ไนท์ซาฟารีที่อยู่ของสัตว์กลางคืน ฉันไม่เคยไปที่นั่นสักครั้งเดียว แม้ว่าจะมีงานเปิดอย่างยิ่งใหญ่ ใครต่อใครก็เดินทางไปที่นั่น และฉันถูกถามบ่อยๆ ว่า “ไปไนท์ซาฟารีมาหรือยัง” “ทำไมไม่ไป”
ฉันได้แต่ยิ้มๆ ไม่ได้ตอบอะไร นอกจากว่า คนถามมีเวลาจริง ๆ ฉันก็จะอธิบายให้เขาฟังว่า ที่ไม่ไปเพราะไม่เห็นด้วยกับการสร้างไนท์ซาฟารีตั้งแต่ต้นและเห็นด้วยกับกลุ่มคัดค้านมาโดยตลอด ไปประชุมสัมมนากับเขาเสมอ
ส่วนที่ไม่ควรสร้างก็คือ อันดับแรก ไม่เห็นด้วยกับการเอาสัตว์ป่าเลี้ยงในกรงยิ่งเป็นสัตว์ในต่างแดนอีกยิ่งไม่ควร และสอง เห็นว่าไม่มีความจำเห็นใดๆ ที่จะสร้างเพราะใช้งบประมาณมากถึงสองร้อยกว่าล้าน และสาม พื้นที่ที่จะใช้เป็นพื้นที่ป่าที่ควรดูแลรักษาไว้เป็นป่าใกล้เมืองเชียงใหม่ รู้มาว่ามีพรรณไม้ในวรรณคดีอีกหลายอย่าง และสี่ การดูแลสัตว์จะต้องใช้น้ำจำนวนมาก ในขณะที่น้ำไม่เพียงพอสำหรับอุปโภคบริโภคอยู่แล้ว
ปลายปี 2551
เช้าวันที่ 26 ธันวาคม 2551องค์กรด้านการอนุรักษ์หลายองค์กรเช่นเครือข่ายคุ้มครองสัตว์ป่าไทย ภาคีคนฮักเชียงใหม่ ชมรมอนุรักษ์นกและสิ่งแวดล้อมล้านนา สถาบันสิทธิชุมชน และกลุ่ม Lanna Dog Rescue มีการวางหรีดอุทิศส่วนกุศลให้กับสัตว์ป่าที่เสียชีวิตในไนท์ซาฟารี และยื่นหนังสือกับผู้บริหารให้เปิดเผยข้อมูลในการทำงานการดูแลสัตว์ โดยมีองค์การกลางที่แต่งตั้งขึ้นมาใหม่ เพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วมและตรวจสอบได้อย่างโปร่งใส
“ไว้อาลัยแด่สัตว์ป่าที่มาตายในไนท์ซาฟารี”
พวงหรีด ที่เขียนว่า “ไว้อาลัยแด่...สัตว์ป่าที่มาตายในไนท์ซาฟารี” มีกระถางธูปอยู่ใกล้ๆ มีพระสวดบังสกุล ผู้คนที่ผ่านไปมาหยุดไว้อาลัยด้วย เด็กๆ จากปางแฟนและหนองควายคิดส์ร่วมไว้อาลัย โดยมีการแสดงหุ่นสัตว์ สวมหัวสัตว์นอนตายเกลื่อน
ผู้จัดการพื้นที่พิเศษเชียงใหม่ไนท์ซาฟารี และเจ้าหน้าที่ออกมารับจดหมายและบอกว่า เขาย้ายมาใหม่ มีทีมงานย้ายมาใหม่หลายคน และตั้งใจจะมาแก้ปัญหาในไนท์ซาฟารี และยินดีให้มีการแต่งตั้งคนนอกเป็นคณะกรรมการที่มาจากประชาชนหลายภาคส่วน เพื่อการมีส่วนร่วมของคนในท้องถิ่น
เกิดมาแล้วจะอยู่อย่างไร
ไนท์ซาฟารีเกิดขึ้นมาแล้วในเมืองเชียงใหม่ คำถามต่อไปคือ แล้วอนาคตจะอยู่อย่างไร เมื่อมีสัตว์ตายจำนวนมากถึง 300 ตัว ภาพข่าวสร้างความรันทดหดหู่ยิ่ง แต่เจ้าหน้าที่บอกว่าเป็นของเก่า ภาพเก่า ตอนนี้ได้มีการปรับปรุงการดูแลและมีการทำงานร่วมกับองค์กรส่วนสัตว์
นายแพทย์ รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์ (หมอหม่อง) ประธานชมรมอนุรักษ์นกและธรรมชาติล้านนา ได้กล่าวกับผู้บริหารว่า หากไนท์ซาฟารีไม่สามารถจัดการดูแลสัตว์ให้ดีได้ ก็เสนอว่าให้ปิดไป และดำเนินการไนท์ฟาซารีให้เป็นอย่างอื่น สัตว์ที่มีอยู่ก็พิจารณาส่งคืนไป หรือเอาไปไว้ตามที่ต่างๆ
ข้อเสนออีกอย่างหนึ่งคือ เปิดเวทีให้ภาคประชาชนได้รับรู้เรื่องราวในไนท์ซาฟารีและร่วมกำหนดอนาคตของเชียงใหม่ไนท์ซาฟารี
ได้มีการเชิญตัวแทนที่มายื่นหนังสือเรียกร้องเข้าไปข้างใน และฉันก็ได้ติดตามเข้าไปด้วย เจ้าหน้าที่ที่นั่นบอกว่า ไนท์ซาฟารีไม่สามารถเลี้ยงตัวเองด้วยธุรกิจการเก็บเงินคนเพื่อมาดูสัตว์ได้ แต่จะอยู่ได้ถ้าพัฒนาพื้นที่เพื่ออย่างอื่นด้วย เช่น ทำร้านอาหาร ขายของที่ระลึก จัดเป็นแหล่งท่องเที่ยวอื่น ๆ และตอนนี้ได้เปิดให้โรงเรียนต่างๆ นำเด็กเข้ามาจัดกิจกรรมต่างๆ เช่น ในวันนี้มีเด็กอนุบาลอยู่จำนวนหนึ่ง
ข้อสรุป
ฉันคิดไปเองว่าต่อไปนี้น่าจะเป็นเรื่องดีๆ บ้าง เมื่อต่างพูดคุยกันดีๆ มีท่าทีที่ดีต่อกันในการจัดการเพราะเราต้องยอมรับว่า สิ่งนั้นเกิดขึ้นมาแล้ว และสัตว์ต่างๆ ก็จากไปแล้วหลายตัว ผู้คนที่ทำงานก็ผ่านไปแล้วหลายรุ่น ที่สรุปกันว่า จะมีการแต่งตั้งกลุ่มคนภายนอกเข้าไปรับรู้รับฟังและร่วมดำเนินงานด้วยน่าจะเป็นทางออกที่ดีและเป็นจริงได้ แต่ก่อนอื่นต้องข้ามพ้นความไม่ไว้วางใจ และการกล่าวโทษซึ่งกันและกันก่อน ความร่วมมือจึงจะเกิดขึ้นได้