Skip to main content

ความก้าวหน้าทาง ICT ในปัจจุบัน ช่วยให้เราๆท่านๆ สามารถเข้าถึงข้อมูลต่างๆ ซึ่งยากที่จะเข้าถึงในอดีต ได้ง่ายขึ้น เช่น ข้อมูลของบุคคลหรือข้อมูลขององค์กรที่เราสนใจ ข้อมูลทางเศรษฐกิจและสังคม ของประเทศใดประเทศ
หนึ่ง รวมถึงองค์ความรู้ในด้านต่างๆ เป็นต้น

ความก้าวหน้าทาง ICT ยังทำให้ เราๆท่านๆ รับรู้ถึงข้อมูลหลายๆอย่าง ที่เกิดขึ้นในเวลาเพียงเสี้ยววินาที และยากที่จะถูกวิเคราะห์ ด้วยประสาทสัมผัสของมนุษย์ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัด คือข้อมูลทางเทคนิคในกีฬาต่างๆ เช่น ความเร็วของลูกเสริฟในกีฬาเทนนิส หรือ การจัดตำแหน่งร่างกาย ในระหว่างวงสวิง ของนักกอล์ฟชั้นนำ ซึ่งในปัจจุบัน สามารถถูกจับวัด ประมวลผล และวิเคราะห์ เพื่อใช้ประโยชน์ ในการสร้างความก้าวหน้า ทางวิทยาศาสตร์การกีฬาต่อไป

นอกจากนั้น ความก้าวหน้าทาง ICT ก็ยังอนุญาตให้เราๆท่านๆ สามารถเฝ้ามองและจัดเก็บ ข้อมูลการดำเนิน ไปของกิจกรรมต่างๆในสังคม ผ่านระบบกล้องวงจรปิดและระบบฐานข้อมูล ซึ่งทำให้สังคมต่างๆ สามารถควบคุมความเรียบร้อยในสังคม ได้เป็นอย่างดี

นั่นหมายความว่า ปัจจุบัน สังคมต่างๆ กำลังอยู่ในยุคแห่งความร่ำรวยข้อมูล เป็นยุคที่ ทำให้มนุษย์เราเข้าถึงข้อมูล ซึ่งเคยยากที่จะเข้าถึง ทำให้เห็นและรับรู้ในข้อมูล ที่เคยยากที่จะเห็นและรับรู้ ทำให้เข้าใจในสิ่งที่เคยยากต่อการวิเคระห์

แต่ในขณะเดียวกัน เรากำลังอยู่ในยุคที่ ICT มีบทบาท ในการจัดระเบียบโลกของเรา เพิ่มมากขึ้นทุกที

ระเบียบโลก ในที่นี้ เป็นคำที่มีความหมายทางโลก หมายถึง กลไก โครงสร้าง และระบบ ทางสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ที่ทำให้โลกของเราดำเนินไป ด้วยความเป็นระเบียบเรียบร้อย

การจัดระเบียบโลก ในทัศนะของข้าพเจ้า จำเป็นต้องเกิดขึ้น เมื่อ ระเบียบโลก ที่ถูกประยุกต์ใช้อยู่ ถูกตั้งคำถาม ถูกสงสัย หรือ ถูกสังเกตได้ว่า กำลังหมดความสามารถ ในการรับมือกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ทางสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ในปัจจุบัน

ทำไมข้าพเจ้าเห็นว่า ความสัมพันธ์ ระหว่าง ความก้าวหน้าทาง ICT ได้เพิ่มความต้องการ ในการจัดระเบียบโลกของเรามากขึ้นทุกที จึงเป็นประเด็นที่ควรต้องให้ความสนใจ

ข้าพเจ้าขอยกตัวอย่างในเรื่องของ เทคโนโลยีระบบกล้องวงจรปิด ซึ่งถูกนำมาใช้มากขึ้นเรื่อยๆ โดยประเทศต่างๆ เพื่อควบคุมความเรียบร้อยในสังคม ซึ่งในขณะที่เทคโนโลยีดังกล่าว อำนวยประโยชน์ให้ สังคมนั้นๆ บรรลุเป้าหมายที่ต้องการ ได้เป็นอย่างดี แต่มันก็ทำให้สังคมต่างๆ ต้องหันมาใส่ใจกับเรื่องของ ความเป็นส่วนตัวของประชาชน ซึ่งถือเป็นการต่อรอง ระหว่างผลประโยชน์ของสังคม กับของปัจเจกบุคคล

