Skip to main content


ท้องฟ้าเพิ่งหมาดฝน ฉันแนบหน้ากับกระจกเย็นเฉียบ มองสิ่งปลูกสร้างหลากรูปทรงที่แออัดกันอยู่ในคลองสายตา

รู้สึกอ้างว้าง ในห้องโถงร้างคนบนชั้น ๓๔ ของอาคารสูงกลางมหานคร


เมื่อวานฉันยังเดินเท้าเปล่าอยู่ริมลำธารเล็กๆ ที่ไหลมาจากเทือกเขาสอยดาว ฟังเรื่องราวของเกษตรกรที่อุตสาหะพลิกฟื้นผืนดิน หวังปลดภาระหนี้สินที่มากับความลำบากยากจน วันนี้ฉันกลับต้องมานั่งหนาวอยู่ในห้องที่มีผนังสีทึม กับพื้นพรมนุ่มหนากว่าฟูกที่บ้าน เพื่อรอพบใครคนหนึ่ง


รู้สึกเหมือนเป็นตัวละครในหนังเรื่อง JUMPER ต่างแต่เพียงว่า การเปลี่ยนสถานที่ของฉันบางครั้งไม่ได้เกิดจากความสมัครใจ


แฟ้มเอกสารในมือมีข้อมูลบุคคล ระบุระดับการศึกษาปริญญาตรี โท เอก จากต่างประเทศ บทบาทนักธุรกิจชั้นนำ และสารพัดตำแหน่งอันทรงเกียรติที่บรรจุไม่หมดในกระดาษแผ่นเดียว รวมทั้งบทความบางชิ้นจากนิตยสารบ้าง หนังสือพิมพ์บ้าง ที่ฉัน “ทำการบ้าน” มาเพื่อไม่ให้สมองว่างเปล่าเกินไปในการสัมภาษณ์


อ่านๆ ไป ใจก็หลุดขอบกระดาษไปถึงกองขี้ควายข้างบ้าน ที่ตั้งใจจะโกยมาเก็บไว้ทำปุ๋ยคอก คิดถึงหมู่หมาขี้เรื้อนที่ต้องจับทายา กับแมวเกือบห้าสิบตัวที่ยังฉีควัคซีนไม่ครบ


ชายหนุ่มในสูทสีขรึมเดินผ่านไป ฝีเท้าแสนเบาของเขาทำให้นึกถึงผู้ชายสีเทาในเรื่องโมโม่ของมิฆาเอล เอ็นเด้ อยากเดินไปถามว่า ฉันเคยฝากเวลาไว้กับธนาคารของเขาบ้างไหม ถ้าเคย ฉันขอถอนคืนทั้งต้นและดอก


บางทีฉันก็สงสัยในเหตุผลของโชคชะตา เช่นเดียวกับ แคนดี้ แคว็กเกนบุช สงสัย เมื่อเธอโดยสารทะเลอิซาเบลลาไปยังอบารัต โลกซึ่ง “เวลา” คือ “สถานที่” (วรรณกรรมแฟนตาซีของไคลฟ์ บาร์เกอร์)


ชีวิตเรากำลังผ่านโมงยามที่เท่าไร และสถานที่ใดคือเวลาที่เราควรใช้ชีวิต


ตามกาลานุกรมของเคล็ปป์ (เอกสารสำหรับนักเดินทางในอบารัต) ชั้น ๓๔ ทำให้ฉันคิดว่ากำลังอยู่บน “สิบหกนาฬิกา” เกาะที่เต็มไปด้วยเสียงกระซิบในอากาศ เศษของคำทำนายที่ไม่สมปรารถนา และทัศนียภาพที่ทำให้จินตนาการอ่อนกำลัง


..............


เคยรู้สึกว่าเสน่ห์ของชีวิตคือความลึกลับ ไม่รู้ว่าชั่วโมงถัดไป เดือนถัดไป หรือปีถัดไป เราจะพบกับอะไรบ้าง

การคาดเดา บางทีก็สนุกสนานกว่าการรู้ล่วงหน้า


รู้ เมื่อถึงเวลา น่าจะดีกว่า เพราะทุกอย่างมีชั่วโมงของมันเอง” มาลิงโกกล่าวกับแคนดี้ เมื่อเธอปรารถนาจะศึกษาดวงดาวเพื่อมองดูอนาคต


ชายหนุ่มคนเดิมเดินผ่านมา ใบหน้าไร้อารมณ์ของเขาช่างเหมือนนายสมิธ ผู้ชายใส่สูทสวมแว่นดำในหนังเรื่อง The Matrix คิดไปคิดมา ที่นี่อาจเป็นโลกแห่งความจริงเสมือน ตัวตนของฉันอาจกำลังนอนเสียบปลั๊กอยู่ที่ไหนสักแห่ง


รู้สึกหนาวจนมือชา นอกจากเปลืองไฟฟ้า การเปิดแอร์ยังอาจฆ่าคนได้ มองมือซีดๆ ของตัวเองแล้วนึกถึงจิ้งจกตัวหนึ่งที่หลงเข้าไปในตู้เย็น ตอนที่ฉันเปิดเจอ มันนอนแน่นิ่ง ซีดจนเขียว เหมือนจิ้งจกยางไร้ชีวิตที่วางขายตามงานวัด


เราอาจเคยหลงทางอยู่ในบางเวลาและบางสถานที่


ฟ้าสว่างขึ้นกว่าเดิม มองเห็นรายละเอียดของตึกรามบ้านช่องแน่นขนัดที่อยู่ไกลออกไป คงอุปาทานที่ฉันรู้สึกว่าตึกสั่นไหวนิดๆ หรือเป็นตัวฉันเองที่สั่นหน่อยๆ

เวลาพี่ขึ้นไปอยู่บนตึกสูงมากๆ พี่ไม่ต้องกลัวนะ ถ้าตึกถล่ม พี่สบายใจได้เลย ตามหลักแล้ว อยู่ชั้นสูงๆ หาศพง่ายกว่าชั้นล่างๆ” รุ่นน้องคนหนึ่งเคย (อุตส่าห์) ปลอบใจ


…………..


หญิงสาวเดินเข้ามาบอกให้รออีกสักครู่ “ท่าน” ยังประชุมไม่เสร็จ

รับชาหรือกาแฟดีคะ” เธอถามเสียงหวาน

ไม่ค่ะ ขอบคุณ” ฉันตอบ สงสัยว่าจะขอเปลี่ยนจากกาแฟและชา เป็นราดหน้าหรือผัดซีอิ๊วได้ไหม แต่เกรงใจกลัวเธอไม่รับมุก


นึกอยากให้มีเรือก๋วยเตี๋ยวของอาแปะเหาะมาเทียบข้างหน้าต่างชั้น ๓๔ เหมือนในหนังเรื่อง The Fifth Element (เพิ่งนึกได้ว่าฉันยังไม่ได้กินมื้อเที่ยง)


ท่านจะประชุมอีกนานไหมคะ” ฉันถาม ลองพยายามให้เสียงหวานพอๆ กับเธอ

ไม่ทราบค่ะ” เธอตอบแบบไร้เยื่อใยก่อนหมุนตัวกลับ ฉันเพลินมองตามเรียวขาเนียนๆ ในถุงน่องสีเนื้อ กับรองเท้าส้นแหลมที่ทิ้งรอยกลมๆ เล็กๆ ไว้บนพื้นพรมตามจังหวะทีก้าวไป


เอื้อมมือไปลูบคลำน่องตัวเองที่อยู่ในกางเกงขายาว ไม่ต้องดูก็รู้ว่าลายพร้อยไปด้วยรอยเล็บของบรรดาแมวๆ ที่แย่งกันตะกุย (ด้วยความรัก) ถุงน่องไหนๆ ก็เอาไม่อยู่


ยิ้มมากขึ้นเมื่อก้มมองกางเกง ใครจะรู้ว่ามีรอยปะชุนอยู่ตรงปลายขา (สีของผ้าที่ปะไว้ไม่ค่อยเข้ากับสีกางเกงนัก) ผลงานแบบหมาๆ ของสมาชิกบ้านสี่ขาอีกเช่นกัน


……………….


ครั้งที่เคยทำงานเกี่ยวข้องกับโรงเรียนบนดอย ฉันรักช่วงเวลาในฤดูหนาวที่เด็กๆ จะเข้าป่าไปเก็บมะก่อเดือยมาคั่วเกลือ นั่งแทะลูกก่อข้างกองไฟ แลกเปลี่ยนเรื่องราวสัพเพเหระ ให้ความรู้สึกอุ่นใจกว่าการยืนทื่ออยู่ในงานค็อกเทล ยิ้มแย้มสนทนาหรือทำท่าสนอกสนใจในเรื่องราวที่ไมได้อยากมีส่วนร่วม


บ้านพักครูอยู่ด้านหลังโรงเรียน ฉันชอบเวลาไปยืนล้างถ้วยชามริมชานเรือนที่สร้างยื่นออกไปริมผา มองลึกลงไปในหุบเขา เห็นสีเขียวหลากสลับสีแดงขาวหรือเหลืองของดอกไม้ป่าที่ไม่รู้จักชื่อ บางค่ำคืนแว่วเสียงร้องเพลงของเด็กๆ ชาวลัวะดังมาจากหมู่บ้านที่อยู่ต่ำลงไป


ความสูงต่างที่ ให้ความรู้สึกต่างกัน


วันที่สวมเสื้อกันฝนเดินป่าตามอาจารย์คณะเกษตรฯ ขึ้นไปสำรวจพืชพันธุ์ฤดูฝนบนภูหินร่องกล้า เรานอนคว่ำราบไปบนพื้นเปียกฉ่ำ พิจารณาไลเคนบนก้อนหินเก่าแก่ สำรวจพืชเล็กๆ ที่แตกใบอ่อนขึ้นเหนือพื้นดิน อาจารย์บอกว่า พืชบนภูเขาที่เราพบ(หรือไม่พบ) บอกให้เรารู้ได้ว่ากำลังอยู่สูงกี่พันฟุตเหนือน้ำทะเล เพราะพืชบางชนิดจะมีชีวิตอยู่ได้ในบางระดับเท่านั้น


นายสมิธเดินผ่านไปอีกครั้ง (เดินผ่านไปมาทำไมหลายรอบ?) เขาอาจไปเสนองานที่ห้องนาย หรืออาจท้องเสียจึงหมั่นไปเข้าส้วม

เฝ้ารอ รอแล้วรอแล้วรอไม่สิ้น...” ฉันครวญเพลงของสุเทพ วงศ์กำแหง คิดจะยื่นคำขาดกับ “ท่าน” ว่า ถ้ายังไม่ออกมาละก็ ฉันจะไม่รอแล้ว จะรีบกลับไปหาหมาแมวที่สำคัญต่อฉันมากกว่า “ท่าน” ร้อยเท่า แต่ก็แว่วเสียง(เห่า)เตือนสติว่า นี่เป็นการทำงานเพื่อหาเลี้ยงเจ้าสี่ขาอยู่นะ อย่าทำเป็นหยิ่ง


ความคิด อาจเป็นอิสรภาพที่แท้จริงเพียงอย่างเดียวของมนุษย์


ฟ้ายังคงเป็นสีหม่น ฉันแนบหน้ากับกระจกมองทะเลตึก นึกเล่นๆ ว่า การพบใครสักคน จะทำให้เรารู้ได้หรือเปล่า ว่าตอนนั้นเราอยู่ที่ความสูงเท่าไร


และจริงๆ แล้ว ความสูงระดับไหน ที่เหมาะสำหรับการมีชีวิตอยู่


…………………

 

ส่วนหนึ่งของหมู่แมวบ้านสี่ขากำลังพักผ่อนตามอัธยาศัย


เสือจ้อยจอมซนไม่ชอบถ่ายรูป


ทุ่งนาระหว่างทางเข้าบ้านสี่ขา วันฟ้าครึ้มฝน


บล็อกของ มูน

มูน
“เธอยังไม่รู้อีกหรือ ว่าแม่อยู่ในกระดูกของเธอตลอดเวลาเชียวละ” The Joy Luck Club     สงสัยว่า แม่กับลูกสาวบ้านอื่นๆ เขาเป็นยังไง ทะเลาะกัน เถียงกัน และทั้งๆ ที่รักกัน แต่บางเวลาก็เบื่อหน่ายกันอย่างฉันกับแม่บ้างหรือเปล่า   ตอนที่ฉันยังเด็ก บ้านเราไม่ร่ำรวย (จะว่าไป ตอนนี้ก็ยังไม่ร่ำรวย พูดง่ายๆ คือไม่เคยรวยเลยดีกว่า) แต่ก็ไม่ได้ยากจนข้นแค้น เพียงแต่เราไม่เคยมีพอที่จะซื้อหาอะไรตามต้องการได้มากนัก บางช่วง ฉันยังพับถุงกระดาษขาย (ร้อยใบได้สิบสลึง) เพื่อหาเงินไปโรงเรียน ทุกเย็นก็เดินเก็บยอดกระถินข้างทางมาจิ้มน้ำปลาพริกป่นกินกับข้าว วันไหนอยากดูโทรทัศน์ก็วิ่งไปชะเง้อดูบ้านคนอื่น…
มูน
ตอนที่แล้ว ฉันบ่นงึมงำเรื่องที่ข้าวสารบ้านสี่ขาเหลือแค่ ๒ กิโล จนต้องลงนั่งกุมขมับ แล้วก็คิดถึงวันหนึ่งเมื่อหลายปีมาแล้ว ที่โรงเรียนบนภูเขาในจังหวัดเลย วันที่ฉันต้องรับบทแม่ครัวจำเป็น เลือกไม่ถูกว่าจะภูมิใจหรือกลุ้มใจ ที่ได้รับเกียรติให้แปรวัตถุดิบมูลค่า ๗๐ บาท อันประกอบด้วยแป้งเส้นใหญ่ ๓ กิโล น้ำมันหมูเป็นไข ๒-๓ ถุง น้ำตาลทราย ๑ ถุง กับสารพัดผักดอย ให้กลายเป็นก๋วยเตี๋ยวราดหน้า โดยมีปากท้องของเด็กน้อยร้อยกว่าคนเป็นเดิมพัน ไม่แน่ใจว่าโชคชะตาแกล้งฉันหรือแกล้งเด็กๆ กันแน่ มาถึงตอนนี้ก็ต้อง(กัดฟัน)เล่าต่อ ว่าสุดท้าย ฉันและเด็กๆ รวมทั้งหมา (ภูเขา)จะลงเอยอย่างไร
มูน
วันหนึ่ง เปิดถังข้าวสารแล้วพบว่า เหลือข้าวหุงให้หมาอยู่ราวๆ ๒ กิโลกรัม ฉันปิดฝาถัง มองเก้าอี้ตัวเล็กที่พลิกคว่ำด้วยการกระโจนของเจ้าแตงกวาหมาบ้าพลัง จับเก้าอี้ขึ้นตั้งให้ถูกด้าน แล้วนั่งลงยกมือกุมขมับ (ตอนแรกว่าจะไปนอนก่ายหน้าผาก แต่ขี้เกียจเดินไปนอนที่แคร่)
มูน
...ตัวเดียวมาไร้คู่ เหมือนเราอยู่เพียงเอกา   ก็เพลงมันพาไป จริงๆ ไม่ได้อยู่เพียงเอกาหรอก มีหมาหมู่นั่งอยู่เป็นเพื่อนตั้งหลายสิบตัว ร้องเพลงนี้ตอนแดดผีตากผ้าอ้อมเริ่มจาง เห็นนก(อะไรไม่รู้) บินเฉียงๆ เป็นหมู่ๆ อยู่เหนือยอดสะเดา (ดอกและยอดงามพรั่งพรู เก็บไปลวกจิ้มน้ำพริกมื้อเย็นนี้ดีกว่า) บ้านสี่ขายามเย็นแสนจะสงบ โค้งฟ้าตะวันตกเป็นสีหมากสุก ลมพัดแผ่วเบาเห่กล่อมใบประดู่ ใจหวนคะนึงถึงความหลัง น้ำใสๆ ก็เอ่อล้นในดวงตา (จะดราม่าไปไหน?)
มูน
หนูเล็กๆ ตัวหนึ่ง วิ่งทะเล่อทะล่าเข้าไปในกรงของสตางค์ “อ้าว เข้าไปทำไมน่ะ” ฉันรำพึงกับตัวเองมากกว่าจะถามหนู ส่วนแม่ที่หันมองตามฉันร้องว้าย “ตายแล้ว ออกมาเร้ว สตางค์อย่านะ” แม่ร้องเตือนหนูและห้ามแมวไปพร้อมๆ กัน ราวกับว่ามันสองตัวจะฟังรู้ภาษา แต่เจ้าสตางค์ที่กำลังนอนหงายผึ่งพุงอยู่ แค่เอียงหน้ามองหนูผู้บุกรุก เหยียดตัวบิดขี้เกียจทีหนึ่ง แล้วพลิกตะแคงไปอีกด้าน หันก้นให้หนูซะอย่างนั้น
มูน
บางครั้ง ฉันคิดว่าตัวเองกำลังจะเหมือนพวกป้าๆ ในหนังสือเรื่อง Island of the Aunts ที่เขียนโดย Eva Ibbotson     ป้าสามคนพี่น้อง อาศัยอยู่บนเกาะกลางทะเลที่ไม่ปรากฏในแผนที่โลก โชคดีที่ไม่มีคนรู้จักเกาะนี้ นอกจากเหล่าแมวน้ำ เงือก นกนางนวล และนานาสัตว์ป่วยจากทวีปต่างๆ ที่พากันเดินทางข้ามมหาสมุทรมายังเกาะที่แสนบริสุทธิ์ เพื่อให้ป้าทั้งสามปลอบโยนและเยียวยาบาดแผลทั้งกายและใจ งานของป้ามีสารพัด เป็นต้นว่า ป้อนนมแมวน้ำกำพร้า ล้างคราบน้ำมันออกจากตัวนางเงือก หาอาหารให้นกบูบรีที่กำลังจะออกไข่ ส่งแมงกะพรุนกลับบ้าน รักษาปลาหมึกตาเจ็บ เก็บขยะที่คลื่นซัดมาบนหาด บางวัน…
มูน
เจ้าสี่ขาตัวเล็กมองลอดซี่กรงออกมาสบตากับฉัน ดวงตากลมโตคู่นั้นใสแจ๋ว เท้าน้อยๆ เขี่ยข้างกรงดังแกรกๆ มันคงไม่เข้าใจว่าทำไมจึงถูกขัง มันจะรู้ไหมว่ากรงนั้นเปิดได้ มันกำลังรอให้ฉันเปล่อยมันหรือเปล่า
มูน
“จะฝังตรงไหนล่ะคราวนี้” แม่ถาม ในขณะที่ฉันยืนถือเสียมอยู่ข้างบ่อน้ำ กวาดตาไปทั่วบริเวณบ้านสี่ขา หญ้าคาและวัชพืชหน้าฝนแข่งกันแทงยอดท่วมหัวเข่าจนยากที่จะเจาะจงชี้ชัดลงไปว่า ตรงไหนเป็น “ที่” ของใคร นึกแล้วก็น่าที่จะปักป้ายไว้ให้รู้แล้วรู้รอด จะได้ไม่ต้องมาเปลืองหัวคิด แต่ถ้าปักป้ายชื่อไว้เหนือกองดินทุกกองที่เราเคยขุดและกลบฝัง บ้านสี่ขาคงดูคล้ายๆ ภาพประกอบการ์ตูนผีเล่มละบาทสมัยก่อน
