Skip to main content

บทความในวันนี้ เป็นผลสืบเนื่องมาจาก การได้รับทราบสองข่าว ซึ่งในความเห็นของข้าพเจ้า เป็นข่าวที่ไม่ได้อยู่ในกระแสความสนใจ ของคนไทยทั่วไปแต่อย่างไร แต่เป็นข่าวที่ข้าพเจ้า อยากเรียกร้องให้ทุกคน หันมาตระหนักถึงความน่ากลัว ของการถูกคุกคามโดย "Identity thief"

Identity thief คือ กลุ่มคนที่มุ่งขโมยข้อมูลส่วนบุคคล โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อมูลที่ใช้แสดงตัวตน ของบุคคลต่างๆ โดยมีเป้าหมายเพื่อ ใช้ข้อมูลดังกล่าวปลอมแปลงตนเป็นบุคคลผู้นั้น เพื่อหาประโยชน์อื่นๆต่อไป

ข่าวแรกที่เกิดขึ้น เป็นเหตุการณ์ที่ผู้หญิงคนหนึ่ง ถูกวิ่งราวกระเป๋าสตางค์ ภายหลังจากเกิดเรื่อง ซึ่งข้าพเจ้าเจ้าจำได้ไม่แน่นอนว่านานเท่าไหร่ ผู้เคราะห์ร้ายได้ไปแจ้งความ เพื่อนำใบแจ้งความไปขอทำเอกสารหลักฐานต่างๆ ซึ่งรวมถึงบัตรประจำตัวประชาชน ตามปกติ แต่สิ่งผิดปกติเกิดขึ้น เมื่อทางสำนักงานเขตที่ผู้เคราะห์ร้ายเข้าไปขอทำบัตรแจ้งว่า ข้อมูลในระบบออนไลน์ระบุว่า ได้มีคนที่อ้างตัวเป็นตัวผู้เคราะห์ร้าย เข้ามาขอทำบัตรประชาชนใหม่เรียบร้อยแล้ว จึงไม่สามารถทำบัตรประชาชนใหม่ให้ได้

จนถึงวันนี้ เป็นเวลากว่า 2 ปี ที่ผู้เคราะห์ร้ายต้องกลายเป็นบุคคลเถื่อน เนื่องจากหลักฐานทางกฏหมาย ยืนยันว่าความเป็นตัวเธอไม่ใช่ตัวเธอ แต่กลับกลายเป็นคนอื่นที่เป็นตัวเธอ

ซึ่งนั่นหมายความว่า เหตุการณ์ชิงทรัพย์ในวันนั้น ไม่ใช่เพียงเหตุการณ์ชิงทรัพย์ธรรมดา แต่เป็นการปล้นความเป็นตัวตนของเธอไปด้วย

ข่าวที่สอง แตกต่างกับข่าวแรก ทั้งในแง่ของ การเป็นที่รู้จักในสังคม ของตัวบุคคลผู้ตกเป็นเหยื่อ วิธีที่ถูกกระทำ และผลกระทบ ซึ่งผู้ที่ตกเป็นเหยื่อในคราวนี้ คือนักแสดงหญิงที่ชื่อ ก้อย แห่งภาพยนตร์เรื่อง รักสามเศร้า ซึ่งเป็นบุคคลที่มีผู้คนรู้จักในวงกว้าง โดยมีผู้พยายามปลอมแปลงเป็นเธอ ด้วยการสร้างบัญชีชื่อผู้ใช้ หรือ account ในเครือข่ายสังคมออนไลน์ Facebook ด้วยชื่อของเธอ และตกแต่งหน้าดังกล่าว ด้วยข้อมูลส่วนบุคคลของเธอ ซึ่งหาได้ไม่ยากจากสื่อทั่วไป เพื่อทำให้ทุกคนเชื่อว่าเป็นหน้า account ของเธอ

อย่างไรก็ดี การออกข่าวในครั้งนี้ ทำให้ข้าพเจ้ารู้สึกเพียงว่า มีจุดประสงค์เพียงแค่ แจ้งให้สังคมรู้ ว่าเธอถูกผู้ไม่หวังดีปลอมเป็นเธอใน Facebook โดยไม่ได้มีการดำเนินการแก้ไขแต่อย่างใด ซึ่งทำให้ข้าพเจ้ารู้สึกว่า คุณก้อย คงไม่ตระหนักถึงผลกระทบ ที่อาจเกิดขึ้นจากเหตุการณ์ดังกล่าว ซึ่งข้าพเจ้าเชื่อว่า ผู้ไม่หวังดีซึ่งปลอมเป็นเธอ และแทรกตัวเข้าไปในเครือข่ายสังคมของเธอ อาจมีจุดประสงค์ที่จะหาประโยชน์ จากการเข้าไปติดต่อกับคนในวงกว้าง โดยหลอกว่าเป็นเธอ โดยไม่ใช่แค่เพียง ทำไปเพื่อความสนุกสนาน