อีกตัวอย่างซึ่งคล้ายคลึงกัน และนำมาซึ่งประเด็น ความเป็นส่วนตัวของประชาชน เช่นกัน ได้แก่ เทคโนโลยี Google Earth และ บาง feature บนเทคโนโลยี Google Maps ซึ่งอนุญาตให้ ปัจเจกบุคคลหนึ่ง ถูกเฝ้ามองหรือถูกติดตาม ได้อย่างไม่ยากเย็นนัก

ยิ่งกว่านั้น ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี Web และ Internet ถือว่าเป็นปรากฏการณ์สำคัญที่สุด ซึ่งทำให้ข้าพเจ้ามองเห็นว่า ความก้าวหน้าทาง ICT ได้นำมาซึ่งคำถามมากมายเกี่ยวกับ ศักยภาพของระเบียบโลกในปัจจุบัน กับความต้องการ ระเบียบโลกใหม่ อันสอดคล้องกับ สภาพสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ที่เปลี่ยนแปลงไป โดยมีความก้าวหน้าทาง ICT เป็นตัวแปรสำคัญ แห่งการเปลี่ยนแปลงนี้

ตัวอย่งล่าสุดที่เห็นได้อย่างชัดเจน คือการถ่ายทอด Video Link ข้ามประเทศ ของอดีตนายกฯไทยคนหนึ่ง มาสู่ผู้ชุมนุมทางการเมือง ซึ่งกำลังก่อความวุ่นวายในสังคมของเรา ในขณะนี้ ซึ่งถือเป็นกิจกรรมที่ ที่ท้าทายกลไก โครงสร้าง และระบบ ทางสังคมและการเมืองไทยในปัจจุบัน อย่างที่สุด

ข้าพเจ้าไม่ขอพูดถึง ประเด็นของความถูกต้อง ของการเคลื่อนไหวในครั้งนี้ ในที่นี้ เนื่องจากไม่ใช่ประเด็น ที่ต้องการสื่อสารกับท่านผู้อ่านแต่อย่างใด แต่อยากจะชี้ให้เห็นว่า ความก้าวหน้าทาง ICT ได้ ทำให้เกิด การท้าทายระเบียบโลก ในระดับต่างๆ ได้ง่ายขึ้น

จากตัวอย่างต่างๆข้างต้น จะเห็นได้ว่า ความก้าวหน้าทาง ICT ได้ก่อให้เกิดประเด็นความต้องการ การจัดระเบียบโลกใหม่ ทั้งที่เกิดขึ้นจากตัวมันเอง (ประเด็นเกี่ยวกับความเป็นส่วนตัวของประชาชน อันเนื่องมาจากความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี กล้องวงจรปิด Google Earth และ Google Map) และทั้งที่มี ICT เป็นสื่อสำคัญที่ทำให้เกิดขึ้น (จากกรณี Video Link)

นี่ยังไม่รวมประเด็นเรื่อง อิสระ เสรีภาพ และระเบียบในโลกอินเตอร์เนต ซึ่งในปัจจุบัน ต้องยอมรับว่า มีมาตรฐานที่แตกต่างกันไป ในแต่ละสังคม และในแต่ละประเทศ

และยังไม่รวมประเด็นที่ว่า ความก้าวหน้าทาง ICT ได้ทำให้เกิดความหลายหลาย ทางความคิด และก่อให้เกิดความแตกต่างทางสังคม ซึ่งข้าพเจ้าได้เคยสื่อสาร กับท่านผู้อ่านไปแล้ว โดยเป็นเนื้อความหลักในตอน "การอยู่กับความหลากหลาย" และเป็นเนื้อความรองๆ ในอีกหลายๆตอน ที่ผ่านมา

ซึ่งทั้งหมดนี้เอง ทำให้เกิดเป็นความจำเป็นอย่างรีบเร่ง ที่ทุกสังคมต้องให้ความสนใจกับ การศึกษาบริบททางสังคมของ ICT ซึ่งเป็นข้อความหลัก ที่ข้าพเจ้าต้องการสื่อสารกับสังคม ผ่านบทความในพื้นที่แห่งนี้

