นักบริหารท่านหนึ่งกล่าวว่า “ผู้ที่เรียนรู้จากประสบการณ์ถือเป็นคนฉลาด แต่ผู้ที่เรียนรู้จากประสบการณ์ของคนอื่นด้วยเป็นคนฉลาดกว่า”
ในขณะที่ยุคสมัยการเรียนรู้ของมนุษย์ มุ่งเน้นไปที่เนื้อหาวิชาการ ทฤษฎีต่างๆ แบ่งสายแยกแขนงแตกต่อ สืบค้นต้นตอแสวงหาความรู้ ไม่ก็สร้างความรู้ สร้างทฤษฎีขึ้นมาเพื่อสร้างความชอบธรรม หรือให้มันรับใช้ความเชื่อของตัวเองหรือกลุ่มของตัวเอง นั่นก็ว่า ทฤษฎีของใครก็ของใคร ทั้งนั้นก็คงใช่หรอก ว่าเป็นการแสวงหาความรู้ของมนุษย์ มากกว่านั้นหลายเจ้าทฤษฎีก็ขวนขวายหาวิธี สร้างวิธีเข้าสู่ความรู้โดยวิธีลัด ด้วยว่าคนร่วมยุคสมัยใช้เวลากันเปล่าเปลือง จึงเหลือเวลาอยู่ไม่มากแล้ว บางคนเหลือเวลาไว้ใช้เพียงน้อยนิด หรือบางผู้คนก็อาจไม่มีเวลาเหลืออยู่เลย เช่นนี้เองผู้คนจึงดำรงอยู่บนวิถีอันสำเร็จรูป แม้แต่ความรู้ก็ไม่ได้รับการยกเว้นว่าต้องทำให้มันเป็นความรู้สำเร็จรูป ด้วยเมื่อมันเป็นเช่นนั้นแล้ว มันย่อมซื้อหามาได้นั่นเอง
ผู้เฒ่ามักเล่าเรื่องราวได้แม่นยำ เรื่องราวของชีวิตท่านเอง หรือกระทั่งเรื่องราวของความรู้ และประวัติศาสตร์ก่อนยุคสมัยของท่าน รายละเอียดมากมายทั้งในเรื่องของคน เวลา และเหตุการณ์ เรื่องราวทั้งหมดนั้นสถิตอยู่ในความทรงจำอันยาวนาน ผ่านกาลเวลามาอย่างมั่นคง แนบแน่น ไม่หล่นหาย สงบนิ่งอยู่ในความทรงจำ รอการบอกเล่ากล่าวความต่อคนรุ่นหลัง และเมื่อยามที่เรื่องราวทั้งหลายหลั่งไหลออกมาจากทรงจำผู้เฒ่านี้เอง มันจะเต็มไปด้วยชีวิตชีวา มีพลัง แทรกเกร็ด เสริมสร้างแรงบันดาลใจ แต่ว่าไป ผู้เฒ่าที่สั่งสมเรื่องราวมากมายเหล่านี้ก็มิค่อยได้มีโอกาสเล่าความนี้เท่าไหร่นัก ด้วยลูกหลานไม่มีเวลา หรือมีเครื่องมหรสพใหม่ๆ ที่ตรึงตาพวกเขาได้มากกว่า
ลึกไปกว่าเรื่องราวที่บอกเล่า ผู้เฒ่าก็บอกเล่าที่มาของเรื่องเล่าเหล่านั้น มันไม่ได้มาจากการจัดรูปแบบการเรียนรู้ แต่มันมาจากวิถีชีวิต มันถูกส่งผ่านจากคนรุ่นหนึ่งสู่อีกรุ่นหนึ่ง ผ่านกิจกรรมที่ทำร่วมกัน การงานที่ช้า ไร่นาเรือกสวน หรือรวมไปถึงการบีบนวด การรับใช้ปรนนิบัติ นี่เป็นเวลาแห่งการเล่าเรื่อง ไร้รูปแบบ แต่มันเป็นกระบวนการและในเนื้อหาเรื่องราวนั้น มันก็มีเรื่องของถ้อยคำ การเรียบเรียง วิธีการเล่า อารมณ์ ซึ่งมันเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการเล่าเรื่องให้สนุก และก่อแรงบันดาลใจ การเล่าเรื่องของคนเฒ่าเก่าก่อนมันจึงมีทั้งศาสตร์และศิลป์ นอกจากนั้นแล้ว ความใกล้ชิด ก็ก่อให้เกิดการเรียนรู้จากการกระทำ นั่นคือการเรียนรู้จากวิถีชีวิตโดยแท้
เรื่องเล่าเป็นส่วนสำคัญแห่งการเรียนรู้ที่ต้องใส่ใจโดยปรกติ โดยไม่ได้ผ่านการสร้างทฤษฎี สร้างระบบ หรือแบบแผน ทั้งหมดนั้นมันคือการเรียนรู้ทั้งวิถี และวิธี เช่นนี้เองที่เรามักจะพบว่านักเล่าเรื่องที่ดีนั้น ทั้งหมดเป็นผู้ฟังที่ดีเสมอมา หรือกระทั่งเป็นผู้รับใช้ที่แข็งขันยิ่งนัก และในเรื่องเล่าของนักเล่าเรื่องชั้นดีนี่เองที่มักก่อเกิดแรงบันดาลใจต่อผู้คน ได้สืบค้นวิถีแห่งการเรียนรู้ของตัวเอง นี่อาจเป็นระบบการศึกษาที่เก่าแก่ที่สุด และอาจเป็นระบบที่ยั่งยืนที่สุดก็อาจเป็นได้