สองข่าวข้างต้น สะท้อนให้เห็นว่าในปัจจุบัน การถูกคุกคามโดย Identity thief เกิดขึ้นได้หลายรูปแบบ อีกทั้งมีแน้วโน้มที่จะเกิดได้มากขึ้น และมีผลลัพธ์ที่รุนแรงมากขึ้น เนื่องจากในปัจจุบัน สังคมเราใช้ พึ่ง และให้ความเชื่อถือ กับข้อมูลในระบบต่างๆ เพื่อยืนยันตัวตนของแต่ละปัจเจกบุคคล มากขึ้นทุกวัน

ในข่าวแรก การที่ผู้เคราะห์ร้ายต้องกลายเป็น ต้องกลายเป็นคนเถื่อน และเธอไม่สามารถยืนยันความเป็นตัวเธอ เพื่อทำธุรกรรมใดๆ หรือไม่สามารถเรียกรับผลประโยชน์ใดๆ ที่เป็นของเธอได้ ก็ถือว่าเป็นผลลัพธ์ที่รุนแรงกับตัวเธอแล้ว

แต่ความรุนแรงของผลลัพธ์ ของการถูกขโมยตัวตน อาจไม่ได้จบเพียงแค่นั้น โดยอาจมีผลลัพธ์ที่รุนแรงมากขึ้น ถ้าหากคนที่กลายเป็นตัวเธอ ใช้ข้อมูลความเป็นตัวตนของเธอ ไปทำธุรกรรมฉ้อฉล หรืออาชญากรรมทางธุรกิจ ต่อไป

โดยผลลัพธ์จะยิ่งรุนแรงขึ้น หากผู้ที่ตกเป็นเหยื่อ เป็นบุคคลที่มีหน้าที่ และความรับผิดชอบสูงในสังคม หรือเป็นผู้มีทรัพย์สินมากมาย

และจะยิ่งรุนแรงที่สุด หากผู้ที่กระทำการชิงทรัพย์ ทำไปโดยตั้งใจตั้งแต่แรก ที่จะขโมยข้อมูลส่วนบุคคล เพื่อช่วงชิงความเป็นตัวตน ของบุคคลผู้นั้น เพื่อทำธุรกรรมฉ้อฉล หรืออาชญากรรมทางธุรกิจ ไม่ใช่แค่หวังใน ทรัพย์สินในกระเป๋าสตางค์ และได้นำเอาบัตรประชาชนที่ได้มาไปขาย หรือทิ้งไปอย่างไม่ตั้งใจ

อย่างไรก็ดี แม้ว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในข่าวที่สอง ถึงแม้ว่าจะไม่ได้เกิดขึ้น กับหลักฐานทางราชการใด เช่นเดียวกับในข่าวแรก แต่เกิดขึ้นกับผู้มีชื่อเสียงในสังคม เป็นที่รู้จักในสังคมวงกว้าง จึงทำให้เป็นอีกกรณี ที่มีความเป็นไปได้ ที่จะเกิดความเสียหายรุนแรง หากคุณก้อยไม่ให้ความสนใจ ดำเนินการอย่างจริงจัง ที่จะตัดไฟเสียแต่ต้นลม

อะไรจะเกิดขึ้น ถ้าผู้ปลอมเป็นคุณก้อย ในเครือข่ายสังคม Facebook ใช้เครือข่ายสังคมของคุณก้อย เพื่อล่อลวงทรัพย์จากผู้อื่นๆ หรือเพื่อการก่ออาชญากรรม

