Skip to main content

ที่นี่อยู่ไม่ห่างจากทะเล

ป่าและเขาก็อยู่ไม่ไกล มีคลองส่งน้ำจากเขื่อนผ่านพื้นที่อย่างทั่วถึง ทำนาได้ปีละสองครั้ง ด้านป่าบนติดเขื่อน เขาปลูกทุเรียน เงาะ มังคุด ลองกอง ได้ผลที่มีรสชาติไม่น้อยไปกว่าทางภาคใต้หรือทางภาคตะวันออก แต่ชาวบ้านส่วนใหญ่ ถนัดปลูกผัก เพราะเก็บขายได้ตลอดทั้งปี


แต่ละวันจะมีรถสิบล้อขนผักผลไม้ วันละหลายสิบคันวิ่งจากตำบลต่างๆ ในอำเภอ มุ่งหน้าสู่กรุงเทพฯ พระประแดง สมุทรปราการ ตลาดไท ตลาดสี่มุมเมือง ฯลฯ พร้อมด้วยผลิตผลทางการเกษตรสารพัดอย่าง ตั้งแต่ของจำเป็นในครัวอย่าง ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด มะนาว พริก หอม กระเทียม ไปจนถึงผักเจ้าประจำบนแผงผักทั้ง กะเพราะ โหระพา สะระแหน่ บวบ ผักกาดขาว ผักกาดหอม คื่นช่าย ผักชี มะระ แมงลัก คะน้า มะเขือ ถั่วฝักยาว มะเขือเทศ ฯลฯ และผักพื้นบ้านขาจรอย่าง มะแว้ง ผักหวาน ขี้เหล็ก หัวปลี มะรุม บัวบก ฯลฯ


ชาวบ้านที่ปลูกผักขาย มีงานทำทุกวัน ใครขยันปลูกขยันเก็บก็ได้มาก หรือจะไปหาเก็บผักตามหัวไร่ปลายนามาขาย ก็ยังพอได้ค่ากับข้าว


ใบและดอกขี้เหล็กต้มสุก กิโลกรัมละ 10 บาท

มะแว้ง กิโลกรัมละ 20 บาท

พริกเขียว กิโลกรัมละ 20 บาท,พริกแดงกิโลกรัมละ 25 บาท

มะเขือพวงกิโลกรัมละ 20 บาท

กล้วยน้ำว้าหวีละ 7-10 บาท

ฯลฯ


ทุกหมู่บ้าน จะมีอย่างน้อยหนึ่งคน ที่มีอาชีพเป็นแม่ค้าคนกลาง รับซื้อพืชผักจากชาวบ้านขึ้นรถไปขายที่กรุงเทพฯ


เช้าถึงบ่าย รับซื้อผัก พอตกเย็นก็ขนผักขึ้นรถสิบล้อ ไปถึงตลาดตอนค่ำ นั่งขายไปจนสาย พอของหมดก็กลับมาบ้าน พักคืนหนึ่ง วันต่อมาก็เริ่มรับซื้อผักอีก


ชีวิตเป็นวัฏจักรวันเว้นวัน เงินต่อเงิน
เหนื่อย แต่เงินดี และหยุดพักนานกว่าสองวันไม่ได้ ไม่อย่างนั้นอาจจะเสียแผงของตัวเองให้คนอื่นไป


แรกทีเดียว ก็ยังมีอยู่แค่ไม่กี่คน แต่พอคนอื่นเห็นว่าเงินดี ก็เริ่มทำกันบ้าง ซี่งก็เป็นผลดีสำหรับชาวบ้าน เพราะเมื่อมีแม่ค้าหลายเจ้า ก็มีตัวเลือกตามชอบใจ


แม่ค้าบางคน จะซื้อแต่ของดี ราคาแพงหน่อยก็ยอม

แม่ค้าบางคน ให้ราคาถูก แต่ไม่เรื่องมากเรื่องคุณภาพ

แม่ค้าบางคน จ่ายเงินสด มีของมาขาย ก็เอาเงินไปเลย

แม่ค้าบางคน ชอบติดเงินชาวบ้าน ติดหลายหนจนชาวบ้านจำได้ไม่ครบ

แม่ค้าบางคน ชาวบ้านต้องเอาของไปส่งเอง

แม่ค้าบางคน เอารถวิ่งมารับซื้อถึงหน้าบ้าน

แม่ค้าบางคน มาเก็บของเองถึงในบ้าน ไม่ต้องลำบากคนซื้อ แต่ถ้าไม่ระวัง แม่ค้าก็อาจจะมาเก็บแล้วไม่บอก ถ้าไม่ทวง แม่ค้าก็เฉยเสีย

ฯลฯ

ใครใคร่ค้าแบบไหน ก็ตามชอบใจ


ชีวิตแม่ค้า รายได้ดี กลับมาบ้านที นับเงินเป็นฟ่อน แต่ราคาที่ต้องจ่าย คือเวลาที่ให้ครอบครัว


แม่ค้าหลายคน แม้จะมีเงินทองจนปลูกบ้านหลังเบ้อเริ่ม มีรถหกล้อของตัวเอง มีรถเก๋ง รถกระบะอีกอย่างละคัน แต่กลับไม่มีเวลาอยู่บ้าน ไม่มีโอกาสได้ใช้เงิน ไม่มีเวลาได้อยู่กับครอบครัว มีลูกก็ต้องฝากคนอื่นเลี้ยง มีบ้านก็ต้องฝากคนอื่นดูแล จนกระทั่งลูกเกือบจะลืมหน้าพ่อแม่


ในวันที่ได้หยุดพัก

บางคนใช้เวลาหมดไปกับการนั่งจั่วไพ่

บางคนเอาเงินไปใช้จ่ายหาความสุขนอกบ้าน

แต่บางคนไปไหนไม่ได้เพราะเงินทุกบาทต้องเอาไปใช้หนี้

จำนวนไม่น้อยที่ทำงานนอกบ้านเสียจนไม่สนิทกับคนในบ้าน พอกลับมาแล้วรู้สึกเหมือนคนแปลกหน้า


แม่ค้า พ่อค้าคนกลาง เงินผ่านมือวันละเป็นหมื่น มีเงินฝากเป็นแสนๆ แต่บางคน ลูกติดยา

ให้ค่าขนมลูกได้วันละหลายร้อย แต่เวลาไม่มีจะให้ กลายเป็นสิ่งมีชีวิตไฟลัมใหม่(ทันสมัยแบบคนเมือง) : สัตว์เลี้ยงลูกด้วยเงิน


จานรับสัญญาณดาวเทียมจานใหญ่ตั้งโชว์อยู่หน้าบ้าน

จักรยานยนต์รุ่นใหม่ 2-3 คันจอดเรียงกันอยู่ในโรงรถ ข้างรถกระบะป้ายแดง

ชีวิตทุกวันสัมพันธ์กับคนอื่นด้วยเงิน เงิน และ เงิน

น้ำใจ มีมากไม่ได้ เพราะมันทำให้ได้กำไรลดลง

คนมุ่งเข้าสู่อาชีพแม่ค้า พ่อค้าคนกลาง ด้วยเหตุผลเดียว “เงินมันดี”

กับราคาที่ต้องจ่าย คุ้มหรือไม่ ก็บริหารกันเอาเอง


น้องรุ่ง” สาวคนขยัน อยู่บ้านช่วยแม่ปลูกผัก ได้เก็บขายวันละหลายตังค์ บางทีก็เอาไปขายเองที่ตลาด อาศัยว่าเจรจาเก่ง จึงเป็นแม่ค้าสมัครเล่นฝีมือดี


วันหนึ่ง น้าอิ่ม แม่ค้าคนกลางในหมู่บ้าน มาชวนไปทำงานด้วยกัน แกจะจ้างให้น้องรุ่งไปช่วยขายของที่กรุงเทพฯ ให้เงินวันละสองร้อย ถ้าผ่านสามเดือนจะให้วันละสองร้อยห้าสิบ


น้องรุ่ง ส่ายหน้าอย่างไม่ต้องคิด

หนูอยู่บ้านสบายกว่า จะกิน จะนอน ก็ไม่ต้องเกรงใจใคร ไม่ต้องอดตาหลับขับตานอนขายของตั้งแต่ค่ำถึงเช้า อยู่บ้านปลูกผักได้วันละร้อยสองร้อยหนูก็พอใจแล้ว ที่สำคัญ...”


น้องรุ่งเว้นวรรคยิ้มอายๆ

ถ้าไปขายของแล้วหนูจะดูละครทีวีได้ไงละคะ !?”

บล็อกของ ฐาปนา

ฐาปนา
เมื่อแรกแรกที่มีข่าวว่าโรคนี้เกิดขึ้นในโลก ใครใครก็พากันเรียกชื่อมันว่าไข้หวัดหมู เพราะว่ากันว่ามันเป็นโรคของหมูที่ดันมาติดคน(ถ้าหากมีโรคของคนไปติดหมูไม่รู้จะเรียกว่าไข้หวัดคนด้วยหรือเปล่า) แต่ต่อมาเขาไม่อยากให้เรียกไข้หวัดหมู เพราะเกรงว่าจะเป็นการใส่ร้ายหมูซึ่งไม่มีความผิด และจะทำให้หมูทั่วโลกพลอยถูกรังเกียจ แต่คงไม่ใช่ความกลัวว่าหมูจะประท้วง เพราะถึงอย่างไรหมูก็มีสิทธิ์อันชอบเพียงอย่างเดียวคือสิทธิ์ในการเป็นอาหารของมนุษย์ ไม่สามารถชูป้ายประท้วงหรือเขวี้ยงก้อนอิฐใส่ตำรวจปราบจลาจลได้แต่ประการใด
ฐาปนา
ไม่เคยมีใครถามถึงความยินยอมพร้อมใจของทั้งคู่เลยว่าอยากจะย้ายจากบ้านเกิดเมืองนอนที่หนาวเย็นและเต็มไปด้วยพวกพ้อง มาอยู่ในเมืองร้อนที่ห่างไกลหลายพันกิโลเมตร หรือไม่ ถึงจะมีคนถาม แต่พวกเขาก็ไม่สามารถตอบได้ หรือแม้พวกเขาจะตอบว่า "ไม่อยากไป" แต่พวกเขามีสิทธิ์ปฏิเสธละหรือ ? ...
ฐาปนา
10 คำถามตั้งต้น เพื่อทำความเข้าใจมนุษย์ที่ถูกเรียกว่า "นักลงทุน"1. จากคำพูดของนักธุรกิจการเมืองที่มักจะอ้างถึง"ความเชื่อมั่นของนักลงทุน" อยู่เสมอ น่าสงสัยว่านักลงทุนจะเป็นมนุษย์ประเภทขาดความเชื่อมั่น มากกว่ามนุษย์ปกติทั่วไป หรือไม่?ตอบ ไม่มีใครทราบ แต่ถ้าสันนิษฐานอย่างไม่มีฐานอ้างอิง การลงทุนก็จำเป็นต้องใช้ความเชื่อมั่นไม่น้อยไปกว่าการพนัน ทว่าในแง่ของเหตุผลน่าจะมากกว่า เพราะการพนันจะใช้ปัจจัยด้านอารมณ์ความรู้สึกเข้ามาเป็นตัวกำหนดการตัดสินใจ ขณะที่การลงทุนจะต้องใช้เหตุผล ตัวเลข ตัวแปร เอกสารต่างๆ มากมายก่อนการตัดสินใจที่เต็มไปด้วยขั้นตอนซับซ้อน…
ฐาปนา
ลุงอู๋ ผู้ใหญ่บ้านประกาศเรียกประชุมชาวบ้านหมู่สิบสองตั้งแต่เช้าตรู่ เสียงประกาศนั้นเน้นย้ำนักหนาว่า หนึ่งทุ่มตรงวันนี้ทุกคนต้องไปร่วมประชุมให้ได้ เพราะนี่คือเรื่องความเจริญก้าวหน้าของหมู่บ้าน และีทุกคนจะได้ประโยชน์ โชคดีที่วันนั้น เป็นช่วงว่างจากการทำไร่ ทำนา ที่สำคัญ ละครสุดฮิตที่ชาวบ้านติดกันก็เพิ่งจะจบลงไป พอตอนค่ำ ชาวหมู่บ้านจึงมาประชุมที่ศาลาอย่างหนาตา
ฐาปนา
ลุงเหมือน อดีตทหารผ่านศึก คนปลูกแตงโมมือวางท้อปไฟว์ประจำหมู่บ้าน นั่งมองไร่แตงโมอย่างสบายอารมณ์ปีนี้แตงโมราคาดีไม่น้อย พ่อค้ามารับซื้อหน้าไร่กิโลกรัมละสิบห้าถึงยี่สิบห้าบาท ยิ่งลูกใหญ่ยิ่งได้ราคา มดแมลงก็ไม่ค่อยจะกวนเท่าไร ลุงเหมือนกะว่าปีนี้คงได้เงินจากแตงโมสักห้าหกหมื่น แล้วจากนั้นจะได้ปลูกกะเพรา โหระพา ใบแมงลัก แบบ "พอเพียง-เพียงพอ" บ้าง
ฐาปนา
ยายช้อย คนเคยรวย ชีวิตเปลี่ยนไปมาก หลังจากเป็นหนี้สหกรณ์ฯ หลายแสน ก็ใครจะไปคิดเล่า อยู่ๆ เคยเลี้ยงหมูได้กำไรทีละเป็นแสน จู่ๆ หมูราคาตก กำไรที่คาดหวังเลยเข้าเนื้อแทน เมื่อทนทำต่อไป ยิ่งทำก็ยิ่งขาดทุน ทุนหายกำไรหด จนกลายเป็นหนี้ ถึงที่สุดก็ต้องหยุดเลี้ยง ยายช้อยผู้เคยเดินชูคอสั้นๆ ป้อมๆ ของแกไปทั่วหมู่บ้าน ในฐานะเมียอดีตกำนันหลายสมัย มาบัดนี้ กลับไม่สง่าผ่าเผยเป็นคุณนายกำนันเหมือนเดิมอีกแล้ว
ฐาปนา
เกษตรทางเลือก เกษตรอินทรีย์ เกษตรธรรมชาติ เกษตรผสมผสาน เกษตรแนวใหม่ ฯลฯ ล้วนแต่น่าสนใจ และกำลังเป็นทางเลือกสำหรับการทำการเกษตรในอนาคตทว่า ชาวบ้านจำนวนมากก็ยังคงรู้จักอยู่แค่อย่างเดียวคือ เกษตรเคมี ฟังดูอาจจะขัดกับความรู้สึกของคนชั้นกลางจำนวนหนึ่ง ที่กำลังอินกับกระแสรักสุขภาพ แต่ก็โปรดรับรู้เถิดว่า ผักที่ท่านซื้อจากตลาด(ไม่ว่าจะติดแอร์หรือไม่ก็ตาม) เกือบจะร้อยเปอร์เซนต์ ล้วนมีสารเคมีทั้งสิ้น  มากบ้างน้อยบ้างตามประเภทของผัก และตามปริมาณการใช้ของผู้ปลูก
ฐาปนา
ผมยังจำได้ดี ภาพของชายวัยเจ็ดสิบนั่งอยู่บนโต๊ะไม้ตัวเล็กๆ คร่ำเคร่งอยู่กับการจิ้มนิ้วไปบนแป้นพิมพ์ดีด ขณะที่ข้างกายมีถังอ๊อกซิเจนขนาดใหญ่ต่อสายยางยาวมาสู่จมูกเป็นภาพที่ชวนให้ครั่นคร้าม ไม่น้อยไปกว่าชื่อเสียงเรียงนามในฐานะตำนานที่ยังมีชีวิตเจ้าของบ้านหันมาบอกให้รอประเดี๋ยว เดี๋ยวจะไปนั่งคุยด้วย ผู้นำทางจึงกระซิบให้ลงไปนั่งรอที่ห้องรับแขก
ฐาปนา
ชีวิตชาวนาชาวไร่ สินค้าที่ใช้ ร้อยละเก้าสิบเก้าหนีไม่พ้นซื้อจากร้านค้าในหมู่บ้าน นานๆ จะได้เข้าตลาดในอำเภอ หรือ ห้างใหญ่ในตัวจังหวัดเสียที ก็ของใช้จำเป็นอย่าง สบู่ ยาสีฟัน ผงซักฟอก ยาสระผม ฯลฯ มันเป็นของประเภท ที่ไหนก็มี ซื้อที่ไหนก็ไม่ต่างกัน ราคาอาจถูกแพงกว่ากันบ้างไม่กี่บาท น้อยรายที่สนใจรักสวยรักงามถึงขนาดต้องใช้เครื่องสำอางค์ราคาเป็นร้อยเป็นพัน หรือ สินค้าเกรดเอ คุณภาพเกินร้อยอย่างที่เขาชอบโฆษณา
ฐาปนา
หลายปีที่ผ่านมา พื้นที่การเกษตรขยายตัวอย่างช้าๆ จากพื้นที่ดินเค็มหรือพื้นที่ดอนอันแห้งแล้งก็แปรเปลี่ยนเป็นที่สวน ที่ไร่ ที่นา เมื่อพื้นที่ขยายตัวไปมาก คลองส่งน้ำก็ถูกขุดต่อไปจนถึงพื้นที่ บางแห่งคลองไปไม่ถึงก็ขุดหาแหล่งน้ำใต้ดิน เพื่อจะพลิกฟื้นผืนดินไร้ชีวิตให้กลับมามีชีวิตให้ได้อัตราเร่งเพิ่มขึ้น เมื่อราคาสินค้าเกษตร โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "ข้าว" มีราคาสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ที่ดินรกร้าง ที่ป่ารกเรื้อ ถูกรถไถจัดการเสียเรียบเตียน ไม่กี่วันก็พร้อมสำหรับการเพาะปลูก คลองส่งน้ำสายใหม่(เทคอนกรีต) ที่จะถูกต่อมาจากลำคลองสายหลักอยู่ระหว่างการก่อสร้าง เสียงรถเกรดดิน รถบรรทุก รถบด…
ฐาปนา
กลางเดือนกุมภาพันธ์ ดูเหมือนแดดจะแผดแสงก่อนที่ดวงตะวันจะขึ้นเสียอีก ความร้อนแห่งวันเริ่มต้นพร้อมกับเสียงไก่ขัน เด็กๆ ไปโรงเรียน ผู้ใหญ่ก็จับจอบจับเสียมเตรียมตัวไปไร่  หลังจากฤดูหนาว(กว่าปกติ)ผ่านพ้นไปอย่างรวดเร็ว หน้าร้อนปีนี้ ก็เข้าแทนที่อย่างแทบไม่ทันตั้งตัว แต่ชีวิตคนใต้ท้องฟ้า จะร้อนจะหนาวแค่ไหนก็ได้แค่บ่น แล้วก็ทนๆ กันไป กระนั้น ความร้อนตามทุ่งนา ป่า เขา ก็ยังพอมีร่มให้หลบ มีลมเย็นพัดโชยให้คลายได้บ้าง
ฐาปนา
แสงสีแดงพาดผ่านท้องฟ้าสีดำ เหนือดินแดนปาเลสไตน์เหนือหมู่ตึกอันแออัดและทรุดโทรม ลูกเหล็กบรรทุกดินระเบิดพุ่งปะทะคอนกรีตหนึ่งลูก สองลูก สิบลูก ร้อยลูก พันลูก หมื่นลูก แสนลูก ล้านลูก