นับตั้งแต่ก้าวแรกที่เราได้ย่างเท้าเข้าไปเหยียบในสถานที่ ที่เราเรียกกันว่า "เรือนจำ" หรือ "คุก" นั้น สิ่งแรกที่เราได้สัมผัสได้ผ่านทางรูจมูกก็คือ กลิ่นขี้แมวที่ลอยมาแต่ไกล คนที่เคยเลี้ยงแมวมาอย่างผม อาจจะคุ้นเคยกับกลิ่นนี้ดี ใช่แล้ว ที่นี่ มีแมวอยู่อาศัยอยู่มากมายเต็มไปหมด
แมวเหล่านี้ จากการสอบถามจากเจ้าหน้าที่ที่อยู่ในนี้มาเป็นเวลาหลายสิบปี เขาก็บอกว่า แมวพวกนี้ มันมาอาศัยอยู่ในเรือนจำ ตั้งแต่เมื่อไหร่ก็ไม่รู้ และเจ้าหน้าที่ ที่อาวุโสที่สุด ก็ไม่สามารถให้คำตอบได้ว่า ว่าแมวพวกนี้ เข้ามาอยู่ในเรือนจำตั้งแต่เมื่อไหร่
ชีวิตของน้องแมวเหมียวในนี้ ก็ไม่ได้ต่างอะไรไปจากผู้ต้องขังเลยนะ เพราะก็อยู่ในสภาพที่ติดคุกเหมือนกัน แต่แตกต่างตรงที่ว่า พวกมันคงไม่รู้หรอกมั๊ง ว่าพวกมันติดคุก เพราะโลกของมัน วันๆ ก็มีแต่กิน กับนอน ตามประสาแมวที่เราเห็นๆ กันตามบ้านนั่นแหละ
ที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ ประกอบด้วยแดนต่างๆ จำนวน 8 แดนด้วยกัน และในแต่ละแดน ก็จะมีแมวที่อาศัยอยู่ในนั้น เป็นจำนวนไม่น้อย หลายสิบตัว
เราเองเคยได้ผูกพันธ์กับแมวที่อยู่ในแดน 8 สมัยที่เราเข้าไปใหม่ๆ และแมวที่อยู่ที่แดน 1 ในช่วงท้ายๆ ก่อนที่เราจะได้รับอิสรภาพออกมา ชีวิตความเป็นอยู่ของแมวในแต่ละแดน ก็คิดว่าคงไม่ต่างอะไรกันมากนัก
แมวที่นี่ สามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม ตามพฤติกรรมของมัน อันได้แก่ แมวที่ใกล้ชิดกับคน กับแมวที่ต้องอยู่แบบหลบๆ ซ่อนๆ และหวาดระแวงคน
แมวกลุ่มแรก ส่วนใหญ่จะเป็นแมวที่มีรูปร่างหน้าตาน่ารัก น่าเอ็นดู ขี้อ้อน ไม่กลัวคน แมวพวกนี้ จะได้รับการดูแลเป็นพิเศษ จากบรรดานักโทษ ที่พอจะมีอันจะกิน เลยไม่ต้องไปเร่ร่อนหาเศษอาหารตามกองขยะเหมือนกับแมวกลุ่มที่สอง
แมวกลุ่มที่สอง ก็อย่างที่บอกนั่นแหละ เป็นแมวเก๋า คืออยู่แบบปากกัดตีนถีบ เพราะอาจเกิดมามีหน้าตาที่ไม่สวยโดนใจคนสักเท่าไหร่ สังเกตได้จากตามเนื้อตัวจะถลอกปลอกเปลือก เต็มไปด้วยร่องรอยของการต่อสู้ หาความสวยงามไม่ได้
แมวทั้งสองกลุ่มนี้ ไม่ได้ถูกจับแยกเลี้ยงกันนะ มันก็อยู่รวมๆ กันนั่นแหละ แต่ละตัวก็จะมีที่อยู่ประจำของมัน วันดีคืนดี พวกมันก็จะออกไปเที่ยวเตร่ในแดนอื่นๆ บ้าง รอดชีวิตกลับมาบ้าง ไปแล้วหายไปเลยก็เยอะ แบบตอนติดสาวต่างแดนนะ ไม่ต้องห่วงเลย พวกนี้จะไม่ยอมกลับมาเป็นอันขาด แถมตอนกลับมาก็.. หูแหว่ง หนังหลุด ขนหลุดบ้าง ดูแล้วน่าสงสารจริงๆ
เท่าที่เราสังเกตดูนะ แมวที่นี่ ส่วนใหญ่จะอายุสั้น เดี๋ยวก็นอนอยู่ แล้วก็ตาย บางตัวตาบอดสองข้าง บางตัวก็บอดสนิทข้างนึง แล้วก็พิการเป็นจำนวนมาก ทั้งนี้ น่าจะเป็นเพราะการผสมพันธ์กันเอง จึงทำให้แมวรุ่นใหม่ๆ ออกมาอ่อนแอ ก็นี่มันคุกนิ อย่าว่าแต่คนเลย ที่จะออกไปได้ แมวก็เหมือนกัน แมวข้างนอกอย่าหวังเลย ที่จะได้เข้ามา เพราะข้างในมีเยอะแล้ว อีกทั้ง ระบบป้องกันก็แน่นหนา โอกาสที่จะมีแมวสายพันธ์ใหม่ๆ เข้ามานะ มันยากมากๆ เลยจริงๆ นะ
ดังนั้น.. มันจึงพิกลพิการ ก็ด้วยประการฉะนี้แหละ
พวกมันต้องอาศัยอยู่อย่างตามมีตามเกิด ส่วนใหญ่นะ ที่นี่จะมีเศษอาหารให้พวกมันกินทุกวัน บางวันก็ดีหน่อย ที่ยังมีหัวปลา หางปลา ให้พวกมันได้กินได้บ้าง แตบางวันโดนแกงเผ็ดวิญญาณ หมูไก่เข้าไป พวกมันก็ต้องแย่งกันสุดชีวิตนั่นแหละ เวลาผู้ต้องขังกินอาหารเสร็จ แล้วนำเศษอาหารมาทิ้ง ช่วงนี้จึงเป็นนาทีทองของเจ้าเหมียวพวกนี้ คือจะมาชุมนุมกันเพื่อขอรับเศษอาหารที่คนกินเหลือ และเกิดการทะเลาะวิวาทกัน เป็นเรื่องปกติ
คิดแล้วก็น่าเห็นใจพวกมันนะ มันเองก็ต้องดิ้นรนที่จะมีชิตอยู่ ไม่ต่างจากคนเลย
ที่โชคร้ายไปกว่านั้น แมวบางตัว หรืออาจจะส่วนใหญ่ก็ได้นะ ถูกนำมาเล่นเป็นของเล่น เป็นที่รองรับอารมณ์ของผู้ต้องขัง เราเห็นมาเยอะ ไอ้พวกที่เอาแมวไปอุ้ม เสร็จแล้วก็จับมันมาหักแข้งหักขาเล่น เอามันมาปั่นช้างน้อยเล่น เอาเชือกผูกหาง แกล้งสารพัดวิธี เป็นที่สนุกสนาน ระบายอารมณ์ของคน พวกนี้เราไปยุ่งไม่ได้นะ เห็นแมวถูกรังแกเนี๊ยะ ขืนไปห้ามนะ เราอาจจะโดนหนักเหมือนกับแมว บ่อยไปที่เราเห็นแมวโดนจับมาเล่น พอตอนเช้า เราก็จะเห็นมันเป็นศพ นอนแน่นิ่งอยู่ตามกองขยะ
ที่โหดร้ายที่สุด เห็นจะเป็นเรื่องการตีแมว ก็อย่างว่าแหละ ในคุก มันก็มีทั้งคนดี คนไม่ดี คนที่นิยมความรุนแรงก็เยอะ ที่แดนหนึ่ง เราเจอคนที่ฆ่าแมว ทั้งตัวใหญ่ตัวเล็ก ทุกวัน ไม่เคยเว้น เขาทำไปด้วยความสนุก และอาจมีคำสั่งจากเจ้าหน้าที่บางคน ที่ต้องการกำจัดต้นเหตุแห่งความสกปรก นั่นคือขี้แมว โดยการสังหารมันอย่างเลือดเย็น แต่พฤติกรรมนี้ ก็ได้รับการร้องเรียนจากเพื่อนผู้ต้องขังที่รักสัตว์ ทำให้หลังๆ มานี่ เหตุการณ์หฤโหสเหล่านั้น ก็ดูน้อยลงไป
ว่าไปแล้ว.. ชีวิตน้องแมวในเรือนจำ ก็น่าสงสารอยู่ไม่น้อยนะ
เราเคยนึกสงสัยนะว่า หากวันใด เจ้าน้องแมวพวกนี้ เกิดได้ออกไปพ้นประตูคุกบ้าง มันจะอยู่ได้มั๊ย
แน่นอน พวกมันไม่เคยเห็นรถเมล์ ไม่เคยเห็นมอเตอร์ไซค์ ไม่เคยเห็นโลกภายนอกเลย เพราะชีวิตของพวกมันก็อยู่ในเรือนจำตลอด ถ้าพวกมันเจอ มันคงจะตกใจ แล้ววิ่งหากพองหนีเตลิดไปเป็นแน่..
คิดอยู่เหมือนกัน ตอนอยู่ในนั้น ว่าสักว่า ถ้าเราได้ออกมา เราน่าจะหาอะไรไปให้เพื่อนเราเหล่านี้บ้าง อย่างน้อยก็อาหารเม็ดละวะ แมวพวกนี้ เห็นอาหารเม็ดเหมือนอาหารพิเศษ ไม่ค่อยมีแมวตัวไหนได้กินหรอก เพราะการนำอาหารแมวเข้าไปในนั้นนะ ไม่ใช่เรื่องง่าย แล้วก็ต้องจ่ายเป็นพิเศษด้วย แมวส่วนใหญ่จึงอดกินของดีๆ ทั้งๆ ที่อาหารแมวแบบเม็ด ก็ไม่ได้แพงอะไรนักหนา ถ้าซื้อจากข้างนอก
เป็นไปได้มั๊ยว่า.. พวกเราที่เป็นนักต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย จะลองหันมาช่วยเหลือเจ้าน้องแมวเหมียวตัวเล็กๆ เหล่านี้บ้าง อย่างน้อย ชีวิตหนึ่งของพวกมัน ก็อาจจะได้ลิ้มรสอาหารแมวดีๆ กับแมวข้างนอกบ้าง
ทำเป็นโครงการบริจาคอาหารเม็ดให้แมวเหมียวในคุก.. ก็เป็นไอเดียที่น่าลองดูเหมือนกัน
ฝากเรื่องนี้เอาไว้ก่อนนะครับ ให้ช่วยคิดกัน แล้วเรากลับมาจากทัวร์เหนือเมื่อไหร่ จะขอปรึกษาหารืออีกที..
ฝากคนรักแมว..เสื้อแดงด้วยละกัน