Skip to main content

หลังจากบทความที่เรียกได้ว่า บทบรรณาธิการแรก ได้ชี้แจงเป้าหมายการดำรงอยู่ ของพื้นที่ทางความคิดแห่งนี้ บัดนี้เวลาล่วงเลยมาครึ่งปี โอกาสแห่งการพูดคุย กับท่านผู้อ่านอีกครั้ง ก็มาถึง

ทุกๆ12 บทความ ที่ได้ทำหน้าที่ของมันผ่านพ้นไป ถือเป็นช่วงเวลาที่ดี ที่ผู้เขียนกับผู้อ่านจะได้แลกเปลี่ยนความคิดกัน เพื่อทำให้พื้นที่แห่งนี้ เป็นประโยชน์กับทุกๆคน อย่างแท้จริง

ในทัศนะของข้าพเจ้าแล้ว ICT เข้ามามีบทบาท ต่อชีวิตของเราทุกคน ในทุกวันนี้มากขึ้นทุกที แต่ละคนได้รับประโยชน์ ผลกระทบ และผลลัพธ์ ที่แตกต่างกันไป จากการเปลี่ยนแปลงรอบตัว ซึ่งมี ICT เป็นปัจจัยต้นเหตุ

นั่นทำให้บทความในพื้นที่แห่งนี้ มีความหลากหลายสูง ทั้งในส่วนของหัวข้อสนทนา และแง่มุมของการสนทนา

ที่ผ่านมา ถึงแม้บทความ จะมีความหลากหลาย หากแต่บทความทั้งหมดนี้ เกิดจากความตระหนัก และความเข้าใจโลกของข้าพเจ้า ที่เห็นว่าประเด็นเหล่านี้มีผลกระทบต่อคนในวงกว้าง และจำเป็นต้องนำมาวิพากษ์ ให้ท่านผู้อ่านได้รับรู้ เพื่อความเข้าใจ และเพื่อการแลกเปลี่ยนทัศนะเพิ่มเติมต่อไป

ดังนั้นจึงเป็นการสมควร หากข้าพเจ้า อยากให้ท่านผู้อ่านที่เห็นว่า พื้นที่นี้มีประโยชน์กับท่าน แต่ยังมีอีกหลายประเด็น ที่ยังไม่ได้วิพากษ์ถึง อีกหลายแง่มุมที่ท่านอยากรู้ และอยากใช้งานข้าพเจ้า ให้จับประเด็นเหล่านี้ มาวิพากษ์ในเบื้องต้น เพื่อให้ท่านได้นำไปคิดต่อ และแลกเปลี่ยนทัศนะกันต่อไป ได้แนะนำประเด็นต่างๆเข้ามากัน

เพราะความอยากรู้ของข้าพเจ้า ทำให้ข้าพเจ้ามีโอกาสได้ศึกษา ทั้งในเชิงวิชาการ และทั้งจากประสบการณ์ และนำความรู้ในด้านดังกล่าว มาตีแผ่นในพื้นที่แห่งนี้

ข้าพเจ้าจึงเห็นว่า ความอยากรู้ของท่านผู้อ่าน จะช่วยเติมเต็มให้พื้นที่แห่งนี้ ทำหน้าที่ของมันได้อย่างออกรส และเป็นประโยชน์กับผู้คนในวงกว้างมากขึ้นกว่าเดิม

ความก้าวหน้าทาง ICT ได้นำประเด็นต่างๆมากมาย มาสู่สังคม ตั้งแต่ประเด็นทางด้านเทคโนโลยี เช่นการเกิดขึ้นของเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่มีให้เราต้องติดตามกันทุกวัน เรื่อยมาถึงการที่ ICT สร้างความเปลี่ยนแปลงในระดับองค์กร ทั้งการเปลี่ยนรูปแบบการทำงาน โครงสร้างองค์กร โครงสร้างตลาด ตลอดจนวิธีการทำธุรกิจ ไปจนถึงการเป็นเครื่องมือสำคัญ ที่มีบทบาทต่อการพัฒนาในระดับประเทศ ทั้งในแง่ของเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง โดยทำหน้าที่เป็นตัวแปรสำคัญ ที่ทำให้ระบบโครงสร้าง ทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง เปลี่ยนแปลงไป ซึ่งการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ เป็นโอกาสที่ดี สำหรับการทบทวน แนวความคิดซึ่งใช้ผลักดันโครงสร้างต่างๆข้างต้น และเป็นโอกาสที่ดี ที่ประชาชนในวงกว้างจะมีส่วนร่วม กับการวางรากฐานต่างๆนี้ มากขึ้น

