ่ยออกมาด้วยน้ำเสียงตื่นเต้น กับภาพที่ฉายอยู่เบื้องหน้า พระจันทร์ดวงกลมโตกำลังเดินทาง โผล่พ้นหลังดอยผาแดงอย่างช้าๆ ก่อนลอยเด่นอยู่เหนือยอด ลอยสูงขึ้นไปบนเวิ้งฟ้าราตรี  0 0 0 0 อีกหนึ่งความทรงจำที่ตรึงผมไว้กับการเดินทางวันนั้น เป็นการเดินทางช้าๆ ไม่เร่งรีบ เรียบง่าย ไม่มีเป้าหมาย แต่เราได้อะไรๆ จากความเรียบง่ายนั้นมามากมาย เมื่อผมนัดกับพี่ชายกวี ‘สุวิชานนท์ รัตนภิมล’ คนเขียนหนังสือ คนเขียนเพลง คนเขียนคำกวี เพื่อไปค้นหาความลี้ลับบางอย่างกลางป่า

ถนนของความหวังและความใฝ่ฝัน

ภู เชียงดาว
เหมือนว่าอดีตกำลังกวักมือเรียกหาเหมือนว่าปัจจุบันกำลังคลี่เผยความลับอยู่เบื้องหน้าฉันรู้สึกตื่นเต้น อยากก้าวย่างไปบนทางสายนั้น ถนนความหวังและความใฝ่ฝันภูเขาลูกนั้นที่ฉันคุ้นเคย แม่น้ำสายนั้นที่ฉันฝันถึงป่าไม้ผืนนั้นยังตรึงไว้ในดวงตากับสายลมเริงร่า กลางทุ่งหญ้าสีทอง แหละนั่นตะวันเจิดจ้า กับท้องฟ้าสีฟ้าเบิกบานสดใสเพราะโลกใบนี้ช่างกว้างใหญ่เพราะโลกใบนี้ยังไม่โหดร้ายเกินไปนักฉันจึงออกเดินทาง ไกลแสนไกลไปตามหาความฝันอันกว้างใหญ่ไปค้นหาความหวังใหม่ไม่รู้จบเพราะโลกใบนี้ช่างกว้างใหญ่เพราะโลกใบนี้ยังไม่โหดร้ายเกินไปนักฉันจึงศรัทธา คิดและฝัน...ฉันจึงออกเดินทาง....…

แด่เธอ...หญิงนักสู้ของมวลชน

ภู เชียงดาว
เธอมิใช่ผู้หญิงที่สูงศักดิ์หากคือหญิงผู้แน่นหนักรักยิ่งใหญ่รักในอิสรภาพ ความเป็นไทรักต่อสู้ เพื่อสิ่งยากไร้- -ในสังคมเธอมิใช่เป็นเจ้าหญิงในตำนานหากทำงานกับปัญหาอันหมักหมมกระชากแหวก กรอบมายา ค่านิยมเพียรเพาะบ่มความแกร่งกล้า- -พยายามเธอเฝ้าเรียน เฝ้าฝืนและตื่นรู้แม้อยู่ท่ามกลางสายตาที่เหยียดหยามหากเธอยังต่อสู้กับความเสื่อมทรามแม้จักผ่านกี่ห้วงยามความเลวร้าย !ใช่,และเธอไม่ได้ต่อสู้เพื่อตัวเองหากเปล่งเสียงร้องปกป้องชนทั้งหลายเพื่อภราดรภาพ เสรีภาพของหญิงชายเพื่อเปล่งแสงแห่งความหมาย- -ความเท่าเทียม !เธอคือหญิงนักสู้ผู้ยิ่งใหญ่มีจิตใจกล้าหาญชาญยอดเยี่ยมเธอประกาศยืนหยัด...“ความเท่าเทียม”…

ผสมพันธุ์

ภู เชียงดาว
ที่มาภาพ : http://www.aromdee.net/pic_upload/Sep07/p2120_1.jpgในวันฟ้าเปลี่ยนสีข้ามองเห็นสัตว์การเมืองเปลี่ยนร่างบ้างสลัดคราบทิ้งกลายพันธุ์บ้างเกาะเกี่ยวกระหวัดรัดกันสมสู่ เสพสม กลิ้งเกลือกกองอาจมกิเลส ความใคร่อยาก อำนาจไม่รู้จบอา- - ข้ามองเห็นผู้คนเดินผ่านไปมา มองเห็นแล้วส่ายหน้าหดหู่ใจ...............ผมค้นบทกวีที่ผมแต่งเอาไว้นานแล้ว ออกมาอ่านอีกครั้งหนึ่ง...หลังมีข่าวว่าสัตว์เลื้อยคลานชนิดหนึ่งในนามว่า “เหี้ย” ออกมาผสมพันธุ์กันในทำเนียบรัฐบาล แหละนี่คือ "เบื้องหลัง 'เหี้ย' หลงฤดู โชว์อึดเสพเมถุน-เล้าโลมเป็นชั่วโมง ในทำเนียบหลังตึกไทยคู่ฟ้า" ที่เผยแพร่ใน ‘มติชนออนไลน์’…

"เพราะคิดถึง..."

ภู เชียงดาว
เมื่อวันก่อน เพื่อนนักเขียนสาวเมืองเหนือ นาม “สร้อยแก้ว คำมาลา” ส่งข่าวมาบอกว่า จะเปิดตัวหนังสือเล่มใหม่ที่ ‘ร้านเล่า’ เชียงใหม่ ในช่วงเย็น วันที่ 12 ก.พ.นี้ พร้อมกับชักชวนผมเข้าไปร่วมวงคุยกับศิลปินนักเขียนเมืองเหนือกันด้วย“ชื่อหนังสือ... เพราะคิดถึง... เป็นรวมความเรียงที่เคยเขียนไว้ในนิตยสารสานใจคนรักป่าเมื่อปีก่อนๆ แต่เพิ่งเอามารวมเล่มเจ้า” เสียงหวานๆ ของเธอบอกเล่าให้ฟัง“ปกสีชมพูอีกแม่นก่อ...” ผมแหย่เธอเล่น“แม่นแล้ว...สีชมพูหวานแหววเลยแหละ...” เธอรีบบอกพร้อมเสียงหัวเราะเบาๆ

ธรรมชาติสมดุล

ภู เชียงดาว
 ภาพประกอบโดย : ขวัญข้าวจากตาน้ำน้อยน้อยค่อยหยาดหยดผ่านขุนห้วยเคี้ยวคดรดรินไหลสู่ลุ่มน้ำสาขา -  -เดินทางไกลไปเลี้ยงชีพหล่อเลี้ยงในหัวใจคนกว่าจะเป็นแม่น้ำอันกว้างใหญ่ต้องผสานสายใยอันใหญ่ล้นดินอุ้มน้ำ  ป่าอุ้มฝน  คนอุ้มคนกว่าจะเป็นผลิตผลของแผ่นดินนั่นแสงแดด สายลมคอยห่มป่าโน่นเม็ดฝนหล่นโปรยมามิรู้สิ้น…ฟังสิเพลงนกป่า หญ้าผลิบานให้ได้ยินว่าชีวินนั้นสอดคล้องกันและกันลองหันมองจ้องดูสรรพสิ่ง…เราจะเห็นความจริงมิแปรผันคน ดิน น้ำ ป่า ฯ พึ่งพาอาศัยกันหากสิ่งหนึ่งผกผัน  สิ่งนั้นตาย !มาเถิด,  มาร่วมกันปกป้องป่ามารักษาสายน้ำ…

เรียงความเรื่องวันเด็กของ ด.ช.ภูภู่

ภู เชียงดาว
อยู่ดีๆ ก็มีเพื่อนคนหนึ่งส่งเรียงความ เรื่องวันเด็ก ของ ด.ช.ภูภู่ มาให้ แถมยังย้ำบอกอีกว่าต้องอ่าน อืมม...ใช่ พออ่านแล้วฮาเลยนะครับ ผมว่าอารมณ์ขัน แสบ มัน ฮา อย่างนี้ น่าจะเขียนส่ง ต่วยตูน นะเนี่ยไม่รู้ว่าใครได้อ่านกันหรือยัง ขออนุญาตนำมาแปะให้อ่านกันตรงนี้แล้วกันครับ...ขอย้ำ- -โปรดเขย่าอารมณ์ขันก่อนอ่าน...

นางฟ้าสีขาวผู้ระบายสีแห่งทุ่งเมฆฝัน

ภู เชียงดาว
เย็นลมเหนือพัดโชยผ่านกิ่งไม้ เย็นเยียบเย็นตะวันโผล่พ้นฉายแสงเช้าละมุนอุ่นอ่อนหากชีวิตหลายชีวิตโหยหา หวนหาความงามครั้งเก่าก่อนแม้ผ่านนานหลายนาน กี่เดือนปี ความหลังยังคงกรุ่นกลิ่นหอมนิ่งฟังสิ- -คล้ายยินเสียงนางฟ้าครวญเพลงแว่วมาแต่ไกลยังจดจำภาพเธอติดตาอยู่เสมอนะนางฟ้าเธอผู้มีดวงตาสุกใสในวัยเยาว์ฝันแก้มเธอเปล่งปลั่งดั่งดอกไม้สีชมพูแย้มผลิหวานงามแสนงามในนามของความรักที่เธอโปรยปรายแจกจ่ายให้ทุกคนคราพบเห็นยัง เป็น อยู่ เช่นนั้นใช่ไหม...นางฟ้าจากเช้า สู่บ่าย ล่วงลับเย็นยามตะวันอำลาลับขอบเขาตะวันตก...ในเงียบนั้นเรามองเห็นแสงงามอยู่กลางทุ่งเมฆฝันยังระบำร่ายรำฝันอยู่อย่างนั้นเช่นเดิมอยู่ใช่ไหม...…