โดยในทัศนะของข้าพเจ้า เมื่อพูดอย่างคร่าวๆ เกี่ยวกับการจัดระเบียบโลกใหม่ ในระดับประเทศ และในบริบทของสังคมไทย อันเนื่องมาจากความก้าวหน้าทาง ICT ประเด็นหนึ่งที่สามารถถูกพูดถึงได้ นั่นคือ กลไกทางสังคมและการเมืองของไทย ที่จำเป็นต้องเปลี่ยน จากความพยายามที่จะควบคุมสังคม ผ่านการมีกลไก โครงสร้าง และระบบ ที่มุ่งสร้างมาตรฐานเดียวทางสังคม

มาเป็นการสร้างกลไก โครงสร้าง และระบบทางสังคม ที่ยอมรับความแตกต่าง และความหลากหลาย แต่ในขณะเดียวกัน ยังคงไว้ซึ่ง แก่นคุณค่า (Core Values) ทางสังคม ที่ได้ตกลงร่วมกัน ซึ่งจะกลายเป็นเครื่องมือสำคัญ ที่อนุญาตให้ ความแตกต่างและควาหลากหลาย ถูกหลอมรวมเป็นหนึ่ง ภายใต้สังคมไทยเดียวกัน

อีกหนึ่งประเด็นที่สามารถถูกพูดถึงได้ นั่นคือ การที่ความก้าวหน้าทาง ICT ได้ทำให้ทุกสิ่งทุกอย่าง ถูกเชื่อมโยงเข้าด้วยกัน และส่งผลกระทบถึงกันอย่างรวดเร็ว และรุนแรงในวงกว้าง ดังนั้น การวิเคราะห์และแก้ปัญหาต่างๆ มีความจำเป็นที่จักต้อง ดำเนินการแบบบูรณาการณ์ มากกว่าการให้ความสำคัญ กับส่วนประกอบที่มีปัญหา เพียงส่วนเดียว

ความก้าวหน้าทาง ICT กับความต้องการในการจัดระเบียบโลกใหม่ ยังมีอีกหลายประเด็นให้ถกกัน ข้าพเจ้าขอใช้บทความนี้ เป็นหนึ่งแรงกระตุ้นน้อยๆ ที่ทำให้คนในวงกว้าง ได้มองเห็นประเด็นต่างๆเหล่านี้ และเริ่มให้ความใส่ใจกับมัน อย่างจริงจัง

 

 