อย่างไรก็ดี ด้วยความที่ ประเด็นและความเปลี่ยนแปลงทั้งหลาย ที่มี ICT เป็นตัวนำเหล่านี้ เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ต่อเนื่อง และในวงกว้าง มันจึงไม่อนุญาตให้เรา ศึกษาผลกระทบ ทั้งผลดีและผลเสีย ได้อย่างรัดกุม ก่อนที่มันจะดำเนินไป อีกทั้ง ทุกสิ่งกำลังดำเนินไปขณะนี้ ไม่มีใครเป็นผู้ควบคุมได้อย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด

ดังนั้นสิ่งที่ทำได้ดีที่สุด คือการเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด ทำความเข้าใจกับมัน ให้เร็วและดีที่สุด เพื่อการปรับตัว รับมือ และใช้ประโยชน์ จากปรากฏการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นนี้ อย่างรัดกุม

ซึ่งการประสบความสำเร็จ ในการดำเนินการดังกล่าว ต้องการการมีส่วนร่วมของทุกคน ทั้งจากประชาชน ซึ่งเป็นผู้ที่กำลังเผชิญหน้ากับความเปลี่ยนแปลง และเป็นผู้ทำหน้าที่สำคัญ ในการส่งข้อมูลจากภาคปฏิบัติ กลับมาให้ผู้ทำงานทางด้านนโยบาย ไม่ว่าจะเป็นนักการเมือง เจ้าหน้าที่รัฐ และนักวิชาการ เพื่อร่วมกันทำการศึกษา วิจัย และพัฒนา องค์ความรู้ที่เกี่ยวข้อง แล้วส่งผ่านความรู้ดังกล่าว กลับไปให้ประชาชน เพื่อใช้เป็นเครื่องมือที่เหมาะสม ในการเป็นส่วนร่วมในการขับเคลื่อน เศรษฐกิจ สังคม และประเทศชาติ

การดำเนินการดังกล่าวข้างต้น จะดำเนินไปในลักษณะของวงจร ซึ่งต้องดำเนินอย่างต่อเนื่อง ควบคู่ไปกับความเปลี่ยนแปลงทางด้าน ICT ที่เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา

และพื้นที่แห่งนี้ ก็อยากจะเป็นส่วนร่วมในวงจรข้างต้นนี้

อย่าลืมแจ้งความอยากรู้และคำแนะนำ มาให้ข้าพเจ้าทราบ เพื่อมาร่วมมีบทบาทในวงจร ที่มีประโยชน์นี้ด้วยกัน โดยส่ง Email ถึงข้าพเจ้าได้ที่ sensemaking.writer ซึ่งเป็นที่อยู่ gmail.com ของข้าพเจ้า

หากต้องการอ่านบทความย้อนหลัง ท่านสามารถหาอ่านได้ที่ www.thesensemaker.org ซึ่งเป็นเว็บไซท์ของข้าพเจ้า

