ข่าวเมื่อสัปดาห์ที่แล้วจากหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นของกรุงลอนดอน "Man hugs driver of tipper truck that killed his cyclist girlfriend at King's Cross blackspot" รถบรรทุกชนจักรยาน คนขี่จักรยานตาย แฟนผู้ตายกอดคนขับรถบรรทุก
ผมว่าข่าวนี้น่าสนใจหลายอย่าง
1) น้ำใจของแฟนผู้ตาย ที่เข้าใจว่ามันเป็นอุบัติเหตุที่ไม่มีใครอยากให้เกิด เขาไม่โทษคนขับรถบรรทุก แต่โทษการขนส่งลอนดอน (Transport for London) ที่จัดการจราจรได้ไม่ดีพอ (ผมไม่แน่ใจว่าจะใช้คำว่า "ให้อภัย" ได้ไหม เพราะแฟนผู้ตายอาจจะไม่ได้คิดว่าคนขับทำอะไรผิดตั้งแต่แรกด้วยซ้ำ)
2) ในข่าวบรรยายสภาพถนนที่เกิดเหตุ ตรงแยกสถานีคิงส์ครอส (King's Cross) ว่า ไม่มีเลนจักรยาน และถนนเล็กมากจนรถใหญ่ต้องขับคร่อมเลนตรงจุดตัดแยก (เป็นเส้นที่เป็นสองเลนแล้วบีบเหลือหนึ่งเลน ลองดูในแผนที่กูเกิลแมป จะเห็นถนนเกรย์สอินน์ (Grays Inn Road) วิ่งจากทิศใต้ขึ้นมาเจอแยกที่ตัดกับถนนอูสตัน (Euston Road เป็นถนนใหญ่เส้นหลักในย่านนั้นและมีการจราจรหนาแน่นมาก) แล้วต่อไปเป็นถนนยอร์กเวย์ (York Way) ที่วิ่งขนานไปกับรางรถไฟด้านข้างสถานี -- Grays Inn มีสองเลน ส่วน York Way จะหดเหลือเลนเดียว [1])
3) ตรงพื้นที่ที่เรียกว่า "กรีนบ็อกซ์" (green box แปลตรงๆ ว่า "กล่องเขียว") ด้านหน้าสุดก่อนถึงแยก ที่กันเอาไว้ให้จักรยานมาจอดรอสัญญาณไฟ เพื่อที่เวลาไฟเขียวจะได้มีระยะและเวลาออกตัวมากกว่ารถยนต์ มีรถเมล์และแท็กซี่จอดทับอยู่
4) ซึ่งเจ้าหน้าสืบสวนตั้งข้อสังเกตว่า รถใหญ่จะมีจุดบอดที่ทำให้มองไม่เห็นจักรยาน -- ถ้ารถบรรทุกไม่คร่อมเลน ก็อาจจะ(เห็นจักรยานและ)ไม่ชนจักรยาน และถ้าไม่มีรถอื่นไปจอดในกรีนบ็อกซ์ จักรยานนี่ก็จะไปอยู่ในที่ที่เห็นได้ชัดกว่า และมีเวลาออกตัวไปก่อน ก็จะไม่ชนกัน
5) เจ้าหน้าที่ยังตั้งข้อสังเกตต่อว่า จักรยานผู้ตายเป็นแบบฟิกซ์เกียร์ ซึ่งออกตัวได้ช้า [2] และผู้ตายไม่ได้ใส่หมวกกันน็อก ไม่ได้ใส่เสื้อสะท้อนแสงตามที่คู่มือการใช้ทางหลวง (Highway Code) แนะนำ [3] (ผู้ตายตายจากการบาดเจ็บอย่างรุนแรงที่ศรีษะ)
คือสุดท้ายแล้วมันมีความสูญเสีย และในศาลโดยรูปแบบ “โจทก์-จำเลย” มันทำให้มีสองฝ่าย แต่ต้นเหตุของเรื่องมันอาจจะไม่ได้อยู่ที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง หรือมากไปกว่านั้นคือ ไม่ได้อยู่เฉพาะในสองฝ่ายนี้
แฟนผู้ตายพูดถึงการขนส่งลอนดอนว่า “การขนส่งลอนดอนส่งเสริมให้คนขี่จักรยายมากขึ้น แต่ถนนต่างๆ มันปลอดภัยไม่พอ สภาพแวดล้อมก็ปลอดภัยไม่พอ อุบัติเหตุแบบเดียวกันนี้จะเกิดขึ้นอีก ผมไม่คิดว่าการขนส่งลอนดอนทำงานอย่างเพียงพอที่จะทำให้อะไรๆ ดีขึ้น” และอวยพรคนขับรถบรรทุกว่า “ผมหวังว่าคุณจะมีชีวิตที่ดีหลังจากนี้”
การสอบสวนเหตุการณ์ความสูญเสียต่างๆ นี่ ไม่ใช่ว่าทำไปเพื่อจ้องหาว่าใครผิดเพื่อล้างแค้น แต่ทำไปเพื่อจะได้รู้แล้วแก้ไขเพื่อป้องกันไม่ให้มันเกิดอีกได้ง่ายๆ
ความจริงต้องปรากฏก่อน อย่าเพิ่งท่องว่า “ให้อภัย” ซ้ำๆ เพราะเรายังไม่รู้เลยว่าจะให้อภัยอะไรกับใคร ถ้ายังไม่ค้นหาความจริง
แน่นอนว่าตอนที่พิมพ์นี่ ผมคิดถึงเหตุการณ์ต่างๆ ในเมืองไทย
----
[2] ความชอบด้วยกฎหมายของจักรยานฟิกซ์เกียร์เป็นที่ถกเถียงในหลายประเทศทั่วโลก แต่โดยมากเกี่ยวกับเบรกหรือระบบห้ามล้อ ในบางประเทศการขับขี่จักรยานที่ไม่มีเบรกที่ใช้การได้ดีพอเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย ซึ่งจักรยานฟิกซ์จำนวนมากไม่ได้ติดตั้งเบรก (เพื่อความสวยงาม) หรือระบบเบรกที่มีอาจไม่เพียงพอ ดูรายชื่อประเทศส่วนหนึ่งและลิงก์ไปยังกฎหมายที่เกี่ยวข้องได้ที่วิกิพีเดีย: https://en.wikipedia.org/wiki/Fixed-gear_bicycle#Legality
[3] The Highway Code - Rules for cyclists ข้อ 59: https://www.gov.uk/rules-for-cyclists-59-to-82/overview-59-to-71