บล็อกของ SenseMaker

SenseMaker
น้ำมาถึงไหนแล้วหว่า...บ้านฉันน้ำจะท่วมมั้ยเนี่ย...จะหาข้อมูลที่จำเป็นได้จากที่ไหนบ้างหว่า...เวลาเดือดร้อนจะต้องแจ้งใคร...ทำไมโทรไป 1111 กด 5 แล้วถามอะไรไปก็ตอบไม่ได้... ........ใครก็ได้ช่วยบอกทีเหอะว่าฉันกับครอบครัวต้องทำยังไงบ้าง.......ข้อมูลประกอบการตัดสินใจอะไรๆก็ไม่มี ที่มีก็ไม่รู้จะเชื่อได้มากขนาดไหน เชื่อได้รึเปล่า.........
SenseMaker
ขอสวัสดีปีใหม่แด่ท่านผู้อ่านทุกท่าน ขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยจงอวยพรให้ทุกท่าน สุขกาย สบายใจมีเงินทองใช้ไม่ขาดมือ และมีสติในการดำเนินชีวิตอยู่เสมอ
SenseMaker
  จากที่สัญญาว่าในบทความนี้ ข้าพเจ้าจะมาต่อยอดบทความจากครั้งที่แล้วในหัวข้อ “ความร่ำรวยข้อมูล” ด้วยการวิเคราะห์ความจำเป็น ที่เราจักต้องพัฒนาทั้ง 3 ส่วนประกอบสำคัญ อันได้แก่ ความอุดมทางด้านข้อมูล ความยากง่ายในการเข้าถึงข้อมูล และมุมมองที่มีในการวางแผนโครงสร้างข้อมูลบนเว็บ ไปพร้อมๆกัน เพื่อทำให้ทุกท่านเข้าใจประเด็นดังกล่าวนี้เป็นรูปธรรมมากขึ้น
SenseMaker
เป็นอีกครั้งที่ข้าพเจ้าไม่สามารถส่งบทความเข้ามาได้ตามกำหนด โดยคราวนี้ทิ้งระยะไปนานมาก จนทำให้ข้าพเจ้ารู้สึกผิดต่อผู้อ่านและผู้บริหาร blogazine เป็นอย่างยิ่ง ข้าพเจ้าต้องขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย
SenseMaker
ต่อเนื่องจากบทความที่แล้วในหัวข้อ ความเป็นส่วนตัวของคุณราคาเท่าไหร่ ข้าพเจ้าอยากชวนท่านผู้อ่านคิดต่อไปอีกนิดว่า ท่านจะรู้ได้อย่างไรว่า ข้อมูลส่วนตัวต่างๆ ที่ท่านเปิดเผยไว้บนพื้นที่ออนไลน์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเครือข่ายสังคมออนไลน์ (social network sites) ต่างๆ เช่น Facebook และ MySpace จะไม่ทำให้ท่านสูญเสียอะไร หรือเสียใจในอนาคต
SenseMaker
จากบทความที่แล้วในหัวข้อ การจัดระเบียบโลกใหม่ การเมืองไทย และICT ข้าพเจ้าได้ชี้ให้เห็นว่า เพราะความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ICT ในปัจจุบัน ทำให้ความสามารถของมนุษย์ ในการจัดการและจัดเก็บข้อมูล ซึ่งหากอาศัยเพียงประสาทสัมผัสของมนุษย์ จะไม่สามารถเข้าถึงและจัดการได้ และความด้วยความก้าวหน้านี้ ทำให้มนุษย์สามารถเห็นและรับรู้ ในข้อมูลที่เคยยากที่จะเห็นและรับรู้ อีกทั้งยังทำให้เข้าใจในสิ่งที่เคยยากต่อการวิเคราะห์
SenseMaker
ความก้าวหน้าทาง ICT ในปัจจุบัน ช่วยให้เราๆท่านๆ สามารถเข้าถึงข้อมูลต่างๆ ซึ่งยากที่จะเข้าถึงในอดีต ได้ง่ายขึ้น เช่น ข้อมูลของบุคคลหรือข้อมูลขององค์กรที่เราสนใจ ข้อมูลทางเศรษฐกิจและสังคม ของประเทศใดประเทศหนึ่ง รวมถึงองค์ความรู้ในด้านต่างๆ เป็นต้น
SenseMaker
หลังจากบทความที่เรียกได้ว่า บทบรรณาธิการแรก ได้ชี้แจงเป้าหมายการดำรงอยู่ ของพื้นที่ทางความคิดแห่งนี้ บัดนี้เวลาล่วงเลยมาครึ่งปี โอกาสแห่งการพูดคุย กับท่านผู้อ่านอีกครั้ง ก็มาถึงทุกๆ12 บทความ ที่ได้ทำหน้าที่ของมันผ่านพ้นไป ถือเป็นช่วงเวลาที่ดี ที่ผู้เขียนกับผู้อ่านจะได้แลกเปลี่ยนความคิดกัน เพื่อทำให้พื้นที่แห่งนี้ เป็นประโยชน์กับทุกๆคน อย่างแท้จริงในทัศนะของข้าพเจ้าแล้ว ICT เข้ามามีบทบาท ต่อชีวิตของเราทุกคน ในทุกวันนี้มากขึ้นทุกที แต่ละคนได้รับประโยชน์ ผลกระทบ และผลลัพธ์ ที่แตกต่างกันไป จากการเปลี่ยนแปลงรอบตัว ซึ่งมี ICT เป็นปัจจัยต้นเหตุ
SenseMaker
Peer Review อาจไม่ใช่คำในภาษาอังกฤษ ที่คนส่วนใหญ่ในสังคมคุ้นเคย แต่เป็นคำคุ้นเคยเป็นอย่างดีในสังคมนักวิชาการ อาจารย์ หรือ นักวิจัย เนื่องจากสังคมดังกล่าว มีวัฒนธรรมและกิจกรรมหลัก ในการสร้างองค์ความรู้ใหม่ ด้วยการต่อยอดองค์ความรู้ที่มีอยู่เดิม ผ่านการพัฒนาผลงานวิจัยใหม่ ซึ่งการยอมรับจากสมาชิกในสังคมเดียวกัน มีความสำคัญกับผลงานวิจัยแต่ละชิ้นมาก เนื่องจากไม่ว่าผลงานดังกล่าว จะมีคุณภาพในสายตาผู้พัฒนาเพียงใด แต่หากไม่ได้รับการตอบรับจากสมาชิกในสังคม ผลงานนั้นก็ถือได้ว่า ไม่ได้สร้างคุณค่าให้กับสังคมมากนัก
SenseMaker
ในอดีต การเกิดขึ้นของสังคม มักจะถูกจำกัดด้วยเส้นขอบเขตของเวลาและสถานที่ การเป็นส่วนหนึ่งในสังคม เกิดจากการมีส่วนร่วมอยู่ในเวลาและสถานที่เดียวกัน เช่น การอยู่ในหมู่บ้านเดียวกัน การไปโรงเรียนหรือสถานศึกษาเดียวกัน การทำงานในบริษัทหรือสถานที่ทำงานเดียวกัน หรือ การอยู่ในกลุ่มทำกิจกรรมเดียวกัน เป็นต้นแต่ด้วยความก้าวหน้าของ ICT และการขยายตัวของอินเตอร์เนต ทำให้ในปัจจุบัน การมีและเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ของเราแต่ละคน ไม่ถูกจำกัดโดยสองข้อจำกัดข้างต้น อีกต่อไป และทำให้ในปัจจุบันนั้น เราแต่ละคน มีและเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ที่ถูกสร้างขึ้นบนอินเตอร์เนต เพิ่มมากขึ้นๆทุกที
SenseMaker
  หลังจากหลายบทความในคอลัมน์แห่งนี้ ข้าพเจ้าได้ใช้พูดถึงการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ที่นับวันดูเหมือนว่า "เป็นการยากสำหรับประชาชน ที่จะทำความเข้าใจถึงความเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ เพื่อการดำรงชีวิตอย่างเท่าทัน" บทความวันนี้ จึงถูกเขียนขึ้นเพื่อแสดงทัศนะเกี่ยวกับกลไกทางสังคม ที่มีความจำเป็นอย่างยิ่งในปัจจุบัน เพื่อทำหน้าที่คุ้มกันและช่วยเหลือประชาชน ซึ่งเป็นผู้ได้รับผลกระทบหรือถูกกระทำ จากความเปลี่ยนแปลงทางสังคมเหล่านี้ โดยไม่อาจป้องกันตนเองได้อย่างเท่าทัน หากขาดไปซึ่งกลไกทางสังคมที่จะขอกล่าวถึงในวันนี้เรามาเริ่มทบทวนกันก่อนว่าความเปลี่ยนแปลงทางสังคม ซึ่งถูกกล่าวถึงในคอลัมน์แห่งนี้…
SenseMaker
สุขสันต์ปีใหม่แด่ทุกท่าน ผู้ซึ่งให้เกียรติแวะเวียนเข้ามาอ่านบทความในคอลัมน์แห่งนี้ ทั้งขาประจำและขาจร ขออาราธนาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายในสากลโลก จงอำนวยอวยพรให้ทุกท่านมีความสุขกาย สบายใจ และสามารถดำรงชีวิตอย่างมีสติ (และมีสตางค์ใช้อย่างพอเพียง) ข้าพเจ้าขอเริ่มต้นปีใหม่ ด้วยอีกหนึ่งงานเขียนที่มุ่งสื่อสารให้ผู้คนในวงกว้าง ตระหนักถึงผลกระทบที่ ICT มีต่อการดำเนินชีวิตในทุกระดับ เพื่อให้ทุกท่านสามารถรับมือกับความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวได้อย่างเท่าทัน อีกทั้งสามารถประยุกต์ใช้มันอย่างมีประโยชน์