หนาวนี้ชวนบริจาคผ้าห่ม เสื้อกันหนาว ให้เด็กและพี่น้องชนเผ่าบนดอยสูง

ภู เชียงดาว
1.ฤดูหนาว...เชื่อว่าใครหลายคนคงรู้สึกชื่นชอบฤดูกาลนี้กันเป็นพิเศษ บางคนชื่นชอบเพราะชีวิตได้สัมผัสกับไอหนาว หมอกขาว ตะวันอุ่น...หลายคนอาจหลงรักดอกไม้ที่พากันแข่งชูช่อเบ่งบานล้อลมหนาวกันดื่นดาษ บางคนอาจชื่นชอบ เพราะเป็นฤดูกาลแห่งการถวิลหาความหลังที่ครั้งหนึ่งนั้นมีหัวใจที่เคยระรื่นชื่นสุขบางคนอาจชื่นชอบเพราะความสะอาดสดของอากาศของฤดูหนาวทว่าเมื่อหันไปมองคนอีกกลุ่มหนึ่งบนดอยสูง ในพื้นที่ทุรกันดารและห่างไกล...ฤดูหนาวกลับกลายเป็นความทารุณ โหดร้ายมากพอๆ กับความตายกันเลยทีเดียวใช่, ความหนาวทำให้หลายชีวิตต้องเผชิญกับความเป็นความตายมานับไม่ถ้วนแล้วหละนึกไปถึงร่างอันบอบบาง…

งาม แกร่ง กล้า... วนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์

ภู เชียงดาว
ภาพโดย www.thaingo.org -งาม- เธองามดั่งดวงดอกไม้ป่าเบ่งบานสะพรั่งในหมู่มวลธรรมชาติสรรพสิ่งเพียงลมสายบริสุทธิ์พัดต้องล่องลอยมาสู่,ชีวิตเธอก็คลี่กลีบนวลยิ้มแย้มเบิกบานอยู่อย่างนั้นให้สัมผัสพบเห็นเป็นที่ชื่นชมในกัลยาณมิตรให้ชุ่มชื่นดวงจิตเธอช่วยชุบชูชีวิตหลายชีวิตให้มีหวังยิ่งยามแผ่นดินแล้งแห้งหรือเร่าร้อนดังไฟ-แกร่ง-เธอแกร่งดั่งภูผาที่ยืนท้าต้านแรงลม แดด ฝนวิถียังเฝ้าฝ่าฟัน บากบั่น ยึดมั่น ก้าวไปบนถนนของคนจนและความจน แหละผจญไปบนเส้นทางของความจริงแม้ร่างนั้นดูบอบบาง หากยังฝืนกำหมัดหยัดยืนชูมือขึ้นสู่ฟ้า เพียรวาดฝัน ปรารถนา ปวงประชาพบทางแห่งเสรีใช่, เหมือนกับที่เธอว่าไว้ในบทกวี...“…

ในสวนบนเนินเขา (จบ)

ภู เชียงดาว
ข้าไม่สนใจที่จะก้าวไปข้างหน้า ข้าเดินอย่างสบายๆ ให้ทุกสิ่งดำเนินไปในวิถีของมัน มีข้าวสามทะนานอยู่ในย่าม มีฟืนใกล้เตาไฟ แล้วจะสนใจไยกับมายาและการบรรลุธรรม ชื่อเสียงและโชคลาภจะมีประโยชน์อันใด ข้านั่งในกระท่อม ฟังเสียงฝนยามค่ำ เหยียดขาอย่างอิสระอยู่ในโลก. ‘เรียวกัน’ ผมกลับมาพักอยู่ในสวนบนเนินเขาอีกครั้ง,ในวันที่ลมหนาวมาเยือน เป็นการกลับมาใช้วิถีของความเรียบง่ายและเป็นสุข, ผมรู้สึกเช่นนั้นจริงๆ เมื่อมาพักอยู่ในบ้านสวน ซึ่งนับวันสวนยิ่งคล้ายป่าไปทุกที ใจผมรู้สึกนิ่ง สงบมากขึ้น ไม่ต้องเคร่งเครียด เร่งรน หากใช้ชีวิตให้กลมกลืนและใกล้กับวิถีธรรมชาติให้มากที่สุดมาถึงห้วงยามนี้ ผมบอกกับตัวเองว่า…
↑