แล้วกลับมาพบกับบทความตามปกติ ในครั้งต่อไป

บล็อกของ SenseMaker

SenseMaker
ในบทความที่แล้ว ข้าพเจ้าได้ให้ทัศนะเกี่ยวกับคุณลักษณะสำคัญของอุปกรณ์ ICT ที่ถูกนำมาใช้เป็นกระดานโต้คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร รวมถึงแนวความคิดในการเลือกกระดานโต้คลื่นฯ ที่เหมาะสมกับแต่ละปัจเจกบุคคล ในบทความนี้เรามาพิจารณาว่า...เมื่อเราได้กระดานโต้คลื่นฯที่เหมาะสมมาแล้ว เราจะใช้กระดานโต้คลื่นฯของเราอย่างไรให้คุ้มค่าต่อการลงทุน แล้วความรู้และความสามารถประเภทไหนและอะไรบ้างที่ถือได้ว่า เป็นทักษะที่จำเป็นในการโต้คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร ในการวิเคราะห์นี้ “เวลา” และ “รายได้” สองสิ่งที่ทวีความสำคัญกับชีวิตมนุษย์มากขึ้นทุกที ยังคงเป็นสองตัวแปรหลัก ที่ข้าพเจ้าใช้ประกอบการพิจารณา…
SenseMaker
  หลังจากเขียนบทความ ในหัวข้อโลกยุคหลังอุตสาหกรรม กับสภาวะข้อมูลท่วมโลก เสร็จเมื่อสองอาทิตย์ก่อน ได้เกิดหนึ่งคำถามขึ้นกับข้าพเจ้า นั่นคือ หากมนุษย์ต้องดิ้นรน เพื่ออยู่รอดบนโลกใบนี้ ในยุคที่คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร โถมกระหน่ำใส่ประชาคมโลกอย่างรุนแรง และได้ทำให้กระแสแห่งความเปลี่ยนแปลง เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว และในทิศทางที่ยากจะคาดเดา มากขึ้นทุกที เราต้องทำอย่างไรบ้างในทัศนะของข้าพเจ้า ผู้ที่สามารถโต้คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร พาตนเองขึ้นไปอยู่บนยอดคลื่น และเป็นผู้กำหนดทิศทางชีวิตของตนเอง คือ ผู้ที่สามารถอยู่รอด และนี่จึงเป็นที่มาของชื่อบทความในตอนนี้และตอนถัดไปข้าพเจ้าขอเริ่มต้นด้วย…
SenseMaker
หัวข้อวิพากษ์วันนี้ เป็นเรื่องเกี่ยวกับวิสัยทัศน์ ในการประยุกต์ใช้ ICT ขององค์กรต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นองค์กรขนาดเล็กหรือใหญ่ ไม่ว่าจะเป็นองค์กรภาครัฐหรือภาคเอกชน และไม่ว่าจะเป็นองค์กรแสวงหากำไรหรือไม่ โดยข้าพเจ้าเจาะจงไปที่ ทัศนะของผู้บริหารองค์กร ที่ต้องการนำ ICT เข้ามาเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ในลักษณะของการลดต้นทุนแรงงานคน กระชับขบวนการทำงาน และเพิ่มความถูกต้องแม่นยำ ให้กับขั้นตอนการดำเนินงานต่างๆ โดยเฉพาะกับทัศนะองค์กรที่ว่า “ประสิทธิภาพในการทำงานของ ICT สูงกว่ามนุษย์”หรือที่ว่า ”ICT สามารถทำงานทดแทนมนุษย์ได้” สาเหตุสำคัญที่ทำให้ ความคิดในลักษณะดังกล่าวแพร่หลาย สืบเนื่องมาจาก…
SenseMaker
“โลกยุคหลังอุตสาหกรรม (Post industrial Age)” คือชื่อเรียกขานโลกในยุคปัจจุบัน เนื่องด้วยสภาพสังคมและเศรษฐกิจ มีความแตกต่างไปจากยุคก่อนหน้าหรือ ยุคอุตสาหกรรม (Industrial Age) ซึ่งเป็นยุคที่โลกของเราถูกผลักดัน ด้วยการแข่งขันของแต่ละปัจเจกบุคคลหรือองค์กร ผ่านการพัฒนาความสามารถและเทคโนโลยีทางการผลิตสินค้าอุตสาหกรรม เพื่อให้ได้มาซึ่งความได้เปรียบทางการแข่งขัน และเพื่อความมั่งคั่งในที่สุดอย่างไรก็ดี โลกยุคหลังอุตสาหกรรม แต่ละปัจเจกบุคคลหรือองค์กร ยังคงดิ้นรนต่อสู่ เพื่อให้ได้มาซึ่งความได้เปรียบทางการแข่งขัน และเพื่อความมั่งคั่งในบั้นปลายเช่นเดิม หากแต่ความสำเร็จดังกล่าว กลับถูกขับเคลื่อน…
SenseMaker
