Skip to main content

บทความที่แล้วพยายามจะให้ความหมายของ “กวีเกรียน” ว่ามีลักษณะอย่างไร แล้วเมื่อลองมาวิเคราะห์ พิจารณา สามารถสรุปรวบยอดได้ว่า กวีเกรียน นั้นเดินทางล้าหลัง อยู่ถึง 3 ก้าวด้วยกัน


ก้าวที่ 1 คือ ขาดการทบทวนอดีต ไม่สามารถนำอดีตมาเป็นบทเรียนได้ ไม่สามารถสกัดเก็บซับเอาข้อดี ข้อเสียในอดีตมาเป็นฐานคิดในการวิเคราะห์สังคมการเมือง


จะว่าไปบทเรียนในอดีตของสังคมไทยก็มีให้ศึกษาเรียนรู้อยู่ไม่น้อย ไม่ว่าจะเป็นช่วงของการเปลี่ยนแปลง 2475, การต่อสู้ของเสรีไทยในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง การต่อสู้กับรัฐบาลเผด็จการในอดีตหรือกระทั่งการต่อสู้อยู่ในป่าของพคท.ฯลฯ เหล่านี้ล้วนแล้วแต่เป็นเนื้อหาการต่อสู้อันเข้มข้นที่เป็นขุมทรัพย์ของการเรียนรู้และแรงดลใจ แต่กวีกลับเรียนรู้จากสิ่งเหล่านี้แบบผิด ๆ


ก้าวที่ 2 คือ ตามสังคมไม่ทัน กวีอาจมัวเมาหมกมุ่นอยู่กับจิตวิญญาณหรืออะไรที่สูงส่งเสียจนไม่ทราบว่าโลกได้ก้าวไปถึงไหนแล้ว ดังนั้นจึงไม่แปลกที่กวีมักจะมองไม่เห็นข้อดีของความเปลี่ยนแปลงในปัจจุบันและมักจะมีท่าทีต่อต้านความเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะในโลกทุนนิยม กวีต่อต้านทุนนิยมโดยไม่ตระหนักแม้แต่นิดเดียวว่าตนเองเป็นผู้หนึ่งที่ช่วย “แบก” ให้โลกแห่งทุนนิยมเคลื่อนไปข้างหน้า กวีประณามนายทุนในขณะที่นั่งดื่มไวน์ชั้นดีหรือใช้เทคโนโลยีที่นายทุนผู้นั้นเป็นเจ้าของ


ก้าวที่ 3 มองไปข้างหน้าไม่ได้ สองข้อที่กล่าวมาทำให้กวีไม่สามารถมองไปข้างหน้าอย่างถูกต้อง แม่นตรงได้ ไม่สามารถประเมินแนวโน้มหรือจับทิศทางความเป็นไปของโลกและสังคม ขาดวิสัยทัศน์ คาดการณ์ผิดพลาด


เป็นต้นว่า ไม่สามารถวิเคราะห์หรือมองไกลได้ว่าการเคลื่อนไหวของพันธมิตร ฯ นั้น ทำลายระบอบประชาธิปไตยและที่สุดแล้วจะทำลายความเข้มแข็งของภาคประชาชนลง เพราะแท้จริงแล้วการเคลื่อนไหวของพันธมิตร ฯ ดำเนินไปภายใต้เงาปีกของระบอบราชการที่มีศาลและกองทัพและข้าราชการระดับสูงเป็นตัวขับเคลื่อนสำคัญ ในขณะที่ประชาชนที่เข้าร่วมนั้นเป็นเพียงบริวารเท่านั้น-ข้อสังเกตเช่นนี้ กวีเกรียนจะมองไม่เห็นเพราะเชื่อว่าข้าราชการระดับสูงหรือผู้ดีจะบันดาลให้ประชาชนมีความสุข ความเจริญได้ ในขณะที่นักการเมืองนั้นมีแต่จะโกงกิน


3
ก้าวที่เชื่องช้าของกวี ส่งผลให้กวีไทยเป็นอย่างที่เป็นอยู่ ขาดการยอมรับทั้งที่มีความสามารถ การเข้าร่วมกับพันธมิตร ฯ ยิ่งทำให้สภาพบรรยากาศของกวีไทยอาการหนักเข้าไปอีก ปัญญาชนได้แต่ส่ายหัว ในขณะที่ประชาชนเสื่อมศรัทธา


