ฉันขี่รถเครื่องฝ่าแดดร้อนเปรี้ยงออกจากหมู่บ้านไปตลาดในอำเภอ ด้วยภารกิจสำคัญสองประการที่ไม่สามารถทำได้แถวๆ บ้านสี่ขาที่อยู่ริมทุ่งนาและคอกควาย หนึ่งคือการหาซื้อกระดาษหนังสือพิมพ์ กับสอง ตามหาสาวยาคูลท์
ภารกิจสองอย่างนี้เกี่ยวกันยังไง แล้วสำคัญขนาดไหนถึงทำให้ฉันต้องเอาผิวเหี่ยวๆ ของตัวเองออกมาทำเนื้อแดดเดียวตอนบ่ายโมงกว่าๆ ที่จัดว่าเป็นช่วงเวลาร้อนที่สุดของวัน
ฉันสงสัย ว่าจะมีใครสงสัยหรือเปล่า ว่าฉันกำลังจะเล่าเรื่องอะไร และเล่าทำไม
ไอ้ที่ว่าจะเล่าเรื่องอะไรนั้น ฉันพอจะรู้ละ ก็ฉันกำลังจะเล่าอยู่เดี๋ยวนี้ แต่เหตุผลที่ว่า จะเล่าทำไม อันนี้ฉันก็สงสัยตัวเองเหมือนกัน คิดว่าเล่าๆ ไปอาจจะได้คำตอบ
ในโลกนี้มีหลายเรื่องราวที่เรายังไม่รู้ และบางเรื่องก็ไม่จำเป็นต้องรู้ อย่างเช่นเรื่องนี้ แต่ถ้าคุณยังไม่รีบไปไหน อุตส่าห์เข้ามาแล้วก็โปรดอ่านไปให้สิ้นเรื่องสิ้นราวเถิดนะคะ
ไม่แน่นะ บางเรื่องไร้สาระอาจแฝงปรัชญาแห่งชีวิตอย่างคาดไม่ถึงก็เป็นได้ (ว่าเข้าไปนั่น)
......................
แตงกวาเป็นชื่อของลูกหมาหน้าตาหมกมุ่นตัวหนึ่ง ที่ถูกคนเอามาทิ้งไว้ข้างถนนใกล้ๆ ท่ารถโดยสารระหว่างอำเภอ สภาพของแตงกวาเมื่อแรกนั้นห่างไกลจากคำว่าน่ารักอยู่มาก ทั้งเหม็นสาบ ผอมโซ ขนร่วงเป็นหย่อมๆ เพราะโรคผิวหนัง และมีแผลเล็กบ้างใหญ่บ้างทั่วตัว
มันค่อยๆ คลานอย่างกล้าๆ กลัวๆ เข้ามาหมอบเงียบอยู่ตรงเท้าของฉัน อายุของมันไม่น่าจะเกินสองเดือน
“ใครเอามาทิ้งไม่รู้ สามสี่วันแล้วละ” คนขายก๋วยเตี๋ยวรถเข็นแถวๆ นั้นบอก “ไม่เห็นมันไปหากินที่ไหน คงกลัวหมาใหญ่ๆ กัดมั้ง นึกว่าถูกรถเหยียบไปแล้ว เพิ่งเห็นนะเนี่ยว่ายังอยู่”
ฉันใจอ่อนเกินกว่าจะปล่อยให้มันเผชิญกับความหิว ความกลัว และความเสี่ยงที่จะถูกรถทับตาย จึงหยิบมันใส่กระเป๋าสะพายกลับบ้านด้วย แตงกวาซุกเงียบอยู่ในกระเป๋าตลอดทาง
การรับเลี้ยงหมากว่าสี่สิบตัวที่ผ่านมากับปัญหาสารพัดแบบ ทำให้ฉันคิดว่า นับประสาอะไรกับลูกหมาอีกตัวหนึ่ง
........................
