คำเตือน: เปิดเผยเนื้อหาบางตอน และอยากชวนไปดูหนังเรื่องนี้กันเยอะๆ ครับ
บอกตรงๆ ว่าสะเทือนใจมากที่ได้ดูหนังเรื่องนี้ เพราะมันมีเรื่องราวหลายอย่างที่ทับซ้อนอยู่ในเรื่อง เป็นธรรมดาที่เราอาจจะคิดไปเองว่าบทสนทนาในเรื่องคล้ายคลึงกับเรื่องของเราเอง
แต่มองข้ามพ้นจากตัวเองจึงจะถึงความหมายที่ซ่อนอยู่หรืออ่านได้จากหนังเรื่องนี้
ดูแวบแรกเหมือนหนังโฆษณาการท่องเที่ยวพม่ามากกว่า เพราะหนังสวยเสียจนลืมว่ากำลังดูเรื่องการผจญภัยของหญิงสาวที่กำลังค้นหาคำตอบจากจิ๊กซอว์ที่ย่าของเธอทิ้งไว้เป็นมรดกปริศนา เธอเองก็มีอดีตที่อยากจะลืม เหมือนย่าจะสงสารเห็นใจ แต่คงต้องให้เวลากับการเติบโตของหัวใจกระมัง ย่าจึงได้แต่บอกเธอผ่านจดหมายเก่าเก็บว่าตัวย่าเองก็เหมือนมีสองชีวิตในตัวของย่า
เพราะความอ้อยอิ่งของหนังและเนื้อเรื่อง แต่ก็ต้องยอมรับว่ายิ่งเนิ่นนานไป ยิ่งทำให้รู้สึกว่าเมียนมาร์เป็นประเทศที่น่าค้นหา ส่วนตัวแล้วผมตะลึงกับฉากประทับใจสำคัญๆ ตั้งแต่เมืองพุกามเพราะไม่เคยไป อยากเห็นมหาเจดีย์ที่มีกำแพงแก้วเป็นคลื่นมหานทีสีทันดร สะพานยาวและเมืองสีป่อ รวมทั้งฉากสะพานรถไฟเหนือหุบเหว
.......
ระหว่างทาง เราจะพบกับคำถามเรื่องคนเราจะเข้าใจคนที่มีสองชีวิตเป็นอย่างไร คนที่มีอดีตที่ปวดร้าวและฝังใจมากมายจะเริ่มต้นชีวิตใหม่ได้อย่างไร และหากคนใดคนหนึ่งถูกทิ้งไว้ข้างหลังจะมีชีวิตอยู่อย่างไร
คงไม่มีคำตอบที่เป็นสูตรสำเร็จแน่ๆ แต่หนังเรื่องนี้ให้คำตอบที่ชวนค้นหาเอาไว้
ย้อนไปในอดีต เรื่องเล่าของชีวิตหญิงสาวธูซาเหมือนดั่งชีวิตที่ถูกสายลมที่พัดผัน ทั้งเรื่องราวของชนชั้น เรื่องราวทางการเมืองซึ่งถึงแม้จะไม่ได้มีเรื่องราวให้เห็นก็ชวนสงสัยว่าอะไรทำให้นันทะนายไปรษณีย์หนุ่มต้องพักการเรียนเอาไว้ และอะไรทำให้มิชชันนารีต่างชาติต้องเดินทางออกนอกประเทศ
ธูซาเป็นคนที่ไม่มีอดีต เพราะเธอเป็นเด็กกำพร้า ไม่มีสถานะทางชนชั้นที่ผูกพันสังกัด เธอจึงเหมือนคนไร้อนาคต
บทสนทนาช่วงท้ายๆ ว่าด้วยโชคชะตานั้นมีความหมายชวนคิดเอามากๆ กว่านันทะจะคลายความเจ็บปวดคงใช้เวลานานเอามากๆ และแม้ว่าเขาจะสามารถจัดการกับความปวดร้าวได้ แต่เขาไม่เคยลืมเรื่องราวที่เกิดขึ้นแน่ๆ
ธูซาเองก็คงปวดร้าวในการจะเริ่มต้นชีวิตใหม่ไม่น้อย ความเจ็บปวดของเธอคงเหลือจะทานทน เพราะต้องจากคนรัก จากบ้านเกิดเมืองนอน แต่เธอเองก็เด็ดเดี่ยวไม่น้อยเมื่อมองตัวเองเป็นเด็กกำพร้าไม่มีที่มา แต่มีความหวัง ขณะที่นันทะมีความหวังและไม่ต้องการอดีตและชนชั้นที่ตัวเองสังกัด
ฉากงานเลี้ยงในบ้านของนันทะที่มีกลิ่นบางตอนจากคำโต้ตอบของทนายหนุ่มชื่อสาย สีมา จากเรื่องปีศาจของเสนีย์ เสาวพงษ์ ภาพการเหยียดหยามธูซาว่าเป็นดั่งกาในฝูงหงส์ก้องสะท้อนออกมาดังมาก แต่ก็ช่างกลมกลืนเพราะธูซากลายร่างจากนางอีกาเป็นนางหงส์อันสง่างาม เมื่อเธอเผยวาจาว่ากาลเวลาก็กัดกินสิ่งที่พวกเขาพยายามสร้างไว้ห่อหุ้มตัว
แต่ถึงที่สุด คำร้องขอของมารดาฝ่ายชายน่าจะสะเทือนใจเธอจนยอมลาจากคนรักมาเริ่มชีวิตใหม่
ผมคิดว่าหลานสาวของเธอก็คงสงสัยว่าเธอผ่านห้วงเวลานั้นมาได้อย่างไร
เมื่อถึงตอนที่หญิงสาวได้พบกับนันทะในวัยชราแล้วยิ่งน่าสนใจ เพราะบทสนทนาเรื่องโชคชะตาที่เรามักโทษว่าเป็นสาเหตุของทุกสิ่งที่ควบคุมไม่ได้แล้ว เราจะพบว่าเราต่างมีทางเลือกทั้งนั้น เมื่อเลือกแล้วก็ต้องยอมรับและอยู่กับเส้นทางนั้น
ในการย้อนกลับไปหาเรื่องราวตามเนื้อความของจดหมาย ความรู้สึกของสองหนุ่มสาวต่างวัฒนธรรมก็เริ่มขึ้นโดยความบังเอิญ ถึงจะไม่คลี่คลายในเวลาของหนัง แต่ก็ทิ้งท้ายให้เราแอบหวังเล็กๆ ว่าจดหมายที่ส่งถึงชายหนุ่มในอนาคตจะเฉลยความในใจข้อใดบ้าง
.................
ขอสารภาพในความเห็นส่วนตัวว่าเอาเข้าจริงๆ แล้วหนังเรื่องนี้คงไม่เหมาะกับวัยรุ่นหนุ่มสาวเท่าไหร่นัก หากแต่เหมาะกับคนที่ผ่านเรื่องรักๆใคร่ๆ มาบ้างถึงจะเข้าใจความพลัดพรากลาจากกระทั่งเลิกราและความพยายามที่จะเริ่มต้นใหม่
สำหรับผมแล้วบางบทสนทนาในหนังบาดลึกราวกับเพิ่งได้ยินเมื่อวันวาน แต่กลับรู้สึกโล่งใจอย่างมาก เมื่อคิดได้ว่าไม่มีใครติดค้างใครอีกแล้ว กว่าเราจะคิดถึงคนที่ไม่คิดถึงได้คงใช้เวลานาน แต่สำหรับบางคนอาจต้องใช้เวลาทั้งชีวิต
ป.ล. ขอบคุณอาจารย์ลลิตา หาญวงศ์และพี่ปุ๊ที่ชวนไปดูหนังครับ