มูน
มีชามใหม่ใบหนึ่งวางอยู่ที่ป้ายรถเมล์ ก่อนชามใบนี้ เคยมีขันพลาสติกใบละสิบบาทวางอยู่ ก่อนหน้าขันเป็นกะละมังบุบๆ และก่อนของก่อนหน้ากะละมังบุบ ก็เป็นถาดโฟมที่เคยใส่อาหารมาก่อน
มูน
  เป็นโชคที่ไม่รู้จะจัดว่าร้ายหรือดี ที่ฉันมีโอกาสเข้าสนามม้าตั้งแต่อายุยังไม่ถึงสิบขวบ ภาพสนามหญ้ากว้างใหญ่ไพศาลผุดขึ้นในความทรงจำ รั้วไม้สีขาวเป็นแนวยาว ขนานไปกับเส้นทางเรียบโค้งเป็นวงกลมใหญ่ เหนือสนามขึ้นไป เป็นอัฒจรรย์ที่เต็มไปด้วยเก้าอี้มากมายนับไม่ถ้วน  ในวันเวลานั้น แม่ของฉันทำงานหนักเพื่อหารายได้เพิ่มเติมสำหรับการเลี้ยงลูกเล็กๆ สามคน นอกจากเงินเดือนข้าราชการชั้นผู้น้อยที่ชักหน้าไม่ถึงหลัง แม่ยังรับจ้างพิมพ์ดีดในวันเสาร์ และทำงานเป็นคนขายตั๋วแทงม้าในวันอาทิตย์แม่ไม่ชอบสนามม้า แต่คิดว่าเมื่อโชคดีมีงานพิเศษเข้ามาก็ควรจะคว้าไว้ เพื่อให้เรามีค่ากับข้าวเพิ่มขึ้น…
มูน
“มีคนเขาว่าเราไปดูถูกเขาแน่ะ” น้าอู๊ดถีบจักรยานมากระซิบกระซาบบอกฉันที่หน้าบ้านในคืนวันหนึ่ง ก็น้าอู๊ดเจ้าเก่าที่เคยมาเรียกฉันออกไปทัวร์กองขยะตอนเที่ยงคืนแล้วเจอ “ความลับในกระสอบ” นั่นละค่ะ (http://www.prachatai.com/column-archives/node/2522)
มูน
ฉันไม่แน่ใจว่า ไฉไลเป็นเพื่อนบ้าน หรือว่าเป็นสมาชิกสี่ขาอีกตัวหนึ่งของครอบครัว เราพบกันครั้งแรกในเช้าวันหนึ่งเมื่อสองสามปีก่อน เธอนั่งนิ่งอยู่หน้าประตูรั้วบ้าน "มาเที่ยวเหรอ" ฉันถาม แต่ไฉไลเฉย ดูเหมือนเธอสนใจอย่างอื่นมากกว่าฉัน"บ้านอยู่ไหนล่ะจ๊ะ" ฉันนั่งลงถาม พยายามสบตาเธอ แต่เธอยังคงเฉย ตากลมๆ ออกจะโปนๆ เหลือบมองฉันแวบหนึ่ง แล้วมองโน่นนี่ในบ้านอย่างสำรวจตรวจตรา "ตามสบายนะ" ฉันบอก แง้มประตูรั้วไว้หน่อยหนึ่งแล้วออกไปทำงานตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา ฉันก็ได้เห็นหน้าไฉไลทุกวัน ไม่ทันสังเกตว่าเธอมาตอนไหนหรือกลับออกไปตอนไหน เห็นทีไร ไฉไลก็มักจะนั่งอยู่ใต้ต้นแก้วบ้าง หมอบข้างๆ กอเฮลิโคเนียบ้าง…