เนื่องจากเป็นสมาชิกใหม่ ฉันจำเป็นต้องแยกแตงกวาไว้ก่อน เพื่อไม่ให้ถูก “รุ่นพี่” เกือบสี่สิบตัวทำพิธีรับน้อง สถานที่ที่พอมีเหลือก็คือในบ้าน ซึ่งนอกจากจะมีกรงแมวแล้ว ตอนนี้ยังใช้เป็นสถานพักฟื้นสำหรับหมาอีกสองตัว คือน้อยหน่ากับตะโก้
น้อยหน่าไม่ชอบสุงสิงกับใคร จึงหลบไปนอนใต้ตู้กับข้าว เหลือแต่ตะโก้ที่ยืนจ้องหน้าฉันสลับกับหน้าหมาใหม่ เหมือนจะข้องใจว่า “พาใครมาอีกละเนี่ย”
“ตะโก้ นี่น้องชื่อแตงกวานะ อย่าแกล้งน้องล่ะ” ฉันสั่ง ตะโก้กระดิกหางรับ ก่อนจะหันไปแยกเขี้ยว ส่งเสียงขู่ดังฮื่อๆ ใส่น้องใหม่ แตงกวายืนตัวสั่นอยู่ครู่หนึ่งก็ล้มต้วลงนอนหงายกางขาอันเป็นท่ายอมจำนน
ฉันเห็นแล้วก็วางใจ คิดว่าเริ่มต้นดีมีชัยไปกว่าครึ่ง
.........................
ความวุ่นวายเริ่มทะยอยมาอย่างต่อเนื่องเหมือนมีใครจัดให้ นอกจากรักษาแผลและโรคผิวหนัง แตงกวายังเวียนไปหาหมอด้วยโรคหวัด โรคเลือดจาง โรคพยาธิเม็ดเลือด และโรคลำไส้อักเสบ เรียกว่าไม่มีช่วงไหนที่แตงกวาว่างเว้นจากโรค ในขณะที่กระเป๋าของฉันก็เริ่มว่างเว้นจากสตางค์
โรคหลังนี้อันตรายที่สุดเพราะอัตราตายมากกว่ารอด แตงกวาทั้งอึทั้งอ้วกจนหมดแรง ต้องฉีดยาและให้น้ำเกลือต่อเนื่องหลายวัน มันนอนหายใจแผ่วๆ จนฉันเกือบขุดหลุมรอ แต่โชคดีที่ไม่ได้ขุด
เมื่อฟื้นจากโรคลำไส้อักเสบ ฉันพยายามบำรุงแตงกวาอย่างหนักเพื่อให้มันแข็งแรงพอที่จะฉีดวัคซีนได้ วันที่หมอยื่นสมุดวัคซีนประจำตัวมันให้นั้น ฉันยิ้มแฉ่งและพูดกับหมอว่า “คงหมดเรื่องเสียทีนะคะ”
หนึ่งอาทิตย์หลังจากนั้น แตงกวาเริ่มมีอาการหิวผิดปกติ มันปลุกฉัน(หรือไม่ก็แม่) ตั้งแต่เช้ามืดเพื่อขอกิน กินเข้าไปไม่ถึงห้านาที มันก็อึออกมา อึเหลวเป็นน้ำเหมือนคนท้องร่วงอย่างหนัก มากมายไหลนองออกพ้นกระดาษที่ปูให้จนต้องเช็ดเป็นการใหญ่ ชั่วโมงถัดมามันหิวอีก กินแล้วก็อึพรั่งพรูออกมาอีก สรุปว่ามันหิวและอึแทบทุกชั่วโมง วิ่งไปอึบนกระดาษไม่ทันก็หลายหน ฉันกับแม่เช็ดบ้านกันจนหมดแรง
........................