การที่ Identity thief เพิ่มปริมาณมากขึ้นในปัจจุบัน มีสาเหตุสำคัญมาจาก การที่โลกของเรามี ใช้ และพึ่งพา ICT ในรูปแบบของระบบข้อมูลต่างๆ ทั้งแบบออนไลน์และไม่ออนไลน์ มากขึ้นๆทุกวัน และยิ่งจะทวีความรุนแรงมากขึ้น เมื่อหลายประเทศในโลก มีความพยายามที่จะทำให้ บัตรประชาชนอิเลคทรอนิกส์เพียงใบเดียว สามารถเข้าถึงข้อมูลส่วนบุคคลทุกอย่าง ของประชาชนแต่ละคน และอนุญาตให้ผู้ที่จำเป็นต้องใช้ข้อมูลส่วนบุคคล ซึ่งได้รับอนุญาตจากระบบ สามารถเข้าถึงได้ข้อมูลนั้นๆได้ เมื่อต้องการ

แต่เนื่องจากในสังคม ยังมีความเหลื่อมล้ำทางความรู้ ความเข้าใจ ในการใช้งานเทคโนโลยี และขาดการตระหนักถึงความปลอดภัย ในการใช้งานระบบข้อมูลต่างๆอยู่อีกมาก จึงทำให้ผู้ที่มองเห็นช่องว่าแห่งความไม่เท่าทันนี้ หาประโยชน์จากช่องว่างดังกล่าว (เคยถูกพูดถึง ในบทความตอนที่ 3 เรื่องการโลกาภิวัฒน์ ปฏิญญากรุงเทพ เว็บเครือข่ายสังคม และภัยคุกคามทางเทคโนโลยี)

การเพิ่มปริมาณของ Identity thief เป็นสัญญาณสำคัญ ที่ทำให้เราทุกคน ต้องตระหนัก ในทุกครั้งที่เราเอาข้อมูลส่วนบุคคลของตน ไปแจกจ่ายไว้ในที่ต่างๆ เช่น บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ ซึ่งกำลังได้รับความนิยมสูง ในทุกครั้งที่เราใช้เครื่องคอมพิวเตอร์สาธารณะ จัดการข้อมูลหรือทำธุรกรรมที่เป็นความลับ และในทุกครั้งที่เราพยายามนำข้อมูลส่วนบุคคล มาจัดการผ่านเทคโนโลยีระบบข้อมูล โดยไม่ระมัดระวัง ...เนื่องจากเราไม่มีสิทธิ์รู้ตัวเลยว่า เรากำลังตกเป็นเป้าหมายของพวก Identity thief เมื่อไหร่

ยิ่งข้อมูลความเป็นตัวตนของเรา เข้าถึงได้ง่าย หรือหาได้ทั่วไปได้มากเท่าไหร่ ความเป็นตัวตนของเรายิ่งเสี่ยงที่จะถูกค้นหาและสืบค้น เพื่อการปลอมแปลง และนำไปใช้ในทางมิชอบ ได้มากขึ้นเท่านั้น

คุณกำลังสนุกกับการใช้งานเทคโนโลยี เพื่อการจัดการข้อมูลส่วนบุคคล จนลืมตระหนักถึงความปลอดภัย ของความเป็นตัวตน ของคุณรึเปล่า

บล็อกของ SenseMaker

SenseMaker
ในบทความที่แล้ว ข้าพเจ้าได้ให้ทัศนะเกี่ยวกับคุณลักษณะสำคัญของอุปกรณ์ ICT ที่ถูกนำมาใช้เป็นกระดานโต้คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร รวมถึงแนวความคิดในการเลือกกระดานโต้คลื่นฯ ที่เหมาะสมกับแต่ละปัจเจกบุคคล ในบทความนี้เรามาพิจารณาว่า...เมื่อเราได้กระดานโต้คลื่นฯที่เหมาะสมมาแล้ว เราจะใช้กระดานโต้คลื่นฯของเราอย่างไรให้คุ้มค่าต่อการลงทุน แล้วความรู้และความสามารถประเภทไหนและอะไรบ้างที่ถือได้ว่า เป็นทักษะที่จำเป็นในการโต้คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร ในการวิเคราะห์นี้ “เวลา” และ “รายได้” สองสิ่งที่ทวีความสำคัญกับชีวิตมนุษย์มากขึ้นทุกที ยังคงเป็นสองตัวแปรหลัก ที่ข้าพเจ้าใช้ประกอบการพิจารณา…
SenseMaker
  หลังจากเขียนบทความ ในหัวข้อโลกยุคหลังอุตสาหกรรม กับสภาวะข้อมูลท่วมโลก เสร็จเมื่อสองอาทิตย์ก่อน ได้เกิดหนึ่งคำถามขึ้นกับข้าพเจ้า นั่นคือ หากมนุษย์ต้องดิ้นรน เพื่ออยู่รอดบนโลกใบนี้ ในยุคที่คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร โถมกระหน่ำใส่ประชาคมโลกอย่างรุนแรง และได้ทำให้กระแสแห่งความเปลี่ยนแปลง เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว และในทิศทางที่ยากจะคาดเดา มากขึ้นทุกที เราต้องทำอย่างไรบ้างในทัศนะของข้าพเจ้า ผู้ที่สามารถโต้คลื่นแห่งข้อมูลข่าวสาร พาตนเองขึ้นไปอยู่บนยอดคลื่น และเป็นผู้กำหนดทิศทางชีวิตของตนเอง คือ ผู้ที่สามารถอยู่รอด และนี่จึงเป็นที่มาของชื่อบทความในตอนนี้และตอนถัดไปข้าพเจ้าขอเริ่มต้นด้วย…
SenseMaker
หัวข้อวิพากษ์วันนี้ เป็นเรื่องเกี่ยวกับวิสัยทัศน์ ในการประยุกต์ใช้ ICT ขององค์กรต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นองค์กรขนาดเล็กหรือใหญ่ ไม่ว่าจะเป็นองค์กรภาครัฐหรือภาคเอกชน และไม่ว่าจะเป็นองค์กรแสวงหากำไรหรือไม่ โดยข้าพเจ้าเจาะจงไปที่ ทัศนะของผู้บริหารองค์กร ที่ต้องการนำ ICT เข้ามาเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ในลักษณะของการลดต้นทุนแรงงานคน กระชับขบวนการทำงาน และเพิ่มความถูกต้องแม่นยำ ให้กับขั้นตอนการดำเนินงานต่างๆ โดยเฉพาะกับทัศนะองค์กรที่ว่า “ประสิทธิภาพในการทำงานของ ICT สูงกว่ามนุษย์”หรือที่ว่า ”ICT สามารถทำงานทดแทนมนุษย์ได้” สาเหตุสำคัญที่ทำให้ ความคิดในลักษณะดังกล่าวแพร่หลาย สืบเนื่องมาจาก…
SenseMaker
“โลกยุคหลังอุตสาหกรรม (Post industrial Age)” คือชื่อเรียกขานโลกในยุคปัจจุบัน เนื่องด้วยสภาพสังคมและเศรษฐกิจ มีความแตกต่างไปจากยุคก่อนหน้าหรือ ยุคอุตสาหกรรม (Industrial Age) ซึ่งเป็นยุคที่โลกของเราถูกผลักดัน ด้วยการแข่งขันของแต่ละปัจเจกบุคคลหรือองค์กร ผ่านการพัฒนาความสามารถและเทคโนโลยีทางการผลิตสินค้าอุตสาหกรรม เพื่อให้ได้มาซึ่งความได้เปรียบทางการแข่งขัน และเพื่อความมั่งคั่งในที่สุดอย่างไรก็ดี โลกยุคหลังอุตสาหกรรม แต่ละปัจเจกบุคคลหรือองค์กร ยังคงดิ้นรนต่อสู่ เพื่อให้ได้มาซึ่งความได้เปรียบทางการแข่งขัน และเพื่อความมั่งคั่งในบั้นปลายเช่นเดิม หากแต่ความสำเร็จดังกล่าว กลับถูกขับเคลื่อน…
SenseMaker
เมื่อพูดถึงเหตุและปัจจัยที่ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ บนโลกนี้ คงไม่มีใครปฏิเสธว่าเทคโนโลยีคือตัวการอันดับต้นๆ โดยในช่วงหนึ่งศตวรรษหลังสุด ICT ถือได้ว่าเป็นเทคโนโลยีที่เปลี่ยนวิถีชีวิตมนุษย์ในทุกสังคม และในวงกว้างไล่มาตั้งแต่การเกิดขึ้นของ ICT ยุคแรกๆ ซึ่งได้แก่โทรเลข ตามมาด้วยโทรศัพท์ มาจนถึง ICT ในยุคปัจจุบัน นั่นคือโทรศัพท์มือถือ และ อุปกรณ์ต่อเชื่อมอินเตอร์เนตต่างๆ ไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบของคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ หรือคอมพิวเตอร์พกพาขนาดต่างๆความเปลี่ยนแปลงที่ปรากฏการณ์ชัดเจน คือ การที่ ICT ทำให้สังคมมนุษย์ มีรูปแบบการติดต่อสื่อสาร และรูปแบบการเข้าถึง ประมวลผล…
SenseMaker
หน้าเว็บไซท์ที่ได้รับความนิยมสูง ในช่วงระยะห้าปีที่ผ่านมา หากไม่นับรวมเว็บไซท์ขายของออนไลน์ ส่วนมากยังคงมีลักษณะคล้ายคลึงกับยุคก่อนหน้านี้ นั่นคือ เป็นเว็บไซท์ที่พยายามสร้างเครือข่ายสังคมออนไลน์ ผ่านการเปิดพื้นที่ให้ผู้ใช้ เข้ามาสร้างหัวข้อและบทสนทนาร่วมกัน สร้างกิจกรรมระหว่างกลุ่มผู้ใช้ และเป็นช่องทางให้ผู้ใช้ทำความรู้จักกันวัตถุประสงค์ของเว็บไซท์ดังกล่าว คือเพื่อเพิ่มจำนวนผู้ใช้ ที่มีความสนใจหรือความต้องการคล้ายๆกัน ซึ่งทำให้ในขณะที่ ผู้ใช้ได้รับประโยชน์ ในรูปแบบของการเข้าถึงข้อมูล ความรู้ และการมีคนรู้จักเพิ่มมากขึ้น ผู้จัดทำเว็บไซท์ก็ได้ประโยชน์ ผ่านการเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ทางอ้อม…
SenseMaker
ข่าวต่างๆทางด้าน ICT ที่เกิดขึ้นทั้งในประเทศและต่างประเทศ ในปัจจุบัน ชี้ให้เห็นผลกระทบของ “การโลกาภิวัฒน์ (Globalisation)” ที่มีต่อมนุษย์ทุกคน เนื่องจากอิทธิพลของการมีโครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีแบบเดียวทั่วโลก จะลดทอนความหลากหลายของวิถีชีวิตมนุษยชาติ ก่อให้เกิดตลาดขนาดใหญ่ ซึ่งเอื้อประโยชน์แก่กลุ่มทุนข้ามชาติ แต่ในขนะเดียวกัน ปัญหาลักษณะเดียวกัน จะเกิดขึ้นในหลายประเทศ เป็นวงกว้าง หากแต่จะเกิดผลกระทบแตกต่างกันไป ตามบริบทของสังคมนั้นข่าวแรกที่อยากนำเสนอ คือการเกิดขึ้นของ “ปฏิญญากรุงเทพ” ซึ่งถูกจัดทำขึ้นระหว่างการประชุมรัฐมนตรีกลุ่มความร่วมมือด้านเศรษฐกิจภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิค หรือ APEC (Asia-…
SenseMaker
แนวโน้มการพัฒนาเทคโนโลยีในช่วงสิบปีหลัง เป็นไปในลักษณะที่เรียกว่า “convergence” หมายถึงแต่ละเทคโนโลยี พยายามรวบรวมความสามารถของเทคโนโลยีอื่นๆ เข้าไว้ในตัวเอง ดังจะเห็นได้ชัดจากการเกิดขึ้นของกระแสของศัพท์คำว่า ICT ซึ่งสะท้อนถึง การที่เทคโนโลยีเพียงหนึ่งเดียว แต่สามารถให้บริการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology) และ เทคโนโลยีทางการสื่อสาร (Communication Technology) ไปพร้อมๆ กัน ซึ่งแนวโน้มดังกล่าวเกิดขึ้นทั้งในระดับ โครงข่ายสื่อสารและระดับสินค้าอุปโภคทางเทคโนโลยี
SenseMaker
วันนี้อยากชวนสนทนาถึงศัพท์คำว่า “การเข้าถึงเทคโนโลยี” ซึ่งในทัศนะส่วนตัวคือสภาวะที่บุคคล องค์กร หรือประเทศหนึ่งสามารถได้มาซึ่งความสามารถในการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีต่างๆ ที่จำเป็นต่อการดำรงอยู่และจำเป็นต่อการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาดที่เกี่ยวข้องปัจจุบันแนวทางการพัฒนาของเศรษฐกิจโลก เป็นไปในลักษณะที่เทคโนโลยีต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการการผลิต และเทคโนโลยีอื่นๆอีกมากมายเข้ามามีบทบาทมากขึ้นทุกวัน ดังนั้นจึงปฏิเสธไม่ได้ว่าการเข้าถึงเทคโนโลยีในทุกด้านที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเศรษฐกิจโลก…