บ้านกลาย อ.ท่าศาลา จ.นครศรีธรรมราช
30 สิงหาคม 2553
คุณหญิงที่รัก
30 สิงหาคม 2553
คุณหญิงที่รัก
ฉันเพิ่งกลับมาจากทะเลกลาย
ฉันไม่แน่ใจว่า เคยพาคุณไปเดินชายหาดสักครั้งไหม หาดที่ทะลกลายเป็นหาดกว้างที่เดินได้ไกลจริง ๆ เพราะไม่มีอะไรขวางหาด ไม่มีใครปักเขตแดนว่าเป็นของใคร เธอจะเดินได้นับสิบกิโลเลยทีเดียว เดินจากปากแม่น้ำกลายไปเรื่อย ๆ
ปีนี้ฉันกลับไปที่ทะเลกลายหลายครั้ง กลับไปเพราะรู้สึกว่าไม่นานทะเลกลายจะเปลี่ยนไป ในระหว่างที่เดินอยู่ที่นั่น ฉันคิดถึงคนใกล้ตาย
ถ้าเราใกล้ตายเราจะทำอะไร
บางคนอาจจะมีคำตอบว่า ไม่ต้องทำอะไรหรอกเพราะเราใกล้ตายแล้ว อยู่ไปไม่นาน เรามาเสพสุขกันเถอะ อะไรที่สนุกสนานจงทำ คนอยู่ข้างหลังช่างมันไม่ใช่ฉัน
บางคนอาจจะมีคำตอบว่า ต้องทำอะไรอีกมากมายเพราะตายไปแล้วจะไม่ได้ทำ และอย่างไรก็จะตายแล้ว ต้องทำอะไรดี ๆ ก่อนตายเพื่อคนที่อยู่ข้างหลัง
เมื่อก่อนเราก็อยู่ ๆ ไป เหมือนไม่รู้ค่า แต่เมื่อมันกำลังจะเปลี่ยนไป ฉันบอกไม่ถูกจริง ๆว่ารู้สึกอย่างไร มันเกินกว่าคำอธิบายหรือเรียกว่าคำนับพัน ๆ คำก็บอกไม่หมด
บางทีฉันก็ขอโทษทะเลอยู่ในใจ ขอโทษที่ฉันละเลย ขอโทษที่ไม่รู้คุณค่า ขอโทษที่ฉันเป็นคนตัวน้อยนิดเกินกว่าจะดูแลทะเลกว้างเอาไว้ได้ ทั้งที่ฉันใช้ประโยชน์จากทะเลมาห้าสิบปีเท่ากับชีวิตฉัน ส่วนพ่อแม่ปู่ยาตายายของฉันก็ใช้ประโยชน์มานับร้อยปี
ฉันขอโทษพื้นทราย และผักบุ้งทะเล กุ้งเคยตัวเล็ก ๆ ที่อยู่ในทะเล นับต่อแต่นี้ไปเผ่าพันธุ์ของเจ้าก็จะหายไป เพราะน้ำทะเลไม่สะอาดเหมือนเก่า ทันทีที่มีการสร้างฐานปฏิบัติการขุดเจาะน้ำมันโดยบริษัทข้ามชาติที่ชื่อเซฟรอน
คุณหญิงคงจะสงสัยว่ามันเป็นอย่างไรใช่ไหมคะ โครงการท่าเรือเซฟรอนสร้างฐานปฏิบัติการเพื่อการขุดเจาะน้ำมันในอ่านไทย
เรื่องแรกที่น่าตกใจคือ เขาใช้พื้นที่ถึง 395 ไร่ มีโครงการ 36 ไร่ มากไหมคะ และความยาวที่ติดชายหาด 1,069 เมตร ความยาวหน้าท่า 300 เมตร พอจะนึกภาพออกไหม มันยื่นออกไปนอกฝั่ง 400-600 เมตร
มีอาคารสำนักงาน อาคารซ่อมบำรุง อาคารเก็บวัสดุ กองวัสดุ พื้นที่เก็บสารเคมีและของเสีย ลาดจอดรถ อาคารเก็บน้ำ แหล่งน้ำ และสร้างกำแพงกันคลื่นในทะเล เขื่อนกันคลื่นด้านใต้ ยาว 223 เมตร เขื่อนกันคลื่นด้านเหนือ ยาว 883 เมตร ยื่นออกจากแนวชายหาดประมาณ 531 เมตร
ทะเลบ้านฉันกำลังจะเปลี่ยนไป พื้นทรายที่ขาวสะอาดก็จะมีดินโคลน พวกขุดเจาะน้ำมันบอกว่า เขาจะกวาดดินโคลนทุกปี โดยใช้ตาข่ายดัก โอ...แล้วเขาจะเอาดินโคลนที่เป็นตะกอนไปทิ้งที่ไหน เขาคงไม่เอาไปทิ้งที่อเมริกาซึ่งเป็นบริษัทแม่ ใช่แล้ว เขาบอกว่าจะเอาไปทิ้งในทะเลตรงที่ลึกมาก ๆ