แตงกวากินมากขึ้นจนน่าตกใจ แต่ผอมกะหร่องเหมือนหมาขาดอาหาร แม่ฉันบ่นว่ามันอึวันละสิบรอบจะเอาอะไรไปอ้วน แม่คงจะผอมตามหมาในไม่ช้านี้เพราะไม่มีเวลากินข้าว(มัวแต่เช็ดอึ)
แรกๆ นั้น แตงกวาจะวิ่งไปอึบนกระดาษหนังสือพิมพ์ที่ปูไว้หลังบ้าน แต่ปริมาณและความถี่ที่เพิ่มขึ้น ทำให้พิกัดการอึของมันกระจายไปทุกหนทุกแห่ง ที่ร้ายคือไปอึบนที่นอนของน้อยหน่ากับตะโก้ วงแตกสิคะงานนี้
หมาทั้งสองเริ่มไม่เป็นสุขเพราะถูกรุกล้ำความเป็นส่วนตัว ฉันต้องหาโต๊ะมาทำที่นอนให้มันใหม่ แม่ปูกระดาษหนังสือพิมพ์หนาๆ ทั่วบ้านเพื่อให้เก็บอึที่เหลวเป็นน้ำได้ง่ายขึ้น ฉันต้องควานหาซื้อกระดาษหนังสือพิมพ์จากร้านค้าทั่วตลาด เพราะใช้วันละเกือบครึ่งกิโล
หมอบอกว่า กระเพาะของแตงกวาขาดจุลินทรีย์ที่ช่วยย่อยอาหาร เนื่องจากการรักษาโรคลำไส้อักเสบ ยาฆ่าเชื้อได้พลอยฆ่าจุลินทรีย์ดีๆ ในกระเพาะมันไปหมด พูดง่ายๆ คือมันย่อยไม่ได้ วิธีที่ง่ายที่สุดที่จะช่วยมันคือการให้กินยาคูลท์ (ที่มีจุลินทรีย์แลคโตบาซิลลัสนั่นละค่ะ)
แตงกวาเกลียดยาคูลท์ แค่ได้กลิ่นมันก็ดิ้นพราดๆ ฉันต้องบังคับจับปากมันแล้วป้อนด้วยไซริงค์ มันอดทนกลืนได้แค่วันละครึ่งขวด(มากกว่านั้นจะอ้วก) คนจัดการที่เหลือคือแม่ฉันเอง
“นึกถึงเมื่อก่อนที่ต้องกินของเหลือจากลูกๆ เพราะเสียดาย” แม่พูด “ดีนะเนี่ยที่แม่ชอบกินยาคูลท์”
หนึ่งเดือนผ่านไป หมดยาคูลท์ไปสามสิบกว่าขวด ค่ากระดาษหนังสือพิมพ์อีกหลายสิบกิโล แตงกวายังคงหิวบ่อย อึบ่อย แต่ก็ร่าเริงดี แม่ผู้สังเกตการณ์ทุกวันรายงานฉันอย่างดีใจว่า “เริ่มมีเนื้อมากกว่าน้ำแล้วละ” ฉันโทรศัพท์รายงานหมออีกต่อหนึ่ง หมอบอกว่าให้มันกินยาคูลท์ต่อไปเรื่อยๆ จนกว่าอึจะเป็นก้อน
......................
เล่ามาถึงบรรทัดนี้ ยังไม่รู้เลยว่ามันมีปรัชญาชีวิตซ่อนอยู่ตรงไหน ฉันเพียงแต่ยินดีที่พบว่า ตัวเองสามารถเก็บอึเละๆ ของหมาได้โดยไม่ลำบาก บางคนอาจถามว่า น่าภูมิใจตรงไหน น่าคลื่นไส้มากกว่า
ความสำเร็จอันยิ่งใหญ่มีหลายรูปแบบ แต่ฉันคิดว่า การก้าวข้ามขีดจำกัดของตัวเอง ไม่ว่าเรื่องเล็กหรือใหญ่ ก็สามารถภูมิใจได้พอๆ กัน