ประจักษ์พยานของร่างกาย

การลั่นไกปืนจากทหารนายหนึ่ง ย่อมมีอำนาจของรัฐเป็นสิ่งยืนยันความชอบธรรม อำนาจรัฐนั่นแหละเป็นคนลั่นไกตัวจริง อำนาจรัฐคิดว่าร่างกายของพลเมืองทุกคนอยู่ในความยินยอมและเชื่องเสียจนตัวแทนการใช้อำนาจจะกระทำอย่างไรและตอนไหนก็ได้ ลักษณาการอำนาจของรัฐในลักษณะนี้มีอยู่ในรัฐเผด็จการเท่านั้น

ร่างกายของชัยภูมิในภาพมิได้ถูกยิงจนเสียชีวิตอย่างเดียว หากถูกชันสูตรหรือการพิสูจน์ค้นหาหลักฐานถึงสาเหตุของการตาย ทว่า มันก็เป็นเสมือนการใช้อำนาจรัฐผ่านความรู้ทางการแพทย์ การยืนยันทางวิทยาศาสตร์ก็ไม่อาจนำมาใช้เพื่อลดทอนอำนาจรัฐหรือค้นหาสาเหตุการตายที่แท้จริงของชัยภูมิได้ ใช่ เขาอาจจะตายจากกระสุนปืน แต่เขาก็ตายเพราะอำนาจอันล้นพ้นของอำนาจรัฐ

ร่างกายจึงไม่ใช่ของพวกเราแต่เป็นส่วนหนึ่งการกล่อมเกลา ควบคุม ละเมิด และทำลายทิ้งของรัฐ นอกเหนือไปจากกรณีของชัยภูมิ ทุกวันนี้เราไม่อาจทราบว่าร่างกายของหะยีสุหรงและทนายสมชายอยู่ที่ไหน ?

คราแรกที่ผมเห็นภาพนี้ ผมนึกถึงภาพวาดทางศาสนา

ภาพเยซูในศาสนาคริสต์จำนวนไม่น้อยได้ถูกวาดขึ้นเพื่อจินตนาการไปสู่ the body ที่ไม่มีใครเคยได้เห็น ภาพวาดเหล่านี้มิได้เน้นถึงความทุกข์ทรมานที่เยซูได้รับเพียงอย่างเดียว ทว่า เราสามารถรับรู้ได้ถึงความเมตตาและความรักที่มีต่อมวลมนุษย์ไปพร้อมๆ กัน เราไม่อาจปฏิเสธได้ว่าความตายของเยซูก็เกี่ยวพันโดยตรงกับอำนาจรัฐ กระนั้น ในแววตาของเยซูก็มิได้ปราศจากความเกรงกลัว ทว่าเปี่ยมด้วยความโศกเศร้าและเวทนาต่อผู้ใช้อำนาจ

แววตาของชัยภูมิในภาพนี้ก็เช่นกัน

เมื่อความตายของคนๆหนึ่งผูกโยงกับการใช้ความรุนแรงของรัฐ ไม่ว่าร่างจะยังคงอยู่หรือสาบสูญ พวกเขาก็จะยังคงมีชีวิตผ่านความทรงจำของผู้คน และเป็นประจักษ์พยานของความไม่เป็นธรรม

ไม่ว่าร่างจะยังคงอยู่หรือสาบสูญ สุสานของพวกเขาก็สถิตย์อยู่ในใจและเลือดเนื้อของเรา

หมายเหตุ  ภาพวาดโดยทัศนัย เศรษฐเสรี