ทุกท่านคงทราบกันแล้วนะครับว่าปัจจุบันกฎหมายไทยเกี่ยวกับเรื่องข่มขืนได้มีการปรับปรุงแก้ไขไปให้ทันกับสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นจริง เพราะมิใช่เพียงผู้หญิงเท่านั้นที่อาจตกเป็นเหยื่อผู้เสียหายจากนักข่มขืนชาย แต่เราก็มิได้จะบอกแบบชวนขำขันว่าต่อไปนี้ผู้หญิงจะข่มขืนผู้ชายได้แล้วหรอกนะครับ เพราะในความเป็นจริงมีชายจำนวนมากโดนข่มขืนจากชายด้วยกัน และที่รุนแรงแต่ไม่มีมาตรการแก้ไขมากนักในอดีตนั่นคือ การล่วงละเมิดทางเพศต่อเด็กชายที่กลายเป็นช่องโหว่ของกฎหมาย ทำให้นักข่มขืนเด็กชายจำนวนมากได้รับโทษเบาบาง อย่างไม่น่าให้อภัยต่อความไม่ละเอียดอ่อนของกฎหมายแต่ปัจจุบันนั้นเปลี่ยนไปแล้ว!
นอกจากนี้เพศสภาพที่หลากหลายและรสนิยมทางเพศที่หลากหลายยังอาจทำให้เกิดกิจกรรมทางเพศโดยสมัครใจที่ไม่อาจใช้นิยาม “ชายข่มขืนหญิง” แบบแคบๆได้อีกต่อไป รวมถึงอวัยวะที่ใช้กระทำการข่มขืนและอวัยวะที่ถูกล่วงละเมิดกระทำชำเราก็หลากหลายเช่นกัน ดังนั้นจึงมีการขยายความออกไปเพื่อรองรับปัญหาเหล่านี้ นอกจากนี้ยังมีเรื่องการยอมความกันได้และการข่มขืนหญิงที่เป็นภรรยาตนอีกที่ยังถกเถียงกันไม่จบสิ้น เพราะเรื่องเพศนี่มันเป็นเรื่องใหญ่และบางอย่างก็เกินการควบคุมของสามัญสำนึกในใจใครหลายคน และใช่ว่าเป็นเพียงความเพ้อฝันของผู้ผลักดันกฎหมาย แต่มันเกิดได้กับทุกท่านจริงๆ ลองไปฟังสิ่งที่เกิดขึ้นกับน้องสองคนนี้ดูครับ
“เมื่อถึงช่วงสงกรานต์พวกเรามักจะนัดเลี้ยงรุ่นกันที่โรงเรียนของเราเพราะนอกจะใกล้วันสถาปนาแล้ว ทุกคนยังสามารถกลับมาสังสรรค์ร่วมกันได้เพราะมันเป็นช่วงหยุดยาว ปีนี้ครบรอบที่เราจบกันไป 3 ปี ทุกคนก็บรรลุนิติภาวะกันหมดแล้วเพื่อนๆเลยบอกว่าพาพวกที่ไม่เคยไปกลางคืนไปเปิดหูเปิดตากันเถอะ แล้วเราก็ไปเที่ยวผับกัน กินเหล้าเมาเฮฮากันสนุกสนานมากมายจนสุดท้ายต้องแยกย้ายกันกลับบ้านเพราะผับปิดและต้องกลับกันคนละทาง เราก็ไม่รู้จะกลับยังไงเพาะตอนไปเจอกันที่งานสังสรรค์นั้นมันกลางวันหารถรับจ้างไปได้สบาย
แต่ตอนนี้มันดึกเกือบจะตีสามอยู่แล้ว คนอื่นก็เรียกรถกลับออกไปจนแถวๆร้านไม่เหลือรถรับจ้างอีก แถมเพื่อนคนที่รถมาก็ต้องพาคนอื่นไปส่งไกลๆ เหลือคนที่บ้านไปทางที่เราอยู่คนเดียวแต่เขาก็บอกว่ารถเต็มแล้วเดี๋ยวจะให้เพื่อนเขาอีกคนที่เจอกันในผับพาไปส่งให้นะ แล้วสักพักคนรู้จักขอเพื่อนก็ขับรถมาแล้วบอกว่าขึ้นมาเลยไม่ต้องเกรงใจเดี๋ยวเราพาไปส่งได้ แล้วพากันกลับที่พักโดยให้เขาไปส่งเถอะทางผ่านพอดีเขาจะได้มีเพื่อนคุยด้วยมึนๆแล้วขับคนเดียวกลัวหลับใน
เราก็นั่งรถกลับไปกับเขาแต่ทางที่ไปไม่ใช่ทางกลับที่พักจึงเกิดการทะเลาะกันเพราะงงว่าเขาจะไปไหน แล้วเขาก็หักรถเลี้ยวพาขับเข้าโรงแรมม่านรูด เราก็จะเปิดประตูหนีออกไปแต่เขาเริ่มทำร้ายร่างกายเราโดยไม่ทันตั้งตัวบวกกับเราเมามากจึงไม่มีแรงต่อสู้ขัดขืน ตั้งแต่โตมานี่เป็นครั้งแรกที่เราร้องไห้แต่ทำอะไรไม่ได้มันจุกไปหมดจะร้องขอให้น้องคนรูดม่านช่วยก็ร้องไม่ออกเพราะโดนปิดปากด้วยลิ้นของเขาเสียแล้ว เขาซุกไซ้ไปพลางพูดเกลี้ยกล่อมว่ายังไงก็ไม่รอดหรอก ยิ่งขัดขืนจะยิ่งเจ็บตัวเพราะเขาเล่นเวตและฝึกต่อสู้ทุกวันยังไงเราก็เอาตัวไม่รอดหรอกแถมบอกว่าไม่อายคนเหรอถ้าเรียกคนอื่นมาช่วยแล้วเขามาเห็นว่าอยู่ในสภาพเปลือยเปล่าเพราะโดนผู้ชายอีกคนลากมาข่มขืน
ใช่แล้วครับผมไม่เคยคิดมาก่อนเลยว่าชีวิตนี้จะโดนผู้ชายที่ดูแมนๆเฮฮากันตามประสาผู้ชายทั่วไปลากมาทำให้เจ็บใจและเจ็บกายได้ขนาดนี้ ใครไม่เคยผ่านเหตุการณ์ไม่รู้หรอกครับว่าไอ้การเจ็บตัวที่ต้องโดนข่มขืนโดยคนที่แข็งแรงกว่าเรามันทำให้สภาพจิตใจแย่แค่ไหน หลังจากเขาลากเราเข้าไปและทำกับร่างกายเราจนหนำใจก็ผละเราออกไปโดยบอกว่า “มึงไปได้แล้ว กูหมดธุระกับมึงแล้ว”
เขาก็ขับรถออกไปทิ้งให้เรานอนเจ็บจุกและอับอายมากเมื่อพนักงานโทรมาบอกว่าหมดเวลาแล้วจะนอนต่อหรือจ่ายเงินเพราะรถก็ขับออกไปแล้วพร้อมหัวเราะกลั้วมาในโทรศัพท์ ก่อนที่ผมจะขอให้เรียกรถโดยสารให้เพราะไม่กล้าแจ้งความตำรวจในตอนนั้นเพราะไม่รู้ว่าจะมีนักข่าวตามมาถ่ายรูปให้ได้อายหรือเปล่า ผมกลับมาบ้านและพยายามติดต่อเพื่อนคนที่ปล่อยให้กลับมากับชายคนนั้นแต่เขาปิดมือถือ ผมจึงโทรศัพท์แจ้งตำรวจนัดจะไปแจ้งความเหตุ หลังจากนั้นผมจึงไปแจ้งความตัวคนเดียวไม่กล้าเล่าให้ใครฟังทั้งนั้น ซึ่งทราบต่อมาว่านายคนนี้เป็นคนร่ำรวยและมีอิทธิพล ผ่านไป 2 เดือนคดียังไม่คืบหน้าและไม่มีการดำเนินการใดๆเกิดขั้น แต่ที่แปลกใจคือเพื่อนของผมที่ส่งผมไปให้เขาเชือดนั้นได้ออกรถคันใหม่ซึ่งเงินดาวน์รถก้อนนี้มันมาจากไหน” ครับเรื่องนี้คงให้อะไรกับคนที่คิดว่า “เราฉลาดและแข็งแรง” โลกอยู่ยากขึ้นนะครับ
อีกเรื่องเกิดกับน้องหนึ่งที่พึ่งเข้ามาปรึกษากับพี่วาณิชย์ซึ่งท่านผู้อ่านจะได้เจอในช่วงคดีแพ่งฯ ว่าจะทำอย่างไรน้องเขาไม่อยากแต่งงานกับชายที่เขาไม่รัก โดยเรื่องมีอยู่ว่า
“น้องเขาได้คบหากับผู้ชายคนหนึ่งซึ่งพ่อแม่สองฝ่ายแนะนำให้เป็นแฟนกันได้รู้จักกันสักระยะน้องผู้หญิงอายุ13 ส่วนฝ่ายชายอายุ 17 ปี เมื่อเวลาผ่านไปน้องผู้หญิงรู้สึกว่าไม่ใช่ จึงได้พยายามตีตัวออกห่าง เพราะอีกข้างเริ่มออกลายมีผู้หญิงเข้ามามากมายตามสไตลส์หนุ่มสปอร์ตเพราะครอบครัวเขามีหน้าตาในสังคม แต่น้องเขาไม่ชอบเพราะไม่อยากมีปัญหาต้องมาเสียใจในอนาคต ฝ่ายชายเริ่มรู้สึกได้ว่าหญิงกำลังจะจากไปจึงเพียรพยายามขอมีเพศสัมพันธ์กับน้องผู้หญิง แต่เธอก็ได้ปฏิเสธไปตลอดเพราะไม่อยากอยู่กับผู้ชายคนนี้ไปตลอดชีวิต แต่ผู้ชายไม่ยอมจึงได้ใช้กำลังบังคับข่มขืนผู้หญิงจนสำเร็จโดยในวันนั้นอ้างว่า ขอมาเจอเป็นครั้งสุดท้ายจะได้ตกลงว่าหลังจากนี้จะทำอย่างไรและขอมาเอาของที่เคยให้คืน ด้วยความที่หญิงเจ็บใจว่าทำไมต้องมาทวงของเหมือนว่าที่เคยคบกันมาเพราะหญิงเห็นแก่ทรัพย์สินเงินทอง จึงยอมให้มาหาที่บ้านตอนกลางวันแต่ดันลืมคิดว่าไม่มีใครอยู่เพราะออกไปทำงานกันหมด
พอมาถึงชายนั้นได้ฉวยโอกาสรุกเข้าหาพาฉุดกระชากลากเข้ามาในบ้าน และหาความสำราญจากร่างกายของเธอ เขาบอกว่าจะปรนเปรอความสุขให้เธอจะได้อยู่รับความสุขนี้ไปไม่มีเบื่อ ขอให้เชื่อว่าเธอจะเป็นเมียหลวงเหนือมีเมียอื่นเพราะทุกคนรักและอยากให้เธอมาเป็นภรรยาตีตราของครอบครัวเขา เขาวนเวียนทำอย่างนั้นกับน้องเขาตั้งแต่เช้าจนเย็นเหมือนรอเวลาให้คนที่บ้านเธอกลับมาเห็นเหตุการณ์ เธอเจ็บใจและรู้สึกเหมือนไม่มีใครจะสามารถช่วยเธอได้เลย เพราะเขาบอกว่าไม่กลัวพ่อแม่เธอหรอก มาเจอเลยจะได้ขอแต่งงานเป็นเมียเพราะได้เสียกันแล้ว
จนตกค่ำทุกคนกลับมาเขาก็ไปตีหน้าเศร้าเล่าความเท็จว่า “อย่าด่าว่าน้องเลยครับ ผมผิดเองที่ห้ามใจไม่ไหว แต่ผมรักอยากดูแลน้องเขาไปตลอดชีวิต” เมื่อเรื่องนี้ทราบถึงผู้ใหญ่ จึงได้มีการบังคับให้แต่งงานกันเกิดขึ้น ทั้งที่ผู้หญิงไม่ได้ให้ความยินยอมที่จะอยู่กินด้วยก็ตาม เธอรู้สึกบอบช้ำมากที่ต้องยอมรับทุกอย่างเพราะเป็นผู้หญิง แทนที่พ่อแม่จะไปร้องเรียนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับผู้หญิงให้เข้ามาจัดการให้ มิเช่นนั้นเธอก็จะต้องทนอยู่กับผู้ชายที่ยังไม่แน่ใจว่าพร้อมที่จะใช้ชีวิตร่วมกันอย่างซื่อสัตย์ ทั้งที่เรื่องนี้ผู้ชายเป็นฝ่ายผิดอย่างมาก ผู้ใหญ่ไม่ควรแก้ไขปัญหาด้วยวิธีนี้เลย”
วิเคราะห์ปัญหา
1. การข่มขืนชายโดยชายถือเป็นความผิดฐานอะไร
2. การใช้กำลังประทุษร้ายเพื่อบังคับข่มขืน หรือการข่มขืนจนทำให้ได้รับบาดเจ็บจะเป็นความผิดฉกรรจ์หรือไม่
3. ผู้ที่เป็นธุระจัดการให้เกิดข่มขืนถือว่ามีความผิดตามกฎหมายด้วยหรือไม่
4. ชายอายุไม่เกิน 18 ปี ข่มขืนหญิงที่อายุไม่เกิน 15 ปี ต่อมาพ่อแม่ฝ่ายหญิงยินยอมให้แต่งงานเป็นภรรยาถือเป็นการล้างความผิดได้หรือไม่ ต้องให้ใครอนุญาตอีกหรือไม่
5. พ่อแม่สามารถบังคับหญิงให้แต่งงานได้หรือไม่
6. การกระทำชำเราเป็นความผิดที่ยอมความกันได้หรือไม่อย่างไร
การนำกฎหมายมาแก้ไข