เมื่อพูดถึงเหตุและปัจจัยที่ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ บนโลกนี้ คงไม่มีใครปฏิเสธว่าเทคโนโลยีคือตัวการอันดับต้นๆ โดยในช่วงหนึ่งศตวรรษหลังสุด ICT ถือได้ว่าเป็นเทคโนโลยีที่เปลี่ยนวิถีชีวิตมนุษย์ในทุกสังคม และในวงกว้างไล่มาตั้งแต่การเกิดขึ้นของ ICT ยุคแรกๆ ซึ่งได้แก่โทรเลข ตามมาด้วยโทรศัพท์ มาจนถึง ICT ในยุคปัจจุบัน นั่นคือโทรศัพท์มือถือ และ อุปกรณ์ต่อเชื่อมอินเตอร์เนตต่างๆ ไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบของคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ หรือคอมพิวเตอร์พกพาขนาดต่างๆความเปลี่ยนแปลงที่ปรากฏการณ์ชัดเจน คือ การที่ ICT ทำให้สังคมมนุษย์ มีรูปแบบการติดต่อสื่อสาร และรูปแบบการเข้าถึง ประมวลผล…
SenseMaker
หน้าเว็บไซท์ที่ได้รับความนิยมสูง ในช่วงระยะห้าปีที่ผ่านมา หากไม่นับรวมเว็บไซท์ขายของออนไลน์ ส่วนมากยังคงมีลักษณะคล้ายคลึงกับยุคก่อนหน้านี้ นั่นคือ เป็นเว็บไซท์ที่พยายามสร้างเครือข่ายสังคมออนไลน์ ผ่านการเปิดพื้นที่ให้ผู้ใช้ เข้ามาสร้างหัวข้อและบทสนทนาร่วมกัน สร้างกิจกรรมระหว่างกลุ่มผู้ใช้ และเป็นช่องทางให้ผู้ใช้ทำความรู้จักกันวัตถุประสงค์ของเว็บไซท์ดังกล่าว คือเพื่อเพิ่มจำนวนผู้ใช้ ที่มีความสนใจหรือความต้องการคล้ายๆกัน ซึ่งทำให้ในขณะที่ ผู้ใช้ได้รับประโยชน์ ในรูปแบบของการเข้าถึงข้อมูล ความรู้ และการมีคนรู้จักเพิ่มมากขึ้น ผู้จัดทำเว็บไซท์ก็ได้ประโยชน์ ผ่านการเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ทางอ้อม…
SenseMaker
ข่าวต่างๆทางด้าน ICT ที่เกิดขึ้นทั้งในประเทศและต่างประเทศ ในปัจจุบัน ชี้ให้เห็นผลกระทบของ “การโลกาภิวัฒน์ (Globalisation)” ที่มีต่อมนุษย์ทุกคน เนื่องจากอิทธิพลของการมีโครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีแบบเดียวทั่วโลก จะลดทอนความหลากหลายของวิถีชีวิตมนุษยชาติ ก่อให้เกิดตลาดขนาดใหญ่ ซึ่งเอื้อประโยชน์แก่กลุ่มทุนข้ามชาติ แต่ในขนะเดียวกัน ปัญหาลักษณะเดียวกัน จะเกิดขึ้นในหลายประเทศ เป็นวงกว้าง หากแต่จะเกิดผลกระทบแตกต่างกันไป ตามบริบทของสังคมนั้นข่าวแรกที่อยากนำเสนอ คือการเกิดขึ้นของ “ปฏิญญากรุงเทพ” ซึ่งถูกจัดทำขึ้นระหว่างการประชุมรัฐมนตรีกลุ่มความร่วมมือด้านเศรษฐกิจภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิค หรือ APEC (Asia-…
SenseMaker
แนวโน้มการพัฒนาเทคโนโลยีในช่วงสิบปีหลัง เป็นไปในลักษณะที่เรียกว่า “convergence” หมายถึงแต่ละเทคโนโลยี พยายามรวบรวมความสามารถของเทคโนโลยีอื่นๆ เข้าไว้ในตัวเอง ดังจะเห็นได้ชัดจากการเกิดขึ้นของกระแสของศัพท์คำว่า ICT ซึ่งสะท้อนถึง การที่เทคโนโลยีเพียงหนึ่งเดียว แต่สามารถให้บริการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology) และ เทคโนโลยีทางการสื่อสาร (Communication Technology) ไปพร้อมๆ กัน ซึ่งแนวโน้มดังกล่าวเกิดขึ้นทั้งในระดับ โครงข่ายสื่อสารและระดับสินค้าอุปโภคทางเทคโนโลยี
SenseMaker
วันนี้อยากชวนสนทนาถึงศัพท์คำว่า “การเข้าถึงเทคโนโลยี” ซึ่งในทัศนะส่วนตัวคือสภาวะที่บุคคล องค์กร หรือประเทศหนึ่งสามารถได้มาซึ่งความสามารถในการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีต่างๆ ที่จำเป็นต่อการดำรงอยู่และจำเป็นต่อการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาดที่เกี่ยวข้องปัจจุบันแนวทางการพัฒนาของเศรษฐกิจโลก เป็นไปในลักษณะที่เทคโนโลยีต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการการผลิต และเทคโนโลยีอื่นๆอีกมากมายเข้ามามีบทบาทมากขึ้นทุกวัน ดังนั้นจึงปฏิเสธไม่ได้ว่าการเข้าถึงเทคโนโลยีในทุกด้านที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเศรษฐกิจโลก…