รุ่งเช้าตื่นมา อากาศเย็นค่อนไปถึงหนาว ในขณะที่คณะที่มาด้วยกันยังนอนหลบกันอย่างเมามันจากอาการเพลียเพราะการเดินทาง ผมเดินลงไปในห้องครัวเผื่อเจออะไรที่ทานได้บ้าง หน้าห้องครัวเจ้าของบ้านได้ติดรูปคนในครอบครัว รูปลูกชายสองคน ที่ผมแปลกใจคือมีรูปหนึ่งที่ไม่ใช่รูปของผู้ชาย เป็นรูปคล้ายนางฟ้ามีข้อความเขียนว่า “Bless this home” ทำให้นึกถึงบ้านคนไทยที่มีการเขียนหน้าบ้านต่างๆหลายอย่างเช่น “มั่งมีศรีสุข” บ้าง “บ้านนี้อยู่แล้วรวย” บ้าง
นางฟ้าและข้อความในบ้าน
สักพักทีมงานฝ่ายสวัสดิการตื่นและลงมาทำอาหารในห้องครัว เมื่อมีการสำรวจเครื่องใช้เครื่องครัวแล้วปรากฏว่า หม้อหุงข้าวมีขนาดเล็กเกินกว่าคณะของเราจะกินอิ่ม จึงต้องมีการหาหนทางที่จะหาภาชนะที่จะหุงข้าวซึ่งมีเพียงหม้อที่ไม่ใช่หม้อหุงข้าวไฟฟ้า ซึ่งไม่มีใครหุงด้วยแก๊สเป็น ผมจึงอาสาเป็นคนหุงข้าวเนื่องจากมีประสบการณ์ในการหุงข้าวด้วยฟืนมา ผมจึงมีตำแหน่งเป็นคนหุงข้าวประจำของคณะโดยอัตโนมัติ
พี่ทอด์ด ทองดี ได้บรรยายให้ฟังเพิ่มเกี่ยวกับเมืองสแครนตัน ซึ่งเป็นเมืองที่มีชื่อเสียงเกี่ยวกับเรื่องของถ่านหิน ถ่านหินสามารถแยกชนิดใหญ่ ๆ ได้เป็น 2 ประเภท คือ แบบนิ่ม Bituminous Coal จะเป็นสีออกเทาๆ ซึ่งพบได้หลาย ๆ ที่มากในโลกนี้ แบบที่สอง เป็นแบบแข็ง Anthracite Coal สีดำเข้ม ซึ่งพบได้มากในสองแห่งคือที่เมืองสแครนตัน กับตอนใต้ของประเทศจีน
ทำให้ในอดีต สแครนตันเป็นเมืองมีความสำคัญในการเดินรถไฟของอเมริกา นอกจากเป็นชุมทางแล้วถ่านหินจากเมืองนี้เป็นพลังงานให้แก่รถไฟได้เดิน ปี 1959 หรือ 50 ปีก่อนมีพ่อค้าเหมืองที่สัมปทานได้จากรัฐมาอยู่กันมากกลายเป็นย่านคนรวยของเมือง ทำให้สแครนตันช่วงนั้นมีคนเข้ามารับจ้างเป็นคนงานในเหมืองถ่านหินมาก แต่หลังจากที่บ่อเหมืองถ่านหินเริ่มหมดไป สแครนตันก็กลับมาเงียบสงบอีกครั้ง
เหมืองถ่านหินได้ก่อเกิดอาชีพหนึ่งในเมืองเหมืองคือ Bracker boys เป็นเด็กรับจ้างที่ต้องคอยคัดแยกขนาดของหิน รวมถึงคุณภาพของถ่านหิน หลังจากนั้นไม่นาน Bracker boys ทุกคนป่วยเป็นโรคปอดดำและเสียชีวิตสองในสามคน จึงทำให้เกิดกฎหมายแรงงานเด็กเกิดขึ้นทั่วโลกจากเหตุการณ์นี้
ลอร์รี่ ซึ่งเป็นพี่สาวของพี่ทอด์ดและทำงานในสถานที่ดูแลคนชรา ทำกิจกรรมนันทนาการร่วมกับคนชราเพื่อไม่ให้เป็นโรคเหงาซึม เนื่องจากที่อเมริกาคนชราจะเป็นโรคซึมเศร้ากันมากอันเกิดมาจากการที่บางคนอยากทำงานอยู่ แต่อายุงานต้องเกษียณแล้ว บางคนลูกหลานไม่สามารถมาดูแลอยู่ใกล้ชิดได้ ทำให้เกิดความเครียดนำไปสู่โรคซึมเศร้า บางคนกินไม่ได้นอนไม่หลับ บางคนถึงขั้นคิดสั้นฆ่าตัวตายก็มี
“ลองนึกถึงที่ดีใจที่สุดในชีวิตคืออะไร” ลอร์รี่ถามสมาชิกคนชรา
“ตอนที่ลูกเรียนจบมหาวิทยาลัย” คนหนึ่งตอบ
“ตอนที่แฟนมาขอแต่งงาน” อีกท่านหนึ่งตอบ
“...................ฯลฯ” ต่างคนต่างตอบนานา ลอร์รี่ได้เห็นชายคนหนึ่งยกมือขึ้น แล้วนิ้วที่มีอยู่ทุกนิ้วงอหมด
“ผมดีใจที่สุดในชีวิตคือตอนที่มีการปิดเหมืองครับ” อดีต Bracker boys ตอบ
ลอร์รี่นำกิจกรรมนันทนาการ มีบทเพลงที่ได้เล่าเรื่องชีวิตของคนงานเหมืองล่องลอยผ่านหุบหิน
“แบกน้ำหนักวันละ 16 ตัน
ทุกวันผ่านไปสิ่งที่ได้คือแก่ลงอีกวัน
ติดหนี้เพิ่มขึ้นกว่าเดิมอีกนิด
นักบุญปีเตอร์ ท่านอย่าเพิ่งเรียกตัวกลับสวรรค์เลย
ฉันยังติดหนี้ในร้านค้าเจ้าของเหมืองอยู่.....” (บทเพลงชีวิตคนเหมือง จากคำบอกเล่าของ ทอด์ด ทองดี)
หลังจากปิดเหมือง บริษัทและพ่อค้าเหมืองทยอยออกจากเมือง คนสแครนตันเริ่มมีความหวังว่าบ้านเมืองของพวกเขาจะกลับมาสงบอีกครั้ง
แต่ในระยะเวลาสิบห้าปีที่ผ่านมา คนจากภายนอกที่เบื่อกับความวุ่นวายของเมืองใหญ่ ๆ และมองหาเมืองเล็ก ๆ ที่สงบ เริ่มทยอยกลับมาหาเมืองสแครนตัน อีกครั้งหนึ่ง มีแก๊งต่าง ๆ เริ่มเข้ามา มีทั้งแก๊งค้ายา ที่น่ากลัวมาก มีแก๊งขับมอเตอร์ไซด์ Big bike คันใหญ่ ๆ เสียงดังรอบกรุง
ปัญหานี้มันเหมือนกำลังจะเกิดขึ้นที่ชุมชนปกาเกอะญอแห่งป่าสนมูเจะคี บ้านเกิดของผม เพียงพื้นที่จะยกระดับเป็นอำเภอ ความวุ่นวายที่ไม่คาดคิดก็ค่อยมาเยือนทีละอย่าง คนแปลกหน้าเข้ามามากขึ้นๆ คนที่คุ้นเคยเริ่มทำตัวแปลกขึ้น
เมื่อฟังเรื่องราวที่เกิดขึ้นกับชีวิตคนดั้งเดิมในสแครนตัน ผมเองไม่มีอะไรอะไรจะเสนอ เพราะรู้สึกว่าต้องกลับไปฟัดกับสิ่งเหล่านี้เหมือนกัน แต่กับสแครนตันผมมีแต่คำว่า “Bless this home”
เกาะรั้วสนามดูเด็กแข่งเบสบอล
เด็กเอาจริงเอาจังกับการแข่งขัน
โลโก้ป้ายของผู้สนับสนุน