1. การข่มขืนชายโดยชายถือเป็นความผิดฐานกระทำชำเราตามกฎหมายอาญาความผิดต่อเพศ
2. การใช้กำลังประทุษร้ายเพื่อบังคับข่มขืนถ้ามีการใช้อาวุธจะเป็นเหตุเพิ่มโทษ การข่มขืนจนทำให้ได้รับบาดเจ็บสาหัสหรือเสียชีวิตจะเป็นความผิดฉกรรจ์มีโทษร้ายแรง
3. ผู้ที่เป็นธุระจัดการให้เกิดข่มขืนถือว่ามีความผิดตามกฎหมายด้วยทั้งในฐานะผู้สนับสนุนทั่วไป หรือความผิดเฉพาะในการจัดหา เช่น กรณีนางนกต่อ นายนกต่อ ที่ล่อลวงเพื่อนไปให้คนอื่นข่มขืน
4. ชายอายุไม่เกิน 18 ปี มีเพศสัมพันธ์กับหญิงที่อายุเกิน 13 ปี ถ้าต่อมาพ่อแม่ฝ่ายหญิงยินยอมให้แต่งงานเป็นภรรยาถือเป็นการล้างความผิดได้แต่ต้องให้ศาลอนุญาตก่อน ถ้าเป็นคดีฟ้องร้องแล้ว
5. พ่อแม่ไม่มีอำนาจใดๆในการบังคับหญิงให้แต่งงาน รวมถึงบังคับให้ชายแต่งงานกับหญิงก็ไม่ได้
6. การกระทำชำเราเป็นความผิดที่ยอมความกันได้ เว้นกรณีที่ใช้อาวุธบังคับ หรือกระทำชำเราแบบรุนแรง เช่น รุมโทรม ทำให้บาดเจ็บสาหัส หรือตาย เป็นต้น
ช่องทางเรียกร้องสิทธิ
1. การกระทำชำเราเป็นความผิดทางอาญา ชาย/หญิงหรือผู้ปกครองสามารถแจ้งความให้ดำเนินคดีอาญาได้ที่เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองหรือสถานีตำรวจ เพื่อดำเนินการจับกุมผู้กระทำผิด
2. หากเกรงเรื่องชื่อเสียงเกียรติยศและความอึดอัดใจอาจไปแจ้งดำเนินคดีที่แผนกคดีปราบปรามการกระทำผิดต่อเด็กและสตรี ของแต่ละสถานีตำรวจก็ได้ เพื่อดูแลหญิงผู้เสียหายเป็นพิเศษ แต่ชายยังไม่มีองค์กรพิเศษ
3. คดีกระทำชำเราทั้งสองจะฟ้องร้องกันในศาลอาญาก่อนเมื่อกำหนดความผิดแล้วอาจเรียกค่าเสียในทางแพ่งฯ ไปในคราวเดียวกันได้ด้วย หากผู้กระทำผิดอายุต่ำกว่า 18 ปี คดีจะขึ้นสู่ศาลแผนกคดีเยาวชนและครอบครัวฯ
4. หญิงสามารถปฏิเสธการแต่งงานโดยขอรัฐเข้าพักในสถานที่พักพิงบำบัดจิตใจได้ หากรู้สึกไม่ปลอดภัยจากครอบครัวตน การแต่งงานสามารถฟ้องกันในได้ในศาลแผนกคดีเยาวชนและครอบครัวฯ
สรุปแนวทางแก้ไข
เรื่องแรกใช้หลักความผิดต่อเพศและร่างกายทางอาญา ซึ่งกรณีนี้มีการทำร้ายร่างกายและข่มขืนจึงเป็นความผิดทางอาญาที่แจ้งความต่อตำรวจเพื่อดำเนินคดีได้ รวมถึงผู้ที่เป็นธุระจัดหาหรือสนับสนุนให้เกิดการกระทำชำเราก็มีความผิดด้วย อย่างไรก็ตามคดีนี้เป็นความผิดส่วนตัวอันอาจยอมความได้ โดยอาจมีการตกลงชดเชยค่าสินไหมทดแทนกันตามที่ผู้เสียหายเรียกร้องเพื่อระงับข้อพิพาทกันเองได้
เรื่องหลังใช้หลักความผิดต่อเพศในทางอาญา กระบวนการยุติธรรมต่อเด็กและสตรี และสิทธิในการมีครอบครัวของบุคคล ซึ่งกรณีนี้เจ้าตัวมีสิทธิในการปฏิเสธการแต่งงาน และแจ้งความให้ดำเนินคดีต่อการผู้กระทำความผิดฐานข่มขืนและเรียกค่าสินไหมทดแทนในการละเมิดดังกล่าวด้วย และสามารถใช้กระบวนการตามวิธีพิจารณาอาญาพิเศษในคดีเยาวชนและครอบครัวฯที่ให้การคุ้มครองสิทธิเด็กและสตรีเนื่องจากไม่มีใครปกป้องเธอเลย
บล็อกของ ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
การพัฒนาสิทธิแรงงานรับจ้างอิสระ (Freelancer) ต้องยึดโยงกับหลักกฎหมายสำคัญเรื่องการประกันสิทธิของแรงงานอันมีสิทธิมนุษยชนเป็นพื้นฐาน (Human Rights-Based Approach – HRBA) ไว้ เพื่อเป็นรากฐานทางกฎหมายในการอ้างสิทธิและเสนอให้ภาครัฐสร้างมาตรการบังคับตามสิทธิอย่างเป็นรูปธรรม ตั้งแต่การประกันรายได้รูปแบบ
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
การคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของปัจเจกชนจากการเก็บข้อมูลและประมวลผลโดยบรรษัทเอกชนจำต้องปกป้องคุ้มครองสิทธิของเจ้าของข้อมูลตามมาตรฐานที่กำหนดหน้าที่ของผู้ควบคุมระบบตามกฎหมายด้วย เนื่องจากบุคคลหรือกลุ่มองค์กรเหล่านี้ทำหน้าที่ในการคุ้มครองสิทธิเจ้าของข้อมูลในหลายรูปแบบ อาทิ การให้ความรู้เกี่ยวกับสภาพปั
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
บุคคลแต่ละคนย่อมมีทุนที่แตกต่างกันไปทั้ง ทุนความรู้ ทุนทางเศรษฐกิจ ทำให้การตัดสินใจนั้นตั้งอยู่บนข้อจำกัดของแต่ละคนไม่ว่าจะเป็นการไม่รู้เท่าทันเทคโนโลยี ขาดความรู้ทางการเงิน ไปจนถึงขาดการตระหนักรู้ถึงผลกระทบต่อสุขภาพตนเองและผู้อื่นในระยะยาว ยิ่งไปกว่านั้นรัฐไทยยังมีนโยบายที่มิได้วางอยู่บนพื้นฐานข
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
บทบัญญัติกฎหมายที่ใช้เป็นรากฐานในการอ้างสิทธิในการมีส่วนร่วมของประชาชนเพื่อผลักดันให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนนั้น จะพบว่ารัฐไทยได้วางบรรทัดฐานทางกฎหมายที่รับสิทธิของประชาชนในการรวมกลุ่มกันเพื่อแสดงออกในประเด็นทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยเริ่มต้นจากหลักการพื้นฐานสำคัญที่เชื่อมโยงเรื่องสิทธิม
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
เทคโนโลยีด้านการสื่อสารที่เข้ามามีอิทธิพลแทบจะทุกมิติของชีวิต ส่งผลให้พฤติกรรมด้านการปฏิสัมพันธ์ของประชาชนเปลี่ยนแปลงไปตามความก้าวหน้าของเทคโนโลยี มีประชาชนจำนวนมากที่ใช้เทคโนโลยีในการหา “คู่” หรือแสวง “รัก” ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดการกระทำความผิดที่เรียกว่า Romance Scam หรือ “พิศวาสอาชญากรรม”&
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
เมื่อถามนักปกป้องสิทธิมนุษยชนว่าอยากเห็นสังคมไทยเป็นเช่นไรในประเด็นการมีส่วนร่วมต่อการกำหนดนโยบายสาธารณะ หรือมีความคาดหวังให้รัฐไทยปรับปรุงอะไรเพื่อส่งเสริมการพิทักษ์สิทธิมนุษยชนของกลุ่มเสี่ยง นักปกป้องสิทธิมนุษยชนในไทยได้ฉายภาพความฝัน ออกมาดังต่อไปนี้
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
นักปกป้องสิทธิมนุษยชนผู้คร่ำหวอดอยู่ในสนามมายาวนานได้วิเคราะห์สถานการณ์การคุกคามผ่านประสบการณ์ของตนและเครือข่ายแล้วแสดงทัศนะออกมาในหลากหลายมุมมอง ดังนี้
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
สถานการณ์ในด้านสิทธิมนุษยชนในต่างประเทศนั้น มีความสัมพันธ์กับหลายปัจจัยที่อาจเกิดความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาการละเมิดต่อนักปกป้องสิทธิมนุษยชนภายในประเทศที่เกิดจากข้อค้นพบจากกรณีศึกษา มีปัจจัยดังต่อไปนี้1. สถานการณ์สิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวข้องกับบริบทภายในประเทศ
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
บทวิเคราะห์ที่ได้จากการถอดบทสัมภาษณ์นักปกป้องสิทธิมนุษยชนมากประสบการณ์ ในหลากหลายภูมิภาคไปจนถึงความแตกต่างของการทำงานกับกลุ่มเสี่ยงที่มีปัญหาสิทธิแตกต่างกันไป เป็นที่ชัดเจนว่าเขาเหล่านั้นมีชีวิตและอยู่ในวัฒนธรรมแตกต่างไปจากมาตรฐานด้านสิทธิมนุษยชนและนิติรัฐที่ปรากฏในสังคมตะวันตก ซึ่งสะ
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
การคุ้มครองนักปกป้องสิทธิมนุษยชนที่เป็นกลุ่มเสี่ยงได้ถูกรับรองไว้โดยพันธกรณีระหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิมนุษยชนต่าง ๆ ให้ความสำคัญประกอบจนก่อให้เกิดอนุสัญญาเฉพาะสำหรับกลุ่มเสี่ยงนั้น ๆ ประกอบไปด้วย สตรี, เด็ก, เชื้อชาติ และ แรงงานอพยพ รวมถึง ผู้พิการ โดยกลุ่มเสี่ยงมีสิทธิที่ถูกระบุไว้ในปฏิญญาว่าด้วย
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
แนวทางในการสร้างนโยบาย กฎหมาย และกลไกเพื่อคุ้มครองสิทธิประชาชนจากการสอดส่องโดยรัฐมาจาการทบทวนมาตรฐานและแนวทางตามมาตรฐานสากลเพื่อสร้างข้อเสนอแนะเชิงนโยบายครอบคลุม 2 ประเด็นหลัก คือ
ทศพล ทรรศนกุลพันธ์
ต้นปี 2563 หลังจากการอ่านคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญยุบพรรคอนาคตใหม่ บรรยากาศความขัดแย้งทางการเมืองไทยที่ถูกกดไว้มาตั้งแต่หลังการรัฐประหาร 2557 ก็ปะทุขึ้นอีกครั้ง เกิดการเคลื่อนไหวชุมนุมทางการเมืองเพื่อต่อต้านรัฐบาลกระจายไปทั่วทุกจังหวัดในรัฐไทย จุดสำคัญและเป็นเรื่องที่ไม่ปรากฏขึ้นมาก่อนในหน้าประว