ทำเช่นนั้น ทะเลก็สกปรกเช่นเดิม บริษัทได้สัมปทานจากรัฐบาลสามสิบปี แต่ฉันว่าแค่สิบปีสิ่งมีชีวิตก็อยู่ไม่ได้แล้ว ทั้งคนและสัตว์ และไม่นานบริษัทก็ถอนตัวออกไป
ถามว่าคนท่าศาลาทั้งอำเภอได้รับผลกระทบไหม แน่นอนได้รับ คนที่อยู่จังหวัดใกล้เคียง ทุกคนได้รับหมด แต่มากน้อยต่างกัน คนที่กลายได้รับมากหน่อยเพราะอยู่ใกล้ คนบ้านกลาย บ้านฉันได้รับมากหน่อย อยากรู้ไหมได้รับอะไรบ้าง
อันดับแรก ระหว่างก็สร้างก็หนักหนาแล้ว ทั้งฝุ่นทั้งเสียงจากรถ
อันดับที่สองต่อไปเมื่อสร้างเสร็จมีคนงานสามพันคนไปทำงานในทะเลด้วย คนบ้านกลายจะได้ยินเสียงรถวิ่งทั้งวัน
อันดับต่อมา คนบ้านฉันจะไม่ได้นอนฟังเสียงคลื่นอีกแล้ว แต่ต้องฟังเสียงการทำงานของท่าเรือซึ่งดังแค่ไหนไม่รู้
ร้ายสุดสารเคมีพวกสารตะกั่วจากการเชื่อต่อการเผาไหม้นั่นเล่า และสารเคมีอันตรายจะถูกขนส่งมาไว้ที่โกดังชายทะเลซึ่งเรายังไม่รู้ว่ามีสารเคมีอะไรบ้าง อันตรายแค่ไหน และยังไม่เป็นที่เปิดเผย ว่าขนสารเคมีอย่างไร (มีข่าวว่าขนโดยทางรถ โอ...ถ้าเกิดอุบัติเหตุล่ะ)
คุณหญิงที่รัก แค่นี้คุณก็เห็นแล้วใช่ไหมว่ามันเป็นนรกสำหรับคนเป็นแค่ไหน
บริษัทขุดเจาะน้ำมันได้พาอะไรมาบ้าง หลังจากนี้มันจะมากันเป็นพรวนเลยเธอ เป็นเมืองอุตสาหกรรม หรือนิคมอุตสาหกรรม มีโรงไฟฟ้าถ่านหินซึ่งเป็นพลังงานสกปรกที่สุดแล้ว และมีอุตสาหกรรมปิโตรคมี
บริษัทขุดเจาะน้ำมันพวกนี้มีหลายบริษัท ร่ำรวยมาก และทำลายล้างทรัพยากรธรรมชาติมาเยอะแล้ว ทำน้ำมันรั่วมาหลายแห่ง เธอเคยได้ยินข่าวน้ำมันรั่วที่อ่าวเม็กซิโกไหม นั่นเป็นอีกบริษัทหนึ่ง และมีฐานเจาะน้ำมันระเบิดด้วย อย่างนี้เราจะไว้วางใจได้อย่างไร
นี่เป็นปัญหาเดียวกันทั้งภาคใต้ ตั้งแต่สตูล สมุย ท่าศาลา ตามแผนพัฒนาภาคใต้ มันคือการเปลี่ยนทะเลไทยเลยทีเดียว
ฉันส่งภาพมาให้เธอด้วย นี่คือภาพทะเลกลายที่สวยงาม ทะเลสวยขนาดนี้ มีเหลืออีกกี่แห่งเอาไว้ให้โลกชื่นชม เอาไว้เป็นที่อยู่ของปู ปลา และตัวเคย หรือกุ้งตัวเล็ก ๆ ที่เขาเอามาทำกะปิกันดีกว่า
ภาพนี้ มุมหนึ่งที่ทะเลกลาย เป็นที่ขึ้นเรือปู และอยู่ใกล้มัสยิด บ้านในไร่ สวยงามมาก มีทุ่งดอกแพงพวยสีขาวเต็มหาดเลยค่ะ น่าเสียดายมากถ้ามันจะหายไปอีกทั้งปูที่ขึ้นมาจากทะเล หาดทรายขาว และทุ่งดอกไม้ รวมทั้งมัสยิดใกล้ทะเลด้วย เพราะเรายอมให้เซฟรอนเข้ามาทำท่าเรือฐานปฏิบัตการณ์ขุดเจาะน้ำมันพร้อมกับนิคมอุตสาหกรรมต่อเนื่อง
แล้วฉันจะเขียนมาเล่าต่อนะคะ
แพร จารุ
สิงหาคม 2553
บล็อกของ แพร จารุ
แพร จารุ
ถ้าฉันพูดว่า อย่าเอาดอกไม้มาให้ฉันถ้าเธอไม่ได้ปลูกเอง เธออย่าโกรธฉันนะ ฉันจะเล่าให้เธอฟัง วันหนึ่งก่อนฤดูฝน ฉันเดินทางไปหมู่บ้านหลังดอยอินทนนท์ ฉันพบผู้ชายคนหนึ่ง เขาพูดว่า"เอาดอกไม้ของฉันออกจากหน้าอกเธอ"หนุ่มใหญ่คนหนึ่งพูดขึ้น หญิงสาวมีสีหน้าแปลกใจคงสงสัยว่าเธอทำอะไรให้เขาไม่พอใจ จึงไม่ยอมเอาดอกไม้ออกจากกระเป๋าเสื้อ "เอาออกเถอะ" เขายืนยันอีกครั้ง แต่หญิงสาวยังไม่ทำตาม ยังคงเอาดอกไม้เหน็บในกระเป๋าเสื้อตรงหน้าอกต่อ ในที่สุดเขาก็บอกว่า " มันอันตราย ดอกไม้ฉันมีแต่ยา"
แพร จารุ
หมู่บ้านหายโรงเรียนร้าง เดือนก่อนฉันเดินทางไปที่หมู่บ้านหนึ่ง แถวเชียงดาว ไกลเข้าไปในป่า พบโรงเรียนร้างไม่มีเด็ก ไม่มีครู โรงเรียนถูกปิดเพราะไม่มีเด็กเรียน และไม่ใช่แค่โรงเรียนร้างเท่านั้น หมู่บ้านก็หายไปด้วย ผู้ชายคนหนึ่งเล่าให้ฉันฟังว่าหมู่บ้านนี้ถูกซื้อไปแล้ว "จริงเหรอ เหมือนโฆษณาเลย โฆษณาอะไรนะ ที่ผู้ชายคนหนึ่งถามซื้อเกาะให้ผู้หญิง" ใครคนหนึ่งพูดขึ้น"ไม่ใช่แค่โฆษณาหรอก ละครโทรทัศน์ก็มีเหมือนกัน ชายหนุ่มคนหนึ่งเขาซื้อเกาะให้หญิงสาวเป็นของขวัญหากเธอแต่งงานกับเขา" ฉันบอกพวกเขา
แพร จารุ
แปลกใจใช่ไหมค่ะ ต้นไม้ใหญ่ อ่างเก็บน้ำและหมีแพนด้า มันเกี่ยวกันอย่างไร
เรื่องมันเป็นอย่างนี้ค่ะ เดือนฉันก่อนไปศาลากลางมา ที่หน้าศาลากลางมีคนมากมาย มีชาวบ้านมาประท้วงเรื่องการสร้างอ่างเก็บน้ำ
แพร จารุ
ในขณะที่ผู้คนที่มาดูต้นไม้ ต่างตื่นเต้นกับต้นไม้ใหญ่ต้นหนึ่ง ใหญ่ที่สุดที่นี่คือต้นจามจุรีหรือต้นก้ามปูที่สโมสรเชียงใหม่ยิมคานา เป็นสนามกอล์ฟเก่า เขาเล่ากันว่าต้นไม้นี้มีอายุมากกว่าร้อยปี ส่วนสูง 15 เมตร ผ่านการประกวดต้นไม้ใหญ่ที่ได้รับรางวัลของเทศบาลมาแล้ว
แพร จารุ
"ที่ซึ่งหนุ่มสาวหอบฝันมาทิ้ง" ฉันบอกเพื่อน ฟังดูน่าตกใจและดูจะเป็นคนใจร้ายไปสักหน่อย และหากว่าน้อง ๆ หนุ่มสาวที่นี่ได้ยินฉันพูดทำนองนี้ พวกเธออาจเสียกำลังใจ เพราะการเดินทางครั้งนี้เราพบหนุ่มสาวพวกที่ฉันคิดว่าเป็นพวก"หอบความฝัน"มากมายหลายคนทีเดียว
แพร จารุ
"ปายแบบเมื่อก่อนจะไม่กลับมาอีกแล้ว เรามาค้นหาคุณค่าใหม่กันเถอะ" เพื่อนคงรำคาญที่ฉันพร่ำเพ้อถึงความหลังครั้งก่อน (ฉันเขียนมาถึงตอนนี้เมื่อฉบับที่แล้ว ) เราได้เพื่อนใหม่ทันที เธอชื่อเนเน่ เธอบอกว่า เธอเดินทางมาที่นี่ปีละหลาย ๆ ครั้ง และแม้ปายจะเปลี่ยนไปอย่างไรเธอก็ยังชอบปาย เธอมาเพื่อหาที่นั่งอ่านหนังสือสบาย ๆ ช่วง เย็น ๆ ก็ออกเดินเล่นไปตามถนน เดินคุยกับคนโน้นคนนี้เพราะผู้คนส่วนมากเป็นมิตร
แพร จารุ
1 ปาย เปลี่ยนไปมาก และที่ฉันไม่กล้าไปปายก็เพราะกลัวความเปลี่ยนแปลง กลัวจะเสียใจกับความเปลี่ยนแปลงก็เลยพยายามจะลืมปายทำเหมือนหนึ่งว่าไม่เคยมี ไม่เคยไป
แพร จารุ
"ป้าไฟไหม้ ไฟไหม้ " หลานสาวส่งเสียงอยู่หน้าบ้าน "ไฟไหม้ที่ไหน" ฉันถาม เดี๋ยวนี้อาการตื่นกลัวเรื่องไฟไหม้ป่าหลังบ้านลดลงไปแล้ว หากเป็นเมื่อสองปีก่อน ฉันจะกลัวมาก กลัวจนตัวสั่นและรีบโทรศัพท์ไปแจ้งเหตุด่วนเหตุร้ายทันที และบางครั้งก็ลงมือดับไฟเองก่อนที่รถดับเพลิงจะมา พร้อมกับบ่นด่าคนที่ทำไฟไหม้ คนที่มาเก็บของกินในสวนร้างแต่ไม่เคยสนใจหน้าแล้งยามที่ไม่ค่อยมีอะไรเก็บกิน และเจ้าของสวนที่ทิ้งสวนตัวเองไว้แล้วไม่มาดูแล รวมถึงดับเพลิงที่มาช้าไม่ทันใจ
แพร จารุ
"อย่าลืมเอาถุงผ้าไปซื้อของ" ฉันเคยบอกใครต่อใครจนเขาเบื่อหน่ายกันแล้ว "อย่าเอาถุงพลาสติกเข้าบ้านถ้าไม่จำเป็น"และทุกครั้งที่ฉันเห็นถุงพลาสติกที่ใส่อาหารแล้ววางทิ้งไว้บนโต๊ะ ก็จะรู้สึกโกรธขึ้นมาทันทีและรีบเก็บแต่ถุงพลาสติกก็ไม่เคยหมดไปจากบ้านฉัน มันวางอยู่ตรงโน้นตรงนี้เสมอ ๆ
แพร จารุ
ผู้ชายคนหนึ่งนั่งทำงานอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ เขาขยันมาก นั่งทำงานทุกวัน เขามีเมียขี้คร้านกับหมาพุดเดิ้ลตัวเล็ก ๆ ที่ส่งเสียงเห่าแหลมเล็กทั้งวันทั้งคืน เสียงหมาเห่าดังมาก แต่เขายังนั่งทำงานอย่างไม่สนใจ เมียเขานอกจากขี้คร้านแล้วขี้รำคาญด้วย เธอจึงลุกขึ้นไปที่ประตูอย่างหงุดหงิดรำคาญใจเพราะเธอกำลังนอนอ่านหนังสืออย่างสำราญอยู่ ประตูบ้านยังไม่ปิด บ้านนี้ประตูจะไม่ปิดจนกว่าเจ้าของบ้านจะนอน ลักษณะพิเศษคือเจ้าของบ้านไม่ชอบปิดประตู เปิดไว้ทั้งวันทั้งคืน
แพร จารุ
หน้าร้อนใคร ๆ ก็ไม่อยากมาเชียงใหม่ อย่าว่าแต่นักท่องเที่ยวเลย คนที่อยู่เชียงใหม่ที่พอออกจากเมืองได้ก็จะพากันออกจากเมืองไปพักผ่อนที่อื่นฉันเป็นคนหนึ่งที่หนีออกจากเมืองเชียงใหม่ในช่วงหน้าร้อนเสมอ ให้เหตุผลกับตัวเองว่า ถือโอกาสกลับใต้ เป็นการกลับบ้านปีละครั้ง
แพร จารุ
“บ้านฉันไม่ได้อยู่ใกล้สถานบันเทิงเลยค่ะ แต่หนวกหูมากเหมือนกัน” ฉันบอกเพื่อนที่โทรศัพท์มาปรึกษาเรื่องที่บ้านของเธออยู่ใกล้สถานบันเทิง หลังจากที่ ฟังเธอบ่นปรับทุกข์ เรื่องเสียงเพลงหนวกหูจากสถานบันเทิง เธอเล่าว่าย้ายบ้านจากกรุงเทพฯ มาอยู่ต่างจังหวัดได้ไม่นาน ร้านอาหารคาราโอเกะก็มาเปิดข้างบ้าน