ในที่นี้จะขอหยิบยกบางบทกวีมาให้ลองอ่าน บทกวีที่ยกมาเป็นของเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ หนึ่งในกวีที่ร่วมหัวจมท้ายกับพันธมิตรฯ มาตลอด เมื่อเทียบกับคนอื่น ๆ แล้วเข้าใจว่าเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ เขียนบทกวีให้พันธมิตรฯ มากที่สุด แม้กระทั่งคืนวันที่ 25 สิงหาคม ที่ผ่านมา เขาก็ยังขึ้นเวทีพันธมิตรฯ พร้อมขลุ่ยคู่ชีพ ปลุกระดมมวลชนให้ร่วมกันล้มล้างรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง


บทกวีชิ้นที่หยิบยกมานี้มีชื่อว่า “ทับซ้อน ทับทรวง” กล่าวถึงการสูญเสีย “เขาพระวิหาร” ซึ่งเนาวรัตน์มองว่าเป็นการ ”ประจานโง่ทั้งโลกา” แน่นอน เนาวรัตน์ มุ่งโจมตีรัฐบาลสมัคร สุนทรเวช ที่สนับสนุนกัมพูชาขึ้นทะเบียนเขาพระวิหารเป็นมรดกโลก แต่ใครๆ ก็รู้ว่าเขาพระวิหารตกเป็นของเขมรอย่างเป็นทางการมาตั้งแต่ศาลโลกตัดสินแล้ว การมุ่งโจมตีรัฐบาลสมัครในเรื่องนี้จึงเป็นเรื่องน่าสมเพชของกวี มากกว่าใครอื่น


เนาวรัตน์ ว่าต่อไปว่าการเสียเขาพระวิหารนั้น เสียศักดิ์ศรี เสียที่เกิดเป็นคนไทย จากนั้นก็โยงเข้าสู่เรื่องของทุนนิยมและรัฐบาลหุ่นเชิดแบบเดียวกับพันธมิตร ฯ


ผมเคยเขียนไปแล้วว่าบทกวีการเมืองนั้นให้งามทั้งเนื้อหาและภาษานั้นยาก บทกวีชิ้นนี้ของเนาวรัตน์ก็เช่นเดียวกัน แสดงให้เห็นถึงลักษณะที่เรียกว่า “สุกเอาเผากิน” เพราะไม่มีอะไรเลยนอกจากการก่นด่าด้วยภาษาแบบเดียวกับที่พันธมิตรฯ ใช้ “ปล้นชาติ ปล้นแผ่นดิน” “อันธพาลครองเมือง”


บทกวีชิ้นนี้ของเนาวรัตน์ ไม่มีอะไรให้ตีความ ทื่อและเท่อ ขาดศิลปะ ลองอ่านดูเองก็แล้วกัน ผมคิดว่าบางทีบทกวีตามฝาผนังในห้องน้ำยังน่าอ่านกว่านี้อีก.

         ๏ ทับซ้อน ทับทรวง ๏
         
๏ เสียเขาพระวิหาร
        
ประจานโง่ทั้งโลกา
        
เสียสัจจะวาจา
       
จะรักษาอธิปไตย
       
        
๏ เสียศักดิ์และเสียศรี
       
ทั้งเสียทีที่เป็นไทย
       
เสียท่าพวกสาไถย

           เล่ห์กะเท่ พวกนายทุน
       
        
๏ ทับซ้อน กันซ้อนซับ
       
มันจับมือกันชุลมุน
       
เชิดรัฐบาลหุ่น
       
ที่หอกหักเข้าชักยนต์
       
       
๏ ผิดกฎ ว่ากฎผิด
       
ต้องติดกับว่าติดกล
        
แก้กฎ ด้วยโฉดฉล
       
เข้าปล้นชาติปล้นแผ่นดิน
       
       
๏ ย่อยยับแสนทรัพยา
       
ให้ผีบ้า ให้ห่ากิน
       
อาเพศ ทั้งปถพิน
       
พวกอันธพาลมันครองเมือง
       
       
๏ เสียเขา พระวิหาร
       
ประจานชั่วได้ทุกเรื่อง
       
ชั่วร้ายอันรุ่งเรือง
       
ระยำยำ ประเทศไทย
       
       
เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์
       
.๒๓//๕๑


บล็อกของ เมธัส บัวชุม

เมธัส บัวชุม
มหาชนสีแดงยื่นบันไดแห่งการยุบสภาให้นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ปีนลงมาอย่างง่าย ๆ ชนิดที่บัวไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น แต่ไม่เป็นผลอะไร ด้วยโมหะจริต นายอภิสิทธิ์  เวชชาชีวะ ดึงดันจะอยู่ในตำแหน่งต่อไปแม้ว่าจะต้องทำอะไรที่เสียเกียรติความเป็นผู้นำไปมากก็ตาม
เมธัส บัวชุม
การเคลื่อนพลของคนเสื้อแดงทั้งแผ่นดินน่าตื่นตาตื่นใจและอลังการสมการรอคอย แม้ว่าการมาทางเรือจะผิดจากความคาดหวังอยู่มากก็ตาม ผมยืนรอชมขบวนเรือของคนเสื้อแดงบนสะพานกรุงธนนานกว่า 3 ชั่วโมงพร้อมกับแดงคนอื่น ๆ เต็มสะพาน โบกไม้โบกมือ ไชโยโห่ร้องกับคนเสื้อแดงที่ขับรถผ่านไปมา
เมธัส บัวชุม
แม้ผลการตัดสินคดียึดทรัพย์เป็นสิ่งที่คาดการณ์ได้อยู่แล้ว แต่คนเสื้อแดงหลายคนยังรู้สึกเจ็บปวด บางคนถึงขั้นหลั่งน้ำตาทั้งที่เงินนั้นไม่ใช่เงินของตนเอง พวกอำมาตย์ พรรคประชาธิปัตย์และคนเสื้อเหลืองไม่มีทางเข้าใจได้เลยว่าที่คนเสื้อแดงหลั่งน้ำตานั้นไม่ใช่เพราะเสียดายเงินของอดีตนายก ฯ ทักษิณ  ชินวัตร ที่ถูกยึดไปอย่างไม่เป็นธรรม แต่เป็นเพราะรู้สึกเจ็บปวดที่ตนเองทำอะไรไม่ได้เมื่อเห็นความอยุติธรรมบังเกิดขึ้นต่อหน้าต่อตาครั้งแล้วครั้งเล่า
เมธัส บัวชุม
ไม่ว่าผลการตัดสินคดียึดทรัพย์ (ปล้นทรัพย์อย่างถูกกฎหมาย) ที่มากที่สุดในประวัติศาสตร์ ของอดีตนายก ฯ ทักษิณ ชินวัตร จะออกมาเป็นอย่างไร การลุกฮือของคนเสื้อแดงก็ยังคงเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เสื้อแดงจำนวนไม่น้อยอาจไม่ได้ยี่หระเลยกับทรัพย์สินของอดีตนายก ฯ ทักษิณ ชินวัตรเพราะนั่นเป็นราคาที่อดีตนายก ฯ ต้องจ่ายสำหรับการต่อสู้เรียกร้องประชาธิปไตย หลายคนจะได้เรียนรู้ว่าประชาธิปไตยนั้นถ้าไม่จ่ายด้วยเลือดและชีวิตก็ต้องจ่ายด้วยทรัพย์สินแสนแพง
เมธัส บัวชุม
 เมื่อความขัดแย้งระหว่างฝักฝ่ายต่าง ๆ เขม็งเกลียวแน่นใกล้ถึงจุดวิกฤติ ข่าวเกี่ยวกับการทำรัฐประหารก็ลอยมาจากทางโน้นทางนี้เป็นระยะ น่าเชื่อบ้าง ไม่น่าเชื่อบ้าง ราวกับว่ารัฐประหารเป็นทางออกเดียวในการจัดการปัญหา
เมธัส บัวชุม
การเข้าครอบครองที่ดินบนเขายายเที่ยงอย่างผิดกฏหมายขององคมนตรีคุณธรรมสูงอย่างสุรยุทธ์ จุลานนท์ นั้นไม่ใช่เรื่องแปลกประหลาดแม้แต่น้อย ไม่ใช่ข้อค้นพบที่น่าตื่นเต้น ไม่ใช่ความลับที่น้อยคนรู้ ชาวบ้านร้านตลาดในบริเวณนั้นต่างก็รู้กันเป็นอย่างดีว่าวิลล่าสวยงามบนเขายายเที่ยงนั้นเป็นของใคร
เมธัส บัวชุม
ผมค่อนข้างแปลกใจที่สังคมไทยยังไม่เกิดสงครามกลางเมืองขึ้น ว่าที่จริงสงกรานต์เลือดเมื่อปีกลายที่ผ่านมา เป็นโอกาสเหมาะไม่น้อยสำหรับการเกิดสงครามกลางเมืองซึ่งอาจจะจบลงด้วยการทำลายพลังประชาชนรากหญ้าและคนชั้นกลางฝ่ายก้าวหน้าลงอย่างย่อยยับ จนยากที่จะฟื้นกลับคืนมาใหม่ หรืออาจเป็นไปในทางกลับกันก็ได้หากประชาชนได้รับชัยชนะคือระบอบประชาธิปไตยจะขยับไปข้างหน้าอย่างก้าวกระโดด อำนาจของอำมาตย์จะถูกจำกัดวง พรรคประชาธิปัตย์ไม่ได้ผุดไม่ได้เกิด?
เมธัส บัวชุม
-1- ฉันมีวิธีเผชิญหน้ากับอาการนอนไม่หลับด้วยการนอนลืมตาอยู่ในความมืด พยายามไม่คิดอะไร แต่ดวงความคิดของฉันก็ไหลลอยไปสู่เรื่องนั้นเรื่องนี้ หวนรำลึกไปถึงสถานที่และผู้คนที่ฉันเคยพานพบประหนึ่งว่าฉันเพิ่งจากผู้คนและสถานที่เหล่านั้นมา
เมธัส บัวชุม
เรื่องราวในชีวิตของคนเราสามารถนำมาเขียนแต่งเป็นนิยายได้ทั้งนั้น โดยการใส่พล็อตหรือท้องเรื่องเข้าไป ตีความให้ดูน่าสนใจ แล้วเสาะหา(สร้าง)ข้อมูลเพื่อยัดลงไปในพล็อตที่วางไว้โดยอาจหยิบเพียงบางช่วงบางตอนของชีวิตก็ได้
เมธัส บัวชุม
คงไม่เป็นเรื่องน่าประหลาดใจแต่ประการใดที่เราได้เห็นปัญญาชนสยาม ปัญญาชนสาธารณะอย่างสุลักษณ์ ศิวรักษ์ ไปออกโทรทัศน์ของทาง ASTV “รายการรู้ทันประเทศไทย” ที่มีเจิมศักดิ์ ปิ่นทอง นักวิชาการผู้หากินกับวาทกรรม “ชาวบ้าน” มายาวนาน งนี้เพราะหลายคนซึ้งแน่แก่ใจแล้วว่าบั้นปลายชีวิตของสุลักษณ์ ศิวรักษ์ ผู้หลงตนนั้นโน้มเอียงไปทางเผด็จการ หรือไปทางศักดินามากเสียยิ่งกว่าจะยืนข้างชาวบ้านอย่างที่เขาพร่ำพูดถึงเสมอ
เมธัส บัวชุม
หากผมบอกว่าชาตินิยมเป็นแนวคิดที่ใช้ไม่ได้แล้ว บางคนคงโต้แย้ง ผมจึงต้องเปลี่ยนคำพูดเสียใหม่ให้กว้าง ๆ ว่า ชาตินิยมเป็นแนวคิดที่ไม่เพียงพอสำหรับการทำความเข้าใจความเป็นไปของสังคมการเมืองในโลกปัจจุบัน ไม่เพียงพอสำหรับการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าความหมายและรู้เท่าทันความเปลี่ยนแปลง
เมธัส บัวชุม
รถไฟไทยเป็นอย่างที่เป็นอยู่มานาน โดยแทบไม่มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงอะไรเลยตั้งแต่เริ่มสร้างในสมัยรัชกาลที่ 5 ทั้งนี้เพราะความเสื่อมโทรมของรถไฟให้ประโยชน์แก่คนหลายกลุ่ม รวมทั้งสหภาพแรงงานรัฐวิสาหกิจแห่งประเทศไทย ดังนั้นแนวคิดใด ๆ ก็ตามที่จะทำให้รถไฟเปลี่ยนไปจึงถูกต่อต้านแม้จะมีผลการวิเคราะห์วิจัยรองรับอยู